1 Otmu yakât kakŋan Galilaia deŋgân, kutŋe âlâmâ Tiweria deŋgân, Yesuŋe yakât nombotgen ariwe sâm hoŋ bawalipŋe menenekmu orowâk ariwin. 2 Yâhâ emelâk Yesuŋe mesek topŋe topŋe heŋgemyongop ya ekbi yakât otmâ arimunŋe lohimbi kiŋgitŋe orowâkŋe betnenŋan watnenekbi. 3 Watnenekŋetâ ari lohimbi ya pilâyekmâ Yesu orop pumŋe âlâen yâhâ tatbin. 4 Tatmâ Tihit tihit hombaŋ ya tâlâhuop yakât alahuwin.

5 Alahum tatmunŋe lohimbi dondâŋe watnenekmâ takawi ya Yesuŋe yekmâ yuwu sâm Pilip âikuop. “Lohimbi dondâ takai yu wosapâ sot puluhum yiŋgimunŋe neŋetâ dopyeŋan otbuap?” sâm âikuop. 6 Yâhâ sot kâsikum yiŋgimu neŋetâ dopyeŋan otbuap ya nâŋgâop. Yawu gârâmâ Pilipgât biwiŋe girawu talop ya sâm tetemu nâŋgânehât Pilip âikumu yuwu sâop. 7 “Âo, lohimbi dondâŋe taka tai. Yakât otmâ sot tipiŋe ikŋak ikŋiâk nenomai yamâ tewetsenŋe pato pilâm sot puluhunom. Lok âlâŋe emetsenŋe nombolân yâhâp biwiŋan âi tuhum hâmeŋe membuap yakât dop otbuap. Yakât otmâ gâŋe den yat yu lauhan menomgât dop bia.”

8 Yawu sâmu nengâlen gâtŋe âlâ, Simon Petoro imiŋe, kutŋe Anderea sâm, yâkŋe yuwu sâm ekuop. 9 “Naom tipiŋe âlâ taka tapŋe baŋga mome otmu iŋan yâhâp mem tap. Yawu gârâmâ girawu otne? Sot yuŋe dopyeŋan ki otbuap yukâ.” Yawu sâop.

10 Yawu sâmu Yesuŋe yuwu sâm eknongop. “Yeŋe lohimbi yu ekyongoŋetâ ge tatŋet.” Yawu sâmu lauŋan mem lok yeŋgât dowâmâ 5000 yawuya ekyongomunŋe ge tatbi. 11 Ge tatŋetâ Yesuŋe baŋga ya mem Anitâ mepaem motokmâ tipi tapi tuhum mem ningimu ârândâŋâk kâsikum yiŋgimunŋe newi. Yâhâ iŋan gurâ yawuâk mem ningimu kâsikum yiŋgimunŋe neŋetâ dopyeŋan olop. 12 Neŋetâ dopyeŋan otmu yuwu sâm eknongop. “Sot nombotŋe tap ya bâlemapgât hâwurum saka sakaen mânuŋetâ giâk.” 13 Yawu sâmu hâwurum mânuŋmunŋe saka saka kâiân yâhâp pik sâop.

14 Yesuŋe kulem ya memu ekŋetâ sâtŋe otmu yuwu sâm alahu gulahu otbi. “Poropete âlâ hohetnenŋan tetewuap sâŋetâ nâŋgâm mambotmain ya yu mon?” Yawu sâwi. 15 Yawu sâŋetâ Yesuŋe biwiyeŋe ekmâ yâkŋe kutdâyeŋe mem kânâŋgânekmaihât nâŋgâm pilâyekmâ gem ba pumŋe âlâen yâhâop.

16-17 Emet omoŋ otmu Yesuŋe in yawu ki âwurem takaopgât nenŋe yapâ pilâm Kapanaum kapiân arine sâm deŋgân ginŋan gewin. 18 Ge waŋga mem arim tatmunŋe siru pato pilâmu to dondâ bâleop. 19 Yawu otmu puli kum tânâmgum arim tatmunŋe kilomita bâtnombot me nombolân konok dop yawu olop. Yawu otmu arimunŋe Yesuŋe to kakŋambâ takaop. Takamu ekmâ “wuânŋe takap?” sâm ekmâ umutnenŋe ariop. 20 Umutnenŋe arimu Yesuŋe nenekmâ yuwu sâop. “Nâ ninak takan. Yawu gârâmâ kiŋgityeŋahât ki otŋet.” Yawu sâop. 21 Yawu sâmu tepnenŋe welâmŋan gemu in yawu memunŋe waŋgaen yâhâop. Waŋgaen yâhâmu nenŋe in yawu ari kapi ya mewin.

