17
Paulus aluw Silas la neil xoulek eivek Tesalonika
1 Ka luw la eivek beeng nayak Ampipolis me beeng nayak Apolonia, luw la tyip beeng nayak Tesalonika, nanghei inyon eno xomek qekueing ama wei Yudayeiw o ti toukale. 2 Paulus la eivek xomek qekueing ama nambei e xe kwa wei mi wong o, me eivek Sabat yal eno mi luk is xel en qayeeng wei di yeip eivek Anutu xe qapiya yo. 3 Moxo mi neil Anutu xe qayeeng qes teyei me neil ambei nye, Kilisi tyek na qou myavanei ngandoung me na mey, dekakom tyek qandi lek veil meyeing. Moxo neil, “Yesu tiwei andi neilteyei wou xam ne, inye Kilisi.” 4 Xel valu wei Yuda eno wongis me betiwou Paulus aluw Silas, me Grik valu ngandoung wei mi wo lalo wou Anutu eno betiwou luw. Me vex ngenong wei leind tata eno betiwou luw is ambei nyon.
5 Ekom Yudayeiw qouwou luw, om xel qou xel wei nilul o valu nanghei ingwei beyeeng vateivek nei, me qeku xel ngenong is me xel wo nol wou beyeeng ngandoung tiyon. Xel veimyend me la wou Jeson xe xomek me la yimexe Paulus aluw Silas bei na qou luw me na myayaing wou xel qendu ngandoung on. 6 Ekom xel se yeiwou luw, om xel tetei Jeson is liyeiw valu me qou xel me la wou xel gyovaxa wei beyeeng on, dom taxe bei, “Moux tine mi wo kwa nol me ghavineeng e lala eivek tembuing sapa nei, om gweimbeeng ne xel lam inye, 7 me Jeson qou xel me la eivek beeng. Xel moux dalus tine mi pyalek Sisa xe qayeeng, me xel mi neil embei, king nge toundei, e lei Yesu” 8 Xel xomaxoneing is gyovaxa wei beyeeng nayak on ngo tine, eno xel tambak on etek ngandoung me di wo vyend lala. 9 Woyom xel wong Jeson me lei yeiw ba yon xouv xomek wei ngoeing qayeeng o dom wong xel la.
Paulus aluw Silas la neil xoulek eivek Belia
10 Ka di wo mangamong en embei bouk, Paulus aluw Silas lindyeiw wong luw la beyeeng nayak Belia. Luw la tyip inyon, me xel la eivek Yudayeiw xe xomek qekueing ama. 11 Xel Yuda wei mindei Belia eno xel xe kwa yon nimza ghanaw Yudayeiw wei Tesalonika yo, en xel ngo qayeeng wei Paulus neil on me xel laleind vind, teyei lek bouk eno xel mi pyaw qayeeng wei yeip eivek qapiya vambuing o me yeimbei xoulek wei Paulus neil on zonghek, o ma. 12 Xel wei Yuda yon eno ngenong wongis, me Grik vex ngenong wei leitata yo, me moux wei Grik eno xouing wongis ambei nyon.
13 Ekom xel Yudayeiw wei mindei eivek Tesalonika woulek bei Paulus di neil qayeeng wei Anutu xe yo eivek Belia, om xel la inyon is, me zeim moux alis vex on laleind lek me wong xel dalus etek mouyo. 14 Woyom xel lindyeiw wo daing me wong Paulus la xo mamileeng vi nei, ekom Silas aluw Timote nanghei toundei Belia. 15 Xel moux wei la is Paulus eno qou e me la beyeeng nayak Atens, de woyom Paulus wong qayeeng wou xel bei xel a neil wou Silas aluw Timote bei luw na wou e daing.
