12
Ainainasaa manda rakisira rakisunara quandara ufa.
(Mat 21:33-46; Ruk 20:9-19)
Yisufa miqi qimaseenoo quandara ufakiqari qimanniminoo qinau.
(Yisufa Yuda maqannaasa mandoosana qimanniminnaree qimasee nári munnimma maree marianara uainna qaqamara qimanniminau. Maasakina sia uainna qaqama maridanoo koofi kai marinara mina kikiqusuanaura.)
Faiqí moo fannoo koofi asumu ummaquseenoo ququsa auqu ititaseenoo koofi nammari uqimaria difaaninai firaana auquseenoo kisaaqa qainda auquseenoo aufarira fasiqa fannoo mi qaindanasaa akaramafifanoo maridanoo rakisida aufaridanoo. Mi saikafa taikaifanoo ququsa akoofa moo maqusai niannai firaree qimaseenoo akaqa fasiqauqasaa narí koofi ququsa niqiqamaseenoo maaqi qimasee qimanniminau. Innee qini koofi ququsa rakisidaqa qaqama irainna aukuana innee akaqana inneeqara mareeqa qini koofi akausa akaqana qimiaqee qimasee doo quqasee moosaa finau. 2-3 Koofi qaqama tiqi maru aukuana aniroofanoo koofi akoofa narí ainainira faiqi nianaindari aqiqoofanoo anireenoo koofi ququsasaa rakisi marusa qimanniminau. Innee uriqararana oondaraa koofi qaqama diqisee qimia qufaqa misa mandoosana marasee mina qumaree saamu samu ari ariiseeqa aqiqoofanoo kafaannai anirandee kaqisamu finau. Kaqi samu oonuroofanoo afuqakoona qafamasee moo ainainira fasiqa aqiqoofanoo kafaa aninau. Aniroofaqa mina faqa miqi kai mandee ariisee saamu qumaree akiaqa rukamusee mina afaaqasaa asaurirana mara amufanoo anirandee maree narí akoofinnai finau. Oonuroofanoo qafeenoo moo aqiqoofanoo aniroofaqa mina kuqammariqau. Ququsa akoofa mina iriseenoo akaqausa kafaa niqiqanau. Aniroofaqa akaqausa kaakadi nariqau akaqausa kuqa nariqau. Mi fasiqana ainainira faiqiuqa doo taikasoofanoo narí amaaku uqanna doo moodaa narí amuqusimarufa mifa kai kaqi marinau. Ququsa akoofa maaqi qinau misa qini qimaakuara iriseeqa rufiasee koofi amifaranoo qimaseenoo mina aqiqanau. 7-8 Mina amaaku fannoo oonuroofaqa koofisaa rakisi marusa mina qafamasee maaqi qimasee narí qimami narí qimami qiqau, maafa ququsa akoona amaaku maridanoo doo aniaqa anifaqa arusaananoo maa ququsafa maasaindi kai mariani qimasee mina amaaku qumareeqa kuqaruseeqa rafuseeqee ququsa aqoosai aqusaqau.
Yisufa kaqi qimannimidanoo qinau, mi ququsana akoofa aniree naqi fee iannoo fee mifa aniree mi manda fasiqausa kuqa naruseenoo andeeqara fasiqauqasaa mi ququsana mara quqasee kafaa anirandee fuannoo. 10 Innee maaqoo mariasa tamummaqara fasiqauqa akara sia fee innee asaana ridee misa maaqi qimasee qiniara qidaqa sabeena kikiqususeeqa maaqi qimasee akara riqau.
Faandaamura auqimaria fasiqausa sabeena moo marasee qafamasee manda saqari fee qimasee aqusoofanoo Anutufa mina kai urinnaaqarara fee qimasee faakanaikinoo maridanoo.
11 Karaambaiqa minnisoo sabeena marasee faakanaikinau. Oo amiqira faakana maridanoo.
12 Yuda maqannaasa Yisuna mi ufana iriseeqa oo maasara quandaidaqinoo manda koofi ququsasaa rakisirausara maasara qidaqinoo qimasee aanoommasee Yisufa mifa maasara amiqira sabeena aqusoosa maridee qidaqinoo, qimasee Yisuna rumbara ufa qidaqa faiqí aanaaseera rufiasee Yisuna minnisee moosaa fiqau.
