12
Yesu tauna Sabate ꞌana ꞌinapwana
(Maki 2:23-28; Luke 6:1-5)
* 2 Loi 23:25Sabateya Yesu ma ina tononoyao bagula solanega sitauya, ga tonono nidi sibotana, ꞌenega witi atuna siꞌegitagedi, ga siꞌenidi. Ta tuta nina Palisiyao siꞌitediya, Yesu sieonena, sigwae, “ꞌInapwana, mwaꞌadega ga ꞌenega ꞌimu tononoyao Sabate ꞌana loina sileꞌoaleꞌoa?”
* 1 Sam 21:1-6ꞌEnega Yesu ꞌidi ona ꞌieꞌisena, ꞌigwae, “Buki Tabu ꞌena siꞌetoladina Debida manuna be ꞌeguma wasawai, wada mwalatoni ꞌaene tauna magosenao sibotana, ga Yaubada ꞌina anuwaya ꞌilugu ga beledi etaetabuna ꞌiꞌewena ga siꞌenina. Beledi nina ma ꞌana loina, ꞌaene totaliya dimo ꞌadi tagwala be sida ꞌeꞌani. Ta nigeya sawesawenaya be Debida magosenao beledi nina siꞌaꞌani, ta sibotana ꞌenega tuwa tuga siꞌenina. * Num 28:9-10Buki Tabu solanaya loina wate ꞌimiyami ꞌaene Anuwa Tabu ꞌana totaliyao Sabate ꞌana loina sida leꞌoa, ta nate nigeya loegesi.
 
