PE-KORINI
Pollone KORINI Yemboma Pepá PE Topa Sirimu Bokumu
Pollone I Pepá Topa Sirimumunge Ungu Pulu Mare
Ungu pulu talo inie yakondo gomo 714 kinie 796 kinie molemo kanani.
‘ “Ou-Korini” nilimolo pepámo Pollone ou topa sipelie pe oli mare omba purumu kinie ya “Pe-Korini” nilimolo pepá akumu kolea awili Korini moloringi Kirasinge yemboma kinie Korini lierimu kolea Akaya poropinji moloringi Kirasinge yemboma kinie pepá topa sirimu.’ ningu pilimele. (Pe-Korini 2:13, 7:5 kanani.)
Ye marene Korini yembomando kolo toko ningendo: “Pulu Yemonga ungu sikema mane sikimulu. Pollone kolo topa nimbe kenjilimo. Pollo yu Yesusini “Nanga kongonomo tende-pou.” nimbe lipe mundorumu ye te molo.” niringi-ne pilipelie Pollone ipepámo topa sirimu. Pollone sike walsikele kolo mele torumu. “Ombó.” nimbe wale te mako torumu nalo umbune mare wendo omba yu pumbe terimu aulkemo pipi sirimu kinie naa purumu. “Kolo tambo.” nimbe naa nirimu nalo ‘Yunge ungumu yemboma naa piliengi!’ niringi yemane yu “Ombó.” nimbelie naa orumumunge “Yu kolo toli yemo. Yunge ungumu naa piliengi!” niringi. Akumunge ungu mare Pollone nirimu mele Pe-Korini kolomongo awili 1-7 molemo.
Kolomongo-awili 8-9selo sukundu Korini yemboma kolea Judia disiriki Kirasinge yemboma liku tapondongendo kou mone mare liku maku toko moloringimunge Pollo yu nondopa omba limbemonga “Welea liku maku toko pora siengi.” nirimu.
Pe kelepa kolomongo-awili 10-13 sukundu Juda ye mare kolo toko mane sili yemando Pollone nimbendo: “Na Yesusini “Nanga kongonomo tende-pou.” nimbe lipe mundorumu ye te sike molio. Eno molemelena sike ombó. Ombolie Yesusini “Nanga kongonomo tende-pou.” nimbe lipe mundorumu yemo moliomonga teko kenjilimele yema sike iri topo makorombo.” nirimu. Pollo yu sike molorumu mele ungu pulu te “1. aposel” molemo.
Pollone Yesusi Kirasinge kongonomo andopa tenderimu kinie umbune awisili yu-kinie wendo orumu, akumenga ungu awisili ya Pe-Korini molemo. Kanu ungume 4:8-9, 6:4-5, 7:5, 11:16-33 molemo.
Ya ungu pulumu pora nikimu.
1
Kolomongo Awili 1-7 YESUSINI “NANGA KONGONOMO TENDE-PAA.” NIMBE LIPE MUNDORUMU YEMA PULU YEMONE KONGONO SIRIMU MELE POLLONE NIMBE SIRIMU UNGUME
1:1-2 Pollone Pep Tombando Pulu Polopa Torumu Ungume
Na Pollo, Pulu Yemone na mako torumu-ne Kirasi Yesusini “Nanga kongonomo tende-pou.” nimbe lipe mundorumu yemo,* bokumunge alsena anjokondo “1. aposel”. na kinie olionga ⸤Kirasinge ungumu pilieli⸥ angenu Timoti pea molopololie ipepámo topo sikiru.
Pulu Yemonga yembo talape kolea awili Korini molemelema kinie, bokumunge alsena anjokondo “43. sios”. Pulu Yemonga yembo kake telime kolea Akaya poropinji sukundu koleamanga pali Kolea Korini akumu Akaya poropinji lierimu kolea awilimu. molemele yembomanga pali ipepámo eno topo sikiru.
Olionga Lapa Pulu Yemo kinie Awili Yesusi Kirasiselone eno we kondo kolkolo, ‘Eno konopu pe nipili taka liku molangi.’ niengili.
