1 Otmu Yesuŋe Yerusalem kapi pilâm gem Oliwa pumŋan yâhâop. 2 Emet haŋ sâmu kapiân âwurem ari opon kâmbukŋan yâhâmu lohimbi kiŋgitŋe orowâkŋe denŋe nâŋgâne sâm menduhuakbi. Menduhuakŋetâ den kâsikum yiŋgiop. 3 Den kâsikum yiŋgimu yanâmâ Parisaio otmu Mosehât girem den kâsikum ningiminiwi yaŋe imbi âlâŋe lokŋe betŋehen kioŋmu mem tetewi. Imbi ya dâim Yesuhâlen den âiân katne sâm ariwi. Otmu Yesuŋe den sâm hilipgumu topŋe mem tetenom nâŋgâwi. 4 Ari yuwu sâm âikuwi. “Lok pato, imbi yuâmâ lokŋe betŋehen kioŋmu mem teteain. 5 Yawu gârâmâ imbi âlâ me âlâŋe loklipyeŋe betyeŋehen kioŋnomai yamâ kâtŋak yongomunŋe munomaihât Moseŋe girem den âlâ kulemguop. Bâiŋ, gâŋeâmâ girawu naŋgat?” 6 Yawu sâŋetâ Yesuŋe den nâŋgânâk tatmâ bâtŋaŋe hânân kulemguop. 7 Kulemgum tatmu witgum âikuŋetâ kuwihakmâ yuwu sâm ekyongop. “Yeŋgâlen gâtŋe âlâ tosaŋe bia yaŋe topŋe katmâ imbi yu kumu yan yen hârokŋe kunomai.” Yawu sâop. 8 Yawu sâm yâhâpŋe yawuâk den nâŋgânâk tatmâ hânân kulemguop. 9 Yawu sâmu nâŋgâŋetâ umatŋe otmu aŋgoân kunlipyeŋaŋe sâm yahatmâ kulet sâm ariŋetâ ariŋetâ lok ya hârok arim tiŋ pilâwi. Arim tiŋ pilâŋetâ imbi yamâ Yesu orop yetŋiâk kinowot. 10 Kinmutâ Yesuŋe kuwihakmâ yuwu sâm ekuop. “Wa tou. Den âiân katgekne sâm oai ya wosapâ arai?”

11 Sâmu sâop. “Lok pato, lok ya hârok arai.”

Sâmu sâop. “Yawu gârâmâ nâŋe gurâ otdâ bâleap yakât den âiân ki katgekbomgât naŋgan. Yawu gârâmâ gâŋe otdâ bâleap yamâ yâhâpŋe ki otbuat.” Yawu sâop.

12 Yesuŋe ekumu arimu lohimbi kinbi ya ikŋan hâum yuwu sâm ekyongop. “Nâ hânŋan kulemŋan lohimbi mansai yeŋgât laŋinŋe otmâ mansan. Yakât otmâ lohimbi âlâ me âlâŋe nâhâlen biwiyeŋaŋe kepeinomai yamâ sâmune laŋinŋe biwiyeŋan pilâmu omoŋ bâleŋambâ ga manman kârikŋahât pat otmai.” Yawu sâop.

13 Yawu sâmu Parisaioŋe yuwu sâm ekuwi. “Gâ gikgahâlâk mepaeakmâ sâm tat. Yamâ nâŋgâmunŋe bonŋe ki oap.” Yawu sâwi.

14 Sâŋetâ sâop. “Nâmâ wosakembâ gewan yakât topŋe naŋgan. Me wosaken âwurem ariwom yakât topŋe gurâ nâŋgâm heŋgeŋguan. Yawu otmâ nâ ninahât topne sâm tetemune bonŋe otmap. Yawu gârâmâ yeŋeâmâ nâhât topne ki nâŋgâm heŋgeŋguai. Yakât otmâ den yai yu nâŋgâmune ki dopŋan oap. 15 Yen gurâ lokgât nâŋgân nâŋgân watmai. Yakât otmâ lok âlâ me âlâhât den sâm hâreyiŋgine sâm otmaiân topyeŋe kakŋeâk kakŋeâk nâŋgâm sâm hâreyiŋgimai. Yâhâ nâmâ lok âlâ me âlâhât ki sâm hâreyiŋgiman. 16 Yawu gârâmâ sâm hâreyiŋgim mansan mâne Awoŋnaŋe âi sâm nihim hâŋgânnohomu gewan yâkât sâtgât sâm hâreyiŋgimune bonŋe otbâp.

