3
Sabbath tom te Jesus kari bo kuting kuera mu nungam
(Matthew 12:9-14; Luke 6:6-11)
Tom bo te Jesus aking synagogue ningi kasu naguram, se kari bo kuting komasang kuera gugum mu karogo ningi bagaram. Se kari saki nuna lage bo te Jesus den ningi betemonko wore ko loagakasan. Ale nuna nu kari kuting kuera gugum wore Sabbath tom ningi nungok wore ko sinarman ale bagakasan.
Se Jesus kari kuting kuera mu maonam, “Bares tairko, ale kariimet suen la ewere nongoma te sanamirko!” mam.
Asele Jesus nunga isuam, “Munan awuk mu Sabbath tom te nunga mu terong: munan ningo agi munan memek betenakko e? kari sangornakko agi monak se kuerukko?”
Bare nuna den koma me balukasan, am kutek maman.
Nu gomang magara karogo nungarki gurugam, ale nunga ikia aora biya wore ko ninguru gomang motam dagulam. Se kari kuting kuera mu maonam, “Kiting dingumurko!” mam. Se kari mu kuting dingumuram se nungeram ale dirmam. Se Pharisee alo barasaman arataman, ale namaman King Herod ko kari saki arungu biguwuman, ale Jesus momon se kuerukko ko den tutiakasan.
Kariimet suen biya Jesus kowom karoman
Jesus ko olekem arungu wonong mu beteman ale yu Galilee duap te kapaman. Se Galilee kariimet suen tala nu kowom karoman. Se kariimet suen biya nu ura bitakaso mu ko den ikiman ale Judea sor ko, Jerusalem wonong ko, Idumea sor ko, yu Jordan komasang te ko, Tyre wonong ko, se Sidon wonong ko mu suen biyala tala tai sapaman.* Galilee, Judea, se Jerusalem mu Juda alo te bagakasan. Se Idumea sor mu koma south mu te, awar nuam. Se yu Jordan komasang te mu koma east mu te, mu Juda alo se sor saki ko kariimet te bagakasan. Se Tyre se Sidon wonong mu koma northwest mu te, se sor saki ko kariimet te bagakasan.
Se Jesus ko olekem nunga maonam, “Kariimet imi suen biya nunguningkiri se aninga kalakamon bore ko dal bo arigal se ani te aragikko,” mam. 10 Mu awuk, nu kariimet suen biya nunga nungam, ewere te se kariimet kuera ikes ago mu am kumik kau tamonko nunguningkiri nunumi diruwukasan. 11 Se tom bur memek mu Jesus arikasan mu doleng duap ningi dagulukasan, ale niakasan, “Ni Kaem ko Namar!” makasan. 12 Bare nu den aora biya nunga maonam, se nuna nu awiriya mu me ko duap balukasan.
Jesus den gilalong kari 12 nunga balam
(Matthew 10:2-4; Luke 6:14-16)
13 Jesus duruk motongar bo te nama tarigiram ale awiriya nu nunga ikiwaram mu nunga auram se kote namaman. 14 Se nu kari 12 nunga atumukiram, ale nup apostle mu nungaram, se nuna nu ilak bagamon se nu nunga bitiruk se aratamon ale den gilalong apumon, 15 ale nup se sokel bur memek te nunga karomonko mu nungarukko mam. 16 Se imi kari 12 wore nunga nunup: Simon, udagi ko nup beteram Peter mam. 17 Se Zebedee ko namar ilagala James John ilak. Mu nunup iru beteram, Boanerges mam. Nup mu ko nunguning “Pure ko Namarari”. Nuna ilagala nunga nongomang magara tairate agila, pure paga kam, se Jesus nunup iru beteram “Pure ko Namarari” mam. Mark 9:38; Luke 9:54 ago arikko. 18 Se Andrew, Philip, Bartholomew, Matthew, Thomas. Se Alphaeus namar James, se Thaddaeus, se Simon Zealot. Nup Zealot mu ko nunguning mu iwita: tom mu te kari saki Rome nunga menawumon se Israel kota numi bituokko sail tagikasan, se nuna nup Zealot mu te nunga arukasan. 19 Se Judas Iscariot, kari nu memek te beteram, mu nukum kitiram.
