2
Maro Amunu Silene Isi Tana
1 Ngan lal maiyoko kidi Yuda yo tiwete ene ye Pentekos i,*Lal maiyoko kidi Yuda yo tiwete ene ye Pentekos i, in punu ben lal kidi ke bet tigaua, inbe tikana so matana ye. Ngan ye yo tiweta ye Pentekos nga, ngan yesoo ke 50 ikapusu lal maiyoko kidi Yuda yo tiwete ene ye Paskimoolooningi ke Maro i. in pombe. Le nga di tooltool yo titara lodi medana pang Yesu nga, ngan di le imot tila tigaua ye ni atu. 2 Motong la palbe leu be tilongo so mununu ben muru mai ipa ye malala ke Maro a isi le si ipapono rumu lono yo tigaua inbe tiwur ye i. 3 Ngan le di tooltool tina tikamata so ben ei loloana yo iyei dawa ben di tooltool medi nga, inbe imayiriyiri a la tukbe ye di tooltool tina ngan di atu atu le imot. 4 Le nga Maro Amunu Silene ipapon di, le di tooltool tina ngan di le imot timadit a tiwetewete ye koodi ki ki, ben tina yo Maro Amunu Silene ikap pang di bet tiwetewete ye nga.
5 Ngan ye kene tani in di Yuda yo tinepe ye ni mai i le imot nga, ngan timan le man tinepe Yerusalem lapau. Di ngan, di tooltool tina yo titoo dada kidi Yuda yo bet tinepe la Maro parmana nga. 6 Le nga ye kene yo tilongo so tani in mununube nga, ngan le di tooltool malala mai la man tigaua nga. Inbe titar talngadi, ngan tilonga le titakrai, yesoo tilongo di tooltool tina yo titara lodi medana pang Yesu nga, ngan tiwetewete ye di tooltool yo la tigaua ngan di atu atu koodi. 7 Ngan nen le titakrai, le nga tiyei ne, “Ai, di tooltool nga talongo di tiwetewete nen, bong di nga di tooltool ke Galili leu e? 8 E nga gelei bet idi atu atu talongo di ngan tiwetewete ye idi taudu koodoo nga? 9 Idi nga tooltool kapala ke tana mai Patia, inbe Midia, inbe Elam. Inbe idi tooltool kapala nga tanepe ye tana mai Mesopotemia le Yudia, inbe Kapadosia, inbe Pontus le Esia, 10 inbe Pirigia le Pampilia, inbe Isip, inbe Libia potai pang ye malala mai Sairini. Inbe idi tooltool kapala nga ke malala mai Rom yo man tanepe ni nga. 11 Idi nga Yuda, inbe di tooltool rara san yo tigege momo kidi a man taye di tagaua ye sungunu kiidi nga. Inbe idi tooltool kapala nga ke motmot Kirit inbe ke tana mai Arabia. E nga gelei bet idi atu atu talongo di tiwetewete ye so maimai yo Maro iyei nga, ngan ye idi taudu koodoo nga?” 12 Le nga di le imot titakrai a koodi danganga, inbe di tapdi tipartortor nen, “Ai, i soo so nen i?”
13 Bong ngan di tooltool kapala tiyei sere ye di a tiwete nen, “Ona, ngo tiyin ran medana mai mata le kutodi moo ye la o tiwetewete nen nga.”
Pita Iwetewete Bingi Dook Mata Pang Di Tooltool Malala Mai
14 Motong la Pita iye di diene aposol kapala tina yo sangaul be atu nga, ngan tikodo, inbe iwetewete le koonoo maimai pang di tooltool malala mai tina yo man tigaua ngan nen. Iyei ne, “Ang di Yuda, inbe di tooltool kapala le imot yo kaman kanepe Yerusalem nga, ngan ole kapalongo a katar talngamu dook ye betanga kiau yo bet awete nga, a nen ngan awete nini so yo dookoot katai ngan pombe a kakamata i, in punu pang. 15 Ang nga o lomu tar bet di tooltool nga tiyin le kutodi moo la tiwetewete nen nga, too? Tiap, kakamata, nga muntu go, le dookoot yege sa ke matana ise ye limi be pai leu nga.†Ngan ye momo kidi Yuda ngan ke bet tiyin ran medana ye muntu le kemai tiap. Bong bet ke idu le rrai ni sil ngan la bet tiyin ran medana kasin nga. 16 Bong so yo dookoot pombe a kakamata i, in ben betanga tina yo mugu ngan Maro koonoo yo Yoel in iweta i. Ngan Yoel tani in ikaua Maro koonoo a iwete nen,
17 ‘Au, Maro, awete nen, ye lal yo ataru bet akarata betanga kidi tooltool ye i, in potai bet pombe nga,
ngan ole apati Amuk Silene a idu ye di tooltool nga le imot.
Le di natumu tamoto le di garup ole tikaua kook inbe tiwete betanga kiau ben di Maro koonoo.