Olionga Awili Yesusi Kirasinge Pulu Yemo molemo, yunge Lapa molemola,§ bokumunge alsena anjokondo “6. Bikpela”, “23. Krais”, “32.2. Pikinini Bilong God”, “13. God”. aku yemo yu kondo kololi ulu pulumu pelemo Lapamo, yu ⸤olio-kinie umbunema wendo olemo kinie⸥ ‘Konopu enge nimbe pe nipili molangi.’ nimbe lipe tapondolemo Pulu Yemola, yu kapi nimbu imbi lipu ola mundundemili. Yu, olio-kinie umbunema wendo olemo kinie ‘Eno konopu enge nimbe pe nipili molangi.’ nilimo Pulu Yemo. ‘Ou olio kinie umbunema wendo olemo kinie Pulu Yemone olio ‘Konopu enge nimbe pe nipili molangi.’ nimbe lipe tapondolemo mele yembo mare umbunema wendo ombá kinie aku siku ‘Konopu enge nimbe pe nipili molangi.’ ningu manda liku tapondonge.’ nimbe yuni olio ou aku sipe lipe tapondolemo.
⸤Olione* “Olio” akumu Pollo yuyunje. Molo sike mare pea liemo Pollo kinie yu kinie pea andoko kongono teringi ye mare kinie. Korini yemboma pea “olio” paa naa nirimu; ungu pulu te inie anjokondo 1:8*. yemboma manda lipu tapondopo ‘konopu enge nimbe pe nipili molangi.’⸥ nimolomonga pulumu isipe: Kirasi ou mindili norumu mele kinié olio yandopa mindili nombo molemolo, aku sipela ⸤Pulu Yemone Kirasi lipe tapondopa ‘Konopu enge nimbe pe nipili molopili.’ nirimu⸥ munge olio ‘konopu enge nimbe pe nipili molangi.’ nimbe lipe tapondolemo. Olio mindili nombo umbunema melemolo kinie ‘Eno konopu enge nimbe pe nipili molko, mindili nolemela aulkena wendo ongo, molko kondonge aulkena punge aku lipe tapondoli ulumu bokumunge alsena anjokondo “21. kisim bek”. eno kinie pepili.’ nimbu aku sipu mindili nombo umbunema melemolo. Pulu Yemone olio ‘konopu enge nimbe pe nipili molangi.’ nilimomonga olio kelepo enge nimbu molemolo kinie kanu ulumuni olione ‘eno konopu pe nimbe enge nipili molangi.’ nimbu manda lipu tapondolemolo kanu kinie olio mindili silimele kinie molemolo mele eno aku siku mindili silimele kinie eno kepe konopu tondolo mundupe enge nipili taka liku molongela. Olio pilimolo, ‘Eno umbune te temba kinie tondolo munduku pilimele mele siye naa kolko enge ningu molongela.’ nimbu tondolo mundupu pilkimulu. ‘Eno olio kinie tapu topo molopo, mindili pea nolemolo mele eno olio kinie tapu topo molopo pea konopu enge nimbe pe nipili molemolola.’ nimbu pilipulie ‘Eno aku siku molonge.’ nimbu tondolo mundupu pilimolo.
Angokeme, ya kolea Esia poropinji na kinie umbunema sike wendo orumu mele ‘Eno mimi siku piliengi!’ nimbu siembo. akumunge ungu talo pelemo. Te: Kewa ungune “olio” toringi molemo nalo aku umbunema ‘Pollo yu kinie wendo orumu.’ nimbu pilimolo. “olio” nirimu we mele nirimu. Pisini ungune 1:12 akune “na” pulupolko imbi tolemele. 1:15 akune Pollone sike pulupolopa “na” nimbe imbi torumu. Ipep sukundu wale awisili Kewa-ungune “olio” molemo kinie Umbu-Ungune “na” molemo. Ungu pulu te inie yakondo 1:5* molemola. Te: ‘Umbunema Pollo-kinie wendo orumu mele temane te boku tenga naa molemo, nalo Korini yemboma pilieringinje.’ nimbu pilimolo. Ulu umbune awilimene na lsimu kulu ‘Na paa kolombonje.’ konopu lierindu. Sike nanga konopu sukundu kote tenderimu pilipulie “ ‘Kolopili.” nikimunje.’ konopu lepolie ‘Kolombo.’ konopu lierindu.