“Onaꞌaiꞌaila Anuwa Tabu yage sinabwana, ta esi ꞌebweu yage sinabwa wawasae gete, * Osi 6:6; Md 9:13Yaubada ꞌina ona ꞌaene ‘Taliya geya nuwagu ta ꞌatenuwaꞌoleꞌole esiya.’ ꞌEguma ona gete ꞌana mwalatoi wamwalamwalatoni, geyaꞌabo ꞌigu tononoyao waꞌawaꞌawa toꞌumaliyedi, manuna nigeya siloeloegesi. Manuna ꞌaboꞌagu Tomota Natuna ta Sabate ꞌana ꞌinapwana.”
Yesu tai nimameyomeyo ꞌigie boboꞌanena
(Maki 3:1-6; Luke 6:6-11)
Gote ꞌenega Yesu ꞌitauya ga ꞌidi Anuwa Tapwalolo ꞌena ꞌilugu. 10 Ga nada ꞌebweu tai manima meyomeyona ꞌilobena. ꞌEnega Palisiyao Yesu ꞌena sienaida, sigwae, “ꞌInapwana, mwaꞌadega, kapekapeyana be Sabate ꞌenaya toleꞌoasa tagie boboꞌanedi?” Ta ꞌidi enaida gete ꞌalena be ꞌaene Yesu ꞌeguma ꞌionagesi, maꞌetamo ꞌenega sida eꞌewa toloina matanaya.
11 Ta ꞌidi ona Yesu ꞌieꞌisena, ꞌigwae, “Mwaꞌadega ꞌomi ꞌabo ꞌebweu ma ina sipi ꞌebweuna namo, ta ꞌasiyata Sabate ꞌena gaula solanaya ꞌibebeꞌu, ꞌilobwenena be ꞌilisi tuꞌeyei? 12 Onaꞌaiꞌaila sipi yage gidalina, ta tomota esiya yage sinabwana. ꞌEnega kapekapeyana be guinuwa boboꞌadi Sabateya taguinuwedi.”
13 ꞌEnega Yesu tai nina ꞌieonena, ꞌigwae, “Nimayo ꞌuyasitoto.” Ga tai nina nimana ꞌiyasitotona ga ꞌiboboꞌana limana, nadigega mali nimana.
14 ꞌEnega Palisiyao ma idi gamwasowala siapwesa ga taudimo siloina mwaꞌadega Yesu sida loemwawasaꞌese.
Yaubada ꞌina toguinuwa
15 Ta ꞌidi loinakwaiya nina Yesu niꞌatu ꞌimwalatonina, ꞌenega sena gote ꞌipilisinena ga ꞌitauya mali senaya, ta tomota yaudi simuliyena, ga gote ꞌena toleꞌoasa maiboꞌadi ꞌigieboboꞌanedi, 16 ta wate ꞌiloinedi be ꞌaene geyaꞌabo sisimasimana dadane tomota ꞌediya. 17 ꞌIna guinuwa nina gete lowa palopita Aisea Yaubada ꞌina ona ꞌigimisimanena, ꞌigwae,
18  * Ais 42:1-4* Md 3:17“Waꞌita ꞌigu toguinuwa gete esiesinuwana
ta ꞌateguyega yaobobomena ma igu gwausowala.
Yaluyaluwagu yada saꞌu ꞌenaya
be loina palupaludi ꞌida simanedi taudi nigeya me Yudia ꞌediya.
19  * 2 Ti 2:24Tauna ꞌiabe geyaꞌabo ꞌiegewagewana nai ꞌiebwaubwau,
nai ꞌasa solanaya ꞌionaona toila.
20 Guna lasalasana geyaꞌabo ꞌiguiguitoyase.
Ta wate wenukwa butabutana geyaꞌabo ꞌiuleule,
ga ꞌana laba tauna ꞌenega loina palupaluna ꞌiewaiwai,
21 be wate tauna ꞌana esanega taudi nigeya me Yudia sida emisa.”
Yesu ta Bielisibubi
(Maki 3:20-30; Luke 11:14-23, 12:10)
22 ꞌEbweuna tai, lowa yaluyaluwa biꞌi ꞌidi guinuwega matana sikebona, ta wate meyana ꞌilido, ꞌenega simeꞌena Yesu ꞌena ga ꞌigieboboꞌanena, ga muliyega tai nina ꞌieꞌale be ꞌiona ta ꞌiꞌita. 23  * Yo 7:31ꞌEnega tomota yaudi nuwadi ꞌiowana ga sigwae, “Tai gete Toꞌetoseyana, Debida ꞌina susuyega, nai?”
24  * Md 9:34Ta saꞌi Palisiyao guinuwa gete alena sinonona ga sigwae, “Nigeya, ta esi yaluyaluwa biꞌi ꞌidi ꞌinapwana ꞌana esana Bielisibubi ꞌina waiwaiyega yaluyaluwa biꞌi ꞌiula apwesedi.”