Inbe di tamoto kiang yo kakase paunu nga, ngan ole tikamata so ye matadi ben mianga.
Inbe di tamoto kiang yo kolman nga, ngan bet tiken mata nga, ngan ole apapos mianga pang di lapau.
18 Inbe ye kene tani in, ole apati Amuk Silene a idu ye di tamoto le di garup yo tiyei ben di kapraingi kiau nga,
a nen ngan tikaua kook, inbe tiwete betanga kiau ben di Maro koonoo.
19 Inbe ole ayei mos matana matana a pompombe ke lang katene,
inbe du ayei mos tana lapau a nen ngan iyei ben tarkilanga pang di tooltool.
Ngan ye mos tina yo bet ayei nga,
ngan ole di tooltool tikamata ngan dawa ben rara, le ei, le ei kutana.
20 Ngan ke ole iportak le matan todotodo,
inbe taudu ole ikoro ben rara.
Ngan kumata le bet so yo nen ngan pombe nga,
ngan ole lomu galanga bet lal maiyoko ke Tool Mai
yo bet tayeie ene le ilo ete ke bet di tooltool tipayiti ye i, in nga bet pombe.
21 Ye kene tani in di tooltool le imot yo tikiui Tool Mai bet ilon di nga,
ngan ole ikap di a ipamulu di ye so dook tiap yo bet igarung di i.’✡Yoel (Joel) 2:28-32 ”
22 Motong la Pita tani in iwete mulu nen, “Ai, ang di tooltool ke Isrel nga, katar talngamu dook a kalongo betanga kiau. Yesu ke Nasaret iyei urata maimai inbe mos matana matana kataunu yang a kakamata oo. Ngan ye in Maro ikap gurana panga le iyei urata nen a bet kakamata ngan ole lomu galanga nen, Maro ye taunu la iwanga a isi i. 23 Ngan Maro ye taunu in lon galanga ye soo so yo bet kayei panga nga, motong la itaru la bemu, ben tina yo mukot ngan lon tar bet ole iyei nga. Ngan la le ang kaye di tooltool dook tiap kapatota lo kai palasingi kaini a imata nga. 24 Bong ngan Maro ipamaditi Yesu mulu ye ni ke matenge, le se igege masngana dook tiap ke matenge yo isola i, yesoo matenge in taukan gurana yo bet itokolani a iparama nga. 25 Mukot yege ni nga, ngan Dawiti iwodo betanga nen ilo ye rau. Le betanga tina yo iwodo ngan iwete nen,
‘Au i akamata Tool Mai inepe potai yau.
Ye in kanakana ngan inepe ke arok oonoo,
le ke bet lok sakarungu a atattadai, ngan tiap.
26 Ngan nen le lok ponana kaiye, inbe apayiti.
Le Maro, au i atar matak pong bet ole kupamaditau mulu,
27 yesoo ong i ke bet kugegau sila akino ye ni kidi tooltool matedi tiap.
Inbe ong i ke bet kugegau, Tool Tani Yo Kupootoo Pong Ong Taum I,
a sila akino a bobok ibi tiap lapau.
28 Ngan dada yo bet anepe ye nepongo dook mata yo taukan motingi i, in kupaposi pau oo.
Inbe ong in ole kunepe yau ye ke tina yo kanakana nga le imot, le lok ponana kaiye.’✡Rau ke Woungu (Buk Song) 16:8-11
29 “Ang di diek nga, nga bet awete pobe pang ye sasa kiidi yo Dawiti i, in imata a tikelmaii oo. Le agoro ki ke matenge yo titaru ye i, in la iken le se dookoot katai i. 30 Bong Dawiti tani in Maro koonoo atu, le lon galanga ben Maro ipamede betanga a iwete moolmool le ete bet pang dama ni nga, ngan ole itara sasa ki atu le ikoli a iyei tool kuto mai yo bet matan kala tana kidi Isrel le imot dawa ben ye i. 31 Ngan Dawiti lon galanga ye soo so yo bet pang dama ni ngan Maro iyeii i, in oo. Ngan la ye kene yo iwete bet ole Maro igege sila ikino ye ni kidi tooltool matedi, inbe ole igege sila ikino a bobono ibi, ngan tiap nga, ngan iwete ye ye taunu tiap, bong iwete ye maditingi ke Kirisi. 32 Ngan Maro ipamaditi Yesu a imadit, le am le imot nga amkamata ye matamam yo imadit mulu nga, ngan la awete pang ye soo so yo amkamata i. 33 Le Yesu tani, in Maro ikauu a ilo le lo iyitmaki le iwur ye bene oonoo. Inbe ikaua Maro Amunu Silene yo Tamana ipamede betanga medana ye bet ole ikauu panga i. Ngan la dookoot nga Yesu ipati Maro Amunu Silene tani a isi tana, ben tina yo kalonga inbe kakamata ye matamu koot nga. 34 Ngan Dawiti ye taunu in ilo ye malala ke Maro tiao, bong iwete betanga san mulu nen.
