12
Juyaraavɨre Kwazaakegaaꞌne kɨmaakɨyaꞌnesɨ.
(Maakɨ 2:23-28; Lukɨ 6:1-5)
Sagaaꞌ Kwazaaka pɨrɨkɨ witɨwawɨnyavɨ tɨnnyabanne tusavɨ Jizaazai kaanna wɨna. Kaanna wɨna yadaaꞌnyɨ gamɨrera mɨdɨdɨvɨsara mɨjɨka wiadaaꞌnyɨ witɨzɨlya maarɨna yeva tɨka nyɨna. Tɨka nyɨna yadaapɨjɨ Perɨzɨyara dazavɨ tɨnna wanganna, sarɨ wɨdɨna “Yɨthaa! Gɨmɨdɨdɨvɨsara wawɨnya yɨvanɨgasaꞌna nemɨre kwazaakevɨ kɨwɨnyaꞌ galazekɨvaimanɨgasarera gɨmɨrera!” Sara wɨdɨna kyeꞌ wɨdɨna “Kayaaꞌna myɨwaava. Ne Devitɨ yaake dɨnɨka dazavɨ madanganyadɨvɨtaihi daa! Nɨmɨ dɨwe dazagaaꞌ sahwalyɨ yeva gamɨrerajɨ mɨjɨka mwaalesagaakɨ. Yɨ sagaaꞌ sahwara Gotɨyare angevɨ wɨlɨna yɨna yeva gɨrɨkula Gotɨyarɨne warɨke tɨka nyɨna yeꞌ. Gɨrɨkula tewaanya sa Devitɨjɨ gamɨrerajɨ tɨka nyaꞌne mɨꞌ. Aawa. Gotɨyarɨna mubɨthɨka yɨraꞌdɨvɨta gavera tɨka nyaꞌnengɨra. Tɨka nyɨna yesaꞌna kɨwɨnya saꞌ galazekɨvaina yeta kɨrɨꞌ Gotɨyai yagaala mujakelyɨ. Nabaai Kɨwɨnyavɨ dɨnɨka pɨrɨvɨ madanganyadɨvɨsaihi daaka! Sareꞌ dara dɨnɨkesɨ. Kwazaakegaaꞌ Gotɨyare Angevɨ Gotɨyarɨna yɨraꞌdɨvɨsara wawɨnya yɨpɨnerera. Yagaala mwarika! Kwazaakegaaꞌne kɨwɨnya dɨnɨkengɨ pariꞌmaꞌdɨvɨsarera. Kɨrɨꞌ yɨwetawakya maayare.” Gamɨnyɨna keꞌbaꞌna wɨdɨna “Dathaꞌ yɨhɨthɨvanɨge. Kwaaka davakɨ pwai Gotɨyare Angeꞌ wavɨlavɨkelyɨ. Yɨ Gotɨyare bukuyavɨ dara dɨnɨꞌ
‘Sipɨzipɨyaraavɨ yaasɨwaꞌna manyɨjaavɨpɨneihɨlyɨ. Aala!
Pwaraavɨna kale gaimwangeꞌna nyɨvuꞌnɨvanɨꞌ.’
Sara dɨnɨkeꞌ nayaa yawɨrangabɨzɨ kwajɨ aꞌmwe kayaaꞌnanya maayaraavɨna ‘Sahwara Kɨwɨnyaꞌ galazekɨvaimwaaꞌ,’ majɨ kyɨpɨdɨka! Sareꞌ dareꞌnesɨ. Aꞌmweraavɨne Kaimɨraayai Kwazaakegaaꞌneꞌ maremwaalɨkelyɨra. Sarevɨdaaꞌnyɨ nɨmɨre yagaala dazavɨ dɨmɨdɨnyɨla!”
