1 O Galalupne, nen biwinenŋe Anutugâlân kilâk dâm nâŋgâm manbaen aregât keiŋe makyeŋgire nâŋgâŋet. Biwi kat kat keiŋe amâ hin. Wan me wan bo egekŋe are bunŋe miawak nengiwiap aregât nâŋgâm han konogâk manbaen. 2-3 Akto nenŋe biwinenŋe Anutugâlân kalion aregât Anutu bo egekŋe arekŋe wan me wan mendo hân himbim egekŋe miawagep are bunŋe dâm nâŋgâmaen. Akto Anutugât kâmot ulikŋân biwiyeŋe Anutugâlân kali are Anutuŋe yekmâ âlepŋe dâep.

4 Aregât yâk yeŋgâlân gâtŋe siâ Abe yâkŋe biwiŋe Anutugâlân kalep aregât sumbe ondo Anutuŋe âlepŋe dâm nâŋgaŋep. Nâŋgaŋdo Abegât teuŋe Kaiŋ arekŋe biwi kat katgât keiŋe hâkâŋ akmâ sumbe yân ondo Anutuŋe ekto âlepŋe bo agep. Aregât teuŋande emiŋe kondo moep. Amâ emiŋande biwiŋe Anutugâlân kalep aregât. Aregât pat nâŋgâm nen hin dâmaen. Abe moep gârâmâ yâkgât biwi kat katgât keiŋe arekŋe maknengimap.

5 Akto hamiŋân luâk siâ kotŋe Enoko yâkŋe biwiŋe kalep are Anutuŋe ekto huragumbo aregât bo mombiap dâm oloŋdo hâkdâk tiŋ tiŋâk âgâep. Aregât galalupŋande Enoko yâtendâm undâgâtbiâ bo agep. 6 Akto luâk âmbâle bikŋande hanyeŋande Anutu bo nâŋgaŋmai âmâ Anutuŋe yekmâ heroŋe bo akmap. Dâ Anutu mandâp bundâk nâŋgâm heŋgemgomaen akto hannenŋande kulâgâlaŋmaen nen hâuŋe âlepŋe nengiwiap dâm nenŋeak yâkgâlân togone.

7 Akto hamiŋân Noa hainâk biwiŋe Anutugâlân kalep aregât Anutuŋe wan me wan miawakbiap aregât magaŋdo dowâk sân sân mem kâmotlupne bâliwâen dâm waŋga ketuguep. Yâkŋe hain akmâ luâk dosayeŋaet keiŋe mem miap palepgât akmâ Anutu nâŋgaŋmâ dosa bâlâk agak aregât bunŋe amboŋe agep.

8 Akto hamiŋân Anutuŋe Abrahamgât makmâ kalepgât magaŋdo bunŋerâm biwiŋe katmâ âlepŋe hân niŋbiat dâm hân siângen bo ekminewângen ain ariep. 9 Akto hân are mem miawakmâ biwi kat katgât Anutuŋe hakulupge in manbei dâep are bunŋe dâm hân ain yogan manmâ emet bunŋe bo mâron uligiâk panmâ yem malep. Akto nanŋe Isaka akto bâgiŋe Yakobo yâkŋe hainâk uligi mâron uligiâk are panmâ maliat. Akto Abraham akto Isaka akto Yakobo Anutuŋe makmâ kalep den konok are amâ nengâlân miawakbiap dâm nâŋgâm mali. 10 Akto Abrahamŋe Anutu bunŋeâk makmap dâm nâŋgâep aregât Anutuŋe kepia âlepŋe himbimân kalep ain amâ bunŋe dondâ ain manbaen dâm nâŋgâep. 11 Akto Abrahamgât âmbenŋe kotŋe Sara yâkai hainâk biwiŋe Anutugâlân kalep. Aregât Anutuŋe gâŋe nanaŋ membiat dâm magaŋep are nâŋgâmbo bunŋe akto sâmbâ akmâ ain nanaŋ miep. Amâ makmâ kalep yâkŋe amâ bunŋe dâepgât. 12 Akto luâk konok kâmotlupŋe manmâ sambelem gam gam yu miawakten. Amâ diâ himbimân tatâi dop hainâk me nupi harugât ginŋân tatâp dop hainâk. Gârâmâ Abrahamŋe sâmbâ akmâ ain nanŋe Isaka miep. Yâk âmâ emelâk momaen sopŋe ewangiep ain Isaka miep.

