26
Fei Fiwareipa'aia ba Ro'aa Fo'aiaa Jesus
(Mark 14:1, 2; Luke 22:1, 2; John 11:45-53)
I'a warepedugaa ei manumanu ei Jesus, ina warenaa a'a ei otalai nenerana, “Hamona aida ba i nomai fei Talai Falogia namafuo ma mei Na'uu Rama'a ro'aa fifaninia panii hefi'a ba ro'aa fatawaia.”
I dii, ei famamoaa humuu mei Haidaa ma ei bauaniaa gufu, rona figupui laloo humuu Caiaphas, mei pa'aa bauaniaa humuu mei Haidaa ma rona fiwareinaa hefi'a manitoai hafelo'a ba ro'aa panarofaa Jesus ma fo'afama'eia. Rona ware ale'ei ba, “Ma'uaa a'a ba wagii fei au Hananaa, o ei rama'a rowemina fisibai.”
Mei Pifine na Iginaa Jesus Pao Yei Bethany
(Mark 14:3-9; John 12:1-8)
I guta yei Bethany Jesus laloo humuu hemea rama'a, mei rona roroinia Simon mei Watawatai, na nomai a'ana hemea pifine na pa'i hepalo alabaster pe'i pao na dufa ma namina bauana pono'ana ma na iginaa tabana ei fi gutafapalagi ditataa fei tawa.
Ro'aa fanunuaa fei ei otalai nenerana, ronamina siba ma i'igai, “Tani o igisimi'uaia ale'ei? Fei dufaa pao, ina rawani nabaa ona alonaa baua mugoo po'i ma fanaa ei mugoo po'i a'a e'ei lomi manumanuu ro'ou.”
10 Jesus na aida ba rona ware ale'ei ma na warenaa a'a ro'ou, “Tani hamo'aa fahauaa unuu mei pifine? Ina bigi'aa hepalo pa'aa rawani'a manumanu a'au. 11 Ranimai, ei lomi manumanuu ro'ou, rona guta inamoaa hamu'ou ma'uaa, abaa ranimai yau a gutafipui a'a hamu'ou. 12 Ina igiaa feni dufaa pao unuu ba i hapigi'augau a'a fei huapu. 13 A warefa'uai a'a hamu'ou ba hitani yeni malagufu ro'aa u'ugaa fei rawani'a warea, ana rowe guainaa tamanu ina bigi'ia a'au mei pifine ba ronei nonominia.”
Judas na Uga ba i Aloaa Jesus
(Mark 14:10, 11; Luke 22:3-6)
14 I dii, hemea ei Hefua ma Helagui—mei rona roroinia Judas Iscariot—na aununaa a'a ei famamoaa humuu mei Haidaa 15 ma na i'igai, “Hamo'aa fanau tamanu nabaa a fifaninia panii hamu'ou?” Si'ei, rona wareifania odufua pa'ania mugoo po'i silver. 16 A'a fei ma nolao, Judas na oma'aiaa hepalo rawani'a au ba i fifaninia panii ro'ou.
Fei Hananaa fei Talai Falogia
(Mark 14:12-21; Luke 22:7-13, 21-23; John 13:21-30)
17 A'a fei rawarawa arewaa laloo fei Hananaa ei Faraa Pidaua Lomi Fafuafua, ei otalai nenerana, rona nomai a'a Jesus ma i'igai, “Nunumiamu ba hai'ou'aa pagia hitani fei gutanaa o'ou ba o'aa hanana a'a fei Talai Falogia?”
18 Ina ware, “Wi wadu'ainaa fei baua gufu a'a hemei rama'a ma warefania ba, ‘Mei Feroia na ware ba: Fei auu na rafi'i. Hai'ou ei otalai nenerau, hai'ou gutafipui wagii fei Hananaa fei Talai Falogia i humumu.’ ” 19 Si'ei, ei otalai nenerana, rona bigi'aa ei warenaa a'a ro'ou ma pagi'augaa ei manumanuu fei Talai Falogia.
20 I nopoilao, Jesus na gutafapalagi a'a fei tawa fipui a'a ei Hefua ma Helagui. 21 Ma ei roi hanana, ina ware, “A warefa'uai ba hemea hamu'ou, i aloau.”
