Jon Osirizir Akar Aghuim
O
Jon
Akar faragha zuim
Jon Osirizir Akar Aghuimɨn akɨnafarim, a kamaghɨn mɨgɨa ghaze, Iesus a “Godɨn Akam uabɨ gumazimɨn mɨn oto. God anemadazɨma an en tongɨn iti.” Jon kamaghɨn ifonge, gumazamiziba bar nɨghnɨzir gavgavim Godɨn Otarim Iesusɨn ikiam. Egh me kamaghɨn fogh suam, Iesus a Gumazir God Uam E Iniasa Mɨsevezim. Jon kamaghɨn fo, gumazamizir nɨghnɨzir gavgavim Iesusɨn itiba, me ikɨrɨmɨrir aghuarir zurara itim iniam. Kamaghɨn an akɨnafarir kam osiri. (Nɨ Jon 20:31ɨn gan.)
Jon faragha e mɨkeme, Akar fomɨra God ko itir kam, kar Iesusra. Egha gɨn Jon Iesusɨn mirakelbar eghaghanibar gun mɨgei. Eghtɨ e dar gan fogh suam, Iesus a Gumazir God Uam E Iniasa Mɨsevezim, a Godɨn Otarim. Jon uaghan Iesus amizir mirakelbar akar mɨngaribar e mɨkeme. Ezɨ e gumazamizir mabar gari, me nɨghnɨzir gavgavim Iesusɨn ikiava an gɨn zui. Ezɨ marazi nɨghnɨzir gavgavim an ikian aghua.
Akar sapta 13--17ɨn itiba, Iesusɨn apaniba dɨmagarimɨn an suirazimɨn dughiamɨn otivizir araziba, Jon a dagh eghari. Dɨmagarir kam, Iesus uan suren gumaziba ko ikia mɨgɨrɨgɨar aghuir avɨriba me ganɨngi. Ezɨ gɨn apaniba Iesusɨn suiragha a kot gatɨgha, a isa ter ighuvimɨn a gafu. Akar abuananam, Iesus mozimɨn ua dɨkavizɨ, an suren gumaziba an gani.
Bizir e dughiar avɨribar Jonɨn akɨnafarimɨn garir mam, a kamakɨn, Iesus nguazimɨn itir gumazamizibar dabirabimɨn bizibar gara da isa akar isɨn zuimɨn dav gei. Ezɨ amɨnimɨn akam, ko dɨpamɨn akam, ko bretɨn akam, ko angazangarimɨn akam, ko wainɨn ikarɨzimɨn akam, ko sipsipbar garir gumazimɨn akam, dɨpenimɨn tiar akamɨn akam, bizir kaba Jonɨn akɨnafarimɨn aven iti.
Akam gumazimɨn mɨn otogha iza gumazamizibar tongɨn iti
1
(Sapta 1)
Akar Ikɨrɨmɨrir Zurara Itim Anɨdim, a gumazimɨn mɨn oto
Snd 8:22, 8:30, Jo 17:5, Fl 2:6, Kl 1:17, 1 Jo 1:1-2, MAA 1:2, 19:13 Aghuzir Akaba 8:22; 8:30; Jon 17:5; Filipai 2:6; Kolosi 1:17; 1 Jon 1:1-2; Akar Mogomem 1:2; 19:13Bar fomɨra fomɨra, biziba bar tɨghar otivamin dughiam, Akam iti. Akar kam God ko iti, egha a uabɨ God. Stt 1:1 Jenesis 1:1Bar fomɨra fomɨra Akam God ko iti.