25 Ta Yesu ꞌidi nuwanuwa niꞌatu ꞌimwalatonina ga ꞌieonedi, ꞌigwae, “Bielisibubi tauna gosenao geyaꞌabo ꞌiulaula apwesedi.” Ta wate ꞌigwae, “ꞌEguma ꞌebweu ꞌebeloina ꞌenaya tomotai siweweyala be taudimo silosalosaiya, maꞌetamo ꞌebeloina nina ꞌineneta be ꞌibebeꞌu. ꞌAsa nai susu wate nadigega, ꞌabo soladiya weyala ꞌiapwesa, maꞌetamo sineneta be sibebeꞌu. 26 Seitani wate nadigega, ꞌabo ma ina bodao taudimo silosaiya ꞌiabe ꞌina ꞌebeloina nina ꞌibebeꞌu. 27 Niꞌatu waona ꞌaene ꞌaboꞌagu Bielisibubi ꞌina waiwaiyega yaluyaluwa biꞌi yaula apwesedi, ta yaita sana ꞌina waiwaiyega ꞌomi waulaula apwesedi? Bielisibubi ꞌenega, nai Yaubada ꞌenega? Gete manuna wanuwanuwa be wada mwalatoni ꞌaene yaita ꞌaboꞌagu.
28  * Gu 10:38“Ta ꞌaboꞌagu esi Yaubada Yaluyaluwana ꞌina waiwaiyega yaluyaluwa biꞌi yaulaula apwesedi, ꞌenega wada mwalatoni ꞌaene Yaubada ꞌina loina niꞌatu ꞌiapwesama ꞌemiya.
29  * 1 Yo 3:8“ꞌEbeꞌita gete tai waiwaina nadigega Seitani ꞌina anuwaya. Nigeya sawesawenaya ꞌebweu yaita ꞌilulugu be ꞌina gwegwe ꞌiloꞌewadi, ta esi ꞌeguma ꞌebweu tai balaeyega toewaiwai nina nimana be ꞌaena ꞌiyona nuganedi ta ꞌenega muliyega sawesawenaya ꞌilulugu ꞌina anuwaya be gwegwe nidi ꞌiloꞌewadi.
30 “ꞌEguma yaisigedi taudi nigeya ꞌagu tolemao, taudi ꞌagu talauwalao. Ta wate yaisigedi taudi nigeya maꞌegwao ꞌada paisewa egogonaya, taudi ꞌigu paisewa sigiegie toꞌumaliye. 31  * Ib 6:4-6ꞌEnega gete yaeona ꞌaiꞌailimi ꞌaene tomota ꞌidi loegesiyao be ꞌidi ona toꞌumalina maiboꞌana Yaubada ꞌida nuwataudi. Nate namo ꞌeguma Yaluyaluwa Tabuna siꞌawa toꞌumaliyei, geyaꞌabo saꞌi Yaubada ꞌinuwanuwatau.
32 “ꞌAboꞌagu Tomota Natuna be ꞌeguma yaita ꞌiꞌawa toꞌumaliyegu Yaubada ꞌiabe ona nina ꞌida nuwatau, ta ꞌabo yaita Yaluyaluwa Tabuna ꞌiꞌawa toꞌumaliyei geyaꞌabo saꞌi Yaubada ꞌinuwanuwatau tuta gete ꞌenaya be tuta simeemai ꞌediya.”
Kaiwe uwadi
(Luke 6:43-45)
33 Yesu wate ꞌieonedi, “Kaiwe ꞌeguma boboꞌana, uwana wate boboꞌana. Ta ꞌeguma kaiwe toꞌumalina, uwana wate toꞌumalina. Manuna kaiwe ꞌebweuna ꞌebweuna uwadi ꞌediyega tamwalamwalatonidi ꞌaene kaiwe nidi boboꞌadi nai toꞌumalidi.
34  * Md 15:18“ꞌOmi saꞌi mwata natunao, ꞌenega nigeya sawesawenaya be ona boboꞌadi waꞌinanadi, manuna maiboꞌami totoꞌumalimi, ta wate ꞌimi nuwanuwao toꞌase nadigega ꞌatemiya simiyami, tuta yauyauna ꞌawamiyega siapweapwesa. 35 Manuna tai boboꞌana ꞌatenega yage boboꞌadi ꞌibubu, ta esi tai toꞌumalina ꞌatenega yage toꞌumalidi ꞌibubudi.
36 “ꞌEnega yaeonami ꞌaene ꞌasiyata bwaꞌomatana ꞌenaya ꞌomi ꞌimi ona besobeso maiboꞌadi manudi Yaubada ꞌida enaidemi be ꞌalena wada simana apwesedi. 37 ꞌImu onao tuga ꞌediyega Yaubada ꞌida ꞌawa boboꞌaneyo nai ꞌida ꞌawa toꞌumaliyeyo.”
Weꞌiweꞌiyaya manuna
(Maki 8:11-12; Luke 11:29-32)
38  * Yo 6:30; 1 Ko 1:22ꞌEnega loina ꞌana toeꞌitao be ꞌaina Palisiyao Yesu sieonena, sigwae, “Toeꞌita, nuwanuwama be weꞌiweꞌiyaya ꞌebweuna ꞌuguinuwe be ꞌaꞌita.”
