8
Hehei Nemur Nenge Te Halaua Iesus Pe Nena Hana Mur
1 Iok, nga hoena ol Iesus i ke langa kileng elle pe elle pe haliu hote NeHalang nena helenga urana toto ngana. Helenga urana toto ngana nem hemallaha hote NeHalang nena naualanga urana ngana pe nena nekinga. Iesus i rara neu pe nena hana analoch pe nai neu tei luluch nge i. 2 ✡Mat 27:55-56; Mak 15:40-41; Luk 23:49Iok, hehei hel nge uneinei pe haleles poia iri Iesus hemas mule iri. Ke hehei nemur te koko pule. Hehei nemur eria mai koi: Maria (nenge ene e pule Mantalena) Ana hei Iesus poi hot ke uneinei iri rahtele nai nge i. 3 Hei e pule ene Ioana. Pe ana hei ene umume nga NeHerot na pele pe ene laka ne Kusa. Iok, hei e pule ene Susana. Ke hehei nemur pe hehei halang pule te halaua Iesus pe na hana mur nga iri siporia reria umtutuna mur.
Helenga Opene Nga Ngaunga Tutuna Alona
(Mat 13:1-9; Mak 4:1-9)
4 Hulua halang te atat nge Iesus nga kileng pe kileng. Iri halang teat te emurung ol pe Iesus hele hote helenga opene nei lange iri. 5 Pe hele, “None langa ume ke tata ngaunga tutuna alona. Tataua ngaunga tutuna nemur pe hel te losio hot ke tema nga alingele ke heitite iri pe ngie mur teat ke te tuais heke ke het. 6 Pe hel te losio teu nga um koana mur nga ich nenge ana um halang. Pe ngaunga tutuna nemur mataria hot pe te kalum mule iange ich nem poreke. 7 Pe ngaunga tutuna hel te losio teu nga kiki letena munna pe te haka luluch nga kiki pe kiki au hite iri ke te mete. 8 Pe ngaunga tutuna hel te losio haka nga ich nge urana pe te haka ke nek pe nganangaria halang toto. Ngaunga tutuna nemur nganangaria lohot ke ana non kina iri lime (100) nga tana elechle.”
Pe Iesus haliu haka, “A pal talngamo pe a longo ke neknek!”
Helenga Opene Mur Aria Ume
(Mat 13:10-17; Mak 4:10-12)
9 Iesus nena hana mur te onteia i nga helenga opene nei luna. 10 ✡Isa 6:9-10Pe Iesus tuacholia, “NeHalang hesilei hote imo ke a eteia ke mallaha nga helenga talkome ngana nga NeHalang nena naualanga. Pe iri hel lape te longo mene nga helenga opene ol. Ke pomalam,
“ ‘Tenau pe tees ero.
Pe te longe pe te eteia ero.’ ”
Iesus Hemallaha Hote Helenga Nga Ngaunga Tutuna Alona
(Mat 13:18-23; Mak 4:13-20)
11 “Helenga opene nem luna toto koi: Ngaunga tutuna nem pomalaka nga NeHalang nena helenga. 12 Pe ngaunga tutuna nenge te losio nga alingele nem te pomalaka nga iri nenge te longe NeHalang nena helenga. Ol pe Non Poreke ngana at pe ua toto ia NeHalang nena helenga nga leteria ke leteria manmanna ero ke pomalam te mene hemasinga ero. 13 Pe ngaunga tutuna nenge te losio haka nga ich nenge ana um halang te pomalaka nga iri nenge te longe helenga pe leteria manmanna mukam pe ure meena ngana lohot nge iri pe te losio mule ke ueiuei mana. 14 Pe ngaunga tutuna nenge te losio teu nga kiki letena munna te pomalaka nga iri nenge te longe helenga nem pe iri reria ure halang nga ich ke pomanga umtutuna pe ure urana ngana mur hel pule. Pomalam leteria tuit tote pe te umeia ume e nge urana ero. 15 Pe ngaunga tutuna nenge te losio nga ich urana ngana te pomalaka nge iri nenge leteria urana. Te longe helenga nem pe te talue ke nek toto nga leteria. Leteria manmanna ngana nem tu ke kerkereng kela aria ume nganangana mur lohot ke nek toto.”
