LUK
Luk ata Yesus ami sang dolsa kaata ko
Yesus ayo tam abiil tikiin unaya bombii, wasital almi-kup 30 ema yak banipla, Luk ayo kamasi sukon tem weng kalawaali dola-lomda Yesus ami sang ayo boko-lom mulo kawu sukon ma dola-lom Yesus ami aptum kusal Aposel o kalbip imi kanumsip kaami sang kaaso bokosa. Utamsip tunum imi aket fukunin kaali, Luk ali Juda tunum disa; ali tunum miit kusnum o kemsip. Kemin, ali abang dinayin tunum dokta yo. Kanola Luk kaami aket fukunin ayo Yesus ami sang ayo dolniya, Grik unang tunum iyo Yesus ami weng bakamsa uyo, Utamin o, kala-lomda sukon kalawaali dolsa. Kemin, Grik kasel imi aket fukunin kaali tituun-kup tabin kukup kutal-fukumin kaa tambalim o, ken-umbip o, kala-lomdala Luk ayo dola-lomda boko-lom: Yesus ali tutuun-kup tabemin tunum kemin, unang tunum imi lak kaata duu-lomda olen-daayase no, kalale, God ami naalin kukup kaami sang so, God ami taba-lom numi ban kemin kaami maan uyo takan-tiimin kaami sang kaaso, Luk ayo dolsa.
1
Luk ata taba-lom Yesus ami sang dolsa kaata ko
Ap 1:1-5
Nak-tunum kamokim Tiofilus kaa tiinsap o? Nali Luk nata sukon kalawaali dola kup-ton o kalalila ko. Kapkal utamsap, siin sawaalak kaali, tunum yaapkan ili God ayo taba-lomda mafek mafek yaapkan kiili numi iipyak tem kaptam-ami kanumsa kaami sang kaali, weng san kaa-bam ale, dik-dakaya-tal-une-bam ifii-bam dolsip. Tunum ilmi tiin alep alep Yesus kaa atafiimsip iyo ata-bom-iliple, Yesus ayo, kamasi kaptoowu kanum yakyak kulii umbital kula diila kala, kalbip-kup; kulaali yikal Yesus ami weng kuu nuli bakayin-bilipla, weng san-kan-tabasup. Kemin ale, tunum kawanta sukon kaa tunum dola-silip ili Yesus ilmi tiin alep alep atam-silip, ilimi bon tem weng kaata, weng san-ilomdipla dola-dola-kemsip. Kulaa, nakal kamosinim kaptoowu sukon kala dola-silip umi diim ayo tik-tii-bamdila utafii-bam ale, unang tunum imi bon tem kawu kuluu laa-bam kanu-bomdila, weng anung anung kiili, kuluu kuyak-kuyak-ke-lomdi tambal-kup afetusii. Kemin ale, Tiofilus kapni dola kup-tila, utam-somdapla, weng dola-lom kup-ta-silip kabak-ami miit kaali, bam-daa utam-ilomdap atin ti kaal kelan o kala-somla ko.
Ensel ata Sekaraya ami bokola-lomda: Jon ayo duulokomu no, ansa kaata ko
Herot kaali, Provins Judiya kaptam-ami kamokim o kala king ke bom-balaya, tunum awem ma bombe ami win kaali Sekaraya. Ali awem tunum Abiya ami man loop kaptoop ata kemin, ami kalel umi win kaali, Elisabet uli awem tunum Aron ami manum kaptoop ami man loop. Kemin, God ami tiin diim kaali ti akam kiimi kukup kaa ti tambal-kup kutal-fuku kulii-taba-lom ale, God Dukum ami weng kuka-daasa kaali, alik tambal-kup tabuu kutama taba kesipla, kulaa, Elisabet uyo man dinim kelu akam laabipla, biile kulaa unang sawalnule, imak akal kuno sawalna kelipla, kulaa, Sekaraya kaami tunum miit imi okok kemin am kaali daanule, kulaali tunum iyo Jerusalam tam lotu am awak diilim kawu okok ke-biliple, Sekaraya akal God ami am awem kaptamu tam bomda awem tunum ke ilin imi ok kaali, okok kema. Kemin, awem tunum imi uldaa-dabuu-laamin kaami kukup kaata kuluu-lomdip Sekaraya ayo uldaa-dabuuliwa, tam God ami atin ti am awak awem kaptamu tam-ilomda, as ma kaami dan kaata kuluu-lom, as kaa kuyak daala kiin-balala, as lak so, tang tambal so, kiita God ayo ataba-kup, tang tabe-balala, fiyaap duu-mokoma no kala as kuyak daala kiina ko. 10 As dan kaami as ayo kuyak daala kiin-bulu bom-ilale, unang tunum yaapkan iyo ilmi kukup kaata kuluu-lomdipla, tam lotu am diilim ami mepso kulu bomdip beten kemip ko.
