1 Yawu otmâ Yesuŋe ikŋe kapiân âwurem ariwe sâm otmâ menenekmu orowâk yahatmâ ariwin. 2 Ari manmunŋe tatmâ nâŋgâ nâŋgâ sâp âlâen Yesuŋe miti emetŋan yâhâ den kâsikum yiŋgiop. Den kâsikum yiŋgimu lohimbi dondâŋe nâŋgâŋetâ âlâ kândâkdâ otmu âiahom yuwu sâwi. “Bâe, lok yuâmâ nengâlen gâtŋe. Âlâŋe nâŋgân nâŋgân topŋe topŋe yu ekumu taka kâsikum ningiap? Me wosapâ ari kândiwahom taka kulem âlâlâ miap? Yu ekmunŋe sâtŋe oap. 3 Yamâ hep torehenlipŋe nâŋgâyiŋgiain. Imilipŋe, kutyeŋe Yakop, Yose, Yurasi otmu Simon. Yâhâ garilipŋe ya gurâ nâŋgâyiŋgiain. Yâhâ mâmâyeŋe Maria yâhâmâ nenŋan gâtŋe. Yakât otmâ oap miap yukât girawu nâŋgânom?” Yawu sâwi. Yâhâ hep torehenlipŋe nâŋgâyiŋgiwi yakât otmâ den kâsikum yiŋgim manop yamâ nâŋgâŋetâ nahat otmu betguwi.

4 Yawuhât Yesuŋe biwiyeŋahât topŋe ekmâ yuwu sâm ekyongop. “Anitâhât poropetelipŋaŋe kapi âlâen ari yâkât den kâsikum yiŋgiŋetâ nâŋgâŋetâ bulâŋe otmap. Yâhâ yâkŋe hep torehenlipyeŋe den kâsikum yiŋgiŋetâ nâŋgâŋetâ nahat otmap.” Yawu sâop.

5-6 Yesuŋe den kâsikum yiŋgimu nâŋgâŋetâ nahat olop yakât otmâ lohimbi dondâŋe biwiyeŋe yâkâlen ki katbi. Lohimbi nombotŋaŋe biwiyeŋe yâkâlen katŋetâ heŋgemyongop yamâ getek âlâ. Yawu otŋetâ yekmâ nâŋgâmu sâtŋe otmu hohetyeŋan kulem amon âlâek miop. Yawuhât ikŋe kapi pilâm kapi âlâlâ yeŋgâlen ari Anitâhât topŋe nâŋgâŋetâ keterahâkgât den kâsikum yiŋgiop.

7 Otmu Yesuŋe hoŋ bawalipŋe kâiân yâhâp nen menduhunenekmâ yuwu sâm eknongop. “Sâmune nâŋgâŋet. Yen kapi âlâen âlâen ari Anitâhât topŋe sâm ekyongonomai yamâ nâŋe mâmâŋe otyiŋgimune weke bâleŋe watyekŋetâ gaiakmâ arinomai. 8 Hâŋgânyongomune arinomai yanâmâ lok yâhâp yâhâwâk menduhuakmâ yuwu otmâ arinomai. Âi topŋe katne sâm sot me senŋe âlâlâ umatdâek ki miakmâ arinomai. Me natik ki miaknomai. Me itâkat ki golenomai. Me tewetsenŋe hakyeŋan ki tatbuap. 9 Me pet me hâk katipŋe ya hourâ hourâ ki miaknomai. Yâhâ kâiyeŋahât katipŋe katmâ howan konok tinaŋgunomai. 10 Otmu kapi âlâen arinomai yanâmâ emelan dâim yâhâ katyekŋetâ yanâk tatnomai. Kapi tatnomai ya ambolipŋaŋe orotmemeyeŋe bâleŋe betbaŋgim biwiyeŋe Anitâhâlen katŋet sâm nâhât den pat âlepŋe ekyongonomai. 11 Yâhâ kapi âlâen ari den ekyongoŋetâ nâŋgâŋetâ gemu bet pilânomai yamâ hâmbâi Anitâŋe matŋe umatŋe yiŋgiwuap. Yakât otmuâmâ yeŋe yuwu otmâ kâi katnomai. Kâiyeŋan wahap me bokosok me yu ya horatbuap yamâ tâlim gik beretek meŋetâ gemu betyiŋgim pilâyekmâ ba âlâengen arinomai. Ariŋetâ towat ya ekmâ kâi katsap yawu nâŋgânomai.” Yawu sâop.