(Maakɨ 3:1-6; Lukɨ 6:6-11)
Sabadaaꞌnyɨ Jizaazai kaanna wɨna yaka kumɨre lotuangevɨ wɨlɨna. 10 Yɨthaanyi, saba aꞌmwe pwai gamɨre asaꞌ yaalɨka mena yɨnɨkei mwaalɨna. Sahwarɨna yawɨꞌdɨvɨꞌ dɨnyɨna “Kwazaakebwi kayaaka kyojɨ Jizaazarɨ kotɨya jaana!” dɨneva sarɨ yɨdaanganna “Kwazaakegaaꞌ nalaavɨnakeraavɨ nawɨꞌnya yavadaꞌgalaadevwi dɨngaka? Kɨwɨnyaꞌ galazekɨvalaadevwi dɨngaka?” 11 Sara kudeꞌ sai wɨdɨna “Sarɨmɨjɨya pwai kwazaakegaaꞌ kaviꞌnɨnna pɨrɨvɨ gamɨre sipɨzipɨya pwai walaraawɨna yajarɨ malɨmwagyada mamwagiꞌnamakilyɨ yadei gawalaka! 12 Sarɨmɨjɨyai yarai mwagiꞌnamakidaavadelyɨ. Kwazaakegaaꞌna maanga aawana! Sipɨzipɨyai maalɨkelyɨra. Aꞌmwei naangaangelyɨra. Sarevɨdaaꞌnyɨ Kwazaakegaaꞌ aꞌmweraavɨne wɨgaimwangeꞌ Kɨwɨnyavɨna tewaanyasɨ.” 13 Sara wɨdaka asaꞌ yaalɨka mena yɨnɨkerɨ wɨdɨna “Gɨnnya asaꞌ dɨvyaasɨbwaꞌnana!” Sagaaꞌ gamɨre ata yɨwɨbwaꞌnyɨna yada asi ayabaaibɨꞌ ata pwibɨꞌ maamɨdaryi yɨmaꞌnyɨna yaꞌ. 14 Kɨrɨꞌ Perɨzɨyara bwalyuna yɨna yeva “Jizaazarɨ tamakaana!” deva yagaalyaꞌ jamungajɨna yeꞌ.
Gotɨyare wɨdaayaderɨ dahɨlakakerɨnesɨ.
15 Jizaazai kumɨre tamakyaꞌne savɨna mena yawɨꞌna yaka saba yagalyaꞌmaꞌna, kaanna wɨna. Nabaai aꞌmwe kwalaalyara mɨdɨnna yeꞌ. Sara kyeꞌ aꞌmwe nalaavɨnaka yuyaraavɨ tewaanya yavadaꞌgaina yɨna yaꞌ. 16 Yavadaꞌgaina yɨna yaka dɨragɨnna wɨdɨna “Gɨmɨnyɨneꞌna yɨweꞌ pwaraavɨ mujɨwaakɨnna!” 17 Gotɨyarɨ wɨꞌnawɨjɨwakyaakei Aazaayai dɨnɨkeꞌ “Yunebanna yɨꞌmwannana!” Gotɨyai kadaꞌ sara yɨna yaꞌ. Sahwai kave yabwina dareꞌ dɨnɨkesɨ. Gotɨyai sahwarɨna dara jaaꞌ
18 “Yɨthaanyi! Wɨdahɨlakɨwei nyɨdaayade tewaanyalyɨ.
Sahwarɨna nɨmɨnyɨ tewaanya nyɨvuꞌnadelyɨ.
Nɨmɨre sɨmunya yɨlaaya yadelyɨ.
Nɨmɨre Kuryarɨ sahwarɨna yɨlawɨmwaaihɨdelyɨ.
Ajɨmya yuyangɨyaraavɨ yawɨbwasaꞌnebwina wɨjɨwaakadelyɨ.
19 Maiyagaala majada jaka dathei mɨꞌ.
Tuta naangengɨ kadɨka wɨꞌnɨpɨꞌdei mɨꞌ.
Gamɨre maanguraayaꞌ jaka damaryadei mɨꞌ. 20 Suyarɨꞌ walagɨꞌduraꞌnɨkerɨꞌ mwagalɨvɨpaidɨvɨtabaaibɨꞌ
Dɨragɨmaayaraavɨ kayaaka yɨgaladei mɨꞌ.
Laamɨvananyavɨre wikɨyaꞌ maalɨꞌna nadeꞌ yɨgaaꞌmwadɨvɨtabaaibɨꞌ
Sɨmunyavɨ nɨmɨnyɨna maalɨꞌna yawɨꞌnɨkeraavɨ yɨgaaꞌmwagathei mɨꞌ.