Jo 1:10, 1 Ko 8:6, Ef 3:9, Kl 1:16-17, Hi 1:2 Jon 1:10; 1 Korin 8:6; Efesus 3:9; Kolosi 1:16-17; Hibru 1:2Ezɨ Akar kamɨn, God biziba bar dar ingarizɨma, da otifi. Ezɨ bizitam tuavir igharazitamɨn otozir puvatɨ. Akam uabɨ bizibagh amizɨma, da otifi. Jo 5:26, 8:12, 9:5, 1 Jo 5:11 Jon 5:26; 8:12; 9:5; 1 Jon 5:11Egha Akar kamra, a zurara itir ikɨrɨmɨrir aghuarimɨn mɨngarim. Ezɨ ikɨrɨmɨrir aghuarir kam, a uaghan gumazamiziba angazangarim me ganɨdi. Jo 3:19 Jon 3:19Ezɨ angazangarir kam a mɨtatemɨn isima, mɨtatem anevaraghava anemungezir puvatɨ.
Mt 3:1, Mk 1:4, Lu 1:13-17, 1:76, 3:1-2, Jo 1:33 Matyu 3:1; Mak 1:4; Luk 1:13-17; 1:76; 3:1-2; Jon 1:33Ezɨ God gumazir mam amada, an ziam Jon. Ap 19:4 Aposel 19:4An akam akunasa ize. An angazangarir kamɨn akamɨn gun mɨkɨmtɨma, gumazamiziba bar moghɨra a baraghɨva nɨghnɨzir gavgavim an ikiam. A ingangarir kam damuasa ize. Jo 1:20 Jon 1:20Egha Jon uabɨ angazangarir kam puvatɨ. An angazangarir kamɨn akamɨn gun mɨkɨmasa ize. Ais 49:6, Jo 1:4, 8:12, 1 Jo 2:8 Aisaia 49:6; Jon 1:4; 8:12; 1 Jon 2:8Ezɨ angazangarir kam guizbangɨn angazangarim. Egha nguazir kamɨn izegha gumazamiziba bar angazangarim me ganɨdi.
10  Jo 1:3, 17:25, Hi 1:2, 11:3 Jon 1:3; 17:25; Hibru 1:2; 11:3Akam nguazir kamɨn iti. An gavgavimɨn, God nguazir kamɨn ingari, ezɨ nguazimɨn itir gumazamiziba a gɨfozir puvatɨ. 11  Lu 19:14, Ap 3:26, 13:46 Luk 19:14; Aposel 3:26; 13:46A uan nguibamra ghuzɨma an anababa an aghuagha a inizir puvatɨ. 12  Ro 8:15, Ga 3:26, 2 Pi 1:4, 1 Jo 3:1 Rom 8:15; Galesia 3:26; 2 Pita 1:4; 1 Jon 3:1Ezɨ gumazamizir maba a ini, egha nɨghnɨzir gavgavim an ziamɨn iti. Kamaghɨn amizɨ, a me gamizɨma me Godɨn boribar mɨn otifi. 13  Jo 3:3-6, Je 1:18, 1 Pi 1:23 Jon 3:3-6; Jems 1:18; 1 Pita 1:23Me amebaba ko afeziabar ghuzibar otifi, o mɨkarzibar ifongiamɨn, o gumazimɨn ifongiamɨn Godɨn boribar otivizir pu. Bar puvatɨ. God uabɨ me gamizɨma me an boribar otifi.
14  Ais 60:1-2, Mt 1:16, 1:20, Lu 9:32, Jo 2:11, Ro 1:3-4, Ga 4:4, Fl 2:7, Kl 1:19, 1 Ti 3:16, Hi 2:11-16 Aisaia 60:1-2; Matyu 1:16; 1:20; Luk 9:32; Jon 2:11; Rom 1:3-4; Galesia 4:4; Filipai 2:7; Kolosi 1:19; 1 Timoti 3:16; Hibru 2:11-16Akam uabɨ gumazimɨn mɨn oto. A bar Godɨn Otarir vamɨra, ezɨ God a gamizɨ a Godɨn gavgavim ko angazangarim ini. Ezɨ God anemadazɨma an en tongɨn iti. Ezɨ e an gavgavim ko angazangarimɨn gani. Ezɨ apangkuvim ko guizɨn akam bar a gizɨfa.
