1 Hina bagade
(Da:i Sia: - 1 Kings; Modu - 1 King Taudia; Bisini - 1 King)
Hidadea Sia:
1 Hina bagade Buga da Isala:ili fi ilia hina bagade dunu ilia hou olelesa. Amo buga da 1 amola 2 Samiuele Buga dedei fa:no dedei galu.
Sia: udiana agoane dedei gala.
1 Soloumane da Isala:ili amola Yuda fi ilima hina bagade ilegei. Amola ea ada Da:ibidi da bogoi.
2 Soloumane ea ouligisu hou. E da Yelusaleme moilai bai bagadega Debolo diasu gagui.
3 Isala:ili amola Yuda da afafai. Amola 1 Hina bagade Buga da ela hina bagade dunu ilia hou olelelalu, ode 900 Y.H.M. doaga:le, fisi.
1 amola 2 hina bagade Buga ganodini, ninia da Isala:ili amola Yuda fi elea hina bagade dunu hou ba:sa. Ilia da noga:le Godema fa:no bobogebeba:le, Isala:ili amola Yuda fi da hahawane, gaguiwane esalu. Be ilia da Gode Ea hou fisiagai ganiaba, hame nabasu hou amola loboga hamoi ‘gode’ma nodone sia:ne gadosu hou da doaga:i, amola ilia fi da gugunufinisila:loba. Ga (north) fi (Isala:ili) ilia hina bagade huluane da dafai dagoi amola ga (south) fi (Yuda) ilia hina bagade mogili da noga:le hamoi amola mogili da dafai dagoi.
Amola 1 Hina bagade Buga ganodini, ninia Gode Ea balofede dunu (Gode Sia: Alofesu dunu) ilia hou ba:sa. Ilia da mae beda:iwane Isala:ili fi amola Yuda fi ilima sisasu bagade sisai. Ilia da dunu huluane ilima ogogole ‘gode’ma mae sia:ne gadoma:ne amola Gode Ea Sia: nabawane hamoma:ne sia:i. Amo buga ganodini, balofede dunu afae amo Ilaidia, ea hou huluane dedei. Sia:alalo 18 amo ganodini dedei da, e da Ba:ile gobele salasu dunu bagohame ilima gegei.
Sia: Dedei
1 Da:ibidi ea ouligisu hawa: hamonanusu dagoi...Sia:alalo 1:1 - 2:12
2 Soloumane da Isala:ili ouligisu hou lai...Sia:alalo 2:13-46
3 Soloumane ea ouligisu hou...Sia:alalo 3:1 - 11:43
(a) Ea muni ouligisu ode...Sia:alalo 3:1 - 4:34
(b) Debolo diasu gagui...Sia:alalo 5:1 - 8:66
(c) Ode fa:noga ouligisu hou...Sia:alalo 9:1 - 11:43
4 Isala:ili fi da mogi...Sia:alalo 12:1 - 22:53
(a) Ga (north) fi da seselai... Sia:alalo 12:1 - 14:20
(b) Isala:ili amola Yuda fi
elea hina bagade dunu...Sia:alalo 14:21 - 16:34
(c) Balofede dunu Ilaidia...Sia:alalo 17:1 - 19:21
(d) Isala:ili hina bagade A:iha:be... ...Sia:alalo 20:1 - 22:40
(e) Yuda hina bagade Yihosiafa:de
amola Isala:ili hina bagade A:ihasaia...Sia:alalo 22:41 - 53
1
1 Hina bagade
Hina bagade Da:ibidi da Da:i Hamoi
1 Hina bagade Da:ibidi da da:i hamone fisi. Ea hawa: hamosu dunu da e abulaga sosonesi. Be amomane e da hame dogoloi. 2 Amaiba:le, ea hawa: hamosu ouligisu dunu, da ema amane sia:i, “Hina! Ninia uda a:fini afae di ouligisa esaloma:ne hogomu. E da di anegagi gumima:ne, di gadenene golasu hamoma:mu.” 3 Ilia da Isala:ili soge fi huluane amo ganodini uda a:fini afae noga:idafa hohogola lafia:i. Amalalu, ilia da Siuneme soge ganodini, uda a:fini noga:idafa ea dio A:bisia:ge ba:le, amola hina bagadema oule misi. 4 E da uda a:fini isisima:goi ba:i. E da hina bagade noga:le ouligi. Be amomane ela da:iga hame gilisi.