22 Kapi pilâm tohowin yakât ambolipŋaŋe emet haŋ sâmu Yesuhât pâinmâ yuwu sâwi. “Oran waŋga konohâk ekbin yamâ Yesu hoŋ bawalipŋaŋe yeŋiâk mem ariwi.”

23 Yawu sâm pâinbi. Otmu Tiweria kapi ambolipŋaŋe Yesuhât pat nâŋgâm waŋga âlâlâ mem kapiyeŋehembâ taka emelâk Kutdânenŋaŋe sot mem yan Anitâ mepaem yiŋgimu newi yanâk taka tatbi. 24 Taka Yesuhât pâinŋetâ biatmu yaŋak waŋga ya yâhâpŋe mem Kapanaum kapiân ari pâinbi.

25 Waŋgayeŋe Kapanaum kapiân karakmâ ge Yesu mem tetem yuwu sâm âikuwi. “Wa, lok pato gâ amâti takaon.”

26 Yawu sâm âikuŋetâ yuwu sâm ekyongop. “Yaihât sâmune nâŋgâŋet. Nâŋe kulem topŋe topŋe memune ekmâ topŋe ki nâŋgâm heŋgeŋgumai. Yâhâ sot yiŋgimune neŋetâ tepyeŋe pik sâop yakât nâŋgâm pâinnekmâ takai. 27 Yakât yuwu sâmune nâŋgâŋet. Sot nemain yaŋe kâlep ki tatmâ yâhâwuap. Yamâ tatmâ getek ŋâsukŋe pilâmap. Yakât otmâ sot nemain yakâlâk ki nâŋgânomai. Yawu gârâmâ sot topŋe âlâ ikŋiâk tap ya nem manman kârikŋe manmâ yâhânomai yakâlâk nâŋgânomai. Yawu gârâmâ Awoŋne Anitâŋe nâŋgânihimu ârândâŋ otmu âi sâm nihim hâŋgânnohomu ge yâkât sâtgât manman kârikŋahât sot yiŋgiwom.” Yawu sâop.

28 Yawu sâmu yuwu sâm âikuwi. “Anitâhât den lâune sâm girawu tuhunomgât naŋgat?”

29 Sâŋetâ sâop. “Anitâŋe nâ hâŋgânnohomu gewan. Yakât otmâ nâhâlen biwiyeŋe katmâ mannomaihât naŋgap.”

30-31 Sâmu sâwi. “Emelâk tâmbâlipnenŋe lok ki manmaiângen manŋetâ Anitâŋe himbimâmbâ sot âlâ, kutŋe mana sâm, yiŋgimu nem manbi yakât topŋe miti pepaen yuwu tap. “Himbimâmbâ sot yiŋgimu nem manbi.” Yawu tap. Yawu gârâmâ gâŋe kulem âlâ mendâ ekmunŋe âlâ kândâkdâ otmu den yat yu nâŋgâmunŋe bulâŋe otbuap. Wuân mendâ topge tetemu ekmunŋe bulâŋe otbuap?” Yawu sâwi.

32 Sâŋetâ sâop. “Anitâŋe himbimâmbâ sot bulâŋe yiŋgimap yakât topŋe nâŋgâŋetâ keterahâkgât yuwu sâmune nâŋgâŋet. Moseŋe himbimâmbâ sot bulâŋe ya ki mem tetem yiŋgiop. Bia. Himbimâmbâ sot bulâŋe yamâ yiwereŋe Awoŋnaŋe yiŋgimu mansai. 33 Sot bulâŋe yamâ Anitâŋe nâ hâŋgânnohomu himbimâmbâ ge manman kârikŋe yiŋgim mansan.”

34 Sâmu sâwi. “Bâe. Lok pato, gâ den yat, yuâmâ sot ya haoŋmâ ârândâŋ ningirâ nem yâhânom.”

35 Sâŋetâ sâop. “Manman kârikŋahât sot yan yuâmâ ninahât yan. Yakât otmâ lok âlâ me âlâŋe biwi nâŋgân nâŋgânyeŋaŋe nâ kepeinekmâ mannomai. Yâhâmâ nâŋe mâmâŋe otyiŋgimune manman kârikŋahât sot yakât yâhâpŋe ki po yiŋgiwuap. Me manman kârikŋahât to yakât yâhâpŋe ki yekbuap.

36 Yawu gârâmâ kulem topŋe topŋe memune yeŋe ekmâ topŋahât hâum pâpgum nâhâlen biwiyeŋaŋe ki kepeim mansai. 37 Yawu gârâmâ lohimbi âlâ me âlâŋe nâhâlen biwiyeŋaŋe kepeim manŋetgât Awoŋnaŋe meyekmu mansai. Meyekmu nâhâlen torokatmâ biwiyeŋaŋe kepeiŋetâ ki betyongowom. 38-40 Awoŋnaŋe âi sâm nihim himbimâmbâ hâŋgânnohomu gewan. Gem yâkât tem lâum manmune lohimbi âlâ me âlâŋe nekmâ topne nâŋgâm heŋgeŋgum nâhâlen biwiyeŋaŋe kepeimai. Lohimbi yawu otmai yamâ nâŋe sâp patoen mumuŋambâ mem yahatyekmune manman kârikŋahât pat emelâk Anitâŋe kuyiŋgimu tap yakât bulâŋe yiŋgimu menomai.” Yawu sâop.