§ temanemo mele ungu mare Ou Korini 15:31-32. Nalo Pulu Yemonga kongono tenderindumunge umbune kanume wendo orumu kinie “Nanga engemone na Pulu Yemonga kongono telio.’ konopu naa leambo.’ nimbe aku ulumu wendo orumu. Pulu Yemo, yembo kololime ‘Lomboroko ola molangi.’ nilimo yemo, yunge engemonga mindi nane kongono ime telio. 10-11 Kanu ulu wendo orumumuni na kolombo terindu nalo ya nikiru Pulu Ye akumuni na tepa konde lsimu. Aku sipela pe na kinie umbune aku sipe te wendo ombá kinie lipe tapondopa na wendo limbe. ‘Pe pe kepe, enone ‘Pollo lipu tapondamili.’ ningu nanga Pulu Yemo mawa tendengemonga umbunema aku sipe altopa wendo ombá kinie Pulu Yemo yuni na sike alieli lipe tapondopa ‘Uluri naa tepili.’ nimbe wendo limbe.’ nimbu tondolo mundupu pilipu molio. Yembo awisilini nanga ningu Pulu Yemo mawa teko ‘Lipe tapondopili.’ ninge kinie pilipelie mawa tenge mele tendepa na tepa kondomba kinie yembo awisilini pilku kanokolie Pulu Yemondo ningendo: “Ange. Pollo kinie ⸤yu kinie pea mindili nongi yema⸥ liku tapondonumu papu tenu.” ninge.
1:12-2:4 Pollo Konopu Alowa Tepa Korini Naa Purumumunge “Kolo Naa Torundu.” Nirimu Ungu Te
12 Na andopo telio mele konopuni pilipulie ‘Ulu terindume pali tepo kondorundu. Walse tepo naa kenjerindu.’ nimbu pilio mele eno manda nimbu sikirumenga konopu sikiru.* Pollone yuyu kapi mele nirimu ungu mare inie anjokondo 3:1, 5:12, kolomongo awili 10-11selo molemo. Na eno kinie molorundu kinie Pulu Yemone kanopa ‘kake teli ulume’ nimbe kanolemoma mindi konopune pepa, na konopu talo naa pepili eno kinie sumbi sipu molopo ulu mare terindu mele pilipulie ‘Molopo kondorundu.’ nimbu pilipu konopu sikiru. Aku ulume konopuni pilipulie terindu kinie ma koleana pilipe konginjeli ulu tene na lipe naa tapondorumu. Pulu Yemone na we kondo kolopalie lipe tapondorumumunge na aku sipu andopo molorundu. 13-14 I pepá topo sikirumu eno kanoko sundunge ungume topo naa sikiru. Eno manda kanoko ungu pulumu sumbi siku pilinge mele tokoro. ‘Eno pilku teangi.’ konopu lekero mele isipe: Sike ou na terindu mele awisili eno mare pilku sundulimele Yembo marene pilkulie ‘Kolo toko mane sili ye marene Pollonga ungu bulkundu ninderingi mele Kirasinge Korini yembo marene pilkulie ‘Pollone sike nikimunje, molo ungu marenga pulu talo pelemonje.’ ningu yunge ungumu sumbi siku naa pilieringimunge Pollone aku sipe nirimunje.’ ningu pilimele. nalo ‘olionga Awili Yesusi ombá walemo wendo ombá kinie ⸤eno lipu tapondorundumunge molko kondolemele mele⸥ pilipulie nimbu para sipu konopu sipu kapi nimbo mele aku siku kinié enone pali na tepo molio mele pilkulie yemboma anjo anjo ningu siku konopu siku kapi niengi.’ konopu lekero.