11 Beten kemiple, God ami ensel ma kasentap-kup tal as dan ami as kuyak dakamin umi baan diim kabaak-ami balang diim, tingtuplo kulu tolnale, 12 kulaali Sekaraya ayo atam-ilomda, kwin! fanan taal-bi-lomda atam suunale, 13 ensel ayo Sekaraya ami bokola: Sekaraya kapyo, kabi suunin disa yo! Kapni beten kebap kulaali, God ayo weng sanba kemin, kapni kalel Elisabet uyo man tunum man ma kuulokomu. Kemin, ami win kaali, Jon o akan. 14 Kuulokomu kaali, akam ipni aket tem kabak-ali atin ti akal tambal ma keyilule, fiyaap duu-bam ale, unang tunum yaapkan yakal ti kanola ami fiyaap duu-mokomip o. 15 Dukum ami tiin diim ayo, ali win tabin keba-kup, God ami ok awak dukum uyo kutal-fuku ke-lokoma no. Ali wain ok mafak atul-kup tibin so kaali, ayo inokoma disa yo; kuulokomu kawu, God ami Sinik Tambal ayo tal ami aket tem kabaku donga-lom suunkup ilokoma ko. 16 Jon ata, Israel-miin imi bakayin-balaya, yaapkan imi aket fukunin uyo fal-siki-lomdip, Tunum Dukum God ami lak uyo duulokomip. 17 Kemin, God ami Sinik Tambal ata Jon ayo dong dakaan-balala ami kukup sole, titil so, ayo God ami weng ku-fatap-daa bakayin tunum Elaija ami kukup sole, titil so, ultap kelaya, asiik Kamokim ami bon tem tunum ke taldala, awil-fakal imi kukup mafak mafak ilmi man imi kukaayilin uyo takan-tiiyilale, awil-fakal imi aket uyo, man imi kuyipla, alimal iyo abiin tambal-kup tiinokomip o. God ami weng kuyang saak tiimin tunum imi dong dakaayin-balala, imi aket fukunin mafak so, kukup mafak so, uyo kulaale kukup tambal so, aket fukunin tambal so, kaata-kup kutal-fukulipla, ayo tunum so, unang so, iyo Kamokim ami sang kaata bakayin-balale, kiimi aket fukunin uyo dong dakaayin-balala, yakal ilmi aket uyo fal-siki talalulip kala, kala-somdala Kamokim ayo talokoma kayi! kala ensel ayo kanum bokola ko.
18 Kanum bokolale, Sekaraya asiik ensel ami bokola ko: Nali dok kano-somdila, weng kaluuli utam, Awu, faneng u kalokomi ni? Nakal tunum sawolnile, nami kalel wokol kano sawalnu kesup kaali yoko? akale, 19 ensel asiik ami weng uyo maan-tela bokola: Nali God ami okok kemin tunum diildiil Gebriel nata, God alta nam-baala tal-ilomdi, God ami kalaan weng tambal uyo bokop-ton o kalali tili te! 20 Kemin, kabi weng kala weng selan aa! Kabi kamala kaali, nami weng uyo weng selin disa kelap kala, kala-somdala God ali kapni del tem weng uyo dal mop-ta kemin, weng kaa baka-mokomap disa ke-bom bii nami weng bokop-ti uyo, tiltam ilom tituun kem-sulule, kapni kalel uyo man kuulula kuyaku, kapni del tem uyo, asuk weng kaa baka-mokomap o, aka ko.