Nuna balukasan Jesus Beelzebul ko sokel te ura beteso makasan
(Matthew 12:25-29; Luke 11:17-22; 12:10)
20 Jesus kawam bo te namaram. Se akingtala kariimet kore motam ago aratu biguwuman, se nu ko olekem nongorak na namonko lage bo mena. 21 Se ko gue suan nu kiwem suen la bitakaso mu ko den ikiman ale bitarmonko namaman, mu awuk, nuna ikikasan mu nu ngualoso makasan. 22 Se law ko kausa kari Jerusalem beteman ale tai kapaman mu noko balukasan, “Nu bur memek nunga supuling Beelzebul nu kumik ningi baga se, borta ko sokel te nu bur memek nunga karoso,” makasan.§ Satan ko nup bo Beelzebul.
23 Se Jesus nunga auram se den pangan te nunga manarukaso: “Satan awuk ta Satan karukko? Mena! 24 Kingdom suanta ningi kariimet nunumi pagorsan ale koma koma bagasan, mu kingdom mu magoso kueneso. 25 Se kawam suanta nunumi nogore batagorsan, mu betela dagulu magoso. 26 Uwutatala, Satan ko bur memek nongota nunumi ago betemon ale motam bo barasuk motam bo karuk, mu noko kingdom mu sokel karogo bagaruk i? Mena.
27 “Akingtala den nunguning imi ikialko, kari bo awuk ta kari sokel ago mu ko kawam ningi kasu nagurok ale ko melmasak giokko? Mu me terong. Mu nu girok kari sokel ago mu mayang te talipa bitiruk se bagaruk, se asele nu noko kawam ningi mel suen la giokko.”* “Kari sokel ago” maso umutang Satan. Bare Jesus noko sokel kiaram. Nu Satan talipa beteram iwita, ale ko bur memek nunga karokaso.
28 “Ani nunguningta ninga manorsam, Kaem kariimet nunga den memek se nunga memek duap duap betesan mu siwurokko. 29 Bare awiriya Bur Laili mu ko ura doleng saposo, mu ko memek mu kumik siwu tuata bo mena. Memek mu tom suen biya kari mu kumik te butata anirukko.” 30 Jesus buta balam mu ko duap mu iwita: nuna balukasan, “Nu bur memek ago,” makasan. Jesus Bur Laili ko sokel te ura tokaso.
Jesus ko nuam se ko uriamitak
(Matthew 12:46-50; Luke 8:19-21)
31 Se Jesus ko nuam se ko uriamitak taiman kawam duap te sanamiwa se Jesus nongote tairukko kote den beteman. 32 Kariimet suen biya kawam ningi laturman ale ilak dagiman ale baga se bo nu maonam, “Nika niam, se ka uriamitak taiman matangi sanami se nika arusan,” mam.
33 Se Jesus isuam, “Arika aninga ayam aninga uriamitak a?” mam.
34 Ale nu kariimet laturman ale ilak dagiman mu nungarkam gurugam ale balam, “Aninga ayam se aninga uriamitak alo mu eta ani agarak bagasan imitang,” mam. 35 “Awiriya Kaem ko kuring karo tusan, mu nuna aninga uriamitak, se aga agorasari, se aninga ayam alo,” mam.

*3:8: Galilee, Judea, se Jerusalem mu Juda alo te bagakasan. Se Idumea sor mu koma south mu te, awar nuam. Se yu Jordan komasang te mu koma east mu te, mu Juda alo se sor saki ko kariimet te bagakasan. Se Tyre se Sidon wonong mu koma northwest mu te, se sor saki ko kariimet te bagakasan.

3:17: Nuna ilagala nunga nongomang magara tairate agila, pure paga kam, se Jesus nunup iru beteram “Pure ko Namarari” mam. Mark 9:38; Luke 9:54 ago arikko.

3:18: Nup Zealot mu ko nunguning mu iwita: tom mu te kari saki Rome nunga menawumon se Israel kota numi bituokko sail tagikasan, se nuna nup Zealot mu te nunga arukasan.

§3:22: Satan ko nup bo Beelzebul.

*3:27: “Kari sokel ago” maso umutang Satan. Bare Jesus noko sokel kiaram. Nu Satan talipa beteram iwita, ale ko bur memek nunga karokaso.

3:30: Jesus Bur Laili ko sokel te ura tokaso.