22 Ronamina faloloa'i ma hememea ro'ou na warenaa a'ana ba, “A'a ba yau, mena Fasu?”
23 Jesus na ware, “Mei i pudifipuinaa panina a'au laloo fei hagi, hia, i aloau. 24 Mei Na'uu Rama'a, iwe aunu ana ale'ei ronadii ne'inia. Ma'uaa ina fagiana mei na aloaa mei Na'uu Rama'a! Ina rawani nabaa lomi ina waninimai.”
25 I dii, Judas, mei ba i aloaa Jesus nawe ware a'ana ba, “A'a ba yau, Rabbi?”
Jesus na ware, “Hi'i, pa'aa yoi.”* 26:25 O, “Ana yoi ona wareia.”
Fei Finei mei Fasu
(Mark 14:22-26; Luke 22:14-20; 1 Corinthians 11:23-25)
26 Ei roi hanana, Jesus na tonaa fei faraa pidaua, na ware ‘ta’, bidigedigeia ma fanaa ei otalai nenerana ma na ware, “Tonia ma hanaia; feni, pigiou.”
27 Ma na tonaa fei bara, ware ‘ta’, fanaa ro'ou ma ware, “Hunu a'a feni, minaa hamu'ou. 28 Feni, rarau a'a fei fi'ugaia, 26:28 Hefi'a ne'ia ba fei manufau fi'ugaia fei na wigii a'a watauda ba mei Fasu i futoaa ei hafelo'aa ro'ou. 29 A warefanaa hamu'ou ba lomi ba a hunudinaa ei ranuu grape nopa'aloo fei arewaa na hunufipuidiai a'a hamu'ou laloo fei haparaiaa mei Amau.”
30 Ro'aa laugidigaa hepalo laugaa mei Haidaa, rona aununaa yei Maugeni Olive.
Jesus nadii Wareaa fei Sifisifii Peter
(Mark 14:27-31; Luke 22:31-34; John 13:36-38)
31 I dii, Jesus na warenaa a'a ro'ou, “A'a feni poi feni, minaa hamu'ou, hamo'aa pasi, uaa yau. Uaa ronadii ne'inia ba:
“ ‘Yau, ba a hafugaa mei oma'ama'aa ei sipsipi,
ma ei sipsipi, rowe ponitalanenei.’
32 Ma'uaa ena na asi'aa, awe aunulao i ma'aa hamu'ou, dinaa Galilee.”
33 Na ware Peter, “Nabaa minaa ro'ou, rona pasi uaa yoi, yau, pa'aa lomi.”
34 Jesus na ware, “A warefa'uai a'amu ba a'a feni poi feni, atawe ai fei a'aroo, yoi, o'aa ware ba lomi ona apa'au.”
35 Ma'uaa Peter na ware, “Nabaa unei ma'efipui a'amu, ana lomi a ware ba lomi na apa'a'io.” Ma minaa ei otalai nenerana, ana rona ware ale'ei.
Gethsemane
(Mark 14:32-42; Luke 22:39-46)
36 I dii, Jesus na dinaa Gethsemane fipui a'a ei otalai nenerana ma warenaa a'a ro'ou, “Guta yeni ena na dinaa yei ma lafulafu.” 37 Ina dugaa Peter mawe laguei na'uu Zebedee fipui a'ana ma nawemina faloloa'i ma awata naranarana. 38 Ma ina warenaa a'a ro'ou, “Fei naranarau namina pepesu a'a ei faloloa'ia ba apo'o bima'e ua. Guta yeni ma oma'oma'afipui a'au.”
39 I'a nolao ma'idadiai, na fapasinaa pudana i malagufu ma lafulafu, “Mena Amau, nabaa na rawani a'amu, tonaa fei bara a'au. Ma'uaa onei'aa bigi'aa ei nunumiau, uaa ei nunumiamu.”