Kuna yadaawori yɨdaꞌmaraangebwi yunebanna waradehaaꞌnanyɨ.
21 Ajɨmya yuyangɨyara sahwarɨ lɨmwabɨꞌdelyɨ.
Padaihasamaaryaꞌnerɨ sahwara yemwaaibɨꞌdelyɨ.”
Pɨropetɨya Aazaayai sara dɨnɨkesɨ.
“Yɨmaka Naangei Jizaazarɨ wɨgaimwamanɨkeꞌnanyɨ,” desaꞌnesɨ.
(Maakɨ 3:20-30; Lukɨ 11:14-23; 12:10)
22 Dazagaaꞌ gamɨnyawɨnna aꞌmwe pwarɨ makabɨna yɨna yeꞌ. Aꞌmwe dazarɨ yɨmakei wɨlamwaalɨkei. Yɨmakei wɨlamwaaidɨsɨyaꞌna sahwai tɨbɨnyai yɨmaꞌnyɨna, maanga bɨpainɨkei yɨmaꞌnyɨna yakelyɨ. Sahwarɨ Jizaazai nawɨꞌnya yavadaꞌgaina yakevɨdaaꞌnyɨ maanga bɨpainɨkei yagaala dɨna yaka tɨnna wanganna. 23 Yɨ aꞌmwe kwala bwaꞌnaanya yuya lɨka yɨwainɨgulɨna yɨna yeva dɨnyɨna “Dazai Ne Devitɨmɨre Kaimɨraayarɨ yemwaaimanɨgo sahwai dɨngaka!” 24 Kɨrɨꞌ Perɨzɨyara saꞌ kadɨka wɨꞌnyɨna yeva dɨna “Aꞌmwe dazai yɨmakeraavɨ maremwaaidei Biyelɨzɨvulɨmɨre dɨragɨnyaꞌ maaraka yɨmakeraavɨ wɨdaasɨvanɨkelyɨ.” 25 Sara dɨna yadaapi kumɨre sɨmunyangɨ mena yawɨranganna yaka wɨdɨna “Maremwaaide gave pɨbadaaꞌnyara pɨvakaai mararangɨvainadɨvɨꞌ mala bwaꞌnɨpɨjaꞌ maremwaaide dazaꞌ kayaaka yɨmaꞌnadesɨra. Nabaai aꞌmwe anga pɨbanyara anga kɨrɨvɨyara tɨnnyaba mararangɨvainadɨvɨꞌ mala bwaꞌnɨpɨjaraavɨreba waradeꞌ mɨꞌ. 26 Sabaaibɨꞌ Saataanɨmɨrera jaapainyɨna yadɨvɨꞌ pwara Saataanɨmɨre pwaraavɨ wɨdaasɨpɨjavɨdaaꞌnyɨ Saataanɨmɨre maremwaaideꞌ gara daavadevaka! Aawa. Kayaaka yɨnadevaakɨra. Kɨrɨꞌ Saataanɨ manyɨgaimwagyada yɨmakeraavɨ wɨdaasɨvanɨge. 27 Nabaai nyɨdɨwaasaꞌna Saataanɨmɨre dɨragɨnyavɨ yɨmakeraavɨ wɨdaasɨwɨjɨ kwajɨ sarɨmɨre mɨdɨdɨvɨsara yɨmakeraavɨ wɨdaasadɨvɨsara dɨragɨnyavɨ aaihwarevɨ wɨdaasɨvanɨgaꞌ! Sareꞌna mɨꞌ. Sarevɨ sarɨmɨrera sarɨmɨnyɨ yawɨbwaꞌna ‘Aꞌmwera Saataanɨmɨre dɨragɨnyavɨ yɨmakeraavɨ mudaasɨvanɨgava! Sabwi aawaawa!’ Sara yawɨbwapɨꞌderera sarɨmɨrera. 28 Kɨrɨꞌ Gotɨyare Kuryai nyɨgaimwadaawojɨ yɨmakeraavɨ wɨdaasɨwɨjaꞌ yɨ sarɨmɨ jawɨranganyide ‘Nemɨnyawɨnna Gotɨyai maremwaaideꞌ mena bɨwaka! Sareꞌna yɨmakeraavɨ sahwai wɨdaasɨvanɨkelyɨ.’ Sara jawɨranganyide.” 29 Gamɨnyɨneꞌna keꞌbaꞌna wɨdɨna “Pwai kwai yawɨrajai ‘Dɨragɨnyare gɨlyɨvɨsangɨ gara maarɨdeinyaka?’ Dɨragɨnyare angevɨ wɨlɨna yaka Dɨragɨnyarɨ wɨla yuneꞌna yɨrapwekaka yɨ sagaaꞌ gɨlyɨvɨsa maragɨꞌmwagamaaꞌna yɨwakelyɨ. 30 Pwai manyɨgaimwagyɨvanɨkei sahwai nɨmɨre yɨkamaangelyɨ. Sai nɨmɨreraavɨ myeꞌmwannayɨꞌbwaramwaaihyɨvanɨgolyai pɨwɨ pɨwɨ nɨmɨreraavɨ tamaasɨvanɨkelyɨ. 31 Sarevɨ yɨhɨthɨvanɨge. Kayaaꞌnanya yuyajɨ bɨrala saza dadɨvɨsajɨ Gotɨyai marasɨꞌnadelyɨ. Kɨrɨꞌ Kurya Tewaanyarɨna yagaaibɨraizɨka dazare wagɨlyaꞌ marasɨꞌnadei mɨꞌ. 32 Gazaizai Aꞌmweraavɨne Kaimɨraayarɨna yagaala kayaaꞌnanyaꞌ bɨrala dazai yɨ gamɨre wagɨlyaꞌ Gotɨyai wɨmarasɨꞌnadelyɨ. Kɨrɨꞌ gazaizai Kurya Tewaanyarɨna yagaala kayaaꞌnanyaꞌ dazai yɨ gamɨre wagɨla dazaꞌ marasɨꞌnadei mɨꞌ. Aawa. Dahaaꞌ kɨgaasɨ dɨvi yɨmaꞌnade kɨgaasɨ waragwothesɨ. Kurya Tewaanyai yadengɨna pwai bɨralyaꞌ dazai ‘Saataanɨmɨre dɨragɨnyasɨreva,’ wagɨla dazaꞌ Gotɨyai marasɨꞌnadei mɨꞌ.
(Lukɨ 6:43-45)
33 Nabaai sarɨmɨ yawɨrangabɨneihɨlyɨ ‘Yɨsɨꞌ tewaanyɨkɨ,’ dɨpɨjaꞌ ‘Yɨ gamɨre yɨsɨla kɨnɨjɨ tewaanyangɨra,’ dɨpɨneihɨlyɨ. Nabaai ‘Yɨsɨꞌ kayaaꞌnanyɨkɨ,’ dɨpɨjaꞌ ‘Yɨ gamɨre yɨsɨla kɨnɨjɨ kayaaꞌnanyangɨ,’ dɨpɨneihɨlyɨ. Sareꞌ dareꞌnesɨ. Yɨsɨlanna aꞌmwera wangadɨvɨꞌ yɨsɨlyangɨne yɨsɨkana yawɨꞌdɨvɨkɨ. (Nabaai “Jizaazai tewaanyanna yadevɨdaaꞌnyɨ sahwai tewaanyalyɨreva.”) 34 Naawɨnaanyarɨdaaꞌnyaihi, aꞌmwe kayaaꞌnanyaihi mwaaihasaꞌna yagaala nawɨꞌnya gathaꞌdara dɨpɨneihɨlaka! Sareꞌ dareꞌnesɨ. Aꞌmwere sɨmunya yunevɨ yawɨꞌde daza maangevɨdaaꞌnyɨ dadelyɨ. 35 Aꞌmwe nawɨꞌnyai gamɨre sɨmunyavɨ yawɨta tewaanya wɨlawaꞌdelyɨ. Sarevɨdaaꞌnyɨ yagaala yuna tewaanyabwina dadelyɨ. Aꞌmwe kayaaꞌnanyai gamɨre sɨmunyavɨ yawɨta kayaaꞌnanya wɨlaꞌdelyɨ. Sarevɨdaaꞌnyɨ yagaala kayaaꞌnanyabwina dadelyɨ. 36 Kɨrɨꞌ sarevɨdaaꞌnyɨ yɨhɨthɨvanɨge. Kotɨya maryaꞌne yɨrɨkerɨkɨ Gotɨyai yagaala gazaza yaasɨwaꞌna damaryadɨvɨsanna maryawɨbwaradengɨra. 37 Sareꞌ dareꞌnesɨ. Yune gɨmɨre yagaala dadɨnya dazahɨrɨvɨna Gotɨyai ‘Aꞌmwe yɨdaꞌmaraangeigɨnyɨra,’ gɨthathelyɨ. Nabaai gɨmɨre yune yagaala dadɨnya sahɨrɨvɨna ‘Aꞌmwe kayaaꞌnanyaigɨnyɨra,’ gɨthathelyɨ.”