‘Maro yo Tool Mai i, in iwete pang Tool Mai kiau nen,
“Kuwur ye bek oonoo a kunepe nen
35 le lo arautoo di koi kiong a tidu tinepe ke kem parmana.” ’✡Rau ke Woungu (Buk Song) 110:1
36 “Ngan nanga, ang di tooltool le imot ke Isrel nga, ngan ole lomu galanga nen: Yesu tani yo kapatota lo kai palasingi kaini i, in Maro itaru le iyei Tool Mai inbe Kirisi yo Maro ipootoo bet si ikap di tooltool ki a ipamulu di i.”
37 Ye kene yo di tooltool tina ngan tilongo betanga ke Pita nga, ngan le betanga ki iso di le lodi madoko. Le nga titoro Pita iye di aposol kapala nen, “Ai, di diemam nga, ngan ole amyei balai na?”
38 Motong la Pita iraua betanga kidi nen. Iyei ne, “Ang atu atu kaportak lomu a bet nen ngan amrriu ang ye Yesu Kirisi tani in ene, ngan la bet Maro igiri sennene kiang nga. Kumata le bet kayei nen nga, ngan la bet Maro ikaua Amunu Silene pang ye lo ponana ki nga. 39 Mukot yege ni nga, ngan Maro itara betanga medana nen, bet ole ikaua Amunu Silene pang, inbe pang di natumu, inbe pang di tooltool le imot yo tinepe manga mooloo, inbe pang di tooltool le imot yo Tool Mai kiidi Maro ikiu di panga nga, ngan lapau.”
40 Pita iwete pang di nen a imot, motong la iseke betanga ki mulu ye betanga kapala, inbe iwete betanga medana pang di nen, “Ken kakap tutang dook ye di tooltool yo dookoot ngan tinepe kataunu yang nga, ye dada dook tiap matana matana kidi yo tiyei nga, yesoo bong ole nen ngan Maro igarungang kaye di.” 41 Le ye kene tani in di tooltool yo tilongo betanga ki a titara lodi medana ye nga, ngan la tirriu di nga. Ngan kinkatingi kidi ben 3,000 la lo tiseke di tooltool tina yo titara lodi medana pang Yesu mugu nga.
Di Tooltool Yo Titara Lodi Medana Pang Yesu Nga,
Ngan Tigauagaua Dook Mata
Ngan Tigauagaua Dook Mata
42 Di tooltool tina, ngan ye ke kanakana nga, ngan di tapdi tigaua lodi le atu pang di aposol tina, inbe titar talngadi a tilongo betanga yo kidi nga, inbe tiye di diedi tigauagaua dook mata a tiparere ye kaningi so le kaningi medana, inbe ye pataraungu lapau. 43 Ngan di aposol ke Yesu tina ngan tiyei gogo mos matana matana a iyei ben tarkilanga pang di, a di tooltool tina ngan tikamata le titakrai ye mai san. 44 Ngan nen le di tooltool tina yo titara lodi medana pang Yesu nga, ngan di le imot tigauagaua dook mata san, inbe tiye di diedi tiparere dook mata lapau ye so kidi nga le imot. 45 Le tiyawar tana le so kidi kapala a tikap pat ye, motong la tikap pat tina ngan a tilon di diede kapala yo timaka ye so nga. 46 Inbe ye ke kanakana nga, ngan tilo tigaua koongoo lono ke bareme mai ke sungunu. Inbe tiye di diedi tigaua lodi dook mata a lodi ponana le tipa a tila ye rumu kidi diedi kapala a la tiye di tigaua a tikana medana, inbe tikan so gaongo lapau. 47 Le ye ke kanakana nga, ngan tiyitmaka Maro ene, inbe di tooltool kapala yo se tiye di tigaua tiap nga, ngan lodi ponana ye di lapau. Ngan nen le ye ke kanakana ngan Tool Mai iseke kinkatingi kidi tooltool tina yo titara lodi medana koot nga, ngan ye di tooltool paunu mulu yo dookoot ikap di a bet ipamulu di ye so dook tiap tani yo bet igarung di i.
*2:1 Lal maiyoko kidi Yuda yo tiwete ene ye Pentekos i, in punu ben lal kidi ke bet tigaua, inbe tikana so matana ye. Ngan ye yo tiweta ye Pentekos nga, ngan yesoo ke 50 ikapusu lal maiyoko kidi Yuda yo tiwete ene ye Paskimoolooningi ke Maro i.
†2:15 Ngan ye momo kidi Yuda ngan ke bet tiyin ran medana ye muntu le kemai tiap. Bong bet ke idu le rrai ni sil ngan la bet tiyin ran medana kasin nga.
✡2:21 Yoel (Joel) 2:28-32
✡2:28 Rau ke Woungu (Buk Song) 16:8-11
✡2:35 Rau ke Woungu (Buk Song) 110:1