40 Ma inawe hadiwe'idinaa a'a ei otalai nenerana ma re bapa'aa ro'ou, rona ma'igu ua. Ina i'iginaa Peter, “Haa, lomi ba hamo'aa guta'oma'afipui a'au ale'ei heai hour ua? 41 Hamonei oma'a ma lafulafu ba hamonei'aa pasi a'a ei hafelo'a. Fei spiriti, na mamalawia, ma'uaa, fei unu na rafilele.”
42 Ina aunudiai fei faguapoana ma na lafulafu, “Mena Amau, nabaa unei hunumaa fei bara ma lomi ba o tonia, te, a bigi'aa nunumiamu.”
43 I'a hadiwe'imai, na fanunupa'idinaa ro'ou ba rona ma'igu, uaa namina pasiholehole pudaa ro'ou. 44 Si'ei, ina di'ininaa ro'ou ma aunudiai ma fei fa'odupoaa lafulafuana ana ale'ei ei wareana fama'a.
45 I'a hadiwe'idimai a'a ei otalai nenerana, ina warenaa a'a ro'ou, “Haa, ana hamo'ei ma'igu ma fawenai? Ma'aia, fei au na rafi'i ma mei Na'uu Rama'a, na udediginaa panii ei hafelo'a. 46 Asi'aa. O dii! Ifi nomai mena i aloau!”
Rona Panarofaa Jesus
(Mark 14:43-50; Luke 22:47-53; John 18:3-12)
47 Ana fi wareware ua, na nomai Judas, hemea ei Hefua ma Helagui. I a'ana na pa'i hepalo baua gupuu rama'a ma rona pa'i wadu ma hafuhafu, aloamiaa ei famamoaa humuu mei Haidaa mawe ei bauaniaa gufu. 48 Mei aloa nadii pagi'augaa fei lala a'a ro'ou ale'ei ba, “Mei una hatofaa manufina, simei; hamonei panarofia.” 49 Judas na nofawanewanelao a'a Jesus ma na ware, “Poi, mena Rabbi!” ma ina hatofaa manufina.
50 Jesus na ware, “Otafi, bigi'aa fena ba o'aa bigi'ia.” 26:50 O, “Otafi, tani o nomai?”
Ma ei rama'a, rona'aa ulao, panarofaa Jesus ba ro'aa nodugia. 51 Ma hemea ei maroaa Jesus na rapuwenu'aa fei waduna ma lafigifamosuaa fei adiaa mei nafii mei pa'aa bauaniaa humuu mei Haidaa.
52 Jesus na warefania, “Auhadiwe'inia a'a fei udeana fei wadumu, uaa hini i rapuwenu'aa waduna ana i ma'e a'a fei wadu. 53 Lomi hamona aida ba nabaa a harofaa mei Amau, i alofanamiau ale'ena oloromfua pa'ania pufaba'a alo'alo? 54 Ma'uaa, nabaa ale'ei, batanai ba i fa'uai ei ne'ia laloo fei Bu'u Apuna ba nei ale'ei e'eni?”
55 A'a fei au fei, Jesus na warenaa a'a fei gupuu rama'a, “Haa, una fasibaiaa ei rama'a a'a fei gavaman ma si'ei hamona notonamiaa ei wadu ma ei hafuhafu ba hamomii panarofau? Minaa ei arewaa na guta i malalaa fei humuu mei Haidaa ma feferoi ma lomi hamona panarofau. 56 Ma'uaa minaa ei manumanu ei, ina nomai ba nei fafa'uainaa ei ne'iaa ei mamama'a.” Ma minaa ei otalai nenerana, rona ponidi'ininia.
I Ma'aa ei Sanhedrin
(Mark 14:53-65; Luke 22:54, 55, 63-71; John 18:13, 14, 19-24)
57 Ei rama'a rona panarofaa Jesus, rona noduginaa hia a'a Caiaphas, mei pa'aa bauaniaa humuu mei Haidaa, yei fawelei rona figupui ei feroiaa fei law mawe ei bauaniaa gufu. 58 Ma'uaa Peter na nenegifarauamai ma'ida a'ana, nopa'aloo fei malalaa fei humuu mei pa'aa bauaniaa humuu mei Haidaa. Ina wadu'ai ma gutafipui a'a ei oanananaa ba i fanunu ba ro'aa bigi'aa tamanu.