A:dounaidia da Isala:ili hina bagade Hou Lamusa: Higobele Ilegei
5-6 *2 Sa:miuele 3:4A:basalome da bogoloba, A:dounaidia (Da:ibidi amola Ha:gide elea mano) da Da:ibidi ea magobo mano fawane esalu. E da dunu isisima:goidafa esalu. Eso huluane, A:dounaidia da giadofaloba, Da:ibidi da mae hahamone udigili yolesisu. E da hina bagade hou lamusa: hanai galu. E da hisu sa:liode amola hosi amola sigi aligisu dunu 50 agoane, e fidima:ne lai. 7 E da Youa:be (ea ame da Seluaia) amola gobele salasu dunu Abaia:da, ela e fidima:ne gilisili sia: dasu. Amola ela da e fuligala:musa: sia:i.
8 Be gobele salasu dunu Sa:idoge, Bina:ia (Yihoiada ea mano), ba:la:lusu dunu Na:ida:ne, Simiai, Liai amola Da:ibidi ea da:i ouligisu dunu, ilia da A:dounaidia emagai hame galu.
9 Eso afaega, A:dounaidia da sibi, bulamagau amola sefena gala bulamagau mano amo Sania Magufu (Enelougele hano bubuga:su bega: gadenene) Godema gobele sali. E da hina bagade Da:ibidi egefelali oda amola Da:ibidi ea hawa: hamosu dunu Yuda soge amo ganodini esala, amo gobele salasu lolo nabe amoga misa:ne hiougi. 10 Be ea hobe Soloumane, ba:la:lusu dunu Na:ida:ne, Bina:ia amola Da:ibidi ea da:i ouligisu dunu, amo e da hame hiougi.
Ilia da Soloumane hina bagade Hamoi
11 †2 Sa:miuele 12:24Amalalu, Na:ida:ne da Ba:desiba (Soloumane ea ame) ema asili, amane adole ba:i, “Ha:gide ea mano A:dounaidia da higobele hina bagade hamoi, amo di da hame nabibala:? Amola hina bagade Da:ibidi da amo hamedafa nabi galu. 12 Di da dia esalusu amola dia mano Soloumane ea esalusu gaga:musa: hanai galea, na da dima sisamu. 13 Hedolo hina Da:ibidima asili amane adole ba:ma! ‘Hina bagade! Di da nama dafawane ilegele sia:i, amo na mano Soloumane da dia hina bagade sogebi lamusa: sia:i. Amaiba:le, abuliba:le A:dounaidia da hina bagade hamobela:?’ ”
14 Na:ida:ne da eno amane sisia: asi, “Amasea, di da hina Da:ibidi ali gilisili sia: dalea, na da ganodini misini, dia sia: da dafawane sia:mu.”
15 Amaiba:le, Ba:desiba da hina bagade ea golala ahoasu ganodini e ba:la asi. E da da:idafa hamoiba:le, Siuneme a:fini A:bisia:ge e ouligilalebe ba:i. 16 Ba:desiba da hina bagade ea midadi gududafa begudui. Da:ibidi da ema amane adole ba:i, “Di da adi lamusa: misibala:?”
17 E bu adole i, “Hina bagade! Di da Hina Gode Ea Dioba:le nama amane ilegele sia:i. Na mano Soloumane da di bagia hina bagade hamomu. 18 Be A:dounaidia e da hina bagade hamoi dagoi. Amola di da amo hou hamedafa nabi. 19 E da bulamagau gawali, sibi amola bulamagau mano sefena amo bagohame Godema gobele sali. Amola e da dia mano oda, gobele salasu dunu Abaia:da amola dia dadi gagui wa:i ouligisu dunu Youa:be, ili amo gobele salasu lolo amoga misa:ne hiougi. Be e da dia mano Soloumane misa:ne hame hiougi. 20 Hina bagade! Isala:ili fi dunu huluane ilia hanai da di da dia bagia manebe hina amo di ilima adoma:ne dawa:lala. 21 Be di da mae adole bogosea, ilia da na mano Soloumane anima wadela:i hamosu dunu ilia se nabasu defele anima se nabasu imunu.”
