2
Anitâhât Wâtgât mâmâŋahât Heakŋe ge aposolo mâmâŋe otyiŋgiop.
1 Yesu mumuŋambâ yahalop yakât kakŋan Sande nombolân yâhâp pesuk sâop. Ya pesuk sâmu Sande tatbi yakât kutŋe “Pentikosi hombaŋ” yawu kunbi. Pentikosi hombaŋ otmu yan lohimbi Yesuhâlen biwiyeŋaŋe kepeim manbiŋe Anitâ mepa saŋgan otbaŋgine sâm emet âlâen menduhuakmâ tatbi. 2 Menduhuakmâ tatŋetâ mun pato âlâ, siru pato memap, mun yawuya himbimâmbâ pilâmu nâŋgâwi. 3 Yawu otmâ wahap âlâ, balam nimbilamŋe yawuyaŋe kunyeŋe kakŋan teteop. 4 Yawu otmu Wâtgât mâmâŋahât Heakŋe ge mâmâŋe otyiŋgim lauyeŋe mem heweweŋ tuhumu denŋe denŋe sâm ariwi.
5-6 Sâp yan Yura lohimbi Anitâhât den lâum manminiwiŋe Pentikosi hombaŋ ya ekne sâm kapiyeŋe pilâm âlâengembâ âlâengembâ takawi. Taka Yerusalem kapiân yâhâ tatbi. Yawu otmâ mun pato ya himbimâmbâ pilâmu nâŋgâm lohimbi seseŋgâlâkŋe emet yanâk menduhuakmâ Yesuhât lohimbi yeŋgât denyeŋe nâŋgâwi. Yawu otmâ lohimbi Yesuhâlen biwiyeŋaŋe kepeim manbiŋe Yura yeŋgât denânâk sâwiâke yamâ benŋe lohimbi takawi yaŋe den ya nâŋgâŋetâ denyeŋe âlâku ikŋiâk ikŋiâk olop. 7 Yawu olop yaŋak benŋe nâŋgâŋetâ âlâ kândâkdâ otmu yuwu sâm alahuwi. “Yesuhât lohimbi den oai yu Galilaia ambolipŋe kerek. Nenŋan gâtŋe bia. 8 Yakât otmu girawu otmâ nenŋe den sâŋetâ naŋgain? 9 Nengât topnenŋeâmâ yuwu. Nen kapi kâlepŋehembâ takain. Nen nombotŋe Pata ambolipŋe, nombotŋe âlâmâ Meria ambolipŋe, nombotŋe âlâmâ Elam ambolipŋe, nombotŋe Mesopotamia ambolipŋe, nombotŋe Yuraia hânân kapi tipi tapi tatmâ arap ya ambolipŋe, nombotŋe Kaparokia ambolipŋe, nombotŋe Ponto ambolipŋe, nombotŋe Asia ambolipŋe, 10 nombotŋe Pirihia ambolipŋe, nombotŋe Pampilia ambolipŋe, nombotŋe Aihita ambolipŋe, nombotŋe Apirika ambolipŋe, nombotŋe Kirene kapi nombotŋe Liwia hân nombot nombot tatmâ arap ya ambolipŋe. 11 Nombotŋe Kereta ambolipŋe, nombotŋe Arawia ambolipŋe, otmu nombotŋe Roma ambolipŋe. Nen yawuŋe tain. Nen nombotŋe Yura lohimbi bulâŋe. Yâhâ nombotŋe âlâŋeâmâ Yura nengâlen torokatŋetâ orowâk mansain. Nen lok topŋe topŋe. Yawu gârâmâ Anitâŋe kulem yu ya otmâ gaop yakât den pat Galilaia kapi ambolipŋaŋe nenŋe denânâk sâŋetâ naŋgain.” Yawu sâwi. 12 Yâhâ den ya nâŋgâŋetâ âlâ kândâkdâ otmu yakât topŋe nâŋgâne sâm pâpguwi. Yawu otmâ “Kulem yukât topŋe girawu?” sâm alahuwi.
13 Yawu gârâmâ lohimbi nombotŋaŋe Yesuhât lohimbi yekmâ senyeŋan gem yuwu sâwi. “Yeŋe wain to dondâ neŋetâ biwiyeŋe hâlim oap.” Yawu sâwi.
Petoroŋe yahatmâ kulem ekbi yakât topŋe ekyongop.
14 Yawu sâŋetâ Yesuhât aposololipŋaŋe yahatmâ kinmâ Petoroŋe lohimbi takawi ya yuwu ekyongop. “Bukulipne otmu lomba taka tai yen kulem tetemu eksai yukât topŋe ekyongomune nâŋgâŋet. 15 Omoŋânâk wain to ki nemain. Yakât otmâ lok yeksai yuŋe wain to ki niai. 16 Emelâk emet inânŋan poropete âlâ, kutŋe Yoele sâm, yâkŋe den kulemguop yakât bulâŋe yiwereŋe tetemu eksai yu. Emelâk den kulemguop ya yuwu.
