16
Pauloŋe Timoteo kewugumbo olowâk ariyiat.
1 Paulo akto Sila yâkŋe Derebe akto Listera kepian ariyiat. Arim Listera kepian luâk siâ biwiŋe Yesugât katmâ malep, are mem miawagiat luâk aregât kotŋe Timoteo. Yâkgât memeŋe âmâ Yuda yeŋgâlân gâtŋe akto yâkâ hainâk biwiŋe Yesugâlân katmâ malep. Dâ eweŋe âmâ Girik luâk. 2 Listera akto Ikonioŋ kepia ambolupŋe bikŋe biwiyeŋe Yesugâlân kali arekŋe Timoteogât keiŋe Paulo magaŋmâ heroŋe maroŋe agi. 3 Paulo magaŋbiâ luâk are kewugumbo olop ariwerâm okot âlep agep. Akto Yuda luâk hân ain manmâ ariyi arekŋe Timoteogât eweŋe Girik luâk are nâŋgâm meteyi. Aregât Pauloŋe Timoteogât hâkŋe bo gâiyi aregât nâŋgâm Yuda luâk biwiyeŋe bâliwopdâm Timoteogât hâkŋe gâiep. 4 Akto kepia ârândâŋ manmâ Aposolo akto Yesugât kâmot Yerusalem kepian mali areyeŋgât tiksalupyeŋande den kârikŋe magi are lokoŋet dâm Yesugât kâmot are makyeŋgim ariyi. 5 Hain akbiâ Yesugât kâmotŋe biwiyeŋe Yesugâlânâk kindo Anutugât den nâŋgâmâk mali. Hain akbiâ hilâmŋe hilâmŋe Yuda luâk bo manmai are yeŋgâlân gâtŋe bikŋe âkâ hainâk biwiyeŋe Yesugât katmâ yâk yeŋgâlân dewatimbiâ sambeleyi.
Paulo biwiŋe owâiŋe akto Makedonia luâk siâŋe miawakto egep.
6 Akto Asia hânân Yesugât keiŋe makyeŋgim ariwerâm akbiâ Anutugât Heakŋande dâp tigiyeŋgimbo Prigia akto Galatia hânân bam ariyi. 7 Arim Misia hân ginŋânâk hâlâŋmâ ariyi. Arewa Bitinia hânân ariwerâm akbiâ Yesugât Heakŋande hanyeŋe mem pâlâmŋe ketugumbo hân aregen bo ariyi. 8 Hanyeŋe mem pâlâmŋe ketugumbo Misia hân are hepunmâ haru ginŋân kepia siâ talep are kotŋe Troa ain ariyi. 9 Aregen arim manbiâ nâ Luka nâŋe penâyeŋgire emet dâgâmbo hândâkŋân Paulo biwiŋe owâimbo hin miawagaŋdo egep. Amâ Makedonia luâk siâŋe togo kinmâ ulilaŋmâ hin dâep, “Gâ Makedonia hânângen togo nen tân nenguwen.” dâep. 10 Hain dâm makmâ metem arimbo emet hauŋdo Paulo luâk arekŋe miawagaŋep aregât hin dâyion, “Makedonia hânân arim Yesugât den pat âlepŋe are makyeŋgiwaen aregât Anutuŋe maknengiâp.” dâyion. Hain dâm magaŋgim kinmâ Makedonia hânân haru hâtikom ariwerâm dâpgât hâumgom kilion.