21 Kemin, ensel ayo bakaan-bala, bom ilale, unang tunum iyo Sekaraya ami fen-bam ale, aket fukun-bam bokolip: Kwin! Sekaraya kaa, kanimin ma tiltam tulula, ma nuu-bamda am awem kaptamu tiinba ni? kal-bomdip aket yaapkan fukun-bamdip kanumip. 22 Sekaraya ayo kulu tiltam abip talale, unang tunum iyo atamipla, weng bakamin dinim kela tiltam abip tala kala, kalbip-kup atam ale, Kaali God ami am awem kaptamu mafek mafek akal kusnum ma atama nema yo? kalalip kanumipla, Sekaraya akal utama yi, Nami del tem ayo God ata dal-mop-na kala, kalalaya, sikil ata-kup unang tunum imi kukuyin-bamda kanolin kanolin o kema ko.
23 Kemin, Sekaraya ayo lotu am diilim umi okok kebi disa kelule, kulaa ayo Jerusalam kaptam ayo kelala almi abip unala 24 kemin, kulaa din bombii luuka le, kulu ami kalel Elisabet namti unang sawal diim kulu man kumni! kala, kalbu-kup, kulaa am kaptamu bom-bulu bii, kayoop awakal kiita duk-duulu. Kemin, 25 Elisabet uyo boko-lomdu: God dukum alta olen daap-na-lomda nami man dinim bom-laabi kaami fatom uyo kukan-tiip-namba kemin, kamala kuluwaata unang tunum imi tiin tem uyo fatom dinim kep-nu no.
Ensel ata Maria umi bokowa-lomda: Yesus ayo kuulokomap o, wunsa kaata ko
26 Kemin, Elisabet uyo man kum ke-bom bii kayoop bukupkal kiita dakan-tii kem-sulule kawu, God ami ensel Gebriel ayo dabaala tal Provins Galili kaptam-ami abip ma bombu kaali, Nasaret kawu tal-ilomda, 27 unang sii ma bombuu umi win kuuli, Maria kemin, Josep ami weng bak-daalip bom-ilule, ali King Devit ami manum kaptoop ami loop kemin, 28 ensel ayo tal bokowa-lomda: Nafalop kaa laabap o? Tunum Dukum ali mafek mafek sakbaalim dukum ma kup-ton o kalalaya, uldaa-tam-buuba. Kemin, kupni diim kulu tiinba no, wakale, 29 Maria uyo weng kaa weng sandula, aket dukum-kup fukun-bulula, kulaa yak kanolin weng kaata, kanimin sang ma bokop-na ni? kemule, 30 ensel ayo bokowa: Maria kupyo, suunin disa yo; God ali ti kupni fiyaap uyo duu-bamdala uldaa-tam-buuba kemin ale, 31 kubi man kum ke-lomdap tunum man ma kuulokomap ami win kaali Yesus o, akolap ko. 32 Kemin, ali bom bii-lom kaata kamokim kelaya, ami win kulaa fan Sakbaalim Dukum God almi Man o kala God ayo kanum bokolokoma. Kemin, siin sawaayak kaa Man kaami awaalik Devit ali kamokim king ke-bomda bom ilsa altap kelaya, God Dukum ayo Man kalawaasiik uldaa-dabuula tiltam kamokim ke-lokoma. Kemin, 33 kaata taba-lomda Jekop ami man loop Juda kayaak kaptoop unip kipni suunkup suunkup tiin molokoma. Kemin, ami tiin molokoma kaptoop ali disa ke-lokomu disa te! Kanolin-kup ilokomu no, kala kanum bokowa ko. 34 Kala kanum bokowale, Maria usiik ensel ami bokola-lomdu: Kaa fan bokop-nap lale, nali sii bombii kaa dok kano-lomdila, man kaa kuulokomi ni? akule, 35 ensel asiik bokowa-lomda: Kuwe, God almi Sinik Tambal alta tal kupni iipyak tem unale, God Dukum alta dukum-kup tam-titil-diilokoma no! Kemin, man kuulokomap kaali, fan atin ti ban kemin dinim ale, Man kaali God almi Man o akan-kaa-mokomip te! 36-37 God ali titil tibin kemin, yak mafek mafek alik kiili, kanolama. Kemin, kupni kokneng Elisabet uyo, sawalsu. Katale, kuno ti man kum kebu. Kemin, uli man tunum ma kuulokomu. Kemin, siin kaa, uli man dinim kesuu no, ken-umbip. Yale, man kumun-alomdu bom bii kayoop bukupkal duk-duubu no, wakale, 38 Maria usiik bokolu: Nali Dukum almi bon tem ti kultam daalin unang kemin, mafek mafek sang kulu bakap-nimbap kulaa, kuno kunop-nama no, akule, kulaali ensel ayo kambowa tabana ko.