Takisa munnimmara iroofanoo qimanniminau.
(Mat 22:15-22; Ruk 20:20-26)
13 Farisai amaana ufa qimarusa akaqausa faqa Eeroodeena ufa irimarusa akaqausa faqa aniree irarufara fusee ianee qimasee qimamiqa qiqau. 14 Oo ufasaa rakisirafa maasa aniara andeeqara ufa qimarianna fasiqa fee qidaqa sia anee faiqí ufara eerairamasee misiannai fimarianafa, anee sia faiqí nindafamaseenana miqimmiafaqee maaqimmiafaqee qimarianafa mariananoo anee Anutuna anoona ufamau firanara paasoosimarianafa mariananoo. Doo anee maasa qimaqimia maasa Roomma maqannaa uriqararana takisa munnimma aukuana aukuana amidaqa. Mooseena sandufamau fee fidee miqidee, aaqaidee miqidee. Maasa aquanauree sia fee aquanauree qufanoo Yisufa misa akaru qira oosana qafamaseenoo qimanniminoo qinau, 15-17 Innee nanaree qini fusee irara idee siruaa munnimma moo marasaifaqa qafaa qufaqa misa siruaa munnimma moo maree mini uqafiqaqau. Mifa qafamaseenoo qinau, yana oori amana faqa yana auqu amana faqee maa munnimmanasaa akara rinoo maridanoo fee qufaqa misa qiqau. Roomma maqannaa uriqararanaindi maridanoo fee qufanoo Yisufa qinau, doo amana qiafanoo mina auqu faqa mina oori faqa maa munnimmanasaa maridanoo sia moo naindi maridanoo naríndi uqanna akoorooidanoo minara doo naríndi maridanoo doo mifa qimiaqee qinaqa mina amiaqa Anutunaindi faqa doo narí Anutuna faqa amiaqa qufaqa misa mina iriseeqa kuqaa qimaseeqa firaaqoo Yisunara naaquqee marinau.
Kuqiranakiqari findifiranara iroofanoo qimanniminau.
(Mat 22:23-33; Ruk 20:27-40)
18 Sadikai amaana ufa qimarusa akaqausa Yisufinnai aniraqau. Sadikai amaana ufa qimarusa faiqí anaasee kuqufiqa sia findi fifandiafoo putaammifandiafoo qimarusa mariqau. Miqi qimarunara misauqa akaqausa Yisufinnai aniree irammirida qiqau, 19 Oo ufasaa rakisirafa Mooseefa maa sandufana akara rinoo qinau, faiqí moo fannoo anaasee maraseenoo sia faiqi maqarai kuqufinanoo mina akaqa fannoo mi anaaseena maraseenoo faiqi maqasainanoo findifinoo indaaru akoofa kuquna qumiasana saqamasaa rakisiannoo. 20 Moo aukuana moo fasiqa faiqi namu qisauku dinni taikasee dinni ani qaara marasee mariqau. Nifasaafa anaasee marasee sia faiqi maqarai kuqinau. 21 Kuqufufanoo mina aanaaqianaafa mi anaaseena marasee mifa faqa sia faiqi maqarai kuqinau. Miqanda ninaaqianaafa kafaa mi anaaseena marasee miqikai inoo sia faiqi maqarai kuqinau. 22 Kafaa miqooqaraasa mina marasaida kuqi kuqi taikafufanoo doo mi anaaseefa faqa doo kuqinau. 23 Doo kuqirausa findififandinna aukuana mi faasaannasaa aiqama dinni taikasee dinni ani qaara marasee mi anaaseena afaammaaka maridaqa yanaindikee iannoo fee qufanoo.