11 Kindenŋe waŋga siâŋe togom menenekmâ Troa kepia hepunmâ haru tânâmŋe târârâk arim Samotrake kepia haru tânâmŋân talep ain kat nenekto talion. Tatmâ yem kindenŋe hauŋdo arewa menenekmâ arim Neapoli kepian kat nenegep. 12 Kat nenekto arewa âgâm Pilipi kepian ariyion. Akto kepia are âmâ Roma luâkŋe ulikŋân hân amboŋe akmâ tali. Kepia are âmâ Makedonia hân aregât kepia kautŋe. Ain tatmâ mandenŋe hilâm amon siâ bo agep. 13 Akto Sarereân kepia are ginŋân tu siâ talep ain gewerâm hin dâyion, “Yuda luâkŋe Humonenŋe ulilaŋmâ manmai yâk ain togomai me bo? Gem ekne.” hain dâm gem âmbâle bikŋe siânba mendugum tatbiâ are mem miawakyekmâ gem enemyeŋân tatmâ makyeŋgiyion. 14 Makyeŋgienŋe âmâ Tiatira kepian gâtŋe âmbâle siâ Anutu humo nâŋgaŋmâ manminep, kotŋe Lidia arekŋe âmâ sâŋgum parutmâ mâŋot gilâm pulim âi are mem puli meminep. Akto Humoŋe âmbâle aregât biwiŋe mem agato ondopŋe katmâ Pauloŋe den magep are nâŋgâm ukenŋe akmâ den are mem biwiŋân katmâ heŋgemgoep. 15 Akto âmbâle aregât lâulupŋe hârokŋe biwiyeŋe Yesugâlân katbiâ tu puli yeŋgiyion. Tu puli yeŋgienŋe âmbâle arekŋe hin magep, “Nâ mem Humogât pat kat nekbiâ nâŋgaŋdân aregât nâŋgâmbiâ ârândâŋ akto âmâ nâŋgât emelan âgâmbiâ nâ olop tatberen.” dâep. Hain dâmbo yâkgât emelan âgâyion.
Paulo akto Sila mem kala busi kâlegen kat yelegi.
16 Hilâm siân gem welam siâ Anutu ulilaŋmini ain gem mandenŋe hoŋ bawa âmbâle kâmbokŋe siâŋe mem miawaknenegep. Akto sinduk baniara bâleŋande kautŋân mendo luâk yeŋgâlân arim hâmbâi wan me wan miawakbiap aregât makyeŋgiminep. Hain akto aregât puli waŋbiâ are mem arim damunlupŋe yeŋgim malep. 17 Akto âmbâle kâmbokŋe arekŋe Paulo ekmâ hami nenŋânâk gam hin dâm kamboŋep, “Luâk irekŋe Anutu Humogât hoŋ bawa agaŋmâ manmai aregât Anutuŋe heŋgem nenguwiapgât dâp maknengiwerâm togoâi.” dâep. 18 Hain dâm hilâmŋe hilâmŋe kamboŋmâ haminenŋân gam mando aregât Pauloŋe hâkâŋ akmâ purik katmâ sinduk baniara are hin dâm magaŋep, “Nâŋe Yesu Humo Anutuŋe huŋgun aŋdo giep aregât den makgiŋdere nâŋgâ. Âmbâle are hepunmâ eke.” dâep. Hain dâmbo ainâk hepunmâ ariep.
19 Hepunmâ arimbo âmbâle aregât damunlupŋande hin dâyi, “Sinduk baniara bâleŋande hepundâp aregât gain gain hâmbâigât pat makmâ miawak yeŋgiwiap? Hain bo akbiap are âmâ nengât puli bo akbiap.” dâm nâŋgâm bâliyi. Hain nâŋgâm Paulo akto Sila meyelekmâ kepia sombeim humoân arim 20 Roma luâk yeŋgât kiap taliân meyelekmâ âgâm hâkyetŋe tunmâ hin dâm makyeŋgiyi, “Yuda luâk lâuwâ irekŋe kepianenŋân togom bo agakŋe are akŋet dâm maknengimbela den are nâŋgâm biwinenŋe bâlimbo kepianenŋe kukŋe agatâp. 21 Akto agak meme irakŋe siâ Roma luâk nenŋe bo akmaen are akŋet dâm maknengim mandat.” dâyi. 22 Hain dâmbiâ luâk humo kili arekŋe kuk akmâ nâŋgâ yetkimbiâ kiaplupyeŋande sâŋgum yetŋe oloŋmâ hoŋ bawalupyeŋe makyeŋgimbiâ bugâŋe oreyelekmâ mem kala busi emet kâlegen kat yelekbiâ tatbela aregât damunŋe hin dâm magaŋi, 23 “Luâk lâuwâ ire ariwandatgât kei bâtyetŋe mem kârikŋe ketugum hiko yelekmâ damun kinben.” dâyi. 24 Hain dâm magaŋbiâ emet kârikŋe aregât bâiŋângen kat yelekmâ lâwin siâ hioŋmâ keiyetŋe kapiŋmâ hiko yelekto taliat.