41 Yawu gârâmâ “sot bulâŋe yamâ Anitâŋe nâ hâŋgânnohomu himbimâmbâ ge manman kârikŋe yiŋgim mansan,” ya sâop yakât papatolipnenŋaŋe nâŋgâŋetâ bâlemu yuwu sâm alahu gulahu otbi. 42 “Nenâmâ yâkât topŋe naŋgain. Yâhâmâ Yosep nanŋe yakâ. Âwâŋe mâmâŋe yetgât topyetŋe naŋgain. Gârâmâ wongât “Nâ himbimâmbâ gem mansan,” yap? Yakât nâŋgâmunŋe bâleap.” Yawu sâwi.

43 Sâŋetâ sâop. “Kâmbukŋe. Nâŋgâm bâlenihiŋetâ ki ârândâŋ oap. 44 Awoŋnaŋe hâŋgânnohomu gewan. Yakât otmâ lohimbi âlâ me âlâ meyekbuap yâkŋak nâhâlen torokatnomai. Nâhâlen torokatmâ mannomai yamâ sâp patoen nâŋe mumuŋambâ mem yahatyekmune nâ orowâk tatmâ yâhânom. 45 Emelâk emet inânŋan poropete âlâŋe den kulemguop ya yuwu tap. “Anitâ ikŋak denŋe lohimbi biwiyeŋan katmu nâŋgâŋetâ keterakbuap.” Yawu kulemguop. Den yakât bonŋe teteâkgât awoŋnaŋe denŋe lohimbi biwiyeŋan katmu nâŋgâŋetâ hâumu nâhâlen torokatmai. 46 Yawu gârâmâ lohimbi âlâ me âlâŋe Awoŋnahâlen ki yâhâŋetâ den kâsikum yiŋgimap. Yawu ki tap. Nâŋe konok Anitâ Awoŋne orop tatmâ yâkât sâtgât otmâ gewan.

47 Yakât otmâ yuwu sâmune nâŋgâŋet. Lohimbi âlâ me âlâŋe nâhâlen biwiyeŋaŋe kepeim manmai yamâ manman kârikŋan mannomaihât pat kuyiŋgimune tap. 48 Yâhâmâ manman kârikŋahât sot yiŋgimune nem manmâ yâhânomai. 49 Manman kârikŋahât sot yakât yâhâpŋe torokatmâ sâwe. Tâmbâlipnenŋaŋe lok ki manmaiângen manminiwi yan Anitâŋe himbimâmbâ sot âlâ, kutŋe mana sâm, ya yiŋgimu nem gawi. Otmu ya gurâ emelâk mum metewi. 50 Gârâmâ himbimâmbâ manman kârikŋahât sot yamâ nâ. Yakât otmâ lohimbi âlâ me âlâŋe nine hepne sunumne nemaiŋeâmâ ki hiliwahonomai. 51 Yâhâ manman kârikŋahât bulâŋe teteyiŋgiâkgât nâŋe konok himbimâmbâ ge nine hepne sunumne yu yeŋgât pat kuyiŋgiwan yu yiŋgimune nem manman kârikŋan mannomai.” Yawu sâop.

52 Yawu sâmu Yura nengât papatolipnenŋaŋe nâŋgâm alahu gulahu otmâ yuwu sâwi. “Lok yuŋeâmâ ki orotŋe yap. Girawu otmâmâ ikŋe sunumŋe ya gahaeakmâ ningimu nenomgât yap? Ki orotŋe yukâ.” Yawu sâwi.