22 E da gebe adodalobawane, Na:ida:ne da hina bagade diasuga doaga:i. 23 Ilia da hina bagadema gobele salasu dunu da amogai esala sia:beba:le, Na:ida:ne da golili sa:ili, hina bagade ea midadi gududafa begudui. 24 Amalu e da amane sia:i, “Hina bagade! Di da A:dounaidia e dia bagia hina hamoma:ne sisia:i labala? 25 Wali esoga e da asili, bulamagau gawali, sibi, amola bulamagau mano sefena gala amo bagohame gobele sala asi. E da diagofelali huluane amola dia dadi gagui wa:i ouligisu dunu Youa:be amola gobele salasu dunu Abaia:da amo huluane lolo nabega misa:ne sia:i. Amola wahadafa ilia da lolo naha bagadewane amane welala, ‘Hina bagade A:dounaidia da sedadewane esalumu da defea!’ 26 Be hina! E da na, gobele salasu Sa:idoge, Bina:ia amola Soloumane, nini hame hiougiya:ba:. 27 Hina bagade! Di da amo dafawane adobela:? Amola amo hamobeba:le, dia bagia manebe dunu ea dio amo dia eagene ouligisu dunuma hame adobela:?”
28 Hina bagade Da:ibidi da amane sia:i, “Ba:desiba da bu misa:ne sia:ma!” Amalalu, e da misini, ea midadi aligi. 29 Amalalu, Da:ibidi da ema amane sia:i, “Hina Gode, na bidi hamosu Gaga:su dunu, amo Ea Dioba:le, na da dima dafawane ilegele sia:sa.
30 Wali eso, na musa: Isala:ili fi ilia Hina Gode Ea Dioba:le dima ilegele sia:i, amo na da dafawane hamomu. Diagofe Soloumane da dafawane na bagia hina bagade hamomu.”
31 Ba:desiba da gududafa beguduli, amane sia:i, “Na hina bagade! Di da eso huluane esalumu da defea!”
32 Amalalu, hina Da:ibidi da Sa:idoge, Na:ida:ne amola Bina:ia ili ema misa:ne sia:si. Ilia da ema doaga:le, 33 e da ilima amane sia:i, “Dilia asili, na diasu ouligisu dunu ili amola oule masa. Na mano Soloumane da nina: ‘miule’ (dougi agoai) amo da:iya fila heda:le, Gaihone hano bubuga:su amogudu oule masa. 34 Amogawi, Sa:idoge amola Na:ida:ne alia Soloumane da Isala:ili ilia hina bagade hamoma:ne, susuligi amoga soga:gala:lesima. Amasea, dalabede fulabole, amane wele sia:ma, ‘Hina bagade Soloumane da sedadewane esaloma:ma!’ 35 E da na fisuga fimusa: buhagili goeguda: masea, dilia e bobogema. E da na bagia hina bagade hamomu. Bai na da e fawane, Isala:ili fi amola Yuda fi ouligima:ne ilegei dagoi.”
36 Bina:ia da bu adole i, “Amanewane hamomu! Amola dia Hina Gode da amo dafawane hamoma:mu. 37 Hina Gode da di, hina bagade, amo noga:le fidisu. E da amo defele, Soloumane noga:le fidimu da defea. Amola E fidibiba:le, Soloumane ea ouligisu da bagadewane gaguiba:le, dia ouligisu hou baligimu da defea.”