25 Akto hândâk tânâmŋân Paulo akto Silaŋe Anutu mepaiŋe kep keŋgu akmâ tatbela luâk bikŋe kala busi kâlegen kat yekbiâ tali arekŋe nâŋgâyi. 26 Akto kep keŋgu are mem tatbela ainâk wâriŋ humo mendo emet are duwuŋ akto emet aregât hâŋgi hârok lewulagep. Lewulakmâ kindo luâk hârok kala busi kâlegen tali are yeŋgât tâk kârikŋe kotŋe sein are hulaŋ akmâ kiŋ pârândâŋ âgâm metiep. 27 Akto emet aregât damun kilep arekŋe asiŋânba agatmâ ekto hâŋgi are hârok lewulakmâ kindo ekmâ hin dâep, “Wei, luâk bâleŋe iren kat yektenŋe tatâi ina hârok arim meteâi.” dâep. Hain dâm aregât hamep akmâ tiŋgiŋânba tâwât siâ mem oloŋmâ ikiŋe hanŋe hâreakberâm agep. 28 Hain akto Pauloŋe hin dâm konmâ magaŋep, “Nen hârogâk yu kinden aregât hange bo hâreak.” dâep. 29 Hain dâmbo tembe loko arekŋe galalupŋe makyeŋgimbo kemdâ waŋbiâ kala busi kâlegen mem âgâm ongâŋe hogombo Paulo akto Sila yelekmâ hânân kâŋgom hin dâm makyetkiep, 30 “Agatbela arine.” dâmbo agatbela kewugu yelekmâ den hin makyetkiep, “Luâk lâuwâ nâ gain gain aktere Anutuŋe bo hilip nugumbo yâkgât pat akbian?” dâm makyetkiep. 31 Hain dâmbo hin dâm magaŋiat, “Biwige Yesu Humogâlân katmenâ Anutuŋe guge akto ginbailupge meyekbiap.” dâyiat. 32 Hain dâm Humogât dengât keiŋe yâk akto ginbailupŋe makyeŋgimbela 33 ainâk damun arekŋe meyelekmâ arim bugâ gewâkŋe diwi are puliyetkiep. Akto ikiŋe akto ginbailupŋe hârogâk tu puli yeŋgiyiat. Hain akbela Paulo akto Sila kewugu yelekmâ ariep. 34 Arim ikiŋe emelan sot om yetkimbo neyiat. Ikiŋe akto ginbailupŋe hârok biwiyeŋe Yesugâlân katmâ Anutugât pat agigât biwiyeŋe âlepŋe agep.
35 Yem kinbiâ hauŋdo Roma luâk yeŋgât kiaplupyeŋande tembe loko hin dâm makyeŋgim huŋgun yeŋgiyi, “Ye arim luâk lâuwâ are tâk hulaŋmâ huŋgun yetkimbiâ ariet.” dâm tembe loko huŋgun yeŋgiyi. 36 Akto damunŋe den nâŋgâm Paulo hin magaŋep, “Kiaplupnenŋande den katbiâ togoâp. Aregât huŋgun yetkienŋe biwiyetŋe sândugembo ariet.” dâep. 37 Hain dâmbo Pauloŋe tembe loko are yekmâ hin dâm makyeŋgiep, “Net âmâ Roma luâk mandetgât yeŋe gain gaingât net denân kat nelekmâ bugâŋe orenelekmâ mem kala busi kâlegen kat nelegi? Dâ uŋak âmâ yoŋâk huŋgun netkiwerâm akbiâ bo ârândâŋ aktâp. Gârâmâ ye arim kiaplupyeŋe makyeŋgimbiâ yâk yeŋeak togom huŋgun netkimbiâ ariweret.” dâep. 38 Pauloŋe den hain dâmbo tembe lokoŋe purik katmâ kiapyeŋgâlân arim Pauloŋe den makyeŋgiep are makyeŋgim Paulo akto Sila yâk Roma luâk mandat dâm makyeŋgimbiâ nâŋgâm sân sân meyi. 39 Sân sân mem ongâyeŋe hogombo arim den yeukŋe makyetkim kala busi kâlegenba kewugu yelekmâ kepia ginŋângen ge kinmâ huŋgun yetkimbiâ gem ariyiat. 40 Akto kepia are hepunmâ gem Tiatira kepian arim Lidiagât emelan âgâm Yesugât kâmot ain tatbiâ yekmâ biwiyeŋe Yesugâlânâk kilâkgât den makyeŋgim gem ariyiat.