15  Mt 3:11, Lu 3:16, Jo 1:27-32, 8:58, Kl 1:17 Matyu 3:11; Luk 3:16; Jon 1:27-32; 8:58; Kolosi 1:17Ezɨ Jon gumazir kamɨn gun me mɨgei. Egha pamten dɨa ghaze, “A gumazir kam, kɨ faragha an gun ia mɨkemegha gɨfa. Kɨ kamaghɨn mɨgei, ‘Gumazir nan gɨn izim, a bar fomɨra iti, ezɨ nan amebam gɨn na bate. Kamaghɨn amizɨ, an gavgavim bar nan gavgavim gafira.’ ” 16  Jo 3:34, Ef 1:6-8, Kl 1:19, 2:9-10 Jon 3:34; Efesus 1:6-8; Kolosi 1:19; 2:9-10Ezɨ apangkuvim bar a gizɨfa, ezɨ a uan apangkuvimɨn a dughiar avɨribar bar deravɨra e gami. 17  Kis 34:28, lo 4:44, Jo 8:32, Ro 3:24, 6:14, 10:4 Ua Me Ini 34:28; Godɨn Araziba 4:44; Jon 8:32; Rom 3:24; 6:14; 10:4Guizbangɨra, Moses Osirizir Araziba, God e bagha da isa Moses ganɨngizɨ, Moses e ganɨngi. Ezɨ God, Krais Iesusɨn aven apangkuvim ko guizbangɨn arazim en aka. 18  Kis 33:20, Mt 11:27, Lu 10:22, Jo 6:46, 1 Ti 1:17, 6:16, 1 Jo 4:9, 4:12, 4:20 Ua Me Ini 33:20; Matyu 11:27; Luk 10:22; Jon 6:46; 1 Timoti 1:17; 6:16; 1 Jon 4:9; 4:12; 4:20Gumazitam bar Godɨn ganizir puvatɨ. Ezɨ kar Godɨn Otarir vamɨra, a uabɨ God, egha a bar Godɨn boroghɨra iti. A uabɨra God en aka.
Jon Gumazamiziba Ruer Gumazim,
an akam akuri
(Matyu 3:1-12; Mak 1:7-8; Luk 3:15-17)
19  Jo 5:33 Jon 5:33Ezɨ Judan gumazir aruaba, me ofa gamir gumazir maba ko Livain gumazir maba amadazɨ, me Jerusalem ategha Jon bagha iza kamaghɨn an azara, “Nɨ tinara?”
20  Lu 3:15-16, Jo 3:28, Ap 13:25 Luk 3:15-16; Jon 3:28; Aposel 13:25Ezɨ Jon bighavɨra mɨgɨa akam modir puvatɨ. A kamaghɨn mɨgei, “Kɨ God Ua Gumazamiziba Iniasa Mɨsevezir Gumazim puvatɨ.”* Grighɨn akamɨn, God Ua Gumazamiziba Iniasa Mɨsevezir Gumazim, me a dɨbora ghaze, “Krais.”
21  Lo 18:15-18, Mal 4:5, Mt 11:14, 17:10-13, Jo 6:14, 7:40 Godɨn Araziba 18:15-18; Malakai 4:5; Matyu 11:14; 17:10-13; Jon 6:14; 7:40Ezɨ me an azara, “Nɨ tinara? Nɨ ti Elaija, o?”
Ezɨ a kamaghɨn mɨgei, “Puvatɨ.”
Ezɨ me kamaghɨn a mɨgei, “Nɨ ti Godɨn akam inigha izir gumazir kamra, e nɨ mɨzuai.”
Ezɨ a men akam ikaragha ghaze, “Puvatɨ.”
22 Kamaghɨn amizɨma, me uam an azara, “Nɨ bar tinara? E ikarvazir aghuitam inigh mangɨva gumazir e amadazibav kɨmam. Nɨ manmaghɨra uabɨ mɨgei?”