17 Yakât topŋe nâŋgâŋetâ keterahâkgât yuwu sâmune nâŋgâŋet. Moseŋe girem den âlâ kulemguop ya yuwu tap. “Lok âlâ me âlâŋe ikŋiâk bukulipŋe yeŋgât topyeŋe teteâkgât sâm hâreyiŋgiwuapgât dop ki tap. Lok yâhâp me amon yaŋe denyeŋe hikunomai ya lâuakmâ konok otmap yamâ nâŋgâŋetâ bonŋe otbuap.” Yawu tap. 18 Yakât ninahât topne yuwu sâmune nâŋgâŋet. Awoŋnaŋe hâŋgânnohomu gewan yâku yawuâk nâhât topne teteâkgât mâmâŋe otnihimu kulem topŋe topŋe memune ekmâ gamai ya.” Yawu sâop.

19 Sâmu sâwi. “Âwâhe wosaken mansap? Ya sârâ nâŋgâne.” Sâŋetâ sâop. “Yeŋe nâhât topne ki naŋgai. Gârâmâ Awoŋnahât topŋe gurâ ki naŋgai. Yawu gârâmâ nâhât topne naŋgai mâne Awoŋnahât topŋe nâŋgâwaŋgimbâi.” Yawu sâop.

20 Otmu opon kâmbukŋe kâlehen tewetsenŋe katŋetâ geminiop yan lohimbi menduhuakŋetâ Yesuŋe den kâsikum yiŋgiop. Sâp yan Parisaio yawu sâm ekyongop. Yawu gârâmâ Yesu pâi emetŋan mem katnehât nâŋgâwi yamâ mumbuapgât sâp ki tâlâhuop yaŋak ki mewi.

21 Yesuŋe yâhâpŋe yuwu sâm ekyongop. “Nâ pilâyekmâ ariwom. Arimune yen munomaiân yanâmâ nâ ki neknomai. Ki nekmâ yan orotmemeyeŋe bâleŋe tâtâem otŋetâ yakât matŋe umatŋe kâpekyiŋgimu hiliwahonomai. Yâhâ nâ ari manbom yan yen gurâ watnekmâ ari mannomaihât dop âlâ ki tap.” Yawu sâop.

22 Yawu sâmu yuwu sâm alahu gulahu otbi. “ “Nâ ari manbom yan yen gurâ watnekmâ ari mannomaihât dop âlâ ki tap,” yawu yap. Yamâ girawuhât yap? “Hiwawakbom” sâm nâŋgâm yap mon?” Yawu sâwi.

23 Sâŋetâ sâop. “Nâmâ himbimâmbâ gewan. Yenâmâ hân yuân tetem manmâ gai. Yawu gârâmâ nine topne âlâ, ikŋiâk tap. Yenâmâ hân lok bâleŋe. 24 Yeŋe orotmemeyeŋe bâleŋe tâtâem otŋetâ yakât otmâ matŋe umatŋe kâpekyiŋgimu hiliwahonomai. Yawu gârâmâ awoŋnaŋe hâŋgânnohomu ge manman amboŋe mansan. Yakât nâhâlen biwiyeŋe katmâ orotmemeyeŋe kiŋgoŋ bet pilânomai yamâ ki hiliwahonomai.” Yawu sâop.

25 Sâmu lauyeŋe butelim yuwu sâwi. “Gâ wuân lok kinmâ yu yat?”

Sâŋetâ sâop. “Emelâk ekyongoan ya. 26 Yakât otmâ nâ yeŋgât topyeŋe sâm tetem den âiân katyekbomgât dop tap. Yawu gârâmâ hâŋgânnohopŋe yu me ya otmap yamâ bulâŋanâk. Yakât otmâ yâkât den yawuâk ekyongoman.” Yawu sâop.

27 Yawu gârâmâ Yesuŋe Himbim Âwâŋahât ekyongop yamâ ki nâŋgâŋetâ keterahop. 28 Yakât den âlâ yuwu sâm ekyongop. “Yeŋeâmâ nâ lok bulâŋe howanân nohom kânâŋgâneknomai ya ekmâ nâ manman amboŋe mansan yakât topŋe nâŋgâŋetâ bulâŋe otmu keterakyiŋgiwuap. Otmu Awoŋnaŋe den sâm nihiop yawuâk ekyongom gan ya nine eŋgatneâk ki otman ya gurâ nâŋgâm heŋgeŋgunomai. 29 Hâŋgânnohomu gewan yâk orop biwinetŋe kepeiakmâ konohâk otmu tem lâuwaŋgimune nekmu ârânâdâŋ otmap. Yakât otmâ ki betnohomap.” Yawu sâop. 30 Yawu sâmu lohimbi dondâŋe den sâop ya nâŋgâŋetâ bonŋe olop.

