22
Iudas i Somangat le in Ta ufu Iesu
Metiu 26:1-5; Mak 14:1-2; Jon 11:45-53
KisimBek 12:1-27Ka fatat e aunbiing isi ngasa ae ri foteng u ini Beret ae biil ti is lo,* Ri tel Inen na Beret ae biil ti is lo, una wolpes aunbiing ri la koseng Isip ri foteng u sabin ini Ngasa na Liuliu Kulef. Foron laulaumet na pris turan foron tom fafausum ini nagogon ri ka famam im sal una siimete Iesu, wara le ri soke fanu. Ke Satan ka susuef lo Iudas ae nenge asa sabin e Iskariot, i neng lon sangful ini u e kalalik na fafausum. Ka la usuf foron laulaumet na pris turan foron laulaumet ken foron tom parpar kale Felun Tunmapek ke ka pidai orek tura ri arafa in ta ufu Iesu arae usuf ri. Ri ka lala laes ke ri ka somangat le rin suat u. Ke Iudas ka mangat ke ka im isi ti rokap na aunbiing ae biil ti fanu fuun lo, isi ik ta ufu Iesu usuf ri.
Iwu e Kalalik na Fafausum ru Fageges Inen na Liuliu Kulef
Metiu 26:17-19; Mak 14:12-16
Na biingen Ngasa na Beret ae biil ti is lo, ae ri siimete natun sipsip la una Ngasa na Liuliu Kulef, Iesu ka wuun ufu Pita ru e Jon ke ka fas ru aragii, “Kamu la ma kamuk fageges inen arer una Ngasa na Liuliu Kulef.”
Ke ru ka diik u aragii, “Fia o ier isi kaman fageges u wah?”
10 Ka kiliis ru aragii, “Aunbiing kamun tapiek na Ierusalem, nenge kaltu ae i kusep nenge luunluun dan in tafe kamuh. Kamun mi lo una fel ae in kau lo, 11 ke kamuk diik taman fel ae aragii, ‘Tom fafausum i diik le, fiawa e falifu ae i turan berberat na fafausum kia rin ien inen na Liuliu Kulef lo?’ 12 Ke in finngas kamu ini nenge tara sun fel, bae na mawe na fel, ae ri ka tumarnge ta u. Kamun fageges inen aiwa.”
13 Ru la ke ru ka tafe foron tier tikii arae tom Iesu i fas ta ru ini. Ke ru ka fageges inen na Liuliu Kulef aiwa.
Inen ke Kumguui
Metiu 26:20-30; Mak 14:17-26; 1Korin 11:23-25
14 Aunbiing ka fasi mang, ke Iesu turan foron aposel kia ri ka kiis turim isi ien. 15 Ke ka fas ri aragii, “Imel e tara wolwol kiak ta tom le ian ien inen na Liuliu Kulef igii tura gam, aunbiing biil biitom ia kalsakai fangungut. 16 Wara le, ia fas gam, biil sabin ian ien ti inen na Liuliu Kulef, papang na aunbiing kamtina tutus ik suut na matanfuntih ke God.”
17 Iesu ka kep nenge kap na wain, ka fotrokap lo ke ka tarah, “Gam kep u ma gamek famir ini. 18 Wara le, ia fas gam, biil sabin ian umin danun wain igii papang na aunbiing matanfuntih ke God ik tapiek.”
19 Iesu ka kep beret, ka fotrokap lo usuf God ke ka simsibik u ma ka ta u usuf ri. Ke ka tarah, “Igii e pununfong, ae ia ta u usuf gam. Gamen tel u aragii una namnamne tirik isi iau.”
20  Jeremia 31:31-34Aunbiing ri ka ien tikii tah, ka tel u sabin arae na kap na wain. Ka kep u ke ka tarah, “Kap igii, i e puput fuuh na daung ae i ring isi gam. 21  BukSong 41:9Isau le, par u, liman kaltu ae in ta ufu iau, igii na olon luuf turang. 22 Kalalik ken Kaltu in met arae tom God ka ninwei ta u. Isau le kiskam kanaka sing ier ae in ta ufu una liman foron tuui.” 23 Ke ri ka fadiik fis tom ini ri le, se tom ifasi in tel u arae.
Se i Laumet?