12 Yawu sâm eknongomu ariwin. Yâhâp yâhâwâk ari lohimbiŋe orotmemeyeŋe bâleŋe betbaŋgim biwiyeŋe Anitâhâlenâk katnomaihât Yesuhât den pat âlepŋe ekyongowin. 13 Den pat âlepŋe ekyongom yan weke bâleŋaŋe mâŋgâeyekbi ya gurâ watyekmunŋe gaiakmâ ariwi. Yâhâ lohimbi nombotŋe mesek otbi me kundat topŋe topŋe teteyiŋgiop yamâ meyekmâ nak âlâ, kutŋe oliwa sâm, yakât kehetŋahât toŋaŋe mem kunyeŋan lâwâleyekmâ Anitâ ulitgumunŋe âlepŋe otbi.

14 Nenŋe yawu otyiŋgiwin yakât den patŋe perereŋ sâm arimu lohimbi dondâŋe nâŋgâwi. Nâŋgâmâmâ nombotŋaŋe Yesuhât yuwu sâwi. “Lok âlâ, kutŋe Yoane sâm, yâkŋe embâŋâmbâek topŋe katmâ toen katyekmâ gaop. Yamâ emelâk nengât lok kutdâ, kutŋe Herot sâm, yâkŋe tembe lâulipŋe hâŋgânyongomu ari kuŋetâ muop. Muop yamâ mumuŋambâ yahatmâ kulem topŋe topŋe yu mem gap.” Yawu sâwi.

15 Yâhâ nombotŋaŋeâmâ yuwu sâwi. “Poropete lok âlâ, kutŋe Elea sâm, emelâk himbimân yâhâop yaŋe mon purik sâm ge kulem âlâlâ yu me mansap.” Yawu sâwi.

Yâhâ nombotŋaŋeâmâ yuwu sâwi. “Emelâk embâŋân poropete lok nombotŋaŋe Anitâhât tem lâum kulem topŋe topŋe mem âiyeŋe tuhuwi. Yakât dopŋeâk lok yuŋe Anitâhât den eknongom kulem topŋe topŋe memap.” Yawu sâwi.

16 Yawu sâm alahuŋetâ Herotŋeâmâ denyeŋe nâŋgâm yuwu sâop. “Yoane yamâ sâmune eŋgatŋe hârewi. Yâkŋe mumuŋambâ yahatmâ kulem topŋe topŋe yu miap.” Yawu sâop. 17-18 Otmu Herotŋe sâmu Yoane kuŋetâ muop yakât topŋe yuwu. Herot yet Pilip yamâ imi ata. Aŋgoân Pilipŋeâmâ imbi, kutŋe Herotia sâm, ya miop. Memu manmâ manmâ imbi yaŋe lokŋe hâkâŋ otmâ pilâmuâmâ kahaŋe Herot ya orop miahowot. Yakât otmâ Yoaneŋe nâŋgâmu bâlemu yuwu sâop. “Nengât girem den kuawot ya ekmune dondâ bâleap.” Yawu sâop.