17 “Anitâŋe yuwu sâm eknohop. Hâmbâi sâp pato tâlâhuwuap yan nâŋe nine Wâtgât mâmâŋahât Heak hâŋgângumune ge lohimbi mâmâŋe otyiŋgiwuap. Mâmâŋe otyiŋgimu lohimbiŋe nâhâlen biwiyeŋaŋe kepeim mannomai yaŋe nâhât den sâm tetem lohimbi ekyongonomai. Otmu biwiyeŋe mem purik pilâmu kulem âlâlâ tetemu eknomai. Otmu amanân awun eknomai. 18 Bulâŋanâk sâp yan Wâtgât mâmâŋahât Heakŋe hoŋ bawalipne mâmâŋe otyiŋgimu nâhât den sâm tetem ekyongonomai. 19-20 Otmu lohimbi kerek matŋe yiŋgimune menomai yakât sâp tâlâhumu yan nâŋgâmune himbimân kulem âlâlâ yuwu tetemu eknomai. Hilâmgât emetsenŋe bok sâmu omoŋ bâleŋe sahakbuap. Yâhâ omoŋgât emetsenŋe yaŋeâmâ kuriŋ hep barak barak yawuya otbuap. Otmu umatŋe topŋe topŋe yuwu tetewuap. Kapam tetewuap. Otmu emet kapi kâlâp sewuap. Yawu tetemu ekŋetâ sâtŋe otmu hu halak tuhunomai. 21 Sâp yan lohimbi âlâ me âlâŋe nâhâlen biwiyeŋaŋe kepeim mannomai yamâ meyekmune ki hiliwahonomai.” Anitâŋe yawu sâm eknohop.” Den yawu kulemguop tap.
Petoroŋe Yesuhât topŋe ekyongop.
22 Petoroŋe torokatmâ yuwu sâm ekyongop. “Bukulipne, den âlâ torokatmâ yuwu sâmune nâŋgâŋet. Anitâŋe Yesu Nasaret amboŋe ya mâmâŋe otbaŋgimu hohetnenŋan manmâ kulem topŋe topŋe memu ekmunŋe âlâ kândâkdâ otmu Anitâŋe hâŋgângumu giop yawu nâŋgâmain. 23 Yawu gârâmâ yeŋe Yesuhât hâkâŋ otmâ lok bâleŋe yeŋgât bâtyeŋan katŋetâ yâkŋe mem howanân kuŋetâ muop. Yawu otbaŋgiwi yakât Anitâŋe emelâk emet inânŋan nâŋgâmu ârândâŋ otmu mâtâp ya sâm waŋop. Mâtâp ya sâm waŋmu yaŋak benŋe howanân kuŋetâ sâtgum muop. 24 Kuŋetâ muop yamâ sumânâk tatbuapgât dop âlâ ki olop. Yakât otmâ Anitâŋe mumuŋambâ mem yahalop. 25 Emelâk emet inânŋan tâmbânenŋe Dawitiŋe Yesuŋe mumuŋambâ yahatbuap yakât nâŋgâm yuwu kulemguop tap.
“Kutdâ gâ orowâk manmâ gan. Yakât otmâ ki pilânekbuat yawu naŋgan. Biwi yâhâp otmangât mâmâŋe otnihim gamat. 26-27 Yakât otmâ biwine âlepŋe otmu tem lâuhihim heroŋe nâŋgâhihian. Otmu mumbom yan umutne membuat. Otmu mumuŋambâ mem yahatnekbuat. Yawu otnihiwuat nâŋgâm biwine ki houŋ sâwuap. 28 Gâŋe nâŋgân nâŋgânne mem pâroŋ pilânihirâ manmangât mâtâp yakât topŋe nâŋgâm ba takaman. Otmu gâ orop manmâ yâhâwom yakât nâŋgâm biwine heroŋe otmâ manmâ yâhâwom.” Yawu kulemguop tap.
29 Tâmbânenŋe Dawiti yâkât yuwu ekyongomune nâŋgâŋet. Yâkât sumŋe ekmain. 30 Anitâŋe poropete âi sâm waŋmu yâkât den lohimbi ekyongom manmâ gaop. Yawu otmâ Anitâŋe pat kuwaŋgim yuwu sâop. “Gâhât tepgan gâtŋe âlâ tetewuap ya mem kânâŋgâmune kawehan kinmâ nine lohimbi galemyongowuap.” 31 Anitâŋe yawu sâm pat kuwaŋgiop. Otmu Anitâŋe Yesu Kiristo mumuŋambâ mem yahatbuap yakât nâŋgâm Dawitiŋe emet inânŋan den yuwu kulemguop.
“Mumu yan Anitâŋe umutŋe miop. Otmu hâkŋe tâtuk sâmapgât mumuŋambâ mem yahalop.” Yawu kulemguop.