38 Amaiba:le, Sa:idoge, Na:ida:ne, Bina:ia amola hina bagade ea da:i ouligisu dunu da Soloumane amo hina bagade Da:ibidi ea miule da:iya fisili, oule, Gaihone hano bubuga:su amoga oule asi. 39 Sa:idoge da olife susuligi buniga di (amo e da musa: Hina Gode Ea abula diasuga lai) amo lale, Soloumane amoga soga:gala:le, e mogili gagale ilegei. Ilia da dalabede fulabole amola dunu huluane da amane wele sia:i, “Hina bagade Soloumane da sedadewane esaloma:mu.” 40 Amalalu, ilia huluane da e bobogele, hahawane wele sia:i, amola fulabosu baidama fulaboi. Ilia bagadewane gugulubiba:le, osobo da fofogoi.
41 A:dounaidia amola ea hiougi dunu da lolo mai gilalaloba, ilia da gugulubi amo nabi. Amola Youa:be da dalabede fulabobe nababeba:le, e da amane adole ba:i, “Amo moilai ganodini gugulubi ea bai da adila:?” 42 E da sia: dagomusa: gala, Yonada:ne (gobele salasu A:baia:da ea mano) da doaga:i. A:dounaidia da ema amane sia:i, “Misa! Di da dunu noga:idafa. Di da sia: noga:idafa gaguli maha ganumu.”
43 Yonada:ne da amane sia:i, “Sia: noga:idafa hame. Hina bagade Da:ibidi da Soloumane hina bagade hamonesi dagoi. 44 E da Sa:idoge, Na:ida:ne, Bina:ia amola ea da:i ouligisu dunu amo Soloumane oule masa:ne asunasi. Ilia da Soloumane hina bagade ea miule fila heda:ma:ne fisi. 45 Amola Sa:idoge amola Na:ida:ne da Gaihone hano bubuga:su amoga Soloumanema susuligi soga:gala:le ilegei. Amalalu ilia da moilai ganodini golili sa:ili, hahawaneba:le bagade wele sia:i. Dunu huluane da wali bagadewane hahawane dogolegesa. Waha gugulubi dia nabi amo da goa.
46 Soloumane da wali hina bagade esala. 47 Sia: eno da hina bagade hawa: hamosu dunu da hina bagade Da:ibidima asigi sia: sia:musa: asili, ilia amane sia:i, ‘Dia Gode da dunu ilia dima nodone dawa:digi hou amo baligili Soloumanema imunu da defea. Amola dia ouligisu da bagade gaguiwane ba:i. Be Soloumane ea ouligisu da amo baligimu da defea.’ Amalalu, hina bagade Da:ibidi da ea dia heda:su da:iya Godema nodone sia:ne gadomusa: beguduli, 48 amane sia:ne gadoi, ‘Ninia Isala:ili Hina Godema nodone sia:na:di! Bai E da wali nagaga fifi misi afae amo na bagia hina bagade hamoma:ne hamoi. Amola na da mae bogole, amo hou ba:musa:, E da logo doasi dagoi.’ ”
49 Amalalu, A:dounaidia ea hiougi dunu da beda:igia:le, amola ilia huluane wa:legadole, afagogole, afia:i. 50 A:dounaidia da Soloumaneba:le bagade beda:ne, Hina Gode Ea Abula Diasuga asili, oloda hegomai da:iya ‘hono’ biyaduyale, e da amo gaguli lelebe ba:i. 51 Ilia da hina bagade Soloumanema amane sia:i, “A:dounaidia da diba:le beda:ga oloda ea ‘hono’ gaguiwane esala,’ amane ema sia:i. Amola A:dounaidia ea sia: amo da agoane sia:i, “Na da amo gagui mae fisili, hina bagade Soloumane da na hame medole legema:ne ilegele sia:beba:le fawane fisimu,” amane ilia da Soloumanema sia:i.
52 Soloumane da bu adole i, “E da nama noga:le fa:no bobogesea, na da ea dialuma hinabo afaewane hame wadela:lesimu. Be e da noga:le hame bobogesea, e da bogosu ba:mu.” 53 Amalalu, hina bagade Soloumane da A:dounaidia ema misa:ne sia:si. Ea hawa: hamosu dunu da A:dounaidia oloda amoga lale, hina bagadema oule asi. A:dounaidia da hina bagadema asili, ema gududafa begudui. Hina bagade da ema amane sia:i, “Di diasua ahoabada!”