11
Yisasi Ma Amúkin Afova Amein Baya Ino
(Matiu 6:9-15, 7:7-11)
Maná damú Yisasi mana akhempá amúkiyan baren kíparan mana vei eyo iyampon mano máa sen béin tiamemí, “Bafan noe, fefá ma Yoni ano ma vei eyo iyampon kayo ma amúkin afova ma amikharé einí eya éi setin afova simeno.”
Máa síkan Yisasi evaránen betí ankan máa sen tiamemí, “Tiretí ankan ma amúkinte vá máan ná teno,
‘Tifóe oe,* Tiyarafenui manáa vompon dókifin ena asotúin baya máa sikhemí, ‘Inarufá baona Sifóe oe,…’
en avisá kantasí intin ná
éini inaru yafisin ná erino.* Tiyarafenui Manáa vompon dókifin ena asotúin baya máa sikhemí, “…erino. Inarufá ma en anunu yakhafiyainisá ma varará dere ino.
Mana mana yamúkáke yunan ná timeno. Éi setinti ume vá ampisintano.
Para vara seyo, ena kayo ano ma sétin umeí usintáká ein ampiantéiyá tiféuno.
Éi ída vá áesí tirá mantan akhenókafin oferá tifano.’ ”* Tiyarafenui manáa vompon dókifin ena asotúin baya máa sikhemí, ‘Namu yaná pinte vá tétin do sivirano’ áa ‘Ban Anon ayan pinte vá tétin do sivirano.’
Máa siren betí ankan evaránen tiamemí, “Tiretin aúbanáké mana ano ma vei arona varé intin ma mai vanta vaípá inuran aúban oriven ‘kanú manaú bereti anamun timikaréesí anona evaráné ameno’ sinten mino. Para vara seyo, mana sirona ano ayá káké eriyan baren te simá e vaká béin ma amenuna yunan ída vá uno.’
“Máa sin maen mápin ma vain banta ano evaránen tiamemí, ‘Ten má te sikhafana vá bakhékun ona fefái munkukhein téi ída kanaíe e mantavé éin mana yaná amenté umpo ída vá téin uman timeno.’ Téi siretí ankan tiamé uno, béi ve arona ifo má afóe ano ída kanaíen orun mantaven bereti aminté ein mifo véi ma ínanen onará ankamiyan bain nan mi má afóe ano orun mantaven minó béi ma inantiyaré ein daná máa aminten mino.
Máan tukhein nan mi siretí ankan tiamé uno. Inantesin maen Tiyarafenu ano kanaíen aminten mino. Dosiyaré esin maen Tiyarafenu ano kanaíen aní intiya ona nono. Onará ma ankamiyaré esin Tiyarafenu ano kanaíen ona yiantanten mino. 10 Para vara seyo, iye anó inantéiya nafi mai anon baré iyan mino. Iye anó dosé iyan nafi mai ano oman dákó é iyan mino. Onará ma ankamein dianté iyan mino.
11 “Tiretí iyampon afóe yan ma vaonafá ma e anin mano* Tiyarafenui manáa vompon dókifin mará ena asotúin baya máa sikhemí, mana vereti van ma inan tintiya éi kaná mana onámaná aminte fono. Áa...” mana noyana van ma inan tintiya éi kaná mana osafáe aminte fono. 12 Áa éi vaípá ma kokore amú timeno ma sinti mae iyavan ná dauman aminte fono. 13 Tireti namu vanta kéká báke ompo sireti akhafana ma kama yaná amin ma afová ukhante mae mai Kantá Aunan nan ma inantinona kékái inaru fáké Afóe ano moéken aminten mino.”
Yisasi Má Namu Aunani Ánon Banta Van Ma Beseburi E Ma Siyain Mái Vaya Ino
(Matiu 12:22-30; Maki 3:20-27)
14 Mana vantafin namu aunan báken béin oorá iyádan ída vaya sin baré ein Yisasi ano mai namu aunan do siantan orivin mai vanta ano vaya siyákan banasi ano anúden oreraen mino. 15  * Mat 9:34; 10:25Máan tiyákan manáa kéká ano semí, “Béi namu aunani ánon banta Beseburini ákonarái namu aunan do siantiyan mino.” 16  * Mat 12:38Máa síkan manáa vanta ano inaru fáke aní daná aní ino van Yisasin akhenókaen mino.
17 Máa siyákan Yisasi vetíi ineine fefá afová iyáken máa sen tiamemí, “Mana vantai yafisin aúpin ma aúban daiminten maen mai avúavá ano kákan uman maman dákó intin inka mana namunté ma aúban daimintin maen mai namun mákúken eravinten mino. 18 Máan tinten mifo Ban Anon mano ma veyan daimintin maen inté ená beni yafisin ákonaen mantanten nafino. Para vara séi máa siya rauno. Tiretí ankan mano siyáke Beseburini ákonarái namu aunan do siantiyan minon tiyan ná uno. 19 Tare ma namu aunani ánon banta avíká ma séi namu aunan do siantiyáku mae mai siretíi ánain ma yakhafin nain kayo ano iyen avíkasá namu aunan kayo yo siantanten nafino. Mai kayo ano vá tiretíi avúavá daimino. 20 Máan tinten mifo Tiyarafenui ákonafó ma namu aunan do siantiyáku maen Tiyarafenui yafisin ákona ano inka sirétimpin erikhen mino.
