Aposol
Urata Ke Di Aposol Ke Yesu
1
Yesu Itara Betanga Medana Nen
Bet Ole Iwanga Maro Amunu Silene A Isi
Bet Ole Iwanga Maro Amunu Silene A Isi
1 Tool kiau, Tiopilus, nga bet awete pong ye rau kiau yo awode pong mugu i.*Ngan rau tani yo iwode mugu i, in la Bingi Dook Mata Yo Luka Iwode I. Ye rau tani in awode ye so le imot yo Yesu iyei nga, inbe ye betanga yo ipatomonai di tooltool ye nga, 2-3 ngan ye kene tani yo ipamaditi urata ki ye i, le lo imot ye lal yo Maro ikauu a bet ilo pang ye malala ki ye i. Ngan ye kene tani yo isolo masngana maiyoko a imata motong imagur mulu a imadit nga, ngan le ye taunu pombe pang ye di aposol ki, inbe iyei so matana matana nga a tikamata a bet nen ngan lodi galanga ye, bet ye in imadit mulu oo. Ngan le ye ke sangaul pai ngan ye in pombe pang ye di, inbe iwetewete pang di ye dada yo Maro bet matan kala di tooltool ki ye i. Inbe Maro Amunu Silene ipamede bet ikap betanga pang di aposol ki tina yo ipootoo di nga, ngan ye urata yo bet tiyei nga.
4 Ngan ye kene atu in iye di aposol ki tina ngan tigaua bet tikan so, motong la iwete pang di nen, “Ai, ken kagege Yerusalem be. Bong kanepe nanga, inbe kanam ye so dook mata yo Tamak ipamede betanga medana ye bet ole ikauu pang ye lo ponana ki i. Mugu ngan awete pang ye bet ole ikauu pang. 5 Ngan nanga, Yowan in irriu di tooltool ye ran sorok leu, bong ole mooloo tiap, inbe Maro irriu ang ye Amunu Silene.”
6 Le nga ye kene atu in Yesu iye di aposol ki tigaua, inbe titoru nen, “Tool Mai, nga bet amtorong. Dookoot nga ole kupamedam tooltool ke Isrel mulu a nen ngan tool kiam atu iyei tool kuto mai a matan kalam am le imot lapau, too tiap?”
7 Motong la Yesu iraua betanga kidi nen, “Ai, i ang so kiang bet lomu galanga ye ke le lal yo Tamak ye taunu itaru ye gurana ki, in tiap. 8 Bong ye kene yo bet Maro Amunu Silene isi yang le ipamedang ye gurana ki koot nga, ngan ole kakaua betanga kiau a la kaweta pang di tooltool ye so yo kakamata koot nga. Ngan ole kamadit ye betanga pang di tooltool nanga la Yerusalem nga, inbe ye malala nga le imot yo iken ye tana mai Yudia nga, inbe ye tana mai Samaria, inbe ipa so le la itaua ni yo tana i imot ye i.”
Yesu Ilo Pang Ye Malala Ke Maro
9 Yesu iwete pang di nen a imot, motong la matadi kenen ye, inbe ilo pang ye malala ke Maro, ngan le eng tene iduku le ke bet tikamata mulu tiap. 10 Le nga di aposol ki tina matadi kenen pang lang katene go ye ni yo ipa ye a ilo i, inbe pattu leu be di tooltool ru pombe a tikodo potai pang ye di. Ngan di tooltool ru tina ngan sousoungu kidi kookoonoo. 11 Motong la tiwete pang di aposol ke Yesu nen, “Ai, ang tooltool ke Galili nga, nga gelei a kakododo ni, inbe matamu lo pang lang katene nga? Yesu tani yo Maro ikauu le igegang a ilo pang ye malala ki i, in ole imulu a isi dawa ben tina yo dookoot nga kakamata inbe ilo pang ye malala ke Maro nga.”
Titara Matias Bet Ilono Yuta
12 Motong la di aposol ke Yesu tina, ngan timadit a tigege kawal Olip, inbe timulu a tilo pang Yerusalem. Ngan kawal Olip tani in iken manga mooloo ye malala mai Yerusalem tiap. 13 Le nga ye kene yo tipa le lo pombe ye in nga, ngan tilo le lo tinepe ye rumu sokalana ke ete yo bet tinepe ye i. Ngan di aposol tina ngan edi nen; Pita ye Yowan ye Yemis ye Antares ye Pilip ye Tomas ye Batolomiu ye Matiu ye Yemis san yo Alpias natunu i, inbe Simon yo tool ke sorringi di Rom ye tana kidi Yuda i, inbe Yuta san yo Yemis natunu i. 14 Di ngan kanakana ngan tiye Madia yo Yesu tinana i, inbe di garup kapala tiye Yesu di taini, ngan di le imot man tigaua inbe tipatarau.
