18
Por Korinan ŋgu bakɨmen Fhe Bakɨme buni vhuuiŋ bun nzuai.
Por zumgum Atena ŋgu bakɨme thav, khavgia vov, Korinan ŋgu bakɨmen vugi. Ro 16.3; 1 Ko 16.19; 2 T 4.19Por Korinan ŋgu bakɨmen vugap, ana maam Zuda guma mben hɨgi. Mba guma zɨ, Akuira. Akuira ŋgu nɨɨŋge khare, ana Pontus ŋgu bakɨme fhaiŋ guma ma. Ana won muuŋ Prisiran kov, mani maneŋ fhumra Itari fhaiŋ thav wani zɨgi. Mani khaŋ muuŋgiap, Sisar Krodius fhum khaŋ Zudaiŋ ga nzuai, “Nde Rom ŋgu bakɨme thav wari ŋgɨp harigi ŋguir kɨri.” Mani maaŋ muuŋgiap zav, Korinan ki. Mani maaŋ kim, Por vov, manin hɨgi. FG 20.34; 1 Ko 4.12; 1 Te 2.9; 2 Te 3.8Por mani mbui ŋaarara mbui. Mbe wari tɨgap sher pheni sai. Maaŋ muuŋgiap Por mani phorgap maaŋ kav, mbe wari tɨgap ŋgarav ki. Por maaŋ kav, ana zazera Sabari tugɨratɨgap, ana vov Zudaiŋ Fhe Bakɨme buni mbararagi phena vhen verav, Fhe Bakɨme buni vhuuin mba Zudaiŋ gu Grikiŋ khɨvav mbe nzuai. Ana Zudaiŋ gu Grikiŋ ndɨkndɨgi khavɨrgane vuzvugi. Ana mbe ndɨkndɨgi khavɨrim, mbe Zisas khothɨgɨrga.
FG 9.22; 17.3; 17.14-15; 18.28Por maaŋ mbuav kim, Sairas gu Timoti Masedonia ŋgu bakɨme thav zergim, Por mbaram wo mbui ŋaari mbari, ana za nta thav, ana rari tugɨratɨgap zazera Fhe Bakɨme buni vhuuiŋ bun gumgi gu mbigi ga nzuai. Ana khaŋ tɨga havhargiap, khaŋ Zudaiŋ ga nzuai, “Zisas ana Fhe Bakɨme taagip wo gumgi gu mbigi ndɨr zav suaŋgiap farasarigi guma ma.” Ese 18.13; FG 13.45-46; 13.51; 20.26; 1 Pi 4.4Por maaŋ Zudaiŋ ga nzuaim, mbe ana buni mbararargeŋ thav hegap, ana nzɨɨv ana nzuai. Mbe ana nzɨɨv ana nzuaim, Por thav khaŋ muuŋgi, ana wo sharigi shagi vherɨna mbozav khaŋ mbe nzuai, “Nden ntuu zumgum vhavar ŋgirgɨp, shirga, nden simtɨk ma. Nden vhav na shigirga tuktɨgi fhu. Gu bigɨna mbatɨga thuen nde muuŋgi fhuvara. Gu ntigem nde thav, gu Fhe Bakɨme buni vhuuiŋ, gu nta bun harigi ŋgui gumgi gu mbigi ga suanga.” Por maaŋ mbe suaŋgia thugap, mbaram Fhe Bakɨme buni mbararagi phena thav khavgia vov, guma mbe phenan vugi. Mba guma zɨ khare, Titius Zastus. Mba guma ana Fhe Bakɨme rotu mbui guma ma. Ana phen mba Zudaiŋ Fhe Bakɨme buni mbararagi phena hara ki. 1 Ko 1.14Mba Zudaiŋ Fhe Bakɨme buni mbararagi phena gari guman pan, ana zɨ Krispus. Ana wo phenan ki ntɨɨrir kov, mbe za Zisas buni vhuuiŋ khothɨgi. Mbe Zisas khothɨgim, mba Korin ŋgu bakɨmen ki gumgi gu mbigi vhɨrvera Por buni mbararav, mbe vhɨra Zisas khothɨgap, ana zɨn panan ruagi.
Jos 1.9; Ais 41.10; Jer 1.8; 1.18-19; Mt 28.20; Zo 10.1; FG 23.11; 1 Ko 2.3Maaŋ mben, Por rɨma kui fara muuŋgiap garim, Fhe Bakɨme ana hɨgap, khaŋ ana nzuai, “Ndu rɨvɨ thari. Ndu na buni vhuuiŋ bun suaŋri. Ndu thɨɨni pɨnɨ thari. 10 Gu ndu phorga ki. Guma the ntigem khavgip tɨva mbatɨk thuen ndun muuŋgirga fhu. Gu khaŋ muuŋgiap nen ndu nzuai, na gumgi gu mbigi vhɨrve kha ŋgu bakɨmen ki.” 11 Fhe Bakɨme maaŋ Por ga suaŋgim, Por Korin ŋgu bakɨmera kim, mpari mbave mporathɨgi kɨni phorga vhɨzgi. Ana mpari bavira mporathɨgi kɨnin maaŋ kav, Fhe Bakɨme buni vhuuin mba gumgi gu mbigi khɨvigi.