15 ⸤Nane eno pe manda kapi nimbo mele, enone kinié na kapi ninge mele,⸥ ‘Sike aku siku tenge.’ nimbu tondolo mundupu pilipulie ‘Eno wale talo siku konopu peanga pepili molangi.’ nimbu nane “Eno molemelena ou ombó.” nirindu kanumu. 16 Na konopuni pilierindu mele isipe: ‘Kolea Masedonia poropinji pumbondo ou eno molongena ombolie, pe Masedonia pumbo. Pe Masedonia mundupu siye kolopo eno molongena kelepo yando ombó kinie enone na kolea Judia disiriki “Pu.” ninge.’ konopu lierindu. ‘Aku tembo.’ konopu lierimu nalo pe konopu alowa terimu mele Ou Korini 16:5-7 molemo. Konopu alowa terimumunge pulumu inie anjokondo 1:23-2:4 molemo. 17-18 “Aku tembo.” nirindu mele konopuni naa pilipulie we nirinduye? Na “I tembo. Itembo.” nimbu, nimbu panjilio mele mana yembomane konopu talo pepili ulu te naa tengendo kolo toko “Temolo.” nilimele mele na aku sipu naa nilio. Ulu te tembondo “Sike tembo.” nilio. Naa tembondo “Sike naa tembo.” nilio. Pulu Yemone konopu alowa-malowa naa tepa sike nilimo mele nane ipaa sike nikiru: Ulu te “Molo.” nimbondo “E.” nimbu, “E.” nimbondo “Molo.” nimbu, tere lepo paa naa nilio.§ Mateyu 5:37,33, Jemisi 5:12.
19 Na keme Saillasi keme Timoti keme olione eno moloringine ombo Pulu Yemonga Malo Yesusi Kirasinge* bokumunge alsena anjokondo “32.2. Pikinini Bilong God”, “23. Krais”. temanemo topo sirimulu, kanu yemone “Sike.” nimbendo “Molo.” naa nimbe, “Molo.” nimbendo “Sike.” naa nilimo, paa molo! Yuni “Tembo.” nilimo mele paa sike alieli telemomonga ⸤na yunge kongono tendeli yemone nilio ungumenga kolo te naa lapelemo⸥. 20 Pulu Yemone “I sipu tembo. Isipu tembo.” nimbe, nimbe panjerimu kanu ulume sike wendo ombá pulu yemo Kirasi yu kanumu. Akumu pilipulie ⸤Pulu Yemonga ungumu yemboma nimbu sipulie⸥ Kirasinge imbi pilipu lepolie “I mu sike temba.” nimbulie aku sipu Pulu Yemonga imbi lipu ola mundundulimolo. 21 Na kepe eno kepe Pulu Yemone enge silimo-na Kirasi kinie tondolo mundupu tapu topo molemolo. ⸤‘Olio ungu pulu te inie 1:5*-7. Yembo marene pilkulie “ ‘olio” nirimu akumu Kirasinge yembomando pali nirimu.’ ningu pilimele. yunge kongono tendangi.’ nimbe⸥ Pulu Yemone olio mako topa, 22 ‘ ‘Olio yunge yemboma molemolo.’ nimbu piliemili.’ nimbe olionga konopune sukundu Pulu Yemo yuni ‘Nanga’ nimbe imbi topa, ‘Olione pilipulie “Olio sike yunge yemboma.’ nimbe mako torumu. Pe sike yunge melema pali olio simbe.’ nimbu piliemili.’ nimbe isili-ou yunge Minimu ‘olionga konopune molopili.’ nimbe sirimu. inie anjokondo 5:5. ⸤Melte kou awili pulimo kinie ‘Liemili.’ nimbulie ‘Kanu melemo nosilimo yembomone ‘Pe kou pali kamu ongo singe.’ nimbe piliepili.’ nimbulie melemo we liepili ou kou-mone koltalo mele sipulie yando olemolo, aku sipe mele.⸥
1:23-2:4 Korini Yemboma Moloringine Pollo Welea Naa Purumumunge Ungu Pulumu
23-24 ⸤Na “Ombó.” nimbulie naa orundumu kolo torundu liemo⸥ Pulu Yemone nanga konopune kanopa kolo torundu mele mona nimbe para sipili. Nalo kolo naa tokoro. Nane eno umbune te naa simbondo kolea awili Korini kelepo welea naa orundu. ‘Enone ‘Kirasinge ungumu sike.’ ningu tondolo munduku pilimelemonga§ bokumunge alsena anjokondo “8. bilip”. ‘Eno tondolo munduku pilku molangi.’ nimbu na enonga ye awilimu molopo, eno nokambo.’ manda naa nimbo. Eno tondolo munduku pilimele ulu akumuni eno enge ningu molemelemonga ‘Eno konopu siengi.’ nimbu eno pea tapu topo kongono telemolo. Akumu Pulu Yemo walsiku pilkulie “Pollo naa orumumunge pulumu nimbe sikimumu sike nikimunje?” ningu walsilimelanje yuni “Sike nikimu.” nilke.