24  Metiu 18:1; Mak 9:34; Luk 9:46Ke ri ka fakep ini orek na fatpoto ri le, se tom lo ri, ri par u le in laumet kanaka. 25 Ke Iesu ka tara sing ri aragii, “Gam usum le foron king ken fanu ae biil ri fan Iudaia, ri lala nagogon fanu la. Ma foron famfamu kiri ae ri luun foron rakrakai na nagogon ulo ri, ri ier isi rin foteng ri le, ri foron rokap na tom falupes. 26  Metiu 20:25-27; 23:11; Mak 9:35; 10:42-44Isau le, gong gam arae ri. Se i laumet na fatpoto gam, in arae kalalik. Ma famfamu, in arae nenge tom foim. 27  Jon 13:12-15Gam wol le se i laumet? Ier ae i kiis nene isi ien, le ier ae i sosok la? Ier ae i kiis nene isi ien, bikiih? Isau le iau, ia kiis na fatpoto gam arae ier ae i sosok la. 28 Gam ti ta turang na foron fatoftof ae i tapiek ta lo iau. 29 Arae Tata i ta ta matanfuntih usuf iau, ke ian somangat ufu gam 30  Metiu 19:28isi gamen ien ma gamek yin turang na luuf una ien kiak na matanfuntih kiak. Ke gamek kiis na foron nian kiiskiis una nagogon nenge sangful ini u e mat tina Israel.”
Iesu i Use u le Pita in Fakawe ufu
Metiu 26:31-35; Mak 14:27-31; Jon 13:36-38
31 Ke Iesu ka tarah, “Saimon, Saimon! Par u, Satan ka sising ta isi in tof gam arae kaltu ae i simke ufu piin tina wit. 32 Isau le ia ka sising ta isi wo Saimon, isi unune kiam gong i luut. Ma aunbiing o ka sokiliis ta liu kiam, ke ok farakrakai foron tuamlik.”
33 Pita ka kiliis u aragii, “Kumguui, ia geges isi ian la turam una kamkabet ke isi met turam.”
34 Ke Iesu ka tara sing i aragii, “Pita, ia fas o, agii, aunbiing to biil biitom in teng, ke fatuul ok fakawe le biil o usum lo iau.”
Kep Pauus, Sara ke Popok una Fapaket
35  Metiu 10:9,10; Mak 6:8,9; Luk 9:3; 10:4Ke Iesu ka diik ri aragii, “Aunbiing ia wuun ta gam, ke ia ka fas ta gam le gong gam kep ti pauus na pitkalang, le ti sara, le ti su, ke arafah, gam dar ta ti tier?”
Ke ri ka kiliis u aragii, “Auuh, biil.”
36 Ka tara sing ri aragii, “Isau le igii, se imel e pauus kia, in kep u ke sara sabin. Male se biil ti popok kia una fapaket, in sufii dolon kaen kia pes pitkalang ma ik fiil tikas kia. 37  Aisaia 53:12Ia fas gam, rin fasuut orek ae ri siit ta u na Buk na Gogoh ulo iau, aragii, ‘Ri wes fakau u turan fanu laulau.’ I tekentu, sani ae ri siit ta u ulo iau, ik suut mang.”
38 Berberat na fafausum ri ka tarah, “Kumguui, par u! Iwu e popok una fapaket igii.”
Ke ka kiliis ri aragii, “Ifasi.”
Iesu i Sising na Pungpung na Olif
Metiu 26:36-46; Mak 14:32-42
39 Iesu ka suu tinaiwa una Pungpung na Olif, arae tom i tel u la. Ke berberat na fafausum kia ri ka mi lo. 40 Aunbiing ri ka tapiek na falifu ae, ka tara sing ri aragii, “Gamen sising isi gong gam luut na fatoftof.” 41 Ka mamlik la koseng ri, ifasi arae nenge kaltu in luu ini ti fat. Ke ka ilepul ma ka sising aragii, 42 “Tata, male o ier isi, ke ok tel ufu kap Kap i e fakileng na fangungut ae Iesu in kalsakai u igii koseng iau. Isau le gong o mi lo arae na wolwol kiak, mi tom lo arae na wolwol kiam.” 43 Ke nenge angelo tinbae na kukulii ka tapiek sing i, ke ka farakrakai u. 44 I kalsakai tara tatawin na liu kia, ke ka lala sising mang tom. Ma songsong na pununfo ka toroptorop arae dah una nanal. Fale tom tasum na Buk na Gogoh ri wol le Luk biil i siit ta rina 43 ke 44. Ri wol le nenge kaltu keskes tom i siit u.
45 Ka sising tikii tah ke ka fis usuf berberat na fafausum kia. Ka par u le ri masun, wara le i mut e fo ri ini mamais. 46 Ka diik ri aragii, “Isi sani gam ka masun? Aptih ma gamek sising, tarama gam ka luut na fatoftof.”
Ri Luse Iesu
Metiu 26:47-56; Mak 14:43-50; Jon 18:3-11
47 Aunbiing Iesu i ororek la biitom, nenge gur na fanu ri ka tapiek. Ma Iudas, neng lon sangful ini u e kalalik na fafausum kia, i famfamu la pes ri. Ka la tortores usuf Iesu isi in dor u. 48 Ke Iesu ka diik u aragii, “Be Iudas, on dor Kalalik ken Kaltu isi ok ta ufu na liman foron tuui?”