53 Yawu sâm alahuŋetâ Yesuŋe yuwu sâm ekyongop. “Ninahât sâmune nâŋgâŋetâ ki keterakyiŋgiap yakât âlâku sâmune nâŋgâŋet. Nâmâ lok bulâŋe mansan. Yakât otmâ nine hepne sunumne yu ki nenomai yamâ manman kârikŋan ki mannomai. 54-56 Yawu gârâmâ nine hepne sunumne yuŋeâmâ manman kârikŋe yakât bulâŋe oap. Yakât otmâmâ lohimbi âlâ me âlâŋe nine hepne sunumne nem mannomai yamâ sâp patoen mumuŋambâ mem yahatyekmune biwinenŋe kepeiakmâ konohâk otmâ orowâk manmâ yâhânom. 57 Awoŋne manman amboŋaŋe hâŋgânnohomu gewan. Yakât otmâ yâkât wâtŋanâk kinmâ yâkŋe tatmap yakât dopŋeâk nâ gurâ mansan. Yâhâ yeŋgâlen gâtŋe âlâ me âlâŋe nine hepne sunumne yu nemai yen gurâ nâŋe manmâ yâhâwom yakât dopŋeâk manmâ yâhânomai. 58 Yawu gârâmâ emelâk tâmbâlipnenŋaŋe sot âlâ, kutŋe mana sâm, newi yan manman kârikŋe ki ekbi. Yawu otmâ mum gawi. Yâhâ sâp yiwereŋe yuâmâ nine hepne sunumne nenomai yamâ manman kârikŋan manmâ yâhânomai.” Yawu sâop. 59 Yesuŋe Kapanaum yeŋgât miti emetŋan yâhâ den yu ekyongop.

60 Yesuŋe nengât papatolipnenŋe yawu sâm ekyongomu yan lohimbiŋe denŋe nâŋgâne sâm yâkâlen torokatmâ manbi nombotŋaŋe alahu gulahu otmâ yuwu sâwi. “Den yap yuâmâ nâŋgâmunŋe umatŋe oap yakât otmâ yâkât den yu âlâŋe nâŋgâwuap?” Yawu sâwi.

61 Yawu sâm hâkâŋ otŋetâ Yesuŋe biwiyeŋe ekmâ yuwu sâop. “Den yan yukât âlâŋe ki ekyongop? Girawuhât otmâ nâŋgâŋetâ umatŋe oap? 62 Gârâmâ nâŋe hâmbâi himbimân âwurem yâhâmune nekmâ yanâmâ girawu nâŋgânomai? Nâŋgâŋetâ bulâŋe otmu nâhâlen biwiyeŋe katnomai me bia? 63 Yakât otmâ yuwu sâmune nâŋgâŋet. Lohimbi âlâ me âlâŋe yeŋe eŋgatyeŋaŋak otmâ manman kârikŋan mannomaihât dop âlâ ki tap. Yakât otmâ Anitâhât Wâtgât mâmâŋahât Heak yâkŋak mâmâŋe otyiŋgimu manman kârikŋan mannomaihât dop tap. Yakât otmâmâ den yan yu nâŋgâŋetâ bulâŋe otmu Wâtgât mâmâŋahât Heakŋe mâmâŋe otyiŋgimu biwiyeŋe nâhâlen katmâ manman kârikŋe mannomai. 64 Yawu gârâmâ yeŋgâlen gâtŋe nombotŋane ki nâŋgâŋetâ bulâŋe otmap.” Yawu sâop. Yâhâ lohimbi nombotŋaŋe biwiyeŋe Yesuhâlen ki katbi yâhâmâ emelâk topyeŋe nâŋgâop. Yâhâ lok âlâŋe Yesuhât betŋehen kioŋbuap ya gurâ yawuâk emelâk topŋe nâŋgâop. 65 Yakât nâŋgâm yuwu torokatmâ ekyongop. “Emelâk ekyongoan ya âlâkuâk sâmune nâŋgâŋet. Awoŋnaŋe lohimbi âlâ me âlâ mem heweweŋ tuhuyekbuap yâkŋak nâhâlen torokatnomai.” Yawu sâop.

66 Yawu sâopgât lohimbi nombotŋaŋe nâŋgâŋetâ umatŋe otmu pilâm âlâengen ariwi. 67 Ariŋetâ Yesuŋe hoŋ bawalipŋe kâiân yâhâp yuwu sâm eknongop. “Yen gurâ yawuâk pilânekmâ arine sâm oai me bia?”

68-69 Sâmu Petoroŋe sâop. “Kutdâ, gâŋe konok Anitâhât nanŋe bulâŋe manmâ manman kârikŋahât topŋe eknongorâ nâŋgâmunŋe bulâŋe otmap. Gâhât topge emelâk nâŋgâwin yakât otmâ pilâhekmâ lok âlâhâlen ari denŋe lâum manman kârikŋan mannomgât dop âlâ ki tap.” Yawu sâop.

70 Yawu sâmu yuwu sâm eknongop. “Bulâŋanâk nâŋe konok meyekban. Yawu gârâmâ weke bâleŋe ya yeŋgât amboyeŋe kutŋe Satan sâm yâkŋe yeŋgâlen gâtŋe âlâhât biwiŋan kioŋmu yâkât tem lâum mansap.” Yawu sâop. 71 Yâhâ Yesuŋe den sâop yaŋe bukunenŋe Yurasi, Simon nanŋe, yamâ Karioto kapi amboŋe ya miop. Yâkŋe gâmâlâk Yesuhât betŋehen kioŋbuap yakât.