21 “Mana ákona vanta ano ma aruvin danasinta utaaren ma ve amáká dafíkantin maen ben nina yanasinta kamaen banten mino. 22  * Kor 2:15Banten mifo mana veni ákona esantakhan nain banta ano ma eriven mai vanta vá aruvúden ma véin aruren maen mi veni aruvin danasinta vá ona vá máden béi ma anunu iyain kékái yaiman aminten mino.
23  * Ruk 9:50“Éi iye anó téin má ída vante fono mai éi senti namuro ono. Inka éi iye anó téin ída siyaé banasi avían átaru inte fono mai éi anon banasi intan ne sin orera inten mino.
Namu Aunan Kayo Ano Ma Evaránen Banta Aúpin Oriyain Baya Ino
(Matiu 12:43-45)
24 “Mana vanta ma namu aunan mano me ampiren kámá barafá oren maen bei avíkan baru van dosen orin ma avíkan baru ma ída van máa sé iyan mino, ‘Evaráné mai ma me ampiré ereruna namun oronté uno.’ 25 Máa siren o onákan mai namun bakhari uren puntaádan baren mino. 26 Bantin ma ódaren maen béi evaránen oren dan manápá ifo afápá kan un kádan namu aunan kayo vetíi namu avúavá ano veni namu avúavá esantakhein kayo o avían morantin mai namumpin o vanten mino. Pefá mai vanta ano namu ukharen mifo saréa véi moéken namu uron inten mino.”
Inte Kéká Anó Kákan Amusin Baranten Nafino
27  * Ruk 1:28, 42, 48Mai vaya Yisasi siyákan banasi aúbanáké mana nanin mano oovaren temí, “Éin ma kaúden nan amein nanin mano vá amusin ino.”
28 Máa síkan béi evaránen temí, “Tiyarafenui vaya ma iniren oo yaiyen bákuriyain kéká ano vá amusin ino.”
Yisasi Ano Yonan Pin Ma Aní Daná Afoká Ukhá Ein Baya Sen Mino
(Matiu 12:38-42; Maki 8:12)
29  * Mat 16:4Máa siyákan banasi e átaru en kokhoní iyain má Yisasi máa sen betin tiamemí, “Tare má damú ma vain nanin banta mai namu nanin banta ino. Enará ukhein avúavá aní intí onano van ina inten mifo vetí ankan ída kanaíen mana aní daná onanten mino. Mana sakhanampa vanta Yonani aní daná anan betí onanten mino. 30 Máan tukhein nan mi Yona maen Ninivé nanin bantai aní danasí ukháintin pasen Banta Anin mano yere sare ma vain nanin bantai aní danasí inten mino. 31  * 1Ki 10:1-10Saotíkena Kuini ano* Saotíkena Kuini maen mai Seba kékái kuini ino. Taréa mai vara aví Yemeni e sikhen mino. vanasii yaimin damú ma yákó intin maen e mantaven má damú ma vain nanin bantai avúavá daíden uman aminten mino. Para vara seyo, mai kuini maen bara akhen páké Soromonini kama afova vaya ineno siren eriven inein mifo saréa Soromonin esantakhein mano e van mino. 32  * Yna 3:5-10Ninivé nanin banta ano orun mantaven maen má damú kena nanin bantai avúavá daíden uman aminten mino. Para vara seyo, Yona ano ma monó baya vetí ankan tiamin maen mai kéká ano ará baeren mifo saréa mana Yonan esantakhein mi eren mino.
Auu Ma Vain Mai Au Vukhafai On Mino
(Matiu 5:15, 6:22-23)
33  * Mak 4:21; Ruk 8:16“Ída mana vanta ano yaamu uruan aúpa safi kavefin nafi kaé iyan mifo yan takhókái kain báken panu sen kakhiyan mi maifin ma ódiyain kayo ano kamaen oné iyan mino. 34 Éin auu ma vain mai eni aufin ma kakhantan on mi van mifo en auu ma kama ukhan maen minó bukhafafin panu sikha vá ompo auu ma namu intin maen mai minó bukhafan títípa inten mino. 35 Máan tinten mifo éin aúpin ma vain kakhan mano sítípa inafo vá dafían ná ákona ono. 36 Máan tukhein nan mi eni minó bukhafa ma fanu sikhantin ma mana akhempá ída sítípa ukhantin maen mai fanu ano en aufá daamu ma kheiní inten mino.”
Yisasi Ma Farasisi Kayo Van Amaan Baya Sein Mino
(Matiu 23:1-36; Maki 12:38‑40; Ruku 20:45-47)