12 Por maaŋ mbuav kim, Gario hɨgap, Akaia ŋgu bakɨme fhaiŋ gari guman pan ki. Gario guman pan kim, mba Zudaiŋ, mbe zam hegap, panan Por ga kegi. Mbe panan Por ga kegap, ana nzuav suan zav ana ndiga vui. Mbe ana ndiga vugap, ana nzuav khaŋ nzuai, 13 “Kha guma, ana Moses suaŋgi tɨvi daaŋsurga tɨvir kha gumgi gu mbigi khɨvav ana vhɨra harigi tɨvar Fhe Bakɨme rotur muun zav mbe nzuai.” 14  FG 23.29; 25.11; 25.19Mba Zudaiŋ maaŋ nzuaim, Por mbe buni ŋgarka zav mbuim, Gario hɨgap, khaŋ mba Zudaiŋ ga nzuai, “Nde Zudaiŋ, kha guma maaŋ muuŋgip Romiŋ nzuai tɨvi khara thɨgɨp, tɨva mbatɨga thueŋ muuŋgirga, gu nde Zudaiŋ nzuai buna thueŋ mbararagirga. 15  Zo 18.31; FG 23.29; 25.18-19Nde fhura ana nzuai buni, nde nta mbararav, nde wari wo nzuai buni gum, nde wo bigi zɨri gum, nde won tɨvira nzuav, ana ndiga na han zɨgi. Nde mba bigira nzuav ana ndiga na han zɨgi, ne nzerigi fhuvara. Nde bigɨn ma, nde nduarira ana phorgɨv suaŋv mba bigi ndiv thɨgar mbarari. Gu mba khesharigi bigi, nde nta suaŋv suanga buna thueŋ mbararagirga fhu.” 16 Gario maaŋ mba Zudaiŋ ga suaŋgiap, mbaram, mbe vharigim, mbe sagi. 17 Gario mbe vharigim, mba Korinan ki gumgi, mbe hegap, mba Zudaiŋ Fhe Bakɨme buni mbararagi phena gari guman pan Sostenes, mbe ana suirav, mba buni nzuai ŋanera, ana shogav ana ŋgaa rui. Mbe Gario nɨmara ana shogim, Gario ne nzuav buna thuen mbe suaŋgi fhu. a Mbe mba fhain tuituigiap Grikin kama kaŋgi fhuvara. Mba Fhe Bakɨme buni vhuuiŋ kaŋgiap nta kheri gumgi mbari, mbe kha ndɨkndɨga mbui, mbe Zudaiŋ nduarira wari wo guman pana vhegap, ana shogi.
Por taagiap Antiokan Siria fhain vui.
18  Nam 6.18; FG 21.24; Ro 16.1Por Korin ŋgu bakɨmera kim, rari vhɨrve vhɨzgim, ana zumgum Zisas khothɨgap ana zɨn vui gumgi gu mbigi phorga nzuav, mben harir suigiap, mbe thav vov, Senkria ŋgu bakɨmen vegap, fega Sirian ndai keman mbarav ndai. Por vuim, Prisira gu Akuira, mani vhɨra ana phorga vui. Por verav Senkrian kav, ana fhum Fhe Bakɨme suaŋgi kameŋ zɨn vov wo pana phɨrgi. b Mbe Zudaiŋ khaŋ mbui, mbe kama havharan buna thuen Fhe Bakɨme phorgɨ suaŋgip, mbe wo pani shɨɨŋ thav fhura kɨv kɨv, mbe mba Fhe Bakɨme suaŋgi bigen muunga tuk hɨgɨrga. Mbe mba bigen muuŋgip, mbe za wari wo pani shɨrga.
19  FG 17.17; Ro 1.10; 1 Ko 4.19; Hi 6.3; Ze 4.15Mbe kema ndiga nda vov, Efesus phorgi. Mbe Efesus phorgap, Por mbaram Prisira gum Akuira ndi maaŋ tɨgap, ana nduara vov, Zudaiŋ Fhe Bakɨme buni mbararagi phena vhen vergap, Fhe Bakɨme buni vhuuin Zudaiŋ khɨvav mbe nzuai. 20 Por mbe nzuaim, mbe khaŋ ana nzuai, “Ndu thaneŋ tuga mpeeŋra nza phorgɨ kɨri.” Mbe maaŋ ana nzuaim, ana khaŋ mbe nzuai, “Gu ne muuŋgirga tuktɨgi fhuvara.” 