11
Kolomongo Awili 11-12 YESUSI KOLEA JUDIA DISIRIKI PUPE JERUSALLEME PURUMU KINIE JUDA YEMBOMANGA YE AWILIMENE “YU TOPO KONDAMILI.” NINGU WAA TORINGI TEMANEMO
Kolomongo Awili 11 Pali, 12:9-11 LLasirasi Kolorumu Ono Teringi Kinie Yesusini Topa Makinjinderimu Kinie Temanemo
11:1-16 LLasirasi Kolorumu Temanemo
Ye te kuru torumu, yunge imbi LLasirasi. Yunge kolea Betani, akune yunge kemulu Maria kinie Mataselo pea moloringi. Kanu ambo Mariane pe walse Awilimunge kimbune kopongo wele ondopa ape kandondopalie Maria yunge penge indimuni Awilimu yunge kimbune kulu tondorumu.* inie anjokondo 12:3. Ambo akumunge kemulu LLasirasi kuru torumu.
Yunge kemuluselone LLasirasi kuru torumu kulu Yesusi molorumune ungu te ningu mundukululie ningelendo: “Awilimu, nuni konopu mondoleno yemo kuru tomu.” niringili.
Yesusini aku ungumu pilipelie yu lombili andolimendo nimbendo: “LLasirasi kuru tokomomo manda naa kolomba, molo. Pulu Yemonga tondolomo mona lepa yunge imbi ola molombamonga yu kuru tokomo. Yu kuru tokomomonga Pulu Yemonga Malonga tondolomo mona lepa imbi ola molombala.” nirimu. inie yakondo 9:3.
Yesusini ambo Mata kinie angenu Mariaselo elonga kemulu LLasirasi kinie eno paa konopu mondorumu nalo LLasirasi kuru torumu pilipelie yu molorumu koleana wale talo we molorumu.
Wale talo molopalie pe yu lombili andoli yemando bokumunge alsena anjokondo “10. disaipel”. nimbendo: “Olio kolea Judia disirikindu kelepo yando pamili.” nirimu.
Nalo enone ningendo: “Rapai,§ ‘Rapai’ ungu pulumu inie yakondo 1:38*. Juda ye awilimene* ungu pulu inie yakondo 1:19*. nu ou kouni tonge teringi kanumu. Pe nu akune kelko puni tekenoye?” niringi.
Yesusini topondopa ungu iko topalie nimbendo: “Waletenga ekendo kolea sumbulu topa, ekendo tangopa naa telemoye? Kolea tangolemo kinie yembo te ma koleana patendelemona pupelie aulke sumbi sipe kanopa pupe manda a naa tolemo. inie yakondo 8:12, 9:5. 10 Nalo yembo te ipulueli pulimomo patendelimu yu kinie naa pelemomonga yu atolemo.” nirimu.
11 Aku nimbelie pe yuni altopa enondo ungu te pea nimbendo: “Olionga pulu lemo ye LLasirasi uru pelemo. Nalo nane pupu yu topo makinjindimbo.” nirimu.
12 Yunge lombili andolimene ningendo: “Awilimu, yuuru pemu liemo kelepa kapola molombamo.” niringi.
13 Yesusini LLasirasi kolorumumundu nirimu nalo yunge lombili andolimene ‘Yu we uru pelemo.’ konopu lieringi. 14 Aku siku konopu lieringi kulu Yesusini ungu ikomonga pulumu nimbe para sipelie nimbendo: “LLasirasi kolopa pora simu.” nirimu. Koloringi mundu “Uru peringi.” niringi ungu mare Mateyu 9:24, Ou-Tesallonaika 4:13, 5:10. 15 “Nalo na yu kinie naa molondumunge ulu tondolo wendo ombá kene enone na molio nilio mele ‘Sike.’ ningu tondolo munduku pilingemonga yu kinie naa molondumu papu tendu. Yulemona pamili waa.” nirimu.
16 Aku nirimu pilipelie, Tomasi, yunge imbi te Didimasi, yuni lombili andoli marendo nimbendo: “Olio Yesusi yu kinie pea kolamili pamolo.” nirimu.
11:17-27 Yembo Kololime Lomboroko Ola Molemelemonga Ulu Pulumu Kepe Yembo Konde Molemelemonga Ulu Pulumu Kepe Yesusi Yu Aku Puluselo Molemo Ungumu