Paulus neil xoulek eivek Atens
16 Ka Paulus di axe luw anghei Atens, moxo yei beyeeng ngandoung on pup en anutu tyonyeing ngenong. Om wong e lalei wo maying. 17 Om moxo la eivek xomek qekueing ama wei xel Yudayeiw o me luk is Yudayeiw me xel amba wei mi wo lalo wou Anutu yo. De lek bouk titi moxo mi la beyeeng vateivek me luk is moux alis vex wei lam mindei inyon o. 18 Xel moux wei lundpeyei nimza wei Epikurian me xel wei Stoik, eno wo veweeng is e en qayeeng. Xel valu teling, “Tambiy tiwei mi luk bandabanda nei embei neil va?” Om xel valu neil, “Beind moxo di neil qayeeng en anutuyeiw wei beyeeng bamba yo.” Xel neil tine en nambei Paulus di neil Xoulek Nimza en Yesu wei qandi lek veil meyeing o. 19 Woyom xel qou Paulus me la qekueing ama wei xel kanzol lek lukendu Areopagus, nanghei inyon eno xel neil wou e, “Teyei bei xa ngo qayeeng vako tiwei wang di teyoxe me ghe wong elam ne? 20 Wang wong qayeeng bange valu lam eivek xa nenyami, om xa bei ngo bei qayeeng tine qes ambei nya.” 21 (De xel Atensyeiw dalus me xel amba wei mindei inyon eno se mi wo lulti qe xel mindei bandaing me mi luk en lulvako wei xel ngo yo.)
22 Woyom Paulus nale ghey eivek qekueing ama wei xel kanzol lek lukendu Areopagus me neil: “Xam moux wei Atens! A xei xam ghe wo nimkanzek en wongeingis kwa leimalei wei lalo yo. 23 En nambei a la ghavinenyeing me na xei e wo nimza me na xei lul wei xam ghe mi wong lalo wou yo. Me a xei qeind ti xel byex qayeeng lek ambei nye: E NA WOU ANUTU TI WEI XA SE WOULEK O. Om Anutu tiwei xam seng woulek on xam ghe mi wo lalo bandaing wou e, om gweimbeeng ambei neil e xe qayeeng wou xam.
24 “Anutu tiwei toung tembuing me lulul dalus eivek o, inyon Tambiy Ngandoung wei tyoung aluw tembuing, me se mindei eivek xomek vambuing wei xel ev angya memend o. 25 Me se mi qou vineing en lul wei xomaxoneing wong angya memend o, me se teyei bei qou lulti, en nambei e maxow wong mapieing me laweeng wou xomaxoneing me lulul dalusateiv. 26 Eivek bu tixemou ne eno e toung xomaxoneing lam dei lek tembuing sapa, en kandek xel a mi gyeiteyei tembuing tambak, e maxow beyal bouk wei xel a mi mendei yo, me e maxow lax enghek wei xel xe tembuing o. 27 Anutu wong ambei nye en kandek xomaxoneing gyimexe e me nam wou me boulek e zonghek en nambei se dei dingta veil xey. 28 ‘En eivek Anutu eno xey a wo xomaxoneing me na toundei mapieing me na mi la me na loum me na dei lek tembuing.’ Nambei xam venaxow xe xel valu wei lupeyei eno neil embei, ‘Xe ne Anutu neuyeiw.’
29 “Nambei nyon xey a toundei nambei Anutu neuyeiw, om xey se bou naleind bei Anutu yon nambei ghol me silva me qakous, me xe se bou naleind bei e yon tenu bandaing wei xomaxoneing wong angya venaxow memend me lundpeyei wei xe venaxow o. 30 Takwei eno xomaxoneing lundpeyei ma, om Anutu se neil qayeeng ti en vati wei xel mi wong o. Ekom gweimbeeng ne neil qayeeng nikanzek wou xomaxoneing dalus lek tembuing sapa bei xel pekwi xow. 31 En e maxow lax bouk wei embei tyek bong qayeeng en xomaxoneing dalus wei tembuing o, om beyal tambiy ti woy. Tambiy tine eno mey ekom Anutu piyexe e qandi lek veil meyeing.”
32 Xel ngo Paulus neil qayeeng en xomaxoneing qandi lek veil meyeing, xel valu luk seloukeing lek e, ekom xel valu neil embei, “Xa bei ngo qayeeng valu en lul tine no.” 33 Dekalekom, Paulus la veil xel kanzol. 34 Xel moux valu betiwou Paulus me wongis. Ti lei Dionisius, e kanzol wei xel mi qekuma lek lukendu Areopagus, me vex nge is ambei nyon e lei Damaris, me xomaxoneing valu beti wongis.