24 Yisufa maaqi qimasee qimanniminau. Innee firaaqoo aaqee mariasa inneeqa aaqee mariana oosana iridee sia fee iridee. Innee maanara aaqee mariafanoo, tamummaqarausa akarakinaa ufa faqa Anutuna afeeka faqa sia irimarianara aaqee mariafanoo. 25 Faiqí anaasee findififandinna aukuanna sia misa faiqí anaasee naanna ramasee narí maree narí maree mandee marifaranoo. Faiqí afaaqa faqa anaasee afaaqa faqa taikaseenoo qangiroora foora mambiqa idaaqirausa marifaranoo. 26 Kuqirausa findifiranara sia fee innee Mooseena sandufa asaana rumasee iridee. Mooseefa ooqai sipsipasaa rakisi maru aukuannai moo ainaina minaki qafoofanoo ida fannoo sasamimiki qeemarufanoo qafamaseenoo ooruroofanoo Anutufa minakiqari ooqai kuqusara Mooseena qimaminoo qinau.
Qinee Anutusa maridaqa Abarahaamana faqa Isakeena faqa Yakooboona faqa Anutusa maridaqa.
Akarakinaa ufa ooqai kuqufusara miqi qinoo marinara sia fee innee amiqimandee asaana ridee. 27 Mi ufana oosana maaqimminoo maridanoo Abarahaamafa faqa Isakeena faqa Yakooboona faqa ooqai kuqufusara Anutufa mi ufanannoo misa naunduraindaraanara sia taikee maqi kaqi maridaqa qini faqa mariaafoo qidanoo, qinee misa Anutusa maridee qidanoo. Naqimasee kaaqa taikafuasa misa Anutusa maridee qiannoo fee. Sia amana miqi qiannoo. Kaqi mariasa Anutusa maridee qidanoo. Minara innee Sadikai amaana ufa qimariasa firaaqoo uqanna aaqaidaqa kuqimariasara kaaqa taikambiaafoo sia findifidammia maqi qimariafanoo.
Sanda ufakinaana uriqarara sanda ufa qara kooroo inau.
(Mat 22:34-40; Ruk 10:25-28)
28 Mooseena sandufa uqannifiqee marifa moo fannoo Yisufa Sadikai amaana ufa qimariasa faqa ufaqi marufanoo Mooseena sandufa akoofasa fannoo faasai irinau. Yisufa Sadikai amaana ufa qimarusa narí ufannai misa ufa amiqimasee rafaaqafusoonara qafamaseenoo oo amiqira fee qimaseenoo narí faqa moo ufa Yisuna qimamianauree qimaseenoo qimaminau. Oo Yisu Mooseena sandufa moomoo kinaana nana sanda ufee uriqaranoo maridanoo fee qufanoo Yisufa qinau, 29 Maa ufafa aiqamausa urinnaaqararafa maridanoo. Isaraee maqannaasa iriaqa Karaambaiqa maasa Anutufa moodaa Karaambaiqa naríara maridanoo. 30 Innee faiqí faiqi inneeqa karaambaiqa inneeqa Anutunara inneeqa nimuqusa nimana nitukura irirana afeeka mudukannoo Anutunara nididaqa ruaqa. Mi ufafa uriqararafa maridanoo. 31 Mina aanaaqianaafa maaqimminoo maridanoo. Anee aneenna aqoonnanara aninna afaaqara foora aidindee aidiani. Sia sandufa moo miqanda uriqaranoo maridanoo miqanda kai.
32 Mi fasiqafa Mooseena sandufa akoofasa fannoo Yisuna mi ufana iriseenoo qinau. Oo ufasaa rakisirafa amiqimandee andeeqasee qiananoo anee qianandee kuqaa karaambaiqa mifa kai Anutufa maridanoo, sia moo Anutufa maridanoo mifa kai maridanoo. 33 Minara narí amuqusa aiqamannai faqa narí irirana aiqamannai faqa narí afeeka aiqamannai faqa Anutunara aidiani, narí aqoonnanara faqa narí afaaqara foora aidindee aidiani. Mi ufa qandannai finanoo uriqararafa mariannoo, tatufira aandau qaindasaa Anutuna suqamirafa faqa oosana oosana ainaina amimariafa faqa oorudupirafa mariannoo. 34 Yisufa mi fasiqana ufa iriseenoo oo irirana faqaa fasiqa fee qimasee qimaminoo qinau. Anee Anutuna ququsa adeedirana atisaa mariananoo. Miqooqari Yisunara naaquqoofaqa sia moo ufa iraqau.