19-20 Yawu sâm kuyitgimu imbi yaŋe Yoanehât dondâ nâŋgâm bâlewaŋgiop. Nâŋgâm bâlewaŋgim yan Yoane girawu otmâ kuŋetâ muâk nâŋgâm manminiop. Yâhâ Yoaneŋe Anitâhât lauŋe lâum uwawapŋe bia manmâ gaop yakât Herotŋe ekmâ nâŋgâmu âlâ kândâkdâ otmu gorâwaŋgiop. Gorâwaŋgimu yan imbiŋahât mâtâp maŋguwe sâm otmâ tembe lâulipŋe hâŋgânyongomu ari Yoane mem sâhâm pâi emetŋan katŋetâ tatminiop. Yan tatmâ Herotgât sâtgât otmâ yâkâlen ari Anitâhât den kâsikum waŋmu nâŋgâm heroŋe otminiop. Yawu gârâmâ den sâop ya nâŋgâmu biwiŋan hâumu biwi yâhâp otminiop.

21 Yawu otminiop yamâ imbiŋaŋeâmâ Yoane kuŋetâ muâkgât nâŋgâminiop. Mâne mâne mâne yakât bonŋe teteop yamâ yuwu. Sâp âlâen Herotŋe teteop yakât nâŋgâm heroŋe otne sâm bukulipŋe nombotŋe taka sot um nene sâm menduhuakbi. Menduhuakbi yamâ Roma lok nombotŋe, otmu tembe lâulipŋe ya yeŋgât kunlipyeŋe, otmu kapi tipi tapi Galilaia hânân tatmâ arap ya yeŋgât papatolipyeŋe kerehâk menduhuakmâ sot nem heroŋe nâŋgâwaŋgiwi. 22-23 Sot nem heroŋe otŋetâ yanâmâ baratyetŋaŋe yahatmâ kep ândeop. Kep ândemu ekmâ biwiyeŋe âlepŋe otmu heroŋe nâŋgâwi. Heroŋe nâŋgâŋetâ Herotŋe yuwu sâm ekuop. “Barat. Anitâhât senŋan kinmâ sâmune nâŋgâ. Iri sikum senŋe âlâlâ tatnihiap yu me ya ekŋâlemat ya âlepŋe eknohorâ nombotŋe kâsikum gihiwom.”

24 Yawu sâm ekumu imbi yaŋe ari mâmâŋe yuwu sâm ekuop. “Awoŋnaŋe ikŋe iri sikumŋe me senŋe âlâlâ tatbaŋgiap ya “nombotŋe gihiwom,” yap. Yakât otmâ wuân membomgât naŋgat?” Sâmu sâop. “Yoane yamâ kuŋetâ muâkgât naŋgan. Yakât otmâmâ “Yoane eŋgatŋe hârem kunŋe mem ga nihiŋet,” yawu sâm ekuwuat.” Yawu sâop.

25 Yawu sâmu baratŋaŋe tepŋe yahatmu sururuk sâm âwurem ari yuwu sâm ekuop. “Gâŋe tembe lâulipge ekyongorâ in yawu ari Yoane eŋgatŋe hârem kunŋe kondoân katmâ mem ga nihiŋetgât naŋgan.” Yawu sâop.

26 Yawu sâmu âwâŋaŋe Anitâhât senŋan sâm kârikŋe tuhuop yakât nâŋgâm biwiŋaŋe umatŋe dondâ olop. Yawu otmu bukulipŋe yeŋgât senyeŋan kinmâ den ya ekuop yakât aŋulakman sâm den ya lauŋan miop. 27 Yawu otmâ tembe lâu âlâ hâŋgângumu sururtuk sâm pâi emetŋan yâhâ Yoane eŋgatŋe hâreop. 28 Eŋgatŋe hârem kunŋe mem kondoân katmâ mem ge waŋop. Waŋmu lâum mâmâŋahâlen ari tiripgumu ekmâ biwiŋe heroŋe olop. 29 Yakât den pat ya Yoane hoŋ bawalipŋaŋe nâŋgâm lâum ari kât giopŋe âlâ, dikin yawuya yan katbi.