31-32 Nâŋgâŋetâ bonŋe otmu benŋe yuwu sâm ekyongop. “Yiwereŋe biwiyeŋe heweweŋ otmu nâhât den nâŋgâŋetâ bulâŋe oap. Yawu nâŋgâm yâhânomai yanâmâ meyekmune nâhât hoŋ bawalipne bulâŋe otnomai. Yawu otmâ Anitâhât topŋe nâŋgâŋetâ bulâŋe otmu holaŋyekbom.” Yawu sâop.

33 Sâmu sâwi. “Bâe, nenâmâ Awarahamgât sen mansain. Gârâmâ lok âlâ me âlâŋe ki menenekŋetâ hoŋ bayiŋgim mansain. Yakât otmâ topŋe girawuhât otmâ “holaŋyekbom,” yat? Den yat yakât nâŋgâm hâum pâpguain.” Yawu sâwi.

34 Sâŋetâ sâop. “Nâŋe den bulâŋe ekyongomune nâŋgâŋet. Lok âlâ me âlâŋe orotmemeyeŋe bâleŋe otmaiŋe yeŋe wâtyeŋanâk kinmâ ya bet pilâm manman âiloŋgoân torokatmâ mannomaihât dop âlâ ki tap. Orotmeme bâleŋe ya tâtâemâk otmâ manmâ manman bâleŋahât amboŋe ya hoŋ bawaŋginomai.

35 Yakât topŋe teteâkgât den âlâen hâum sâmune nâŋgâŋet. Lok âlâhât nanŋaŋe âwâŋe orop haoŋmâ ârândâŋ manmâ yâhâromawot. Yawu gârâmâ âwâŋahât hoŋ bawalipŋaŋe gurâ hâmbâi pilâyelekmâ ondop yeŋgâlen ari hoŋ bayiŋgim mannomai. 36 Yawu gârâmâ nâŋeâmâ Anitâhât nanŋe mansan. Gârâmâ nâŋe holaŋyekbom yamâ manman bâleŋahât amboŋe hoŋ ki bawaŋginomai.

37 Yen nombotŋaŋe Awarahamgât sen mansain sâŋetâ ya naŋgan. Yawu gârâmâ nâhât den nâŋgâŋetâ gemu bet pilâm nâhâitŋe kumunŋe muâk sâmai. 38 Nâmâ Awoŋne orop biwinetŋan den tatmap yamâ tâŋ tâŋâk ekyongom gaman. Yâhâ yeŋeâmâ amboyeŋahât sât lâum yu ya otmâ mansai.” Yawu sâop.

39 Yawu sâmu yuwu sâm ekuwi. “Nenâmâ Awarahamgât sen.” Sâŋetâ sâop. “Yenâmâ Awarahamgât sen bulâŋe mansai mâne yâkŋe olop miop yawuâk watmâ manbâi. 40 Anitâŋe den bulâŋe eknohomu nâŋgâm gewan yawuâk ekyongoman. Yâhâ yeŋeâmâ ya nâŋgâmâk tatmâ tatmâ nâ nohoneâk nâŋgâm manmai. Yeŋe oai yu Awarahamŋe olop ya lâuap. 41 Yamâ yeŋeâmâ amboyeŋaŋe olop yawuâk otmâ manmai.” Yawu sâop.

Sâmu sâwi. “Imbi kondarâŋe ki menenekŋetâ san mansain. Awoŋnenŋeâmâ Anitâ ikŋe konok tap.”

42 Sâŋetâ sâop. “Nine eŋgatneâk otmâ ki gewan. Anitâŋe hâŋgânnohomu ge mansan. Yakât otmâmâ âwâyeŋe Anitâ mâneâmâ nâhât den nâŋgâm buku otnihimbâi. 43 Yawu gârâmâ nâŋe den ekyongomune nâŋgâŋetâ umatŋe otmu pilâmai. Yakât otmâ den sâmune nâŋgâŋetâ biwiyeŋan ki hâuyekmap. 44 Âwâyeŋe Satan manman bâleŋahât amboŋe, yâkât tem lâunehât nâŋgâmai. Otmu kândikum emelâk orotmeme kiŋgoŋ otmâ gawiŋeâmâ yâkâlen kândiwahom otŋetâ bâlem gamap. Yâhâmâ manman âlepŋan ki manmâ gaopŋak manmâ gamap. Yâhâmâ perâk yakât mâmâŋe pato oapgât ikŋe eŋgatŋeâk watmâ kâityongomap. Yawu gârâmâ orotmeme âlepŋe otbuapgât dop âlâ ki tap.