Maria dindu Elisabet utamsu kaami sang kaata ko
39 Kewa unale, kulaali Maria abiltap bung ayo webi kuliilu tam aba yakyak bilin Provins Judiya bokon kaami amdu tem kawu abip ma bombe kaptam banu kemin, 40 yakyak din Sekaraya ami am tam ilomdu, Elisabet umi weng fokowa-laam-sulule, 41 kulaa Elisabet umi man unaak mat tem kawu bombe namti uunfoko tam aba daak aba keba kala, kalale kulu, God ami Sinik Tambal ata Elisabet umi dongnu kewala 42 dukum-kup Maria umi bokowa-lomdu: Dukum ami dong dakaap-tin kup-timba kaa, unang alik imi dong dakaayila-laaba ultap disa; kupni dong dokop-tamba kaali, sakbaalim dukum ale, man kupni mat tem kabaku bombe kaa Dukum ami dong dakaalin ayo kola keba ko. 43 Kwin i! nali win dinim kaa, kupta Kamokim ami awak ke-lokomap kawi! Kanimin o kalalap nami fanang kala talbap? 44 Kupni weng umuup-nap weng seli kaata, nami man mat tem kuldaku bombe ayo weng sandala, fiyaap duu-bamda uunfoko tam aba daak aba kema atami. 45 Kulaa tambal kemin, Maria kupni Dukum ami ensel weng kutiip-timba kaa fan tituun u kalap kemin, kulu Dukum ami weng kuka-daaba uyo kup-ta, atam-ilomdap atin ti fiyaap duulokomap o, kala Elisabet uyo Maria umi kanum bokowu ko.
Kaa Maria umi baal wiimsu kaata ko
46 Maria uyo Elisabet umi weng kaata, weng san-ilom baal wii-bamdu bokolu: Nami aket tem kaldaak-ali fiyaap dukum kep-nu kemin, Dukum almi-kup dap-fiil tii-bomdi bakamon o kalalila kemin, 47 God ali nalmi iliim bomin tunum kemin, nami aket tem kaldak-ali fiyaapmin dukum kep-nimba kaali, 48-49 dok kata naa kalolip: Nali win dinim unang katale, God alta nami aket tem uyo atam-ilomda uldaa-nam-buuse. Kemin, kaptoop kaptoop unip kaali, unang tunum alik iso, Man iso, ili nitamiwa yi, God ata mafek mafek tangbal ma kup-na kala, kala-lomdip, atin ti uli fiyaap duumin unang i! kalokomip o. God alalta titil miit kayaakim kemin, ami titil kaata taba-lomda dong dokaap-nin sakbaalim dukum uyo kup-nimba. Kemin, utamila, God ami win uyo atin ti ban kemin dinim; atin tambalim dukum bombuu kala, kala-somdila ami tong kaata kano bakamon o, kalbi ko. 50 Dok kanolin kiita God ami suun-bamdip ami win uyo kufola-lom ami weng uyo kutal-fukulip namti, God ali kiili olenin-kup kamayin-bamdale, imi man loop tap-tiila unip kaptoop ayo olen-dakaayin ayo ti kanolin-kup kanun-una. 51 Kemin, God ami titil dukum kaata kuluu-lomda unang tunum God ami weng, weng san-kaamin dinim; kuyang saak tiimin iyo fotabam-nala abiltap ukadaa unaa-silip. 52 Kemin, God ayo taba-lom tawaal diim kaldaak-ami tunum win tibin iyo yam-baak tabiile aa, tawaal diim kaldaak-ami win dinim tunum ita yim-buu yim-fosa no. 53 God ali taba tunum mafek mafek dulu iipnip kiimi men tem uyo dongnu keyinba-kup ale, tunum win soyal kelip iyo mafek mafek kayaak kiimi men tem kaata disa; kamboyim-bam kem-tabasa. 54-55 Kemin, siin sawaayak kawu, God ali numi awil-fakal imi bokoya-lomda: Nali ti dong dakaayokomi no, kalba-kup ale, asuk Abraham asole, ami man loop iso, imi bokoya-lomda: Nali alik ibi suunkup kaptoop kaptoop unip uyo dong dakaayokomi kayi! kalalaya ami weng kutiisa uyo lokonsu dinim; kano aket fukun-bamdala, almi miining Israel nuyo, olen-daaya-lomda, suunkup dong dakaayila-tabasa no, kala-lom Maria uyo baal wiimu ko. 56 Kanola Maria uyo Elisabet uso, awaat kawu bomdula bombii kayoop asuumano iyo dakan-tiiluya asuk ulmi abip unsu ko.