59 Ei famamoaa humuu mei Haidaa mawe minaa ei Sanhedrin, rona lalabaginaa ei sifisifi warea a'a ei rama'a ba Jesus na bigifatata ma ro'aa fo'afama'eia. 60 Watauda rama'aa sifisifi, rona nomai ma'uaa, lomi rona labagipa'aa hepalo tatana.
I dii, lagunawe nomai helagui rama'a 61 ma laguna ware ba, “Meni rama'a meni, ina ware ba ‘A birosiaa fei humuu mei Haidaa ma fadudinia laloo oduai arewaa.’ ”
62 Nawe ufalarai mei pa'aa bauaniaa humuu mei Haidaa ma warenaa a'a Jesus, “Haa, lomi o'aa ware? Tamanu fei u'uga laguna wareia ba ona bigi'ia?” 63 Ma'uaa Jesus na ufamadumu.
Mei pa'aa bauaniaa humuu mei Haidaa na warenaa a'ana, “A warenaa a'amu ba onei warefa'uai i pudaa mei Haidaa, mei fi oalao: Nabaa yoi, mei Christ,§ 26:63 O, Messiah; v. 68 anaa mei Na'uu mei Haidaa, te, warefanaa hai'ou.”
64 Jesus na ware, “Hi'i. Ana ale'ei ona wareia. Ma'uaa a warefanaa minaa hamu'ou ba nefarani, hamopowe ma'apa'aa mei Na'uu Rama'a i guta i ma'au Hemei Faufaua na nomai i pafoo ei papalei pafea.”
65 Ma mei pa'aa bauaniaa humuu mei Haidaa na rapunini'aa ei lawalawaa anaia ma ware, “Ina warefafeloaa mei Haidaa! Tani o labagidinaa nemea ba i u'ugia? Ma'aia, hamona guaidigia ba ina warefafeloaa mei Haidaa. 66 Tamanu naraa hamu'ou?”
Rona ware ba, “Pono'ana ba inei ma'e.”
67 Si'ei, rona huwiaa pudana ma la'ugia. Hefi'adiai, rona lapagia 68 ma ware, “Di warefa'aiaa hai'ou, mena Christ. La'ugaa hini yoi?”
Peter na Ware ba Lomi na Apa'aa Jesus
(Mark 14:66-72; Luke 22:56-62; John 18:15-18, 25-27)
69 Peter na guta i malalaa fei ro'ei fadududu ma hemea nafi nanao na nomai a'ana. Ina ware, “Yoi, ana hemea maroaa Jesus, mei Galilee.”
70 Ma'uaa ina ware ba lomi. Ina ware, “Lomi una aida ba oi wareaa tamanu.”
71 Ma ina aunulao a'a fei baua gigei fei gufu ma hemeadiai nanao na ma'apa'ia ma warenaa a'a ei rama'a yei, “Mena rama'a mena, ina gutafipui a'a Jesus, mei Nazareth.”
72 Ina warediai ba lomi ma na fa'unai ba, “Lomi una apa'aa mei rama'a mei!”
73 Lomi namina madii ma ei ro'aa ufalarai yei, rona nolao a'a Peter ma ware, “Pa'aa fa'ua ba yoi hemea ro'ou, uaa hai'ouna guai'apa'aa paolaa wareamu.”
74 Ma inawe umuaa anaia ma fa'unai a'a ro'ou, “Pa'aa lomi una apa'aa mei rama'a mei!”
Ana ei ua, hepalo a'aroo na ai. 75 Ma Peter nawe nonomipa'aa ei wareaa Jesus: “Nene iwe ai fei a'aroo, o'aa wareaa fei fa'odupoaa wareamu ba lomi ona apa'au.” Ma ina dinaa ano ma namina aifafelo.

*26:25: 26:25 O, “Ana yoi ona wareia.”

26:28: 26:28 Hefi'a ne'ia ba fei manufau fi'ugaia

26:50: 26:50 O, “Otafi, tani o nomai?”

§26:63: 26:63 O, Messiah; v. 68 anaa