“Dɨragɨnyaꞌ wɨjɨwaainyaꞌ ja!” wɨdesaꞌnesɨ.
(Maakɨ 8:12; Lukɨ 11:29-32)
38 Dazagaaꞌ Kɨwɨja pwarajɨ Perɨzɨya pwarajɨ sara maꞌmaaꞌna “Wɨjɨwaakyaigɨ, nevuꞌnɨvanɨkeꞌna tɨnna wanganyaꞌnevɨna atɨka maruꞌnasaꞌ wɨjɨwaainyaꞌ ja! (Wanganawaajɨ ‘Jizaazai nebulyaꞌ nedɨvanɨkelyɨ,’ yawɨraadera.)” 39 Wɨdɨna kyeꞌ sai jaꞌnawɨdɨna “Dahaasaihi kayaaꞌnanyaihɨlyɨ. Aꞌmwei mwaaidɨꞌnyɨ aꞌmweꞌ pwaraavɨ tidavamaryadevaaibɨꞌ Gotɨyarɨ nayaa mi yadɨvɨꞌ gevwi yadɨvɨsaihɨlyɨ. Sareihi nyɨdɨwaaꞌ ‘Wɨjɨwaainyaꞌ wanganawaajɨ gyawɨranganaadeinera.’ Kɨrɨꞌ wɨjɨwaainya pɨnɨ myɨhibwarɨdaakwɨwɨna! Aawa. Wɨjɨwaainya pɨropetɨya Jonaamɨreꞌna yune sahɨrɨꞌna yɨhibwarɨdaakwɨdeinyɨ. 40 Sareꞌ dareꞌnesɨ. Kɨgaaꞌ Jonaa jawɨnya naangevɨre munyɨkɨ wɨlaꞌdɨꞌnyɨ yɨrɨka daryaai darɨꞌ wavɨlavakabaai Aꞌmweraavɨne Kaimɨraayai kwaakevɨ kusawɨ wɨlaꞌdozɨ yɨrɨka daryaai darɨꞌ wavɨlavadelyɨ. 41 Kotɨya maryaꞌnevɨ Menya Ne sɨnnawɨnya Ninɨva mwaalyarajɨ dahaasa daihɨlyɨ daavapɨjɨ sahwara sarɨmɨre kayaaꞌnanyabwina yɨhɨzɨdapɨꞌderera. Sahwara Jonaa yagaala wɨjaakevɨ kadɨka nayaa wɨꞌneva sɨmunya mudɨkebwina yawɨramaryaasaꞌnanyɨ. Yɨthaanyi, dahaaꞌ dava pwai mwaalɨꞌ Jonaamɨ wavɨlavɨkei. Sahwarɨ sarɨmɨ kadɨka wɨꞌneva malɨmwagaryɨgasaꞌna sahwara yɨhɨzɨdapɨꞌdeihɨlyɨ. 42 Kotɨya maryaꞌnevɨ aꞌmwe naangeꞌ kwinɨyaꞌ kwaaka aayawɨdaaꞌnyavɨjɨ dahaasa daihɨrɨjɨ kihithɨkaavojɨ kwinɨya dazaꞌ sarɨmɨre kayaaꞌnanyabwina jalɨkurakadesɨ. Tuta saamɨnaanga kɨrɨvɨ Solomonɨmɨre kunya nawɨꞌnyaangeꞌ wɨꞌnyaꞌneꞌ byaakeꞌnanyɨ. Yɨthaanyi, dahaaꞌ dava pwai mwaalɨꞌ Solomonɨmɨ wavɨlavɨkei. Sahwarɨ sarɨmɨ kadɨka wɨꞌneva mamɨdɨnyɨvanɨgasaꞌna kwinɨya dazaꞌ yɨhɨzɨdavadeihɨlyɨ.”