Helenga Opene Nga Lemenga
(Mak 4:21-25)
16 ✡Mat 5:15; Luk 11:33 “Mele pele tonge lemenga pe hesalakou hite ero. Nem pe tal teua langa hete ene ero pule. Mele nem tonge pe tal heke mene nga lut ke hehei pe hana te esia tualeme ngana pe teteu at nga pele. 17 ✡Mat 10:26; Luk 12:2Utar nenge tetal komkome lape te mene hote langa mallaha. Pe utar nenge te esalakou hite lape te hottaua pe te mene hote langa mallaha. 18 ✡Mat 25:29; Luk 19:26Letemo tuanin ke nek toto nga a longo ngamo. Mele nenge nena ure hel malo lape te tunge nena hel pule. Pe mele nenge nena ure ero pe nga letena teke nena lo nem lape te ua toto ia nge i.”
Iesus Tana Pe Titina Mur
(Mat 12:46-50; Mak 3:31-35)
19 Iesus tana pe titina mur te teke tela ke te neue i pe hulua halang tepoi ele i. 20 Pe mele hele lange Iesus, “Tam pe titim mur kou te mesmes nge hot te teke teat ke te esia iong.”
21 Pe Iesus hele lange iri lochloch, “Etak pe titik mur laka iri nenge te longe NeHalang na helenga pe te nanas taua.”
Iesus Hemete Kileng Eingana Palaungana
(Mat 8:23-27; Mak 4:35-41)
22 Nga etuene e Iesus iri ul nena hana mur te haka nga sulang e pe Iesus hele lange iri, “Ta lotele langa ech hetaliliu ngana nei ilina hele.” Iok laol, teote hot sapele. 23 Te mana ole ke te lala pe Iesus mamani sio. Ol pe kileng eingana palaungana lohaka sapele nga ech hetaliliu ngana neu. Pe ech pasiling teu nga reria sulang ke te teke te puluch.
24 Ol pe Iesus na hana mur telange i pe te engo heke i. Pe te hele, “Non Soke! Non Soke! Ta puluchluch lo i!”
Iesus lohaka pe hele ke kerkereng toto langa kileng eingana palaungana nem pe ruach poreke ngana nem. Pomalam kileng eingana palau ngana nem mete sio pe ruach poreke ngana nem ma ke nek mule pe kileng urana mule. 25 Pe Iesus hele lange nena hana mur, “Letemo manmanna ngana tu langai?”
Pe iri te rura pe te matau toto pe te hele tele hel nge iri, “Non tei nemai? I tunge na helenga kerkereng ngana langa kileng eingana palau ngana nei pe ruach ana mee papalau ngana nemur pe te longo tau mene i!”
Iesus Helope Hote Uneinei Mur Nge None
(Mat 8:28-34; Mak 5:1-20)
26 Iesus pe nena hana mur te mana nga sulang nem kela te lohot nga kileng nenge Kerasa. Kileng Kalelea tu nga ech hetaliliu ngana palaungana neu ilina ele pe ana kileng tu nga ele. 27 Tela tesio nga kileng neu pe Iesus i sio ke langa peipei. Pe none nga kileng neu saol haka nge i. Non neu uneinei halang tetu teu nge i. Pe uneinei te poia i ke lachlach manmana nga halang nike pe tu ke nek nga pele e ero. Tu manmana nga um polona mur nenge tetal teueua hana nenge te metmete. 28 Non neu esia Iesus pe halngana haka ke soke toto pe tamal sue i nga Iesus apena huna pe alngana ke teke, “Iesus! Iong NeHalang Nge I Soke Nga Lut Nga Tapa Tuna! O teke o potaria iau? O tunge melmelenga palaungana at nge iau ero!” 29 Non neu hele ke pomai lange Iesus iange Iesus hele lo ke teke helope hote uneinei nemur nge i. (Kokoeses hana te kele non neu penna pe apena ana rur kerkereng ngana pe tenau ala tote i. Pe uneinei nemur tera hit tote i. Pe i tak hoa rur kerkereng ngana nemur pe uneinei nemur te heua ia i ke langa ich sana lomona.)
30 Iok laol, Iesus onteia i, “Em mere?”
Pe non neu tuacholia, “Ek laka, Hulua” Ene pomam iange uneinei halang tetu teu nge i. 31 Pe uneinei nemur te echia Iesus ke te teke kulosia iri langa polo poreke ngana ero. Iange polo nem takolkol hetala ngana pe te amneia melmelinga palaungana.
32 Pe kie ana tuangarung hel te tutua nga sasana palaungana e ilina. Pe uneinei nemur te echia Iesus ke tela ke teteu langa kie nemur. Pe Iesus longele lange iri ke la teteu langa kie nemur. 33 Iok laol, te lohot nge non nem pe teteu heke sapele kie nemur. Teteu heke kie nemur pe iri lochloch te song kela te losio hot nga kileng talloko sio ngana nem kela te pachpach nga ech.