49 Aunbiing berberat na fafausum ri par sani i ier isi tapiek, ri ka tarah, “Kumguui, arafah, kemen fating ini popok una fapaket?” 50 Ke neng lo ri ka ting nenge fafauun ken famfamu ken foron pris, i kasim ufu balbalu na mia.
51 Isau le Iesu ka tara sing ri aragii, “Gong!” Ka sigil balbalun kaltu ae, ke ka rokap fis.
52 Namih, Iesu ka diik foron laulaumet na pris, foron tom parpar kale Felun Tunmapek turan foron famfamu ae ri la isi luse u aragii, “Arafah, awii ngan ia nenge tom sisiimete, ae gam ka la uga ini foron popok una fapaket turan foron kapsil? 53  Luk 19:47; 21:37Foron biing tikii, ia kiis la tura gam na Felun Tunmapek ke biil gam luse iau. Isau le igii e aunbiing kimi, aunbiing kubunor i nagogon.”
Pita i Fakawe ufu Iesu
Metiu 26:57-58,69-75; Mak 14:53-54,66-72; Jon 18:12-18,25-27
54 Ke ri ka luse Iesu ma ri ka lame ufu una fel ken famfamu ken foron pris. Pita i mimi susu la tom. 55 Ri map ta nenge yiif na palgan ubiif kale fel ae ke ri ka kiis kawil u. Pita sabin i kiis tura ri. 56 Ke nenge tah, fafauun tina fel ae, ka par Pita i kiis ta na malal na yiif ae, ka lala kanap u ke ka tarah, “Ier igii, i la la sabin tura Iesu.”
57 Isau le Pita ka fakawe ufu aragii, “Tinier, biil ia usum lo.”
58 Biil i sawin, ke nenge kaltu sabin ka tara sing i aragii, “O sabin o neng lo ri.”
Pita ka kiliis u aragii, “Ier, ia biil!”
59 Biil i mongmong, ke nenge kaltu sabin ka rakrakai aragii, “Tekentu tom, ier igii i la la tura, wara le i nenge sikin Galili.”
60 Isau le Pita ka kiliis u aragii, “Ier, biil ia to usum na sani o use u!” Aunbiing i ororek la biitom, ke nenge to ka teng. 61 Kumguui ka giliim ke ka par tortores usuf Pita. Ke Pita ka wolpes orek ae Kumguui i fas ta u ini aragii: “Agii, aunbiing to biil biitom in teng, ke fatuul ok fakawe ufu iau.” 62 Ke Pita ka suu tinaiwa, ke ka sikpes tineng.
Ri Morot ini Iesu
Metiu 26:67-68; Mak 14:65
63 Fanu ae ri parpar kale Iesu ri mormorot la ini ma ri ka pakpaket u la. 64 Ri ka kabet kale mata ke ri ka diik u aragii, “On orek profet, se i tut o?” 65 Ke ri ka use ifuun e orek laulau sabin ulo.
Iesu i Soti na Matan foron Famfamu ken fan Iudaia
Metiu 26:59-66; Mak 14:55-64; Jon 18:19-24
66 Aunbiing pisiih ka susupiek, foron famfamu ken fan Iudaia tikii ri ka kiis turim, foron laulaumet na pris turan foron tom fafausum ini nagogon. Ri ka fiti Iesu na matri, ma ri ka tara sing i aragii, 67 “Fas kemem, o Mesaia, le biil?”
Ke Iesu ka kiliis ri aragii, “Male ian fas gam, ke biil ifasi gamen unune lo iau. 68 Ke male ian diik gam ini ti fagalte, ke biil gamen kiliis u. 69 Isau le tipes u igii, Kalalik ken Kaltu in kiis na mia God ae i Rakrakai.”
70 Ri tikii ri ka diik u aragii, “O Kalalik ke God, beh?”
Ka kiliis ri aragii, “Arae tom gam use u le iau.”
71 Ke ri ka tarah, “Isi sa biitom kere ka ier isi ti orek una tiu u? Kere ka ongen ta u tina ngusu tom.”

22:1: KisimBek 12:1-27

*22:1: Ri tel Inen na Beret ae biil ti is lo, una wolpes aunbiing ri la koseng Isip

22:20: Jeremia 31:31-34

22:21: BukSong 41:9

22:24: Metiu 18:1; Mak 9:34; Luk 9:46

22:26: Metiu 20:25-27; 23:11; Mak 9:35; 10:42-44

22:27: Jon 13:12-15

22:30: Metiu 19:28

22:35: Metiu 10:9,10; Mak 6:8,9; Luk 9:3; 10:4

22:37: Aisaia 53:12

22:42: Kap i e fakileng na fangungut ae Iesu in kalsakai u

22:44: Fale tom tasum na Buk na Gogoh ri wol le Luk biil i siit ta rina 43 ke 44. Ri wol le nenge kaltu keskes tom i siit u.

22:53: Luk 19:47; 21:37