13 Luâk yu yeŋgondân arekŋe Anutu nâŋgaŋmâ manmâ âmâ mom meteyi. Amâ siâ me siâ Anutuŋe makmâ hâreyeŋgiep are bunŋerâm indâgen aŋgângen yendo ekmâ mepaiŋe mem heroŋe mali. Dâ bo meyi. Hain akmâ aregât keiŋe hin nâŋgâyi, nen hânân lombo akto yogan manden dâyi. 14-15 Luâk âmbâle arekŋe hân iregâlânâk nâŋgâyi dâine purik katmâ hân ulikŋân gâtŋe ain arim manbâi. Hain bo akmâ âmâ hângât kepia hain are bo amâ kepia bunŋe himbimân tatmap are Anutuŋe maknengim kalep ain manbaen dâm aregât lâmgom mali. 16 Lâmgom manbiâ Anutuŋe kepia are yeŋgât kalep are âlepŋe ire amâ nâŋgât kâmot dâm damunyeŋe akto hân are membiâ ârândâŋ agep. Hân arekŋe hân ire ewangimap are miawaknengiwiap dâm lâmgom mali. Aregât Anutuŋe yâk yeŋgât akmâ Anutuyeŋe dâm agonakmapgât bo aŋun akmap.

17 Akto Abraham den makmâ hâriepgât yâk Anutuŋe dop koep. Hin. Nanŋe Isaka Anutuŋe waŋep are sumbe omberâm akmâ mem ariep. Aregât yâkgât biwi kat kat âlepŋe miawagep are nâŋgâmaen. Akto nanŋe Isaka are amâ luâk yânŋe bo. 18 Anutuŋe Abraham hin dâm magaŋep, “Nâŋe Isaka giŋân are amâ gâŋgât kâmot are yeŋgât hakuyeŋe akbiap.” dâep. 19 Akto Abraham Anutuŋe luâk momoŋe momoŋânba mem agat yekto golâ manmai are nâŋgâm Isaka mem sumbe omberâm ariep. Aregât luâk momoŋânba agatmai Isaka dop hainâk alatanba sopanmâ agalep dâmaen.

20 Akto hamiŋân Abrahamgât nanŋe Isaka arekŋe biwiŋe Anutugâlân kalep aregât nanlogâtŋe Yakobo akto Esau wan me wan beirâ miawakbiapgât den gulam makyetkiep. 21 Akto hamiŋân Yakoboŋe hainâk biwiŋe Anutugâlân kalep, aregât momberâm akmâ huwanŋe tânagum Anutugât kotŋe mem agatmâ nanŋe kotŋe Yosepe yâkgât nanlogâtŋe den gulam makyetkiep. 22 Akto hamiŋân Yosepe hainâk momberâm akmâ Anutuŋe Israe kâmot are Aigitawa oloŋ yekbiap den are bunŋe dâm ginbailupŋe mombian dâm ikiŋe hagitŋaet makyeŋgiep.

23 Akto hamiŋân Mosegât eweŋe memeŋe biwiyetŋe Anutugâlân kaliat aregât Aigita luâk humoŋe Israe nanlupyeŋe gurukŋe yeŋgumbiâ moŋet dâep den are loŋgaim nanyetŋe Mose are ekbela huragumbo heambukbela yendo dewutâ âlâwu bo agep. 24 Akto Mose amâ nanaŋân Aigita luâk humogât baratŋande Mose amâ nâŋgât nanne dâep. Dâ Moseŋe humo akmâ are nâŋgâm âmâ bo dâep. 25 Bo dâm, “Anutugât kâmot Israe nengât bikŋe umatŋân manmai are olop manbaen.” dâep. Akto Aigita yeŋgât agak meme bâleŋe aregât ukenŋe bo nâŋgâm ginbailupŋe penâyeŋgiep. 26 Akto Moseŋe Kristogât akmâ ukenŋe akto Israe gasalupyeŋande Mosegât keiŋe nâŋgâm hâkâŋe akmâ umatŋe waŋi. Hain akbiâ Moseŋe hanâk dâm siân Anutuŋe wan me wan waŋbiapgât are amâ âlepŋe dondâ, dâ Aigitagât sikum amâ yânŋe dâminep. 27 Hain dâm Aigitagât humoyeŋe yâkgât kukgât bo hamep akmâ âmâ Aigita hepulep. Akto Anutu bo egekŋe are nâŋgâ aŋminep aregât Aigita hân akto sikum are hepun yekmâ ariep. 28 Anutuŋe ikiŋe aŋelo huŋgun aŋdo gem Aigita yeŋgât nanlupyeŋe ulik gulik are yeŋgumbo moyi aregât nenguwop dâm emetyeŋe lamagât gilâm lapkoyi. Akto Moseŋe biwiŋe Anutugâlânâk kalep akto Anutuŋe wan magep are bunŋe dâm nâŋgâm malep aregât hain agep. 29 Akto sop ain Israe luâk Anutu bunŋe dâm nâŋgâyi aregât Aigita hepunmâ haru Gilâm are hutŋânba hâtikom âlepŋe arimbiâ âmâ Aigita gâtŋe arekŋe hainâk hâtikowerâm haru hutŋân bam arimbiâ haruŋe kawut yekto moyi.