34 Pe hana nenge tenau elele kie nemur te esia ke mau pe te song ke la te hesongia ana helenga nga tuele tana pe nge iri nenge tetu kangkanga nge hot pule. 35 Helenga song pe iri nenge te longe tela kela tenau nga ure nenge lohot nga lamam. Tela kela te lohot nge Iesus pe te esia non nenge uneinei mur te ua hot nge i. Ana non letena urana mule lo pe heron ke nek toto pe are sio nga Iesus apena una. Iri lochloch te esia ke mau pe te matau toto. 36 Iri nenge tees tote Iesus nge helope hote uneinei nemur te hele urume lange pekngaria mur. 37 Hana lochloch ngana nga kileng neu te matau toto pe te hele lange Iesus ke ua toto aria. Pomalam Iesus lohaka sapele ke teke langa sulang.
38 Pe non nenge Iesus hemas mule i neu la pe la hele ke kerkereng toto lange Iesus, “O hele ele iau ero pe ela luluch nge iong.” Pe Iesus kulos mule i pe hele, 39 “Ola mule nga lem kileng pe o hele hote ure palaungana nenge NeHalang poia lange iong lo.” Iok laol, non neu langa tuele tana neu pe hele hote ure palaungana nenge Iesus poia lange i.
Iairos Tuna Pe Hei Nenge Rahite Iesus Na Hengeron
(Mat 9:18-26; Mak 5:21-43)
40 Iok, Iesus pe nena hana mur te lotele la mule nga ech palaungana neu ilina ele pe hehei pe hana te iech ele i iange te kulele i ke mala lo. 41 Ol pe none nge ene Iairos puris. I nge nauelele hetoronga ana pele nga kileng neu. I at pe tamal sue i langa Iesus apena pe hele ke kerkereng toto lange Iesus ke teke langa na pele, 42 iange tuna heingana e singina haleles ke metmete lo. Pe non neu tuna elle mana ke ngana kolou neu lo. Pe tuna nem ana hesinga iri analoch pe nai.
Iesus i ole ke lala nga non neu na pele pe hulua te emurung hit tote i. 43 Hei e nge haleles poreke ngana mene i ii luluch nge iri pule. Hei neu toho mala tu nge i ke hesinga iri analoch pe nai pe mele e nge nakuna ero toto nge hemasia i. 44 La ol pe hei neu echrir teu mene i nga hulua leteria kela raua Iesus nena hengeron ana horo nga rumena. Hei neu raua Iesus na hengeron pe haleles neu het sapele nge i.
45 Pe Iesus ontei, “Itei nenge raua iau mai?”
Pe iri lochloch te hele ke te teke te raua Iesus ero. Pe Petrus lohaka pe hele, “Non Soke pomere nenge o ontei ke pomam? Onau nga hulua lochloch ngana nenge te maimai hite iong nem.”
46 Pe Iesus hele mule, “Ero, mele nenge raua iau nei rau pulut mene iau ero koi. Raua iau ke e hemas mule i iange e amnei urume nga lek kerkerenga nenge lohot nge iau.”
47 Hei neu eteia nge lape i talkome ero ol pe loiloi ele i pe la tamal sue i nga Iesus apena. Pe nga hulua mataria hei neu hele urume ke i sipona raua Iesus pe ana haleles het sapele. 48 ✡Luk 7:50Pe Iesus hele ke nek mana lange hei neu, “Atong heek, letem manmanna ngana hemas mule iong. Ola pe otu ke nek ol.”
49 Iesus helele kura pe te kulosia none at nga Iairus na pele pe hele lange Iairus, “Tum kou mete lo. O hemakuk mene non soke nem ero ol.” 50 Iesus longe reria helenga pe hele lange Iairos, “O matau ero. O rahit ele mene letem manmanna ngana ke heem maul mule.”
51 Iok, tei kela te lohot nga Iairus na pele pe Iesus mene Petrus pe Ioanes pe Ieims pe he sune neu temene pe tana ke teteu langa pele letena. 52 Pe hehei pe hana te tangtang pe te chauchai sakililia he sune neu nge mete. Pe Iesus hele lange iri, “A tang ero ol. He sune nem mete ero iam. I mamani mana!”
53 Pe iri lochloch ngana te melmel lilia Iesus iange iri te eteia ke he sune neu mete toto lo. 54 Ol pe Iesus rahite he sune neu nga penna pe hele haka ke soke, “Heek sune nem, o lohaka ol!” 55 Pe he neu opene at mule pe lohaka sapele. Lohaka pe Iesus hele ke te tung ngaunga lange i ke ngau. 56 He neu tana pe temene te rura toto pe Iesus hele lange iri ke te hele rara lange mele hel ero nga ure nenge lohot nei.