39 Ta Yesu ꞌieonedi, “ꞌEpata gete ꞌomi toꞌumalimi ta sogala ꞌalemi, nate ꞌalena weꞌiweꞌiyaya waꞌebeꞌebese be ꞌaene ꞌediyega wada mwalatoi ꞌaiꞌailigu ꞌaene Yaubada ꞌenega yamai, ta geyaꞌabo saꞌi weꞌiweꞌiyaya nidi waꞌitaꞌita. Nate namo palopita Yona manuna wanuwaꞌiꞌisi, tauna tuga weꞌiweꞌiyaya manumi, 40  * Ion 1:17manuna tauna Yona nina ꞌasiyata ꞌetoi be boiboi ꞌetoi ꞌediya iyana sinabwana gamwanaya ꞌimiyami, ta ꞌaboꞌagu Tomota Natuna wate nadigega ꞌasiyata ꞌetoi be boiboi ꞌetoi ꞌediya baleꞌu solanaya yada miyami.
41  * Ion 3:5“Maꞌetamo ꞌasiyata bwaꞌomatana ꞌenaya ꞌiabe me Ninibe sida toolo be ꞌepata nimi gete sida eꞌewami, manuna Yona ꞌediya ꞌiloguguyaya ga ꞌidi bubuna toꞌumalina ꞌediyega sisanaila, ta ꞌomi gete tuga loguguya boboꞌana wawasae niꞌatu wanonodi ta nigeya wada sanaila. 42  * 1 Kin 10:1-10Wate nadigega kuwini nina yalasi ꞌenega ꞌimai Solomoni ꞌina ona sinasinapudi sabi nonodi, ta ꞌasiyata bwaꞌomatana ꞌenaya ꞌida toolo be ꞌomi ꞌepata nimi gete ꞌida eꞌewami, manuna tauna ꞌedasolega ꞌimai Solomoni ꞌina ona sinasinapu sabi nonona. Ta gete tuga ona sinasinapu wawasae wanonodi ta ꞌomi geya nuwami wanonodi.
Yaluyaluwa biꞌi ꞌiila limana tai solanaya
(Luke 11:24-26)
43 “ꞌEguma yaluyaluwa biꞌi tai ꞌebweuna ꞌenega ꞌiapwesa, tai ꞌida boboꞌana, ta yaluyaluwa biꞌi nina ꞌiabe tuga ꞌatamanaya ꞌiadadana besobeso be ꞌina ꞌebe eyawaiꞌata ꞌiꞌebeꞌebese ta geyaꞌabo ꞌilobaloba. 44 ꞌEnega yaluyaluwa nina taunamo ꞌena ꞌigwae, ‘Nai ꞌana ꞌita yaila limana ꞌigu gimiꞌebemiya ꞌena.’ ꞌEnega ꞌiila ga ꞌebemiya nina ꞌilobena kakaena ta siyasiyayonina ta gibugibubuna. 45  * 2 Pi 2:20ꞌEnega ꞌitauya ga yaluyaluwa site sebeni totoꞌumali ꞌaiꞌailidi wate ꞌiꞌauꞌewedima ga maꞌenao silugu ꞌebemiya nina ꞌenaya, ga nada maꞌenao simiyana. ꞌEnega tai nina ꞌina miya sigietoꞌumali ꞌaiꞌailena, lowa nigeya nadigega. ꞌOmi ꞌepata gete wate nadigega toꞌumalimi ta ꞌimi ꞌebe losalowa ꞌida toꞌumali wawasae.”
Yesu sinana be tasinao
(Maki 3:31-35; Luke 8:19-21)
46  * Md 13:55Yesu ꞌetamo boda ꞌediya ꞌionaona ta sinana be tasinao simai ga ꞌatamanaya sitoolo ta siꞌebeꞌebesa mwaꞌadega be ꞌena sida ona. 47 ꞌEnega ꞌebweu tai aledi ꞌimeꞌena Yesu ꞌena. 48 Ga Yesu tai nina ꞌina ona ꞌieꞌisena, ꞌigwae, “Yaita sana sinagu ta yaisigedi tasigwao?” 49 ꞌEnega ꞌana tomuliyao ꞌediya ꞌienimasusuya ta ꞌigwae, “Gete taudi sinagu be tasigwao. 50  * Yo 15:14Manuna ꞌeguma yaisigedi Tamagu galewaya ꞌina nuwanuwa simulimuliye, taudi tasigwao nai nuugwao nai sinagwao.”

*12:1: 2 Loi 23:25

*12:3: 1 Sam 21:1-6

*12:5: Num 28:9-10

*12:7: Osi 6:6; Md 9:13

*12:18: Ais 42:1-4

*12:18: Md 3:17

*12:19: 2 Ti 2:24

*12:23: Yo 7:31

*12:24: Md 9:34

*12:28: Gu 10:38

*12:29: 1 Yo 3:8

*12:31: Ib 6:4-6

*12:34: Md 15:18

*12:38: Yo 6:30; 1 Ko 1:22

*12:40: Ion 1:17

*12:41: Ion 3:5

*12:42: 1 Kin 10:1-10

*12:45: 2 Pi 2:20

*12:46: Md 13:55

*12:50: Yo 15:14