30 Akto hamiŋân Israe luâk âmbâle biwiyeŋe Anutugâlân kali aregât kepia kotŋe Yeriko haot kârikŋe kâtŋe ketuguyi are gam ândeaŋbiâ hilâm bât biken lâuwâ bo agep. Bo akto ainâk biwiyeŋe kali aregât bunŋe haot humo tâmbâ are ikiŋak patak agum awam agep. 31 Akto âmbâle dâp gulip malep kotŋe Rahaba arekŋe biwiŋe Anutugâlân kalep aregât Israe luâk lâuwâ togoyiat are gasaŋe meyelekbâi dâm mem heambuk yelegep. Rahaba hain agep aregât Israe luâk kepia âgâm Anutu hâkâŋ agaŋmini are yeŋgum âmâ Rahaba bo koyi.

32 Wei, galama hakulupnenŋe dondâ biwiyeŋe Anutugâlân kali areyeŋgâlân gâtŋe bikŋe hin Gideoŋ akto Barak akto Simsoŋ akto Yepita akto Dawidi akto Samue akto Anutugât Propetelupŋe are amâ gain gain keiyeŋe kulemgowian sop bo aktâp. 33 Luâk ya yeŋgondân are amâ hân siâ siân âgâm ambolupŋe yeŋgum meteyi. Akto luâk âmbâle bâleŋe denân katyekbiâ dosayeŋe miawak yeŋgimbo aregât hâuŋe yeŋgiyi. Akto Anutuŋe makto bunŋe dâm lâmgom kinbiâ yeŋgimbo mem mali. Akto Anutugât gasalupŋande Anutugât luâk siâ bau metŋe kotŋe laion are hutyeŋân panbiâ âmâ Anutuŋe maknengiep are bunŋe dâm kinbiâ bo neyegi. 34 Akto Anutugât gasalupŋande Anutugât kâmot luâk kâlâwân panyekbiâ gembiâ Anutuŋe maknengiep are bunŋe dâmbiâ bo oyegep. Akto gasalupyeŋande oreyekberâm agi ina âlepŋe yân ariyi. Akto luâk bikŋe yeukŋe akbiâ Anutuŋe makto kârikŋe agi. Akto Gasalupyeŋe togombiâ Anutuŋe makto kârikŋe akmâ gasalupyeŋe yeŋgum meteyi. 35 Akto Anutugât kâmolân gâtŋe âmbâle bikŋe are yeŋgât ginbailupyeŋe biken mombiâ Anutuŋe makto momoŋânba agali. Akto Anutugât kâmolân gâtŋe bikŋe, “Siân Anutuŋe momoŋânba goaŋnenekto manman âlepŋe dondâ miawak nengiwiap.” dâm aregât gasalupyeŋande togom Anutugât pat hepunŋet dâm hâk hilâlâm yeŋgimbiâ borâm âmâ kârikŋe akmâ manmâ âgâyi. 36 Are yeŋgâlân gâtŋe bikŋe gasalupyeŋande giriŋ yeŋgim bugâŋe yeŋguyi. Akto tâk kârikŋe kotŋe sein arekŋe hiko yekbiâ kala busi kâlegen tali. 37 Akto bikŋe âmâ gasalupyeŋande kât panmâ yeŋguyi. Bikŋe gasalupyeŋande segeŋe tepyeŋe hâreyekbiâ pâŋyeŋe lâuwâ akto moyi. Me tâwâtŋe yeŋgumbiâ moyi. Dâ bikŋande âmâ gasalupnenŋande menenekbâi dâm bau hâkŋe luguakmâ halângen heambukmâ bam gutmini. Akto bikŋande mop mali akto sot me sâŋgum me kotŋe siâ siâ hârok bâlâk mop mali. Akto umatŋe humo miawak yeŋgiep. Akto luâk âmbâle yânŋande yekmâ bâleŋe akyeŋgimini. 38 Akto Anutugât kâmolân gâtŋe ain mali arekŋe hângât luâk âmbâle ewangi yegi. Akto areâk bo. Bikŋande âmâ hân kamitŋângen manmâ gimbâŋân manmâ kât akto hân kâlegen mali.

39 Luâk âmbâle arekŋe âmâ yân hain bo agi. Biwiyeŋe Anutugâlân kali aregât kârikŋân kinmâ hain agi. Anutuŋe biwi kat katyeŋe are ekto ârândâŋâk agep. Aregât bunŋe hâmbâi membai. Dâ mali sopŋân Anutuŋe makmâ kalep are bo egi. 40 Gârâmâ Anutuŋe yâk yeŋgât okot nâŋgâm hin dâep, “Hâmbâi nâŋgât kâmot biwiyeŋe nannaelân katbiâ tato are olop luâk âmbâle umatŋân mali are olop manman âlepŋân manbai.” dâep. Aregât hakulupnenŋe luâk âmbâle umatŋân mali arekŋe wan me wan aregât Anutuŋe makmâ kalep are hânân bo mem manmâ moyi. Amâ hâmbâi tat tatnenŋe miawakbiapgât dâm agi.