Elisabet umi man Jon duusu kaata ko
57 Bombii luuka le, kulaa Elisabet uyo man ayo fuk-duulale, ilana man tunum kuulula, 58 kulaali Elisabet ulmi abip kasel so, aptum kusal so, yakal weng saniwa, Dukum alta olenin sakbaalim dukum uyo akam imi kuya-lomda, man tunum man kala kuuya kala, kala-lomdip uso maakup fiyaap dukum uyo duumipla kemin, 59 man unaak kaa kuulula, bombii am oklungkal kelale, awil-fakal iyo tal man unaak ami ipnaal kaayo, bo-wakan-tela-somla yo, kalalipla, nikil iyo tal-ilomdip nulmi kukup kanun-umbip kaata-kup kuluuluwa, almi aalap win Sekaraya kaata bokolum o, kemiple, 60 awak uyo boko-lomdu: Daa yo! Man almi win kaa Jon o kala akolup te! kala kanum bokoyula, 61 kulaali awil-fakal iyo bokolip: Kanum bokolap. Katale, akam kipni lo kaa kanolin win kaali, ma bom-bilip disa yo, kalbip-kup, 62 iyo utamiwa yi, Aalap kaa weng bakamama disa kala, kalalipla, ilmi sikil kaata-kup kukaan-bamdip Sekaraya ami dik-daalip: Kapyo, kapni man unaak ami win kaa, kantanep yaap o akokomup i? akiple, 63 Sekaraya asiik sikil iksi-bam kukuya-lomda: Dolmin kaami mafek mafek ma kup-nip dolnon o, yaka, kolipla, Man ami win ayo Jon o kala dolnale, awil-fakal iyo fananbile, aket fukunip ko. 64 Kulu maak-fak-daalin tap Sekaraya ami bon tem ayo baa-som ale, ami falang ayo bam-daala kelula, kulaali God ami win kaali, kufu-bamda fiyaap duumin dukum uyo don-bam kema. 65-66 Kemin, almi abip kasel iso, awil-fakal iso, iyo fanan-bam weng iin una-tala-ke yak abip ma ma kelula, Provins Judiya kaami amdu tem kasel iyo alik weng san-ilomdip utamipla, Man ayo fusun tam-tam una-balale, God ami titil kaali, aso bombe kala, kalaliwa, aket dukum kaali, fukun-bam bokolip: Ilomda man kaami tiltam fasuulokoma kaali, dok kanolin tunum tap ma ke-lokoma yaki? kemip ko.