(Lukɨ 11:24-26)
43 Keꞌbaꞌna wɨdɨna “Nabaai yɨmakei aꞌmwe pware munyɨkɨdaaꞌnyɨ bwalaawɨna yaka anga aꞌgaaye pɨbanna bɨryaꞌnei yaalɨkɨryabanna kaanya yɨwɨnamaꞌna. Kaanya yɨwɨnamaꞌna yada kɨrɨꞌ mwaalyaꞌne saba mabɨramaari yajai 44 dɨna ‘Nɨnnya angevɨdaaꞌnyɨ bwalaawɨna yɨwebanna ayɨna wɨdeinyɨ.’ Sai wɨna, anga savɨ tɨnna wanganna ‘Mena tɨrɨmaaya bwakɨreva aaraare yɨdakɨwaata kuneꞌ daaka! Yune kunesɨ. Wikɨra.’ 45 Sara dazai kaanna wɨna, yɨmaka ata purɨdaaꞌnyɨ pwaraalyaraavɨ wɨjɨmaꞌnaawɨna. Yɨmaka gazaizare kayaaꞌnanyabwi yɨmaka sɨnnawɨnyare kayaaꞌnanyaburɨ wavɨlavɨkerera. Sareraavɨ wɨjɨmaꞌnaawɨna yaka aꞌmwere munyɨkɨ yuyara bulamwaaina. Sɨnnawɨ yɨmaka pwarɨna aꞌmwe sai kayaaꞌna mwaalɨna, dɨvidaaꞌnyɨ yɨmaka kayaaꞌnanaangeraavɨna sai kayaaꞌna naanna mwaalɨna. Nabaai yune sasare sahɨbwina dahaasa aꞌmwe kayaaꞌnanyaihɨrɨneꞌ yɨmaꞌnadesɨ.”
Jizaazarɨ ganaangesɨ gahwaalaangerajɨ sanakaavɨnesɨ.
(Maakɨ 3:31-35; Lukɨ 8:19-21)
46 Kwala bwaꞌnaanyavɨ yagaalyaꞌ kuna wɨdadaaꞌnyɨ, yɨthaanyi, mwasawɨ gamɨre ganaangesɨ gyaꞌmwerajɨ bathaaꞌna. “Gamɨjɨ yagaala yeꞌmwannadaana!” deva bathaaꞌna yɨna yeꞌ. 47 Bathaaꞌna yɨna yadapɨjɨ pwai tɨnna wanganna yaka Jizaazarɨ wɨdɨna “Yɨthaanyi, gwaangesɨ jaꞌmwerajɨ ‘Yagaala yeꞌmwannadaana!’ deva mwasaba bathaakava!” 48 Sara kudaꞌ kɨrɨꞌ sahwarɨ maꞌmaaꞌna “Nɨmɨnyɨ nɨwaaꞌ aaihɨrɨvaka? Nɨmɨnyɨ nyaꞌmwera aaihwaravaavaka?” 49 Wɨdɨna yaka gamɨnyɨ mɨdɨdɨvɨsaraavɨ ata yɨdaꞌna yaka wɨdɨna “Yɨthaanyi, dazahwara kumɨre kuryaraavɨna nɨmɨnyɨ nɨwaasɨ nyaꞌmwerajɨ sanaka mwaaihaꞌ. 50 Sareꞌ dareꞌnesɨ. Sɨgunyavɨ Nɨmaamaangei mwaalɨkere sɨmunyabwi mɨdɨnajai sahwai nyaꞌmwelyɨ. Sahwai nyaꞌmwesɨ. Sahwai nɨwaasɨ.”