23  Ais 40:3, Mt 3:3, Mk 1:3, Lu 3:4 Aisaia 40:3; Matyu 3:3; Mak 1:3; Luk 3:4Ezɨ Jon kamaghɨn mɨgei:
 
“Kɨ gumazir kamɨn tiarim,
kɨ gumazamiziba puvatɨzir danganimɨn ikia egha kamaghɨn dɨa mɨgei,
‘Ia Ekiam baghɨva
tuaviba azenɨva, dar kɨr.’ ”
 
(Kar akar Godɨn akam inigha izir gumazim Aisaia fomɨra osirizim.)
24 Gumazir kaba, Farisiba me amangizɨ me ize. 25  Mt 21:25, Jo 1:33 Matyu 21:25; Jon 1:33Egha me kamaghɨn Jonɨn azara, “Nɨ Gumazir God Ua Gumazamiziba Iniasa Mɨsevezim puvatɨgh, egh nɨ Elaija puvatɨgh, nɨ Godɨn akam inigha izir gumazir kam puvatɨ, egha nɨ tizimsua gumazamiziba rue?”
26 Ezɨ Jon kamaghɨn men akam ikaragha ghaze, “Kɨ dɨpamɨn me rue. Ezɨ gumazir mam ian tongɨn iti, ia a gɨfozir puvatɨ. 27  Jo 1:15, 1:30, Ap 13:25, 19:4 Jon 1:15; 1:30; Aposel 13:25; 19:4A gumazir kam, a nan gɨn izi. Kɨ an dagarir asuabar beniba fɨran ibura.” 28  Mt 3:6, Jo 10:40 Matyu 3:6; Jon 10:40Jon Betanin nguibamɨn ikia akar kam me mɨkeme, nguibar kam Jordanɨn Fanemɨn vongɨn iti. Danganir kamɨn Jon gumazamiziba rue.
Iesus a Godɨn Sipsipɨn Nguzim
29  Kis 12:3, Ais 53:6-7, 53:11, Jo 1:36, Ap 8:32, 1 Ko 15:3, 1 Pi 1:19 Ua Me Ini 12:3; Aisaia 53:6-7; 53:11; Jon 1:36; Aposel 8:32; 1 Korin 15:3; 1 Pita 1:19Ezɨ amɨmzaraghan Jon Iesusɨn garima an a bagha izi. Ezɨ Jon kamaghɨn mɨgei, “Ia munagh gan! Munar Godɨn Sipsipɨn Nguzim. A nguazimɨn itir gumazamizibar arazir kuraba gɨn amadi! 30  Jo 1:15, 1:27 Jon 1:15; 1:27A gumazir kam, kɨ fomɨra kamaghɨn an gun mɨkeme, ‘Gumazir nan gɨn izim, a bar fomɨra iti, ezɨ nan amebam gɨn na bate. Kamaghɨn amizɨ, an gavgavim bar nan gavgavim gafira.’ 31 Kɨ uabɨ a gɨfozir puvatɨ, a tina. Kɨ gumazir kam aghurightɨma, Israelɨn gumazamiziba a gɨfoghasa, kamaghɨn kɨ iza dɨpamɨn gumazamiziba rue.”
32  Mt 3:16, Mk 1:10, Lu 3:22 Matyu 3:16; Mak 1:10; Luk 3:22Egha Jon ua kamaghɨn an gun mɨgei, “Kɨ garima Godɨn Duam kuarazir bunbamɨn mɨn Godɨn Nguibam ategha mɨghegha izaghira gumazir kam gisɨn iti. 33  Mt 3:11, Lu 3:2-3, Ap 1:5, 2:4, 19:6 Matyu 3:11; Luk 3:2-3; Aposel 1:5; 2:4; 19:6Kɨ uabɨ a gɨfozir puvatɨ. God dɨpamɨn gumazamiziba ruasa na amadazɨ kɨ ize. A faragha kamaghɨn na mɨkeme, ‘Nɨ gantɨma, Godɨn Duam izighirɨghɨva, gumazitam gisɨn ikiam, a gumazir kamra, a Godɨn Duamɨn gumazamiziba ruam.’ 34  Mt 3:17, 17:5, 27:54 Matyu 3:17; 17:5; 27:54Kɨ uabɨ bizir kamɨn ganigha egha an gun kamaghɨn ia mɨgei, gumazir kamra, a Godɨn Otarim.”