Naqimaseenoo fee asauku mundirafa Dafidina amaaku faqa mina karaambaiqa faqa mariannoo fee.
(Mat 22:41-46; Ruk 20:41-44)
35 Yisufa Yeerusaree firaa amaana maqaki faiqí anaasee amaana ufa qimannimidanoo moo ainainara irammirinoo qinau. Mooseena sandufa akoofasauqa asauku mundiranara Dafidina ati maridanoo fee qimariafaqa qinee minara, naqimandee Dafidina ati mariannoo fee qidaqa. 36 Anutuna naaquqara andeeqara maraquna fannoo Dafidina dadaaqufanoo maaqi qimasee akara rinau.
Firaa karaambaiqa fannoo qini karaambaiqara maaqi qimasee qimaminau. Anee maaqoo qini Anutusa qini daaqa qini qisauku uqannai ooqu marifinaqa ani namuqaauqa narueeqee ani aramandunnai quqaanaura.
37 Dafidifa mi akaranaki asauku mundiranara qini karaambaiqee qinau, naqi fee masee Dafidina karaambaiqa faqa mina ati faqa aiqamaqara moodaa karinoo mariannoo fee. Innee minara irida naqi fee qidee.
Yisufa sandufa akoofasauqa oosana kooroomandee niqinau.
(Mat 23:1-36; Ruk 20:45-47)
38 Faiqí anaasee moomoo uqanna aniree asasamandee Yisuna ufa iriqau. Yisufa ufa qimannimidanoo maaqi qimasee moo ufa qimanniminau. Innee Mooseena sandufa akoofasauqa misa mandoosanara aufariaqa. Misa kisaaqa qamunna afisuseeqa maqusamau fee makeetaki fee nimarifaqa faiqí anaasee amiqimandee nimandaranara randaqa nidaqa kisaaqa qamunna afisuqirausa nidaqa. 39 Misa amaana maqaki keeqafidaqa naadumasaa amiqira siaqasaa ooqumari mariasa maridaqa, oomaqaki faqa amiqira qoo kai ooqumari mariasa maridaqa. 40 Misa adeedaana anaaseeuqara faiqí siaisa mariafaqee qimasaida misa maaqa maqusa saqama noopundu maqa aiqama ummuaramasee umarasee quandakiqa faiqí nifusaa faiqí qiqafaqee qimasee kisaaqasaa innaaru qimariasa maridaqa. Mina akiaqara misa narirafa naaru fiqaramasee mariannoo.
Adeedaana anaasee narí kaqikaa munnimma Anutunara quqanau.
(Ruk 21:1-4)
41-42 Yeerusaree firaa amaana maqakinaa difaani moo marufaqa faiqí anaasee minaki Anutuna amidee qimasaida munnimma minaki aqi mariqau. Yisufa mi difaanina aaqa ooqumarifi rakisi marufaqa faiqí anaasee minaki munnimma moomoo aqi mariqau. Ainaina faqaasa aniree nári munnimma moomoo minaki aqiqau, miqoo adeedaana anaasee moo ainaina siaifa kudi anaasee fannoo anireenoo narí munnimma qaaraqanda idaqara munnimma ataaqana fooqaana mi difaaninaki aqinau. Mi munnimmaqanda fannoo moodaa tooeeaa amana kai oodaa uqanna marinau. 43-44 Yisufa narí faiqi namu naarama moodaaqoo quqasee qimanniminoo qinau. Qinee mi kudi anaaseenara qimannimianaura, mifa aiqamausa urinnaaqaramasee munnimma aqinoo. Akaqausa nári moomoo munnimmakinaana ati ati aqia, maa kudi anaaseefa ainaina siaifa marifa narí aiqama munnimma narana aina feefaurianee qi munnimmana faqa aiqama aqinoo. Minara qinee mi anaaseenara firaaqoo aiqamausa naruseenoo aqinoo qidaqa.