32 Anitâŋe Yesu mumuŋambâ mem yahatmu nen kerekŋe ekbin. 33 Anitâŋe Yesu mumuŋambâ mem yahatmu ikŋe orop tawot. Otmu emet inânŋan âwâŋe Anitâŋe Wâtgât mâmâŋahât Heak hâŋgângumu gewuap yakât pat kuop. Yakât otmâ Wâtgât mâmâŋahât Heak ya hâŋgângumu ge mâmâŋe otningimu denŋe denŋe sâmunŋe naŋgai.
34 Otmu Dawiti ikŋak himbimân ki yâhâop. Yuwu gârâmâ emelâk emet inânŋan den yuwu kulemguop.
“Anitâŋe nâhât Kutdâne yuwu sâm ekuop.
“Gâ gotnan ga kindâ mâmâŋe otgihimune 35 kasalipge yongom mem ge katyekbuat.” Yawu sâop.” Yawu kulemguop tap.
36 Yakât otmâ yuwu sâm ekyongomune nâŋgâm biwi yâhâp ki otnomai. Yesu mem howanân kuŋetâ muop ya yeŋe amboŋe oai. Yawu gârâmâ Anitâŋe mumuŋambâ mem yahatmu kunnenŋe tap. Yakât otmâ Kutdânenŋe sâmain. Yawu.”
Lohimbi dondâhâlâkŋe Yesuhâlen biwiyeŋe katbi.
37 Petoroŋe yawu sâm lohimbi ekyongomu nâŋgâŋetâ biwiyeŋan hâumu aposolo nombotŋe ya orop yuwu sâm âiyongowi. “Wâe, nenŋe girawu otmunŋe Anitâŋe nenekmu ârândâŋ otbuap yakât sâŋetâ nâŋgâne.”
38-39 Sâŋetâ sâop. “Anitâ Kutdânenŋaŋe ikŋe Wâtgât mâmâŋahât Heak hâŋgângumu ge yen otmu lohimbi kâlepŋehen mansai mâmâŋe otyiŋgimu Yesuhâlen biwiyeŋaŋe kepeim mannomai yakât pat emelâk kuyiŋgiop. Yakât otmâ orotmemeyeŋe bâleŋe bet pilâm Yesuhâlen biwiyeŋe katŋetâ Anitâŋe tosayeŋe pilâyiŋgiwuap. Yawu otŋetâ benŋe nenŋe Yesu Kiristohât kulân toen mem katyekmunŋe Wâtgât mâmâŋahât Heakŋe ge mâmâŋe otyiŋgimu mannomai.” Yawu sâop.
40 Petoroŋe biwiyeŋan kioŋmâ den kâlep torokatmâ girem den yuwu sâm ekyongop. “Lohimbi perâkŋe ihilâk mahilâk manmai ya Anitâŋe matŋe umatŋe yiŋgimu menomai. Yawu gârâmâ yeŋe orotmemeyeŋe bâleŋe bet pilâm Yesu Kiristohâlen biwiyeŋaŋe kepeiŋetâ yâkŋe tihityeŋe otbuap.” 41 Yawu sâm ekyongomu lohimbi kiŋgitŋe orowâk, dopyeŋe 3,000 yawuyaŋe Petorohât denŋe nâŋgâŋetâ bulâŋe otmu Yesuhâlen biwiyeŋe katbi. Yawu otŋetâ aposololipŋaŋe toen mem katyekŋetâ Yesuhât komolân torokatbi.
Yesuhâlen biwiyeŋaŋe kepeim manbiŋe biwi konok otmâ manbi.
42 Yesuhât komolân torokatŋetâ aposololipŋaŋe yâkât den kâsikum yiŋgiwi. Kâsikum yiŋgiŋetâ nâŋgâm biwiyeŋe hikuakmâ konohâk otmâ Anitâ mepa saŋgan otbaŋgim manbi. Otmu sâp sâsâŋan menduhuakmâ buku oraŋgim sot newi. 43 Otmu aposololipŋaŋe kulem topŋe topŋe meŋetâ lohimbi belângen manbiŋe kulem ya ekŋetâ sâtŋe olop. 44 Yâhâ lohimbi Yesuhâlen biwiyeŋe kepeiwiŋe biwi konok otmâ sot kâle senŋe âlâlâ mem menduhum konohân katŋetâ tatmu yaŋe mem tânahom manbi. 45 Otmu lohimbi nombotŋaŋe iri sikumyeŋe puluhum yakât hâmeŋe mewi ya mem bukulipyeŋe nombotŋaŋe yu me yakât umburuk manbi ya kâsikum yiŋgiwi. 46 Yawu otmâ hilâm ârândâŋ Anitâhât opon kâmbukŋan yâhâ menduhuakmâ biwi konohâk otmâ Kiristohât den alahuminiwi. Yawu otmâ emetsâpŋe ârândâŋ emetyeŋan yâhâ menduhuakmâ sot um neminiwi. Yawu otmâ tep heroŋe nâŋgâm Anitâ mepaem manbi. 47 Yawu otŋetâ lohimbi belângen manbi nombotŋaŋe orotmemeyeŋe ya ekŋetâ yahalop. Yawu otmâ Yesuhâlen biwiyeŋe katmâ yâkât komolân torokatmâ sambe otbi.