30 Yâhâ emelâk Yesuŋe nen hoŋ bawalipŋe hâŋgânnongomu kapi âlâen âlâen ari yâkât den pat âlepŋe kâsikum yiŋgiwin. Kâsikum yiŋgim pesuk pilâm âwurem Yesuhâlen tohowin. Yâkâlen toho den kâsikum yiŋgiwin me otbin mewin yakât ekuwin. 31 Orowâk den alahum tatmunŋe yan lohimbi dondâŋe bam gam hâmbiŋ gumbiŋ tuhunenekŋetâ sot ki um newin. Inâk tatbin yakât otmâ Yesuŋe yuwu sâm eknongop. “Lohimbi dondâŋe nengâlen taka mem awawi guwawi tuhunenekŋetâ girawu otmâ sot nenom? Me girawu otmâ tatmâ nâŋgâm den alahunom? Yakât otmâ pilâyekmâ ari nenŋiâk tatmâ nâŋgâm hâknenŋe menom.” Yawu sâop. 32 Yawu sâmu kapi ya pilâm ge waŋga âlâ mem deŋgân ya hâtikgum lok ki manmaiângen ariwin.

33 Kapi ya pilâmunŋe lohimbi nombotŋaŋe nenekmâ ya pilâm deŋgân ginŋeâk watnenekmâ ariwi. Ariŋetâ kapi âlâlâ deŋgân ginŋan tatmâ arap ya ambolipŋaŋe kapiyeŋe pilâm peneyiŋgiŋetâ ari ari deŋgân ginŋan kinmâ mambotningiwi. 34 Yawu otmâ kinŋetâ waŋgaembâ gemunŋe Yesuŋe yekmâ yuwu nâŋgâop. “Lama amboyeŋe biaŋe manmai yakât dopŋeâk lohimbi yuŋe ihilâk mahilâk mansai.” Yekmâ weŋe nâŋgâm Anitâhât den topŋambâek kâsikum yiŋgiop. 35-36 Kâsikum yiŋgimu emetsâpŋe otmu yan yuwu sâm ekuwin. “Emetsenŋe emelâk purik yap. Gârâmâ yu tain yu hâlâŋmâ kapi tipi tapi âlâ ki tap. Yakât po yiŋgimu wâtyeŋe houŋ sâmapgât gâŋe hâŋgânyongorâ ariŋet. Hâŋgânyongorâ ari yeŋahâk sot puluhum um nenomai.”

37 Yawu ekumunŋe yuwu sâm eknongop. “Âlepŋe yeŋahâk sot kâsikum yiŋgiŋet.”

Sâmu sâwin. “Lohimbi dondâ taka tai. Yakât otmuâmâ nen girawu otmuâmâ lohimbi dondâ yuâmâ sot um yiŋgimunŋe neŋetâ dopyeŋan otbuap? Nenŋe sot puluhum um yiŋginom yuâmâ lok âlâŋe emetsenŋe nombolân yâhâp yakât biwiŋan âi tuhum pesuk pilâm hâmeŋe memap yakât dop otbuap. Yawu gârâmâ girawu otmuâmâ yat yu watnom? Yu ki orotŋe.” Yawu sâwin.

38 Sâmunŋe sâop. “Yeŋgâlen sot amon tap? Ba ekmâmâ ga sâŋetâ nâŋgâwe.”

Sâmu ba sâlikum ekmâ ga yuwu sâm ekuwin. “Nengâlen baŋga kândâkdâ mome otmu iŋan yâhâp yawuâk tap.” Yawu sâwin.

39 Sâmunŋe sâop. “Yeŋe lohimbi yu ekyongoŋetâ kâsiwahom komot tipi tapi tatmâ ariŋet.” Yawu sâop. 40 Yawu sâmu komot tipi tapi tatŋetâ komot 50 olop. 41 Ge tatŋetâ sot ya mem himbimân pak sâm ekmâ Anitâ mepaeop. Anitâ mepaem baŋga ya motokmâ tipi tapi tuhum ningimu lohimbi ya kerehâk yiŋgimunŋe newi. 42 Yâhâ iŋan gurâ yawuâk yiŋgimunŋe neŋetâ dopyeŋan olop. 43 Neŋetâ dopyeŋan otmu sot nombotŋe talop ya hâwurum mânuŋmunŋe saka saka kâiân yâhâp pik sâop. 44 Otmu lok sot newi yamâ sâlipyongomunŋe 5000 yakât dop olop.