37 Yisasi ma vaya sian kíparan maen mana Farasisi vanta ano véin má mo yunan nano van ina íkan mai vanta amápin óden dunan kaúden nan takhóká un kumanen mino. 38 Un kumamen Yisasi ída ayan tesé inton dunan niyákan mai Farasisi ano kokhon ineine en mino.
39 Kokhon ineine iyákan Bafan mano máa sen tiamemí, “Tiretí Farasisi kayo ano kápi vá disi vá dante anan teséiya ompo siretin aúpin ída avarí avúavá bá namu avúavá bái vikakhen mino. 40 Tiretí óen kéka soe! Ídá mai ma yan bukhafa uvarein mano aú bukhafa vá uvanten nafino. 41 Máan tukhen mifo mai ma disifin bain danasá ona i van nanin banta amesin ná tiretíi minó danasinta avusese ukhen bano.
42 “Tiretí Farasisi kayo ano vá dafiseno. Tiretí ankan tiyan míkampintan ma yaídeya Tiyarafenun mana masin man ma yunan ana fintena sító daná ma safofin ase amin dana kayo amiya ompo ída véin anunu iyáke namu avúavá anan bariya ompo kama avúavá banasi uantiya vá Tiyarafenu van anunu ono.
43 “Tiretí Farasisi kayo ano vá dafíseno. Tiretí esé an bain kará mádé monó átaru namun kayofin kumaneno van anunú iyákeya átaru varurá banasi ano kama uren amo sino van manan éiya ono.
44 “Tiretí ankan dafíke vá bano. Para vara seyo, furin banta kayo ma aúpá barafin masí uran bákan banasi ano ída onanton ma mai yaró onóbe enóbe iyan ma Tiyarafenu avorá painí ein an mi yakharono.”
45 Mana man baya ma afová ukhein banta ano mai vaya iníden Yisasin evaránen tiamemí, “Aru soe, éi ma mai vaya seona mai sétin má inan tinkayan te ono.”
46 Máa síkan Yisasi evaránen tiamemí, “Tiretí man baya ma afová ukheona vanta kéká basá dafiseno. Tiretí ankan ma afova amiyaona ano vanasi amaniná kákan uman amenan bariya ompo ída mana yáman kaureya ayaiya ono.
47 “Tiretí ankan dafiseno. Tiretin anafu yan mano sakhanampa vanta kéká arin púkaréiyai mai masí kayoi siretí úádiya ono. 48 Pefá ma siretin anafu aráo ano ma varein danái sare siretin avúavá ano aní iyan mifo mai kéká ano sakhanampa vanta kayo aruan púdákái siretí ano mai kayoi masíi kama iya va ono. 49 Mai van mi Tiyarafenu ano vei inimpin tiyáken, ‘Téi sakhanampa vanta kayo vá baya varen orin banta kéká bá tiantékun betí baípá orintin maen manáa kéká aruan puriyáken inká manáa kéká para uman aminten mino.’ 50 Mai anarái ma vara ma araíen uvarein táké ma furen eriyan baré ein sakhanampa vanta kayoi nare miyan ná tare ma vaona nanin banta ano vá barano. 51 Eborin táké araí uren eriyan maen íkun uan amin takhó bá monó namun aúbaná ma Sekaraiyan eman aruan purein mai kékái nare miyan tare ma vaona nanin banta amaninái afoká intéíi séi siretin tiamiyá uno.
52 “Tireti man baya ma afová ukheona vanta kéká ano yafíke vá bano. Mai aasá ma ódiyain kayoi aa iyariya vákeya veti ma kamaen afová uren ódono van iyain do maman karúdiya va ompo siretiyantá ída mai aasá ódikha ono.”
53-54 Máa siren Yisasi mairá me ampiren oriyákan Farasisi kayo vá man baya ma afová ukhein kéká bá ano véin nan aran nan uren ara ara yana san ina iyan Yisasin máká dantin béi intéa vayá tintirá béin pákante rafuno siren dafían ákonaen mino.

*11:2: Tiyarafenui manáa vompon dókifin ena asotúin baya máa sikhemí, ‘Inarufá baona Sifóe oe,…’

*11:2: Tiyarafenui Manáa vompon dókifin ena asotúin baya máa sikhemí, “…erino. Inarufá ma en anunu yakhafiyainisá ma varará dere ino.

*11:4: Tiyarafenui manáa vompon dókifin ena asotúin baya máa sikhemí, ‘Namu yaná pinte vá tétin do sivirano’ áa ‘Ban Anon ayan pinte vá tétin do sivirano.’

*11:11: Tiyarafenui manáa vompon dókifin mará ena asotúin baya máa sikhemí, mana vereti van ma inan tintiya éi kaná mana onámaná aminte fono. Áa...”

*11:15: Mat 9:34; 10:25

*11:16: Mat 12:38

*11:22: Kor 2:15

*11:23: Ruk 9:50

*11:27: Ruk 1:28, 42, 48

*11:29: Mat 16:4

*11:31: 1Ki 10:1-10

*11:31: Saotíkena Kuini maen mai Seba kékái kuini ino. Taréa mai vara aví Yemeni e sikhen mino.

*11:32: Yna 3:5-10

*11:33: Mak 4:21; Ruk 8:16