21 Ana maaŋ mbe suaŋgiap, mbe phorga nzuav, mben harir suigap, khaŋ mbe nzuai, “Fhe Bakɨme vuzvuk ma, ana vuzvugirga, gu taagi nden han zɨrga.” Ana nen mbe suaŋgiap, taagia vov kema ndigap, Efesus thav vui. 22 Por Efesusan kema ndigap, nda vov, Sisaria phorgi. Ana vov Sisaria phorgap, kema thav, nda vov, Zerusareman ndav, mba Zerusareman Zisas khothɨgap ana zɨn vui gumgi gu mbigi phorga nzuav, mben harir suigi. Ana mben harir suigiap, zumgum mbe thav vera vov Antiokan vergi.
23 Por tuga mpeeŋnera Antiokan kegap, vugi. Ana vuav tamtamra mba Garesia ŋgu bakɨme fhain ki ŋgui gum Frigia fhain ki ŋgui, ana nta ruav, Zisas khothɨgi gumgi gu mbigi, ana mbe Zisas khothɨgɨp, thɨgɨ havhargirga bunin mbe nzua rui.
Aporos Efesusan Fhe Bakɨme buni vhuuiŋ bun nzuai.
24 Por maaŋ mbuav ruim, Zuda guma mbe, ana Areksandria ŋgu bakɨme guma ma, ana zav Efesusan ki. Ana zɨ Aporos. Ana buni vhuuiŋ nzuai guma ma, ana vhɨra Fhe Bakɨme buni vhuuiŋ ki gavar, anan buni vhuuiŋ, ana guigira nta kaŋgi guma ma. 25  FG 19.3; Ro 12.11Mbe vhɨra Guma Bakɨme muun zav suaŋgi tɨvir ana khɨvigim, ana nta kaŋgi. Ana maaŋ muuŋgiap, ana ndɨkndɨk khaŋ tɨga havhargiap, mba bigi bun gumgi gu mbigi ga nzuav, mbe khɨvi. Ana ntan mbe khɨvav, vhɨra Zisas muuŋgi bigi, ana ntara bun mbe nzuai. Ana ntara bun mbe nzuav, vhɨra Zon Gumgi Ruai Guma gumgi gu mbigi ruagi, nera kaŋgi. 26  FG 19.8Ana maaŋ mbuav, ana vhɨra vov Zudaiŋ Fhe Bakɨme buni mbararagi phena vhen verav, Fhe Bakɨme buni vhuuiŋ bun gumgi gu mbigi ga nzuai. Ana maaŋ mbuav, ana vhɨra gumgi gu mbigir rɨvi fhu. Ana mba buni nzuaim, Prisira gu Akuira ana buni mbararagiap, mani ana suaŋgiap, ana ko wani wo phenan vugap, Fhe Bakɨme nzuai tuavar ana khɨvi, ana tuituigip ana kaŋgirga. 27  FG 9.22; 17.3; 18.5; 1 Ko 3.6; 2 Ko 3.1Aporos maaŋ kegap, zumgum maaŋ thav, khavgiap, Akaia fhain ŋgɨr za mbui. Ana ŋgɨr za mbuim, mba Efesusan Zisas khothɨgap ana zɨn vui gumgi gu mbigi, mbe vhɨra ana mba ŋgɨr zav mbui ndɨkndɨk, mbe vhɨra mba ndɨkndɨga vuzvugiap, ana kurav, ana ndɨkndɨga havhargim, ana vui. Ana vuim, Efesusan Zisas khothɨgap ana zɨn vui gumgi gu mbigi, mbe mbaram gava khergiap, mba Akaian Zisas khothɨgap ana zɨn vui gumgi gu mbigi ndi mbav, khaŋ mbe nzuai, “Nde kha guma ndigip tɨvar vhuun ana muuŋri.” Mbe gava kherav maaŋ suaŋgim, Aporos vov, Akaia ŋgu bakɨme fhain hɨgi. Ana hɨgap, mba fhain Zisas khothɨgap ana zɨn vui gumgi gu mbigi, ana khaŋ tɨgap mben kurkurigi. Ana kurkurigi gumgi gu mbigi, mbe Fhe Bakɨme mben kora muuŋgiap, mbe ndigim, mbe ana khothɨgi. 28 Aporos khaŋ tɨgap mba gumgi gu mbigi nɨman Fhe Bakɨme buni vhuuiŋ bun nzuai. Ana Zudaiŋ suaŋgi ndɨkndɨgi mbatɨgi ŋgarkav, nta mbevav mbe nzuai. Ana mba bunin mbe nzuav, Fhe Bakɨme buni vhuuiŋ ki gavar buni vhuuin mbe nzuav, mbe hiav, khaŋ mbe nzuai “Zisas ana Fhe Bakɨme taagip wo gumgi gu mbigi ndir zav suaŋgiap farasarigi guma ma.”

