15
15:1-15 Romo Gapomano Ye Nomi Paillate Kote Pilipe Molopa Yesusinge Kotemo Pilipelie “Kolopili.” Nirimu Temanemo* Mateyu 27:1-2,11-26, LLuku 23:1-5,13-25, Jono 18:28-19:16.
Ipulueli-ou kolea kokele tangorumu kinie Pulu Yemo popo tondoringi ye awilime kinie, Juda yembomanga tapu yema kinie, Pulu Yemonga ungu manemanga pulume pilku mane siringi yema kinie, kanjollo yema pali, bokumunge alsena anjokondo “34. pris”, “41. saveman”, “19. kaunsil”. ⸤Yesusinge kotemo pilku pora sikulie⸥ enone pali ⸤yu tenge mele⸥ ungu te ningu panjeringi. Aku ningu panjikulie yu liku, ka toko, mengo puku, ⸤Romo gapomano ye nomi⸥ Paillate molorumune mengo puku kote tenderingi.
Paillatene ⸤Yesusinge kotemo pilipelie⸥ yu walsipe pilipelie nimbendo: “Nu Juda yembomanga ye nomi kingimu molo moloye?” nirimu.
Yesusini topondopa nimbendo: “Sike nikinu. Akumu na.” nirimu.
Pulu Yemo popo tondoringi ye awilimene Yesusi kote tendeko Paillatendo ⸤kolo toko⸥ ungu awisili ningulie ningendo “Yesusi yu tepa kenjilimo.” ningu yu kote tenderingi. Aku niringimunge Paillatene Yesusindu nimbendo: “Nu ulu keri awisili terinu nikimili mele pilkulie ungu te topondoko naa nikinuye?” nirimu. Nalo Yesusi ⸤yu tepa kenjerimu niringi mele⸥ pundu topa ungu telu kepe naa nimbe ⸤karaye naa tepa we angilierimu kinie kanopalie⸥ Paillate mini-wale mundupe konopu awisili lipe mundorumu.
6-7 ⸤Yesusi kote tendeko molangi,⸥ ye te, yunge imbi Barapasi, yu kinie ye mare kinie ‘Romo gapomanomone olio Juda yemboma naa nokopili.’ ningu ou Romo gapomanomo kinie opa tekolie yembo mare toko kondoringimunge ka ulkena peringi. ⸤Ponie tenga tenga Juda yembomane kolea awili Jerusalleme ongo akune suku⸥ Pulu Yemone enonga anda-kolepalime Naa Topa We Omba Purumu mele pilingendo langi noringi walema wendo orumu kinie bokumunge alsena anjokondo “30. Pasova”. enone ka ulkena perimu ye te imbi leko ‘Wendo liku mundou.’ ningu mawa teringi kinie ⸤Romo gapomano ye nomimuni⸥ kanu yemo wendo lipe yemboma sirimu.
⸤Romo ye nomimuni kanu walemo wendo orumu kinie aku terimu mele pilkulie⸥ yemboma ongo yundu mawa tekolie ningendo: “Ou ponie telu telu ningu iwalemo kinie teleno mele kinié kepe aku siku teani.” niringi.
Aku niringi pilipelie Paillatene enondo walsipelie nimbendo: “ ‘Juda yembomanga ye nomi kingimu wendo lipu eno siembo.’ konopu lekemeleye?” nirimu. 10 ⸤We yembomane Juda yembomanga ye awilime munduku siye kolko enonga ungume liku su siku Yesusinge ungumu pilku yu lombili andoringimunge⸥ Pulu Yemo popo tondoringi ye awilimene Yesusi-kinie konopu keri panjikulie§ ungu pulu te Mateyu 27:18*. kote tenderingi-ne pilipelie Paillatene aku sipe nirimu.
11 Nalo Pulu Yemo popo tondoringi ye awilime we yemboma kondi toko ungu umbu tondokolie “ “Yesusi molo. Barapasi wendo lipe sipili.” niee!” niringi.
12 Aku niringi kinie pilipelie Paillatene enondo nimbendo: “Aku liemo ‘Judamanga ye nomi kingi’ nilimelemo nambe-eambonje.” nimbe walserimu kinie
13 enone tondolo munduku ningendo: “Yu unjo perana kolopili uku toko panjei!” niringi.
14 Aku niringi pilipelie yuni enondo nimbendo: “Aku nambemuneye? Yu mongo nambolka mongore limuye?” nirimu.
Nalo enone ⸤altoko⸥ paa tondolo munduku ningendo: “Molo! Yu kolopili, unjo perana uku toko panjei!” niringi.
15 Kanu kinie Paillatene ‘Na-kinie konopu peanga leangi.’ nimbelie ye Barapasi ka ulkena wendo lipe eno sirimu. ⸤Aku tepalie⸥ Yesusi lipe ⸤yunge ami yema⸥ sipelie nimbendo: “Yu ka-pulsene tokolie pe ‘Unjo perana kolopili.’ ningu mengo puku unjo perana uku toko panji-pee.” nirimu.
15:16-20 Romo Ami Yemane Yesusi Ungu Taka Tondoringi. Tondokolie “Kolopili.” Ningu Mengo Puringi Temanemo* Mateyu 27:27-31; 15:20 Jono 19:16-17 ekendo.