45 Yawu gârâmâ yenâmâ yâkât tem lâum mansaihât nâŋe den bulâŋe yan yuâmâ nâŋgâŋetâ nahat otmap. 46 Yâhâ yeŋgâlen gâtŋe âlâŋe den âiân katnekmâ tosa orop mansap sâm nâhâlen gâitbuapgât dop âlâ ki tap. Yawu gârâmâ nâŋe den bulâŋe ekyongoman yamâ topŋe girawuhât otmâ nâŋgâŋetâ paha den otmap? 47 Lok âlâ me âlâŋe Anitâhât pat manmai yaŋe yâkât denŋe haoŋmâ ârândâŋ lâumai. Yâhâ yenâmâ Anitâhât pat ki manmai. Yakât otmâ nâhât den hâkâŋ otmâ pilâmai.” Yawu sâop.

48 Yawu sâmu yuwu sâm bâlewaŋgiwi. “Bâe, Gâmâ Samaria kapi amboŋe. Yakât otmâ weke bâleŋaŋe nâŋgân nâŋgânge mem hâlim tuhumu den yu yat.” Yawu sâwi.

49 Sâŋetâ sâop. “Nâ weke bâleŋaŋe ki mâŋgâenekmu den sâman. Nâmâ Awoŋne ewe katmâ tem lâuwaŋgiman. Yâhâ yeŋeâmâ nâ ki ewe katnekmâ tem lâunihim mansai. 50 Yawu gârâmâ lohimbiŋe ewe katnekŋetgât ki naŋgan. Awoŋne Anitâ ikŋiâk nâŋgânihim lohimbiŋe ewe katnekmâ tem lâunihiŋetgât nâŋgâmap. 51 Yakât otmâ den bulâŋe ekyongomune nâŋgâŋet. Lok âlâ me âlâŋe nâhât tem lâunihim manmai yaŋeâmâ manman kârikŋan mannomai.” Yawu sâop.

52-53 Sâmu sâwi. “Bâe, Awarahamâmâ emelâk muop. Otmu poropete ya gurâ emelâk muwi. Yâhâ gâŋeâmâ “nâhât tem lâum mannomaiŋeâmâ manman kârikŋan mannomai,” yawu yat. Yawu sâm muwi ya yeŋgât kunyeŋe mansan yawu nâŋgâmat. Ya ki orotŋe. Yakât otmâ bulâŋanâk weke bâleŋaŋe mâŋgâehekmu biwi hâlim oat yawu naŋgain. Gâ yawu sâm mepaeaksat yakât nâŋgâmunŋe dondâ bâleap.” Yawu sâwi.

54 Sâŋetâ sâop. Nâŋe nine mepaeaksan mâne nâŋgâŋetâ porap otbâp. Yawu gârâmâ Awoŋne hâŋgânnohomu gewan yâkŋeâmâ mâmâŋe otnihimu kulem topŋe topŋe memune ekŋetâ yahatmap. Yâhâ yeŋeâmâ Awoŋnahât topŋe ki nâŋgâm “Anitâ Ambonenŋe” sâm imbiâk kunmai.

55 Nâŋeâmâ yâkât topŋe nâŋgâm heŋgeŋguan. Yawu gârâmâ “ki nâŋgâwaŋgian,” sâman mâne lok perâkŋe otmâ den membâm. Yeŋe den mem lohimbi kâityongomai yakât dopŋeâk otbâm. Yawu gârâmâ nâmâ yâkât topŋe nâŋgâm heŋgeŋgum tem lâuwaŋgimune ârândâŋ otmap. 56 Tâmbâyeŋe Awarahamŋe nâ tetem âi tuhumune bulâŋe tetemu ekbehâlâk nâŋgâm nâhâlen biwiŋaŋe kepeim heroŋe otmâ manop.” Yawu sâop.

57 Sâmu sâwi. “Bâe, Awaraham ya emelâhâk manop. Yâhâ gâmâ sihan mansat. Yawu gârâmâ girawu otmâ Awarahamgât topŋe nâŋgâm yu yat?” yawu sâwi.

58 Sâŋetâ sâop. “Nâ ninahât topne sâm tetemune nâŋgâŋet. Embâŋân Awaraham ki manop yapâek tatbanŋak tatmâ gawanŋak tatmâ gaman.” Yawu sâop.

59 Yawu sâmu nâŋgâŋetâ bâlemu “O, Anitâ konok embâŋân talopŋak tatmâ gamap.” Yawu nâŋgâm kât lâum kune sâm otŋetâ misiŋgurakmâ opon kâmbukŋambâ yok pilâm gem ariop.