45 Sot nem pesuk pilâŋetâ Yesuŋe hâŋgânnongom yuwu sâop. “Yeŋe waŋga yu mem kulet sâm Besaita kapiân ariŋet Ariŋetâ nâmâ lohimbi yu hâŋgânyongomune ariŋetâ yeŋgât betyeŋan watyekbom.” Yawu sâop. 46 “Yawu sâm hâŋgânnongomu arimunŋe lohimbi ya gurâ hâŋgânyongomu yahatmâ itoŋ galaŋ otmâ ariwi. Ariŋetâ ikŋiâk tatmâ Anitâ ekuwe sâm pumŋan yâhâop. 47 Pumŋan yâhâ âwâŋe orop den otmutâ emet omoŋ olop. Âwâŋe orop den otmutâ pesuk sâmu gem deŋgân ginŋehen kinmâ nenehop. Nenâmâ ari deŋgân tânâmgum nip nip otbin. 48 Yawu arim tatmunŋe ariwinângembâ siru pato awawi guwawi pilâop. Awawi guwawi pilâmu arine sâm ba hâum pâpgum tatmunŋe emet emelâk orotok sâop. Yawu otmu tânâmŋan hâum pâpgu gupgu ot tatmunŋe Yesu ikŋak to kakŋambâ tâlim takamu ekbin. 49-50 To kakŋambâ takamu ekmâ tepnenŋe hindakmâ hu halak tuhum yuwu sâwin. O, yuâmâ weke mon takap.” Yawu sâm kiŋgitnenŋahât otmâ kâi bâtnenŋe sân sân sâop.

Yawu otmunŋe yuwu sâm eknongop. “Yen wongât otmâ kiŋgityeŋahât otmâ kâi bâtyeŋe sân sân yap? Nâ ninak takan yukâ.” 51 Yawu sâm waŋgaen mem pitik pilâmu siru ya sânduk sâm ŋiniŋ ŋiniŋ sâop. Sânduk sâm ŋiniŋ ŋiniŋ sâop ya ekmunŋe âlâ kândâkdâ olop. 52 Yawu gârâmâ emelâk baŋga mome motokmâ kâsikum yiŋgimu lok 5000 yaŋe neŋetâ dopyeŋan olop ya ekmâ Yesuhât topŋe nâŋgâwin mâne saru kakŋan takamu siru ŋiniŋ ŋiniŋ sâop ya ekmunŋe ki âlâ kândâkdâ otbâp. Yawu gârâmâ biwi nâŋgân nâŋgânnenŋe pâlâmŋe olopgât Yesuŋe yu ya olop yakât topŋe ki ekmâ nâŋgâmunŋe keterahop.

53 Deŋgân ya hâtikgum hân âlâ, kutŋe Genesaret sâm, yan ari kioŋmâ waŋga hikumunŋe kinop. 54 Hikumunŋe kinmu kapi ya ambolipŋe taka Yesu ekmâ nâŋgâwi. 55 Ekmâ nâŋgâm kapi tipi tapi hân ya hawamgum tatmâ arap yan ari lohimbi kundat, me mesek, me umatŋe topŋe topŋe teteyiŋgiop ya meyekbi. Ya mem gerelân katyekmâ Yesuŋe wosaken ariop yan lâuyekmâ ari heŋgemyongoâkgât yuwu sâm ulitguwi. 56 “Lok pato, Nengâlen gâtŋe kundat me umatŋe topŋe topŋe teteyiŋgimu tatmai yu meyekmâ tohoain. Yawu gârâmâ sombemân menduhum katyekmunŋe gotyeŋanâk arirâ gâhât sâŋgum ya konok wâim yan âlepŋe otŋetgât naŋgain.” Sâŋetâ sâop. “Den yai ya âlepŋe otŋet.” Yawu sâmu nombotŋaŋe sâŋgumŋe wâim yaŋak âlepŋe otbi.