18:2 Ro 16.3; 1 Ko 16.19; 2 T 4.19

18:3 FG 20.34; 1 Ko 4.12; 1 Te 2.9; 2 Te 3.8

18:5 FG 9.22; 17.3; 17.14-15; 18.28

18:6 Ese 18.13; FG 13.45-46; 13.51; 20.26; 1 Pi 4.4

18:8 1 Ko 1.14

18:9 Jos 1.9; Ais 41.10; Jer 1.8; 1.18-19; Mt 28.20; Zo 10.1; FG 23.11; 1 Ko 2.3

18:14 FG 23.29; 25.11; 25.19

18:15 Zo 18.31; FG 23.29; 25.18-19

a18:17 Mbe mba fhain tuituigiap Grikin kama kaŋgi fhuvara. Mba Fhe Bakɨme buni vhuuiŋ kaŋgiap nta kheri gumgi mbari, mbe kha ndɨkndɨga mbui, mbe Zudaiŋ nduarira wari wo guman pana vhegap, ana shogi.

18:18 Nam 6.18; FG 21.24; Ro 16.1

b18:18 Mbe Zudaiŋ khaŋ mbui, mbe kama havharan buna thuen Fhe Bakɨme phorgɨ suaŋgip, mbe wo pani shɨɨŋ thav fhura kɨv kɨv, mbe mba Fhe Bakɨme suaŋgi bigen muunga tuk hɨgɨrga. Mbe mba bigen muuŋgip, mbe za wari wo pani shɨrga.

18:19 FG 17.17; Ro 1.10; 1 Ko 4.19; Hi 6.3; Ze 4.15

18:25 FG 19.3; Ro 12.11

18:26 FG 19.8

18:27 FG 9.22; 17.3; 18.5; 1 Ko 3.6; 2 Ko 3.1