15 Ye kene tani in di tooltool yo titara lodi medana pang Yesu koot nga, ngan kinkatingi kidi ben 120. Motong la Pita imadit le lo ikodo kataunu kidi, inbe iwete pang di nen. 16 Iyei ne, “Ai, ang diek kapala yo katara lomu medana pang Yesu nga, mukot yege ni ngan Maro Amunu Silene ila Dawiti lono le iwete betanga atu a tiwode ilo ye Rau ke Maro. Ngan le betanga tani in kanono pombe moolmool ye Yuta yo irara di tooltool bet la tikaua Yesu a tiparama i. 17 Mugu ngan ye in ede atu yo taye tagaua inbe taye tayei urata gaongo i.”
18 (Ngan Yuta tani in tiyimoo a ikap pat ye urata dook tiap ki yo iyeii i, in kootoonoo. Motong la ikap pat ki tina ngan la iyimi tana atu ye. Motong la imol ke ete a ipamu kutono le du irauu ye tana ki tani le kapono perbe, inbe kodokodo ki imasukurai a idu tana. 19 Le nga di tooltool le imot yo tinepe Yerusalem nga, ngan tilongo bingi ki, motong la tisu tana tani in ene ye Akeldama ye di tapdi koodi nga. Ngan betanga yo Akeldama i, in punu ben, Tana Ke Rara.)†Di tooltool kapala yo lodi galanga ye Rau ke Maro nga, ngan lodi tar nen bet betanga yo iken siri lono ye arono 18 le 19 nga, ngan betanga ke Pita tiap, bong betanga ke Luka ye taunu.
20 Motong la Pita iwete mulu nen, “Ngan betanga yo tiwode ilo ye Rau ke Woungu in nen,
‘Rumu ki tani in sila iken sorok.
Le ken tooltool sa inepe ye be.’✡Rau ke Woungu (Buk Song) 69:25
Inbe betanga damono ki yo iken ye rau tani i, in iwete nen,
‘Katara tool atu mulu a ikoli ye urata.’✡Rau ke Woungu (Buk Song) 109:8
21 “Ngan nen le dada dook mata yo bet tatoo a tatara tool in nen. Ole takamata di tooltool yo kanakana ngan taye di tanepe, inbe taye Tool Mai Yesu tapa a tala be taman nga. 22 Le takamata di tooltool yo taye di tanepe ye kene yo Yowan ipamaditi urata ke rriungu di tooltool ye i, in le ise ye lal yo Maro ikaua Yesu a igegidi inbe imulu a ilo pang ye malala ki i. Ngan ole tatara tool yo nen i, ngan la bet ole isu idi inbe taye taraia bingi dook mata pang di tooltool ye maditingi ke Yesu nga.”
23 Ngan Pita iwete pang di nen a imot, motong la tipootoo di tooltool ru edi. Ngan atu in Yosep yo tikiuu ye Basabas, inbe tiwete ene san ye Yastus i, inbe tool san in ene la Matias i. 24 Motong la di tooltool tina tipatarau pang Maro nen, “Tool Mai, ong in lom galanga yam am tooltool nga le imot lomam. Le di tooltool ru nga nangai kupootoo i, in kupaposi pam 25 a bet nen ngan iyei aposol a ikolo Yuta, yesoo igege urata ki ke aposol, inbe ikoo a la inepe so ye malala dook tiap ki yo bet la inepe ye i.” 26 Motong la tikatte madamada bet tikamata, ngan le madamada ipaposo Matias. Le nga titaru bet ikaua urata tani in a ila iseke di aposol tina yo sangaul be atu nga.
*1:1 Ngan rau tani yo iwode mugu i, in la Bingi Dook Mata Yo Luka Iwode I.
†1:19 Di tooltool kapala yo lodi galanga ye Rau ke Maro nga, ngan lodi tar nen bet betanga yo iken siri lono ye arono 18 le 19 nga, ngan betanga ke Pita tiap, bong betanga ke Luka ye taunu.
✡1:20 Rau ke Woungu (Buk Song) 69:25
✡1:20 Rau ke Woungu (Buk Song) 109:8