11:17-37 Yesusini LLasirasi Kemuluselo Kondo Kolopa Nimbe Toyombo Tondorumu Temanemo (Inie yakondo 11:1 pulu polko kanani.)
17 Yesusi kolea kanga Betani omba pilierimu kinie “LLasirasi ono koleana wale kise pemu.” niringi pilierimu. 18 Kolea kanga Betani kinie kolea awili Jerusalleme kinie paa nondopa mele lierimu, manda manjeli killomita yepoko mele. Nondopa lierimu kulu 19 Juda yembo awisili LLasirasi kolorumu kulu pilkulie Mata Mariaselo moloringiline eno kola-ulke oringi.
20 Matane Yesusi orumu pilipelie yuni ‘Aulkena kanopo limbo.’ nimbe purumu, nalo Maria yu ulke suku we molorumu. 21 Matane Yesusi kanopa lipelie yundu nimbendo: “Awilimu, nu ya pea molemelanje nanga kemulu naa kolka.” nirimu. 22 “Nalo na pilkiru, kinié kepe nuni Pulu Yemo kinie mawa teni kinie nu mawa teni mélemo yuni pilipelie nu simbe.” nirimu.
23 Yesusini yundu nimbendo: “Kemilie altopa lomboropa ola molomba.” nirimu.
24 Matane nimbendo: “Sike, na pilio. Mulu ma pora nimbe walemonga yemboma lomboroko ola molonge kinie LLasirasi kepe lomboropa ola molomba.” nirimu.
25 Yesusini yundu nimbendo: “Yembo lomboroko ola molonge ulu pulumu kinie konde mololi ulu pulumu kinie aku uluselonga pulumu na.” nirimu.§ Yesusini yu mele yepoko pakera molorumu mele nirimu ungumu iboku Jono pulu pulune gomo 449 molemo. “Na molio inikiru mele ‘Sike.’ nimbe tondolo mundupe pilimo yembomo kolopalie konde molomba. 26 Yembo konde molopa ‘Yu sike Pulu Yemone lipe mundorumu yemo.’ nimbe tondolo mundupe pilimo yembomo paa sike kolou naa kolopa alieli konde molopa mindi pumbe.* inie yakondo 3:16, bokumunge alsena anjokondo “8. bilip”, “24. laip”. Aku nikirumu ‘Sike nikimu.’ ningu tondolo munduku pilku molkono molo moloye?” nirimu.
27 Matane Yesusindu nimbendo: “Sike, Awilimu. ‘Pulu Yemone “Olio nokopa kondomba ye te lipu mundumbo.” nimbe mako torumu ye nomi Kirasimu kinie Pulu Yemonga Malomo bokumunge alsena anjokondo “6. Bikpela”, “23. Krais”, “32.2. Pikinini Bilong God”. kinie, aku yemo “Ya mana ombá.” niringi ye akumu nu ongo moleno.’ nimbu tondolo mundupu pilipu molio.” nirimu.
11:28-37 Yesusi Kola Terimu Temanemo (Inie yakondo 11:1 pulu polko kanani.)
28 Matane aku nimbelie yu yando pupelie angenu Maria kiyengo nimbe walsipe “Pea molambili ou.” nimbelie yundu nimbendo: “Ungu Mane Silimu omba molopalie, “Yu moliona ou.” nikimu.” nirimu kinie 29 Maria pilipelie yu tamburumbu ola angilipe Yesusi molorumune purumu. 30 Kola-ulke moloringine Yesusi ou naa omba, Matane yu aulkena angiliepili pupe kanopa orumu akune yu we molorumu. 31 Kanu kinie Juda yembo kola-ulke pea moloringimene Maria tamburumbu ola angilipe omba pena purumu kinie kanokolie niringimuni, ‘Yunge kemulu ono tengi koleana kola temba pukumunje.’ ningu lombili puringi.
32 Maria Yesusi angilierimune omba Yesusi kanopalie yunge kumbi-kerena omba tamalu pepalie nimbendo: “Awilimu, nu ya pea molemelanje nanga kemulu naa kolka.” nirimu.
33 Maria kinie Juda yembo yu-kinie pea oringime kinie kola teringi kulu kanopalie yu eno paa kondo kolopa konopu umbune awili tepa kolorumu. 34 Yuni walsipelie nimbendo: “Yu ono tena tengiye?” nirimu.
Enone topondoko ningendo: “Awilimu, nu ongo kanou.” niringi.
35 Yesusi kola terimu.
36 Aku terimu kulu kanokolie Juda yembomane ningendo: “Kaname. Ye kolomumu yu paa konopu mondolemo lepamo.” niringi.
37 Nalo marene ningendo: “Ye tenga mongo keri lierimumu manda tepa peanga tenderimu yemo yuni inie yakondo 9:6-7. ikolomu yemondo “Naa kolopili.” manda naa nilkeye?” niringi.
11:38-44 Yesusini LLasirasi Ono Koleana Topa Makinjinderimu Temanemo (Inie yakondo 11:1 pulu polko kanani.)
38 Yesusi yu altopa kamelena mindili terimu pilipelie ono koleana orumu. Aku ono koleamo yu kou-kandemo. Yu ono teringi kou-kande kerepulune kou awili tene pipi siku noseringi lierimu. 39 Yesusini nimbendo: “Koumu wendo lie.” nirimu.
Nalo kolorumu yemonga kemulu Matane nimbendo: “Awilimu, yu ono koleana pepili wale kise omba pumu lkupendi paa tomba.” nirimu.
40 Yesusini yundu nimbendo: “Nane nundu “Na molio mele nindu ungumu§ inie 11:4. ‘Sike nimu.’ ningu tondolo munduku pilienu liemo nuni Pulu Yemonga tondolomo kanoni.” nindu kanumu.” nirimu.
41 Aku nirimu kinie enone kou akumu wendo lsingi.
Kanu kinie Yesusini olando sipe kanopalie nimbendo: “Tata, nuni na pilienumunge nane nu “Ange. Paa tenu.” nikiru. 42 Nuni nanga ungumu alieli pilino, nuni pilino mele na pilio nalo ‘Yembo ya i angilkimilimene ‘Na nuni mundorunu yemo.’ ningu piliengi!’ nimbu nane nundu “Napilienumunge ange.” nindu.” nirimu.
43 Aku nimbelie nirimumuni, tondolo walsipelie nimbendo: “LLasirasi, nu makiliku wendo ou.” nirimu. 44 Kanu kinie ye kolorumu kanumu makilipe wendo orumu. Yu wendo orumu kinie yunge kimbu kime banisini ka toko yunge kumbikeremo kepe maminiane okoko yu ono teringime wendo naa lipe we omba angilierimu kulu Yesusini enondo nimbendo: “Yu okongi mulumbalemo wendo lieyo. Yu omba pupili.” nirimu.
11:45-57 Yesusi Tongendo Langi Niringi Temanemo* LLuku 22:1-2. LLasirasi tongendo langi niringi temanemo 12:9-11. (Inie yakondo 11:1 pulu polko kanani.)
45 LLasirasi kolorumu kinie Yesusini yu topa makinjinderimu kulu Juda yembo kola-ulke oringimenga awisilini yuni aku terimu ulumu kanokolie ‘Yu molemo nilimo mele sike akumu molemo.’ ningu tondolo munduku pilieringi. 46 Nalo mare Parisi yema Jerusalleme moloringine puku Yesusini terimu mele temane toko siringi.
47 Aku ungumu pilkulie Parisime kinie Pulu Yemo popo tondoringi ye awilime kinie enone “Olio Judamanga kanjolloma bokumunge alsena anjokondo “11. Farisi”, “34. pris”, “19. kaunsil”. pali maku tamili waa.” ningulie ningendo: “Olione iyemo nambe-emoloye? Iyemone Pulu Yemo kinie tapu toko molembele mele lipe ora silimo ulu tondolo awisili ungu pulu inie yakondo 2:11*. telemo.” niringi. 48 “Olione yu aku sipe tepa molopili siye kolomulu liemo yembomane paa pali ‘Yu molemo nilimo mele sike akumu molemo.’ ningu tondolo munduku pilkulie ⸤yu lombili andonge⸥ kinie Romo gapomanomo olio kinie ‘Opa temolo.’ konopu lekolie ningemone, ongo olionga Pulu Yemo popo topo kalemolo ulke tembelemo toko tekisiku olionga yemboma toko bulu-balu siku mundunge.” niringi.
49 Kanu kinie enonga ye ‘Kayapasi’ nili ye te, yu akuponiemonga Pulu Yemo popo tondoringi ye awili olandopamo§ bokumunge alsena anjokondo “34. pris 34.3.”. molorumu, yuni nimbendo: “Eno kekelepa toko, iulu wendo okomomonga pulumu naa pilimele. 50 Yembo te yembomanga pali kolo wangopa kolondomu liemo papu. Te kolo wangopa naa kolondomba kinie yemboma pali kolongi liemo kapola naa temba.” nirimu.
51 Yuni aku nirimumu yuyu pilipe naa nirimu. Yu aku poniemonga Pulu Yemo popo tondoringi ye awili olandopamo molorumumunge Pulu Yemone yunge konopune sukundu ungu umbu te tondopa nimbe panjerimu kinie pilipelie aku sipe walu nirimu. ⸤Akunirimu ungumunge sike pulumu naa pilierimu.⸥ Yesusi yu temba mele Kayapasini nirimumunge pulumu isipe: Yesusi Juda yembomanga pali nimbe kolo wangopa kolondomba.* Kayapasi yu Yesusi kanopa keri kanorumu. Yuni pilipelie nirimu mele i-sipe: ‘Yesusi we molomba kinie yembo awisili yu we lombili punge. Juda ye awilime yu-kinie ungu ningu kenjingela. Pe walse yembo awisili maku tonge kinie ulu awili te wendo omb kinie Romo gapomano amimene Juda yemboma tomba.’ nimbe “Yuyu kolopili. Kolomba kinie yemboma pali wema naa kolonge. Kapola molonge.” nirimu. Nalo Pulu Yemonga Minimuni pilipelie ‘Yuyembomanga pali kolo wangopo kolondopili. Aku temba kinie yembomanga ulu pulu kerime manie pumbe, eno mindili nonge aulkena wendo puku molko kondonge.’ nimbelie Kayapasini aku sipe nipili.’ nimbe Kayapasinge konopune unguumbu tondorumu ungumu pilipelie nirimu. Nalo ungu tela: Pe walse Romo gapomanomone paa sike ponie sependi (70) Juda yemboma toko munduku Jerusalleme tepe mundoringi (Yesusini nirimu mele ungu mare LLuku 21:5-6, 23:27-31.) 52 Nalo Juda yembomanga manjipe molo. Pulu Yemonga ambolango koleamanga pali molemele akume pea telune lipe memba omba maku tombamonga inie yakondo 10:16. yu enonga pea nimbe kolondombamondo Kayapasi yuni nirimu.
53 Kanu kinie Kayapasini kerena nirimu mele pilkulie kanjollomane Yesusi tongendo pulu polko langi niringi.
54 Kanu kinie Juda ye awilimene yu tongendo langi niringi pilipelie Yesusi eno moloringine yu we mona naa andorumu. Yu eno mundupe siye kolopa kolea ku lieline nondopa lierimu kolea kanga Ipereme pupe, akune yunge lombili andolime pea moloringi.
55 ⸤Juda yembomane ponie tenga tenga kolea awili Jerusalleme ongo akune suku⸥ Pulu Yemone enonga anda-kolepalime Naa Topa We Omba Purumu mele pilieringi walema bokumunge alsena anjokondo “30. Pasova”. nondopa wendo ombá terimu kinie Juda yembo awisili enonga pulu koleama munduku siye kolko puku, Pulu Yemone eno kake tepili molonge kanomba ulume tengendo Jerusalleme olando puringi. 56 Akune pukulie Yesusi korokolie, Pulu Yemo popo toko kaloringi ulke tembelena maku toko angilkulie anjo yando kerepale ningulie ningendo: “Eno nambolka konopu lekemeleye? Pulu Yemone olionga anda-kolepalime Naa Topa We Omba Purumu mele pilimolondo Pulu Yemo-kinie ulu temoloma ‘pea teamili.’ nimbe naa ombáye?” niringi. 57 Nalo Pulu Yemo popo tondoringi ye awilime kinie§ bokumunge alsena anjokondo “34. pris”. Parisi yema kinie* bokumunge alsena anjokondo “11. Farisi”. enone ou ningu panjikulie ningendo: “Yembo tene Yesusi tenga molomba kanopalie, ka siemili olio nimbe sipili.” niringi.

*11:2: inie anjokondo 12:3.

11:4: inie yakondo 9:3.

11:7: bokumunge alsena anjokondo “10. disaipel”.

§11:8: ‘Rapai’ ungu pulumu inie yakondo 1:38*.

*11:8: ungu pulu inie yakondo 1:19*.

11:9: inie yakondo 8:12, 9:5.

11:14: Koloringi mundu “Uru peringi.” niringi ungu mare Mateyu 9:24, Ou-Tesallonaika 4:13, 5:10.

§11:25: Yesusini yu mele yepoko pakera molorumu mele nirimu ungumu iboku Jono pulu pulune gomo 449 molemo.

*11:26: inie yakondo 3:16, bokumunge alsena anjokondo “8. bilip”, “24. laip”.

11:27: bokumunge alsena anjokondo “6. Bikpela”, “23. Krais”, “32.2. Pikinini Bilong God”.

11:37: inie yakondo 9:6-7.

§11:40: inie 11:4.

*11:44: LLuku 22:1-2. LLasirasi tongendo langi niringi temanemo 12:9-11.

11:47: bokumunge alsena anjokondo “11. Farisi”, “34. pris”, “19. kaunsil”.

11:47: ungu pulu inie yakondo 2:11*.

§11:49: bokumunge alsena anjokondo “34. pris 34.3.”.

*11:51: Kayapasi yu Yesusi kanopa keri kanorumu. Yuni pilipelie nirimu mele i-sipe: ‘Yesusi we molomba kinie yembo awisili yu we lombili punge. Juda ye awilime yu-kinie ungu ningu kenjingela. Pe walse yembo awisili maku tonge kinie ulu awili te wendo omb kinie Romo gapomano amimene Juda yemboma tomba.’ nimbe “Yuyu kolopili. Kolomba kinie yemboma pali wema naa kolonge. Kapola molonge.” nirimu. Nalo Pulu Yemonga Minimuni pilipelie ‘Yuyembomanga pali kolo wangopo kolondopili. Aku temba kinie yembomanga ulu pulu kerime manie pumbe, eno mindili nonge aulkena wendo puku molko kondonge.’ nimbelie Kayapasini aku sipe nipili.’ nimbe Kayapasinge konopune unguumbu tondorumu ungumu pilipelie nirimu. Nalo ungu tela: Pe walse Romo gapomanomone paa sike ponie sependi (70) Juda yemboma toko munduku Jerusalleme tepe mundoringi (Yesusini nirimu mele ungu mare LLuku 21:5-6, 23:27-31.)

11:52: inie yakondo 10:16.

11:55: bokumunge alsena anjokondo “30. Pasova”.

§11:57: bokumunge alsena anjokondo “34. pris”.

*11:57: bokumunge alsena anjokondo “11. Farisi”.