Sekaraya ami baal wii-biisa kaata ko
67 God almi Sinik Tambal ata Jon ami aalap Sekaraya ayo tal dongna kela tiin mo bom-balaya, Sekaraya akal God ami weng kaali, bakayin-bamda ila ko. 68 Kalo, Israel-miin nulmi God Dukum ami win kufon-bam, kanumin sok aa, kaa akal talda almi unang tunum nuyo dong dokoyimba-kup ale, sok kaali, til-daa-yimba kelaya, ti yaap-kup tiinsup ko. 69 God alalta sawaalak almi okok kemin man Devit ami man loop ma ata uldaa-dabuulala, kaata dabaali unokoma no, kalsa. Kemin, kaa almi titil dukum kaata, kano-lomda tildaa yim-baalala, nuli kaal dinim ke-lokomup o. 70 Sawaalak kawu, God ayo tunum malo ma iyo ulelnala, almi tiipmin weng o kala profet tituun-kup tabin iyo weng ku-fatap-dakamin tunum kalawiita, almi weng kaali, kutiiya unang tunum imi bokoya-lomdip: 71 Kipyo, God ali numi yam-kasenu-lomda: I, kipni waasi so, tunum kanta ipni tit-kup bom ilin iso, ita taba ibi yam-mafak-dakamum o, ke-mokomip. Kata, nalta kanolin tunum, imi sikil diim bom-bilip, ibi yam-kan-tii im-buu im-taldang daali, nalami unang tunum alik-daap ke-lokomip te! kala God ayo yam-kasenusa no, kala God ami weng tem bakayin tunum iyo unang tunum imi bakayinsip ko. 72 God ayo numi awil-fakal imi bokoya-lomda: Kipni olen-daayila-somdila, nalmi weng, atin ti tambal-kup tibin kuka-daayili, kaami aket kaata kutal-fukulokomi no, kalsa. 73 Ultap kemin, God ali numi awaalik Abraham sole, almi man loop nuso, numi dukum-kup weng kutii bokoya-lomda: 74 Ibi nami lak uyo duule, suunin disa kemin o, kalalila, nalta kipni waasi imi sikil diim bom-bilip, ibi yim-bu-lomdila im-taldang nalmi miit tem kulu daalokomi. Kemin, 75 tawaal diim kala-bomdip suunkup ilip kaa, Nali ibi atin ti tambal-kup bom ale, nami tiin diim kuluwu tituun-kup tibin kukup kaata-kup kutal-fuku kulii-una-biliwa yo, kalalila, ulela im-taldang daalokomi no, kala God ayo Abraham so, almi man loop nuso, numi bakayinsa no, kala Sekaraya ayo kanum bokoya-lomda, 76 almi man unaak Jon ayo bokola ko: Man unak kapyo, bom-bi-lom kaali, Abiil Tikiin God ayo bokop-ta-lomda: Kabi ti nalmi weng bon tem weng bakamin tunum o, kalokomi. Kemin ale, kapta kapsiik dusiin daa un-bomdap Kamokim almi liip uyo, talalu ku-mikil dakala una-balapla, talokoma no. 77 Kapta, tunum unang iyo afet daa im-tii bokoya-lomdap: God akal kipni uluum uyo takan-tiiya-lomda, talalu-yimulokoma no, kal-bom bakayilapla, kaal ke-lokomip. 78-79 Kemin, God ami aket aa, fanang uyo, alik numi kuyale, aa olen-daayila ke-somdala utama yi, Numi aket fukunin kaali, malang tinilule, nuli saaka-yaamin kaami atul kaata, suun-bam ken-umbup kala, kalalaya alta tunum ma tam abiil tikiin kawu aso maakup ilin kaata, uldaa-dabuula talokoma. Kemin, kaami talokoma kaali, kutim atan tiltam taba-lomdu tak-daalu una-talaba kebu ultap ke numi aket fukunin kaali, bam-daa imuba-kup; malang tinibu uyo iilfoya, alta balili-kup kala dik-diiba bom ilin kaami kukup tambal kaata-kup kukuyin-balala kanu-mokomup o, kal-bomda Sekaraya ayo tiipmin weng tap kela bakayin-bamda baal uyo wiima ko.
80 Kemin, man ayo bom-bii-lom fasun-um-bom ale, almi angtiil so, sinik so, iyo titil kuluu-lom, kulaali bilin unang tunum dinim bokon kawu bom-bala, bom bii almi okok kemin am uyo daan tiltam tulu kala, kalale, kulaata tal fatawa-lomda Israel-miin iyo kukuyin-bisa ko.