16 Kanu kinie ⸤Romo⸥ ami yemane Yesusi liku gapomano ye nomimu perimu ulke awili Aku ulkemo imbi leko ‘Peretorie’ niringi aku imbimu mindi ya Giriki ungune niringi. akune suku yemboma liku maku toringi koleana pukulie, enonga ami talape yema pali “⸤Yesusi ya molemona⸥ sukundu sukundu waa.” niringi. 17 Akune ongolie niringimuni ‘Yu ye nomi kingi te none tepili.’ ningu mulumbale kondoli peanga te pakondoko unjo ka koko molorumu te mulkupiye teko ‘Yenomi kingimunge waniemo.’ ningu pengena mere mundunduku, 18 pe yu ⸤ungu taka tondoko⸥ imbi we kólo toko liku ola mundundungendo “Juda yembomanga ye nomi kingimu, nu angilinoye?” ningu 19 ⸤koló kope liku⸥ yu pengena kope to-pou-pou tekolie kumbikerena olkambe toko kandoko, yu angilierimune ongo koporongo langoko tamalu peko yu we kólo toko kapi ningu imbi liku ola mundundoringi.
15:20-47 Yesusi Toringi Kolorumu Kinie Ono Teringi Temanemo
15:20-32 Yesusi Unjo Perana Ola Uku Toko Panjeringi. Unjo Perana Pepili Juda Yembomane Yu Ungu Taka Tondoringi Temanemo Mateyu 27:32-44, LLuku 23:26, (27-32), 33-37, Jono 19:16-18, (23-24), 19-22, (25-27).
20 Yu aku siku ungu taka tondoko pora sikulie mulumbale kondolimu kulunduku yunge ou panjerimu mulumbalema altoko panjindikulie “Yu unjo perana kolopili uku topo panji-pemolo.” ningu yu liku ulsukundu§ ungu pulu te Mateyu 21:39*. meli puringi.
21 ⸤Romo ami yemane Yesusi Jerusalleme pala ulsukundu mengo punge pukulie niringimuni,⸥ kolea Sairini* ungu pulu te Mateyu 27:32*. ye te, yu Allekesanda kinie Rupasiselonga lapa Saimono, yu Jerusalleme pumbe orumu kinie kanokolie yu ambolko liku ka mele siku Yesusi kolomba unjo peramo “Kolo wangoko mendei!” ningu siringi. 22 Pukulie kolea Golkota Yesusi mengo puku akune moloringi. (Golkotanga ungu pulumu ‘penge ombele lieli koleamo’.) 23 ⸤Yesusi akune mengo pukulie niringimuni, ‘Yemboma mindili naa nangi.’ ningu⸥ no-waenena suku marasini ‘mo’ nili te munduku noseringi aku no-waenemo ‘Yu nopili.’ ningu, siringi nalo naa lipe norumu.
24 Kanu kinie ⸤ami yemane⸥ yu unjo perana ola uku toko panjikulie unjomo liku ola anjeringi. ⸤Aku tekolie, ouunjona ola uku toko naa panjikulie⸥ yunge mulumbale ⸤kulunduku noseringime⸥ ‘Moke teamili.’ ningu eno yu mele mele linge mele pilingendo kou-kate teko pe mulumbalema lsingi.
25 Ena topa nane killoko terimu kinie yu unjo perana panjeringi. 26 ‘Yu mongo lsimu mele yemboma kanangi.’ ningu
IYEMO JUDA YEMBOMANGA YE NOMI KINGIMU
ningu imbi toko unjona ola mondoringi.
27 Opa tekolo melema wa lsingili ye talo pea unjo talonga uku toko panjeringila. Te Yesusi yunge ki-umbukundu uku toko, te ki-tarokondo uku toko panjeringi. 28 (Aku teringimunge ungu te ou Aisayane nimbe boku torumu mele wendo orumu. Aku ungumu isipe:
“Yu kinie
yembo mongo liku
ulu pulu kerime teli yemboma kinie
liku tere leko mako toringi.” Aisaya 53:12. Nalo 15:28 akumu pilipe konginjeli yembo awisiline ningendo: “Akumu ou pulu polko boku toringi kinie naa molorumu.” nilimele. “Pe toringi.” ningulie kinié munduku siye kolko bokune naa tolemele.
nirimu.)
29 Akune ongo puringi yembomane Yesusi ⸤kanoko keri kanokolie yu⸥ ungu taka tondoko iri mele tokolie ningendo: “Aa! “Ulke tembelemo tekisipulie altopo wale yepoko omba pupili takopo limbo.” nirinu yemo, Yesusini ulke-tembelemondo sike nirimu ungumu Jono 2:19 molemo. 30 ‘Naa kolambo.’ ningu nu nunu liku tapondoko unjo perana manie ou.” niringi.
31 Aku sikula Pulu Yemo popo tondoringi ye awilime kinie Pulu Yemonga ungu manemanga pulume pilku mane siringi yema kinie§ bokumunge alsena anjokondo “34. pris”, “41. saveman”. enone kepe yu ungu taka tondokolie ningendo: “Yu yembo wema ‘Naa kolangi.’ nimbe lipe tapondorumu nalo yu yuyu ‘Naa kolambo.’ nimbe manda naa lipe tapondokomo. 32 Yu sike Pulu Yemone olio ‘Nokopa kondomba ye te lipu mundumbo.’ ou nimbe mako torumu ye nomi Kirasimu omba molopa, yu sike olio Isirele yembomanga ye nomi kingimu* bokumunge alsena anjokondo “23. Krais”. molemo liemo yu yuyu unjona manie opili. Yu yuyu manie ombá kinie kanopolie ‘Yu sike Pulu Yemone mako topa lipe mundorumu ye nomi Kirasimu. Yu sike olionga ye nomi kingimu.’ nimbu tondolo mundupu pilimolo.” niringi.
Ye talo yu-kinie unjoselonga uku toko panjeringi yeselone yu aku siku ungu taka tondoringilila.
15:33-41 Yesusi Kolorumu. Kolorumu Kinie Ulu Te Wendo Orumu Temanemo Mateyu 27:45-56, LLuku 23:44-49.
33 ⸤Yesusi unjona ola we angiliepili⸥ awi-tangoli ena tuwellepo killoko terimu kinie kolea pali sumbulu topalie, pe ipupene ena tere killoko terimu kinie kelepa tangorumu. 34 Ipupene ena tere killoko terimu kinie Yesusini ru nimbelie nimbendo:
“Elloi, Elloi, llama sapakatani.”
nirimu. Akumu Juda yembomanga ungu te. Akumunge ungu pulumu isipe:
“Nanga Pulu Yemo, nanga Pulu Yemo,
na nambemune munduku siye kolonuye?” Konana 22:1.
nirimu.
35 Akune nondoko angilieringimenga marene yuni akunirimu kinie pilku ⸤sundukulie⸥ ningendo: “Pilieme! Yu Illainja walsikimu.” niringi.§ Mateyu 27:47*.
36 Aku nirimu kinie pilieringimenga ye te lkisipe pupe ulú-pinje mele te lipe no-waene kombili teli mare akune panjipelie, ‘Yesusi no-waene kombili teli pinjena pelemomo nopili.’* ungu pulu te inie yakondo 15:23. Yesusini “Na no waka lekemo.” nirimu ungumu Jono 19:28. nimbe memba omba unjo pepena tenga ka topa olando sirimu. Sipelie yuni nimbendo: “Kinié unjona we angiliepili. Illainjane sike yu ⸤unjona⸥ manie limbendo okomonje, kanopo kanamili.” nirimu.
37 Yesusi ungu te tondolo mundupe nimbelie ungu pulu te Mateyu 27:50*. kolorumu.
38-39 ⸤Romo⸥ ami ye wane anderete nokorumu ye te Yesusi toringi ami yema nokopa molorumu kanu yemone Yesusi ungu te nimbe kolorumu mele pilipe kanopalie nimbendo: “I yemo yu paa sike Pulu Yemonga malo lepamo.” nirimu.
⸤Yesusi aku sipe kolorumu kinie ulu awili te walsikele wendo orumu.⸥ Pulu Yemo popo toko kaloringi ulke tembele ⸤Jerusalleme suku angilierimu akune sukundu Pulu Yemo molorumu⸥ Suluminia Paa Kake Telimunge kerepulune ⸤‘Yemboma sukundu naa pangi.’ ningu ou alieli⸥ mulumbale awili tene pipi siku panjeringi angilierimu. ⸤Yesusi kolopa pora sirimu kinie⸥ kanu mulumbalemo ungu pulumu Mateyu 27:51*. awi-suku-singine olakondo maniendo sipe olá torumu.
40 Ambo mare ⸤Yesusi toringi mele⸥ sulu teko kanoko angilieringi. Enonga ambo te Makatalla taono ambo Maria, te Josese kinie angenu Jemisi kinie elonga anumu Maria, te ambo Sallomi. 41 Yesusi kolea Gallilli disiriki, ⸤kanu ambomanga pulu kolea,⸥ akune ou we andorumu kinie kanu amboma yu lombili andoko liku tapondoko nokoringi. Yu kinie, Jerusalleme olando oringi ambo awisili wema kepe, ambo pokore kanoko angilieringi akune eno kepe ⸤Yesusi toringi mele⸥ kanoko angilieringi.
15:42-47 Yesusi Ono Teringi Temanemo§ Mateyu 27:57-61, LLuku 23:50-55, Jono 19:38-42.
42 Opalikundu ⸤Juda yembomanga koro moloringi⸥ wale Sambatemo* bokumunge alsena anjokondo “37. Sabat”. nondopa wendo ombá terimu. Sambate walemo wendo ombá kinie koro molongendo kinié mele melema liku undu-undu siringi walemo wendo orumu, aku walemonga ⸤Yesusi ou kolopili⸥ kolea kala tomba terimu kinie, 43 Arimatia taono ye Josepo, yu Juda yembomanga kanjollo ye awili te molopa, yu kepe ‘Pulu Yemo ye nomi kingimu molopa olio nokomba walemo bokumunge alsena anjokondo “20. kingdom”. wendo opili.’ nimbe nokopa molorumu yemo. Yu omba pipili naa kolopa Jono 19:38. ⸤Romo gapomano ye nomi⸥ Paillate molorumune sumbi sipe pupe “Yesusinge onomo na si.” nimbe mawa terimu.
44 Yesusi walsikele kolorumu pilipelie Paillate yuni ⸤‘Yemboma unjo perana uku topo panjilimolo kinie ena awisili omba pupili we pelemele. Pe kinié yu sike walsikele kolomunje molo nambe-emunje?’ nimbe pilipe⸥ konopu lipe mundupe ami ye wane anderete nokorumu yemo “Opili.” nimbelie yundu walsipelie “Yesusi koronga kolomuye?” nirimu. 45 Ami yema nokoli yemone “E.” nirimu kinie pilipelie yuni ami yema nokolimundu nimbendo: “Kapola, ya yemone ⸤Yesusinge⸥ onomo lipili.” nirimu.
46 ⸤Paillatene “Kapola.” nirimu kinie⸥ Josepo pupe mulumbale te topo topa lipe onomo manie lipe, múlumuni kulupi topalie kou kande te akuku noseringi kou kandemonga suku memba pupe noserimu. Nosipelie kou kande kerepulune kou awili te perele-marele memba omba pipi sirimu. 47 Makatalla taono ambo Maria kinie Josese anumu Mariaselone yunge onomo ⸤kou kandena⸥ noserimu mele kanoringili.

*^ Mateyu 27:1-2,11-26, LLuku 23:1-5,13-25, Jono 18:28-19:16.

15:1: bokumunge alsena anjokondo “34. pris”, “41. saveman”, “19. kaunsil”.

15:6-7: bokumunge alsena anjokondo “30. Pasova”.

§15:10: ungu pulu te Mateyu 27:18*.

*15:15: Mateyu 27:27-31; 15:20 Jono 19:16-17 ekendo.

15:16: Aku ulkemo imbi leko ‘Peretorie’ niringi aku imbimu mindi ya Giriki ungune niringi.

15:19: Mateyu 27:32-44, LLuku 23:26, (27-32), 33-37, Jono 19:16-18, (23-24), 19-22, (25-27).

§15:20: ungu pulu te Mateyu 21:39*.

*15:21: ungu pulu te Mateyu 27:32*.

15:28: Aisaya 53:12. Nalo 15:28 akumu pilipe konginjeli yembo awisiline ningendo: “Akumu ou pulu polko boku toringi kinie naa molorumu.” nilimele. “Pe toringi.” ningulie kinié munduku siye kolko bokune naa tolemele.

15:29: Yesusini ulke-tembelemondo sike nirimu ungumu Jono 2:19 molemo.

§15:31: bokumunge alsena anjokondo “34. pris”, “41. saveman”.

*15:32: bokumunge alsena anjokondo “23. Krais”.

15:32: Mateyu 27:45-56, LLuku 23:44-49.

15:34: Konana 22:1.

§15:35: Mateyu 27:47*.

*15:36: ungu pulu te inie yakondo 15:23. Yesusini “Na no waka lekemo.” nirimu ungumu Jono 19:28.

15:37: ungu pulu te Mateyu 27:50*.

15:38-39: ungu pulumu Mateyu 27:51*.

§15:41: Mateyu 27:57-61, LLuku 23:50-55, Jono 19:38-42.

*15:42: bokumunge alsena anjokondo “37. Sabat”.

15:43: bokumunge alsena anjokondo “20. kingdom”.

15:43: Jono 19:38.