4plan gumaziba Iesusɨn suren gumazibar otifi
35 Egha amɨmzaraghan Jon uan suren gumazir mamning ko ua danganir kamɨn tuivighav iti. 36  Jo 1:29 Jon 1:29Egha a garima Iesus a gitavɨrazɨma, Jon aning mɨgei, “Gua gan! Kar Godɨn Sipsipɨn Nguzim!” 37 Ezɨ suren gumazir kamning a barazima a kamaghɨn akar kam mɨkemezɨma, aning ghua Iesusɨn gɨn zui.
38 Ezɨ Iesus ikɨgha gara aningɨn azara, “Gua tizim buri?”
Ezɨ aning an azara, “Rabi, nɨ dɨpenir manamɨn iti?” (Ziar kam “Rabi,” an mɨngarim kamakɨn, “Tisa.”)
39 Ezɨ Iesus kamaghɨn aning mɨgei, “Gua izɨ ganigh.” Ezɨ aning ghua dɨpenir a itimɨn gari. Dughiam, 4 kloghɨn guaratɨzim. Ezɨ dughiar kamɨn aning a ko iti.
40  Mt 4:18-20 Matyu 4:18-20Egha Andru, a Iesusɨn gɨn zuir gumazir kamningɨn mav. A Saimon Pitan aveghbuam. 41  1 Sml 2:10, Sng 2:2, Jo 4:25 1 Samuel 2:10; Onger Akaba 2:2; Jon 4:25Egha Andru Iesus ategha maghɨra ghua uan aveghbuam Saimon batogha, kamaghɨn a mɨgei, “E Mesaian gani.” (Ziar kam “Mesaia,” a kamakɨn, “Gumazir God Ua E Iniasa Mɨsevezim.”)
42  Mt 16:18, Mk 3:16 Matyu 16:18; Mak 3:16Egha Andru Saimon inigha Iesus bagha ghu. Ezɨ Iesus an gara kamaghɨn a mɨgei, “Nɨ Saimon, Jonɨn Otarim. Eghtɨ me gɨn ziam ‘Sifas’ nɨ darɨgh nɨ dɨponam.” (Ziar kam “Sifas,” a ziar kam “Pitan,” mɨrara ghu. An mɨngarim kamakɨn, “Dagɨam.”) Ziar kam Sifas, an Aramɨn akam ize. Dughiar kamɨn a Judabar akam. Ezɨ ziar kam Pita, a Grighɨn akamɨn ize.
Iesus Filip ko Natanielɨn dia
43  Mt 8:22, Mk 2:14 Matyu 8:22; Mak 2:14Egha amɨmzaraghan, Iesus Galilin Distrighɨn mangasa. Egha a ghua Filip batogha, kamaghɨn a mɨgei, “Nɨ nan gɨn izɨ!” 44 (Filip a Betsaidan nguibamɨn gumazir mam. Andru ko Pitan nguibam, Betsaida.)
45  Stt 3:15, 49:10, Lo 18:18, Ais 7:14, 9:6, Jer 23:5, Ese 34:23, Sek 6:12, Mt 2:23 Jenesis 3:15; 49:10; Godɨn Araziba 18:18; Aisaia 7:14; 9:6; Jeremaia 23:5; Esekiel 34:23; Sekaraia 6:12; Matyu 2:23Ezɨ Filip ghua Nataniel batogha kamaghɨn a mɨgei, “E gumazir kamɨn ganigha gɨfa, Moses fomɨra Judan Arazibar Akɨnafarim osira gumazir kamɨn gun osiri. Ezɨ Godɨn akam inigha izir gumaziba uaghan gumazir kamɨn gun osiri. A Nasaretɨn nguibamɨn gumazim Iesus, a Josepɨn otarim.”
46  Jo 7:41, 7:52 Jon 7:41; 7:52Ezɨ Nataniel kamaghɨn an azara, “Akurvazir bizir aghuitam Nasaretɨn nguibamɨn otivