9
Jisas nember lenge jetalah kin yala yende wah
(Mat 10.5-15, Mak 6.7-13)
Jisas gal lenge aposel 12 kin yate jahilyeh pe, kin nangange lenge naŋ embere topoꞌe bongol ŋaiye ka jinyenme yipihinge pupwa, topoꞌe ka yende miꞌme wahriꞌ epwa. Miꞌe pe, kin nember lenge yal ŋaiye ka yiche wusyep me lemame tikin Got, topoꞌe ka yende miꞌme wahriꞌ epwa lenge miyeꞌ tuweinge. Ŋupe ŋaiye tinge yala yil pe, Jisas ŋana lenge na, “Yukur pa yenge ŋainde me syep yil tuꞌe lou tase o, tem sorh o, ŋai o, wuhyau lakai hihyilih hoi hun, na pakai. Ŋaiye miyeꞌ ende hriphrip ŋaiye ka ambaꞌ yip enge el yukoh kin pe, yurp yukoh esep ilyeh uku tutume ŋaiye pa yusme moi uku, kut yukur pa yurp yilꞌe yilꞌe, na pakai. Luk 10.4-11, Apo 13.51Kom ŋaiye lenge miyeꞌ tuweinge moi ende jarnge yip pe, pa yenderenge sah ŋihip yip yusme moi uku pe, yasam lenge nange tinge si yende pupwa no, mindemboi ka yambaꞌe nihe syohe.” Miꞌe pe, lenge jetalah Jisas ya yiche wusyep bwore tikin Got, topoꞌe tinge jinyenme wahriꞌ epwa me lenge miyeꞌ tuweinge moiye moiye tongonose.
Herot ŋoiheryembe wula wula me Jisas
(Mat 14.1-2, Mak 6.14-16)
7-9  Mat 16.14, Mak 8.28, Luk 9.19Pe ŋupe ŋaiye Herot, miyeꞌ mbep tikin Galili distrik ŋasande ŋaimune ŋaiye Jisas topoꞌe jetalah kin yende pe, kin gunguru plai pe, kin ŋoiheryembe wula wula. Ki ŋanange na, “Ŋam somohon motombo wonge Jon. O liki miyeꞌ mune ŋaiye ŋende wah taꞌe liki?” Kin ŋoiheryembe taꞌe luku ŋaiye lenge mitiŋ syeꞌ yanange nange Jon Baptais si plihe tahar nate narp. Kom syeꞌ yanange nange Elaija plihe tahar nate narp o, syeꞌ yanange nange profet yerkeime ende plihe tahar nate narp ŋende wah uku. Taꞌe luku pe, Herot nahaiꞌe yaŋah ŋaiye ka etekeꞌe Jisas.
Jisas nangange ŋai me miyeꞌ 5,000
(Mat 14.13-21, Mak 6.30-44, Jon 6.1-13)
10 Ŋupe ŋaiye lenge aposel tikin Jisas plihe yat pe, tinge yaname Jisas wah ŋaiye si tinge yende. Miꞌe pe, kin nambaꞌ tinge ŋilyehme nenge nal moi ende jalme Betsaida. 11 Kom ŋupe ŋaiye lenge wondoh embere yasande taꞌe luku pe, tinge jande kin yal. Kin hriphrip ŋaiye tinge yat pe, ki ŋana lenge wusyep me lemame tikin Got, topoꞌe ki ŋende miꞌme lenge miyeꞌ tuweinge ŋaiye yende wahriꞌ epwa.
12 Sihei de ka ŋup pe, lenge jetalah 12 kin yatme kin yanange na, “Iyai, poi marp luh ŋaiye miyeꞌ yukur yarp pe, na ember lenge mitiŋ eꞌe ka yil moi ŋaiye sai siheiye no, ka yekepe yokoh topoꞌe ŋai.” 13 Kom Jisas ŋana lenge na, “Yip tip pa yangange lenge ŋai ŋaiye ka yono.” Tinge yaname na, “Poi menge kakah syepumbur topoꞌe ŋuyoꞌ hoi. Ni ŋasande nange poi ya menge wuhyau mil la mambaꞌe ŋai me lenge wondoh embere lalme leꞌe?” 14 (Lenge miyeꞌ ŋaiye yarp uku, wutuꞌ taꞌe 5,000, kom lenge tuweinge talah syeꞌ yarp topoꞌe lenge miyeꞌ uku.) Pe Jisas ŋana lenge jetalah kin nange ka yini lenge ka yurp miyeꞌ tuweinge ilyeh ilyeh tongonose dom 50. 15 Pe lenge jetalah kin yoworꞌe lenge miyeꞌ tuweinge luku pe, tinge yarp dom ilyeh ilyeh. 16 Miꞌe pe, Jisas nambaꞌe kakah syepumbur topoꞌe ŋuyoꞌ hoi uku pe, ki bep nanah moihlaꞌ ŋanange wusyep irisukwarme Got me ŋai uku. Miꞌe pe, ki ŋoworꞌe nangange lenge jetalah kin ŋaiye ka yiyarꞌe yangange lenge miyeꞌ tuweinge. 17 Tinge lalme yono ya tapam miꞌe pe, lenge jetalah jarase ŋai ŋaiye tasme ŋanar yonorh jah sorh tatame 12.
Pita ŋanange nange Jisas kin Krais, Miyeꞌ alaŋatme tikin Got
(Mat 16.13-19, Mak 8.27-29)
18 Ŋup ende ŋaiye Jisas ŋanange wusyep topoꞌme Got pe, lenge jetalah ilyehme ŋaiye yotop kin. Pe Jisas ŋisilih lenge na, “Lenge wondoh embere luku yanange ŋam lahmende?” 19  Mat 14.1-2, Mak 6.14-15, Luk 9.7-8Tinge yanange na, “Mitiŋ syeꞌ yanange nange nin Jon Baptais, syeꞌ yanange nange nin Elaija o, syeꞌ yanange nange nin profet yerkeime ende si plihe tahar narp.” 20  Jon 6.68-69Pe ki ŋisilih lenge na, “O yip iki li? Yip yanange ŋam lahmende?” Pe Pita ŋaname na, “Nin Krais, Miyeꞌ alaŋatme tikin Got.” 21 Miꞌe pe, Jisas ŋindindirme lenge nange yukur ka yil la yininge wusyep eꞌe yilme miyeꞌ ende, na pakai.
Jisas ŋanange nihe syohe ŋaiye ka ambaꞌe topoꞌe nule kin
(Mat 16.20-28, Mak 8.30–9.1)
22 Jisas plihe ŋana lenge na, “Ŋam Talah tikin Miyeꞌ, mindemboi ma mambaꞌe nihe syohe ŋembere. Mindemboi lenge boremborenge, topoꞌ lenge pris ondoh, topoꞌe lenge jetmam tikin wusyep erŋeme ka jirnge ŋam topoꞌe ka pumbe no, ma mule. Kom ŋup hun na erŋe miꞌe pe, ma plihe tuhur.” 23  Mat 10.38, Luk 14.27Pe ki ŋana lenge lalme na, “Lahmende ŋasande ŋaiye ka gunde ŋam pe, ka ŋoihsipe kitikin, topoꞌe ka ikirh loutungwarmbe kin gunde ŋam nyermbe nyermbe. 24  Mat 10.39, Luk 17.33, Jon 12.25Lahmende ŋaiye kin ŋinise naŋ ŋam no, kin narpe laip kitikin pe, mindemboi se ka talai. Kut lahmende ŋaiye ka ole ember me naŋ ŋam pe, mindemboi ka orp bwore nye nyermbe. 25 O ŋaiye miyeꞌ ende ka ende wah nihe orp kekep eꞌe no, ka ambaꞌe ŋaiꞌe ŋaiꞌe bwore kekep eꞌe pe, kin teter narp miyeꞌ ŋaiye talai. Pe ŋaiꞌe ŋaiꞌe luku yukur tatame ka ungwisme kin, pakai. 26 Miyeꞌ ende ŋaiye hiꞌme ŋam topoꞌe wusyep ŋam pe, mindemboi ŋupe ŋaiye ma plihe mut pe, ŋam Talah tikin Miyeꞌ, ma plihe gwirnge kin. Ŋam se ma plihe mut topoꞌe yirise embere topoꞌe bongol tikin Yai ŋam pe, ma mut topoꞌe lenge walip hlaꞌ yirise. 27 Ŋam mana yip bwore mise, yip syeꞌ ŋaiye tukwini jan eꞌe, teter pa yurp pe, pa yetekeꞌe lemame tikin Got.”
Wahriꞌ Jisas nimbilme ŋoinde tikin
(Mat 17.1-13, Mak 9.2-13)
28 Sande ende si nerŋe nal miꞌe pe, Jisas nenge Pita hindi Jon topoꞌe Jems pe, kin nenge lenge nanah hwate ŋaiye ka yininge wusyep topoꞌme Got. 29 Ŋupe ŋaiye kin ter narp ŋanange wusyep topoꞌme Yai pe, bepmohro kin nimbilme topoꞌe hihyilih kin bunjenge yirise wukauwe supule taꞌe ŋaiye plai gah. 30-31 Nilyehe sai miyeꞌ hoi, Moses topoꞌe Elaija yat topoꞌe yirise bongol tikin moihlaꞌ pe, tinge yanange wusyep yotop Jisas me yaŋah ŋaiye ka ambaꞌe nihe syohe no, ka ole inir Jerusalem.
32 Kom Pita top lenge miyeꞌ yaŋam kin hoi yate posoh. Ŋupe ŋaiye tinge tahar posoh pe, tinge yetekeꞌe yirise Jisas topoꞌe lenge miyeꞌ hoi ŋaiye yotop kin jan. 33 Ŋupe ŋaiye lenge miyeꞌ hoi uku da yusme Jisas pe, Pita ŋanange na, “Lahmborenge, liki bwore ŋaiye poi marp eꞌe metekeꞌe ŋai iki! Taꞌe luku pe, ya mikil yukoh balmbal hun, nin ende, Moses ende, Elaija ende.” Kom Pita jinjame ŋaimune ŋaiye si ki ŋanange. Kin behembuhu ŋanange. 34 Teter ki ŋanange wusyep gan pe, mwahit nate gah ŋaparaꞌe tinge. Kom ŋupe ŋaiye mwahit uku da aparaꞌe lenge pe, jetalah hun tikin Jisas hiꞌjarnge embere sekete. 35  Ais 42.1, Mat 3.17, 12.18, Mak 1.11, Luk 3.22, 2Pi 1.17-18Pe diꞌ ende nase mwahit uku nate ŋanange na, “Leꞌe talah ŋam ŋaiye ŋam si malaŋatme. Yisyunde wusyep kin!” 36 Ŋupe ŋaiye diꞌ uku ginir nal pe, tinge yetekeꞌe Jisas tikin ilyehme gan. Miyeꞌ hoi uku si yal ko. Pe lenge jetalah yupwaiꞌe mut pe, yukur tinge yaname lahende me ŋaimune ŋaiye si ŋende no, tinge yetekeꞌe, pakai.
Jisas ginyenme yipihinge pupwa me lahmiyeꞌ ende
(Mat 17.14-21, Mak 9.14-29)
37 Nyermbe pe, Jisas nenge lenge jetalah kin hun yasme hwate yal pe, lenge wondoh embere si yate yetekeꞌe kin. 38 Miyeꞌ ende tambah nase nal wondoh embere nat na, “Jetmam, bep ot! Ŋam misilih nin bongol, tatame na ot etekeꞌe talah ŋam, lakai pakai? Kin talah esep ŋam ilyeh! 39 Kom yipihinge pupwa gahanahme kin, topoꞌe nangalai kin na gah kekep pe, nilyehe sai ki tambah gah topoꞌe himbihumbwau tas mut kin. Nyermbe nyermbe ki ŋende yumbune kin taꞌe luku. 40 Ŋam si misilih lenge jetalah nin nange ka jinyenme, kom ŋupe ŋaiye tinge yende pe, tinge yukur tatame.” 41 Jisas ŋana lenge na, “O ŋoihmbwaip yip lalme leꞌe yukule, topoꞌe yukur teŋeime Got bongole, pakai. Ŋam ŋoih min ŋaiye ma murp eꞌe no, ma mikirh mane yip nye nyermbe.” Miꞌe pe, ki ŋaname miyeꞌ uku na, “Enge talah nin ot eꞌe.” 42 Ŋupe ŋaiye talah uku nat pe, yipihinge pupwa nangalai kin na gah kekep pe, ki ŋihip syep iche iche ŋanar kekep. Pe Jisas ŋanange wusyep mar wondoh me yipihinge pupwa pe, ki tas nupwaihme talah uku. Miꞌe pe, Jisas plihe naŋaꞌe talah uku nal yai kin. 43 Pe lenge mitiŋ lalme yenge plaime bongol embere tikin Got.
Jisas plihe ŋana lenge nule kin
(Mat 17.22-23, Mak 9.30-32)
Lenge mitiŋ lalme luku teter ŋoihyeryembe wula wula me ŋaiꞌe ŋaiꞌe lalme ŋaiye Jisas ŋende pe, ki ŋana lenge jetalah kin na, 44 “Yisyunde bworere wusyep eꞌe, topoꞌe yukur pa ŋoihsipe ŋaimune ŋaiye ŋam de ma mini yip! Lenge miyeꞌ de ka yurpe Talah tikin Miyeꞌ yenge yil lenge wachaih.” 45 Kom lenge jetalah jinjame wusyep tehei ŋaiye Jisas ŋanange pe, wusyep tehei uku sai tase. Kut tinge jarnge ŋaiye ka yisilihme tehei kin.
Lenge jetalah yisilih ŋaiye lahmende lahmborenge me tititinge
(Mat 18.1-5, Mak 9.33-37)
46  Luk 22.24Lenge jetalah tikin Jisas tahar teketenge yanange nange lahmende tinge lahmborenge. 47 Kom Jisas si sisyeme ŋaimune ŋaiye tinge ŋoihyeryembe pe, kin nambaꞌe talah ende nenge nate gan topoꞌe kin. 48  Mat 10.40, Luk 10.16, Jon 13.20Pe ki ŋana lenge na, “Lahmende ŋaiye ka hriphrip ŋaiye ka ambaꞌe talah tuꞌe leꞌe oto naŋ ŋam pe, liki taꞌe ŋaiye kin hriphrip me ŋam. Lahmende ŋaiye hriphrip me ŋam pe, kin topoꞌe hriphrip me Got ŋaiye nember ŋam mat. Taꞌe luku pe, miyeꞌ ŋaiye ka tule kitikin no, ka aŋaꞌe naŋ embere el ŋembep tikin Got.”
Lahmende ŋaiye yukur wachaih nin pe, kin ŋimei nin
(Mak 9.38-40)
49 Jon ŋaname na, “Lahmborenge, poi metekeꞌe miyeꞌ ende ginyenme yipihinge pupwa nato naŋ nin. Kom kin yukur miyeꞌ potopoi ende ŋaiye nye nyermbe narp ŋotop poi ŋende wah nin, pakai. Taꞌe luku pe, poi mindindirme kin nange ka osme wah uku.” 50 Pe Jisas ŋana lenge jetalah na, “Pa yotombo wah kin, na pakai. Detale, lahmende ŋaiye yukur wachaih yip pe, kin ŋimei yip.”
Lenge mitiŋ Samaria jarnge Jisas
51 Ŋup si nat sihei ŋaiye Jisas ka plihe el moihlaꞌ pe, ŋoihmbwaip kin tahar ŋaiye ka el Jerusalem. 52 Taꞌe luku pe, kin nember lenge walip syeꞌ yal yerme kin nange ka yil la yende miꞌmiꞌ ŋaiꞌe ŋaiꞌe yil moi ende lenge Samaria ŋaiye ka el la orp. 53 Kom ŋupe ŋaiye lenge miyeꞌ tuweinge moi uku si sisyeme nange kin nala el Jerusalem pe, tinge ŋoihyeryembe wula wula. Detale, lenge Juta, miyeꞌ ŋaiye yarp Jerusalem, tinge wachaih lenge Samaria. Taꞌe luku pe, tinge ŋoihmbwaip pupwa pe, tinge jarnge ŋaiye ka ote orp moi tinge, pakai. 54  2Ki 1.9-16Ŋupe ŋaiye lenge jetalah kin hoi Jems hindi Jon yasande taꞌe luku pe, tinge hindi yate yaname Jisas na, “Lahmborenge, ni ŋasande ŋaiye ya misilihme Got nange ka ember nih guha ono tinge lakai?” 55 Kom Jisas plihe bunjenge ŋihyel lenge me wusyep ŋaiye tinge yanange. (Yip yukur sisyeme ŋoihmbwaip yip taꞌe la. 56 Talah tikin Miyeꞌ yukur nat ŋaiye ka ende yumbune lenge miyeꞌ, pakai. Kin nat ŋaiye ka ungwisme lenge.)* Tup syeꞌ tikin Luk yukur nainge wusyep eꞌe. Miꞌe pe, kin nenge lenge jetalah kin yal moi ende.
Miyeꞌ ŋaiye da gunde Jisas
(Mat 8.18-22)
57 Dindiꞌ ŋupe ŋaiye tinge yange yaŋah yal pe, miyeꞌ ende ŋaname Jisas na, “Ma gunde nin nyermbe nyermbe mil luh moi ŋaiye na el.” 58 Kom Jisas ŋaname kin na, “Lenge yowor telpei luh moi tinge sai, topoꞌe lenge ŋinjet tinge yende hwap, kom ŋam Talah tikin Miyeꞌ pe, luh moi pakai.” 59 Jisas ŋaname miyeꞌ ende na, “Gunde ŋam.” Kom miyeꞌ uku ŋaname na, “Lahmborenge, te enge si. Ma mi minise yai ŋam yer ti, ma plihe mute gunde nin.” 60 Jisas plihe ŋaname na, “Prepwanal. Osme lenge miyeꞌ yule ka yinise lenge miyeꞌ yule. Kom nin, na e iche wusyep me lemame tikin Got.” 61  1Ki 19.20Miyeꞌ ende plihe ŋaname na, “Lahmborenge, ŋam ma gunde nin, kom te enge si. Ma mil la monombe syep topoꞌ lenge bamtihei ŋam yer ti, ma plihe mut gunde nin.” 62 Jisas ŋaname na, “Miyeꞌ ende ŋaiye da oworꞌe kekep ŋaiye ka ende wah, kom ŋaiye ka bep bunjenge pe, yukur tatame ka ende wah me lemame tikin Got, pakai.”

9.5 Luk 10.4-11, Apo 13.51

9.7-9 Mat 16.14, Mak 8.28, Luk 9.19

9.19 Mat 14.1-2, Mak 6.14-15, Luk 9.7-8

9.20 Jon 6.68-69

9.23 Mat 10.38, Luk 14.27

9.24 Mat 10.39, Luk 17.33, Jon 12.25

9.35 Ais 42.1, Mat 3.17, 12.18, Mak 1.11, Luk 3.22, 2Pi 1.17-18

9.46 Luk 22.24

9.48 Mat 10.40, Luk 10.16, Jon 13.20

9.54 2Ki 1.9-16

*9.56 Tup syeꞌ tikin Luk yukur nainge wusyep eꞌe.

9.61 1Ki 19.20