*1:1: bokumunge alsena anjokondo “1. aposel”.

1:1: bokumunge alsena anjokondo “43. sios”.

1:1: Kolea Korini akumu Akaya poropinji lierimu kolea awilimu.

§1:3: bokumunge alsena anjokondo “6. Bikpela”, “23. Krais”, “32.2. Pikinini Bilong God”, “13. God”.

*1:5: “Olio” akumu Pollo yuyunje. Molo sike mare pea liemo Pollo kinie yu kinie pea andoko kongono teringi ye mare kinie. Korini yemboma pea “olio” paa naa nirimu; ungu pulu te inie anjokondo 1:8*.

1:6: bokumunge alsena anjokondo “21. kisim bek”.

1:8: akumunge ungu talo pelemo. Te: Kewa ungune “olio” toringi molemo nalo aku umbunema ‘Pollo yu kinie wendo orumu.’ nimbu pilimolo. “olio” nirimu we mele nirimu. Pisini ungune 1:12 akune “na” pulupolko imbi tolemele. 1:15 akune Pollone sike pulupolopa “na” nimbe imbi torumu. Ipep sukundu wale awisili Kewa-ungune “olio” molemo kinie Umbu-Ungune “na” molemo. Ungu pulu te inie yakondo 1:5* molemola. Te: ‘Umbunema Pollo-kinie wendo orumu mele temane te boku tenga naa molemo, nalo Korini yemboma pilieringinje.’ nimbu pilimolo.

§1:9: temanemo mele ungu mare Ou Korini 15:31-32.

*1:12: Pollone yuyu kapi mele nirimu ungu mare inie anjokondo 3:1, 5:12, kolomongo awili 10-11selo molemo.

1:13-14: Yembo marene pilkulie ‘Kolo toko mane sili ye marene Pollonga ungu bulkundu ninderingi mele Kirasinge Korini yembo marene pilkulie ‘Pollone sike nikimunje, molo ungu marenga pulu talo pelemonje.’ ningu yunge ungumu sumbi siku naa pilieringimunge Pollone aku sipe nirimunje.’ ningu pilimele.

1:16: ‘Aku tembo.’ konopu lierimu nalo pe konopu alowa terimu mele Ou Korini 16:5-7 molemo. Konopu alowa terimumunge pulumu inie anjokondo 1:23-2:4 molemo.

§1:17-18: Mateyu 5:37,33, Jemisi 5:12.

*1:19: bokumunge alsena anjokondo “32.2. Pikinini Bilong God”, “23. Krais”.

1:21: ungu pulu te inie 1:5*-7. Yembo marene pilkulie “ ‘olio” nirimu akumu Kirasinge yembomando pali nirimu.’ ningu pilimele.

1:22: inie anjokondo 5:5.

§1:23-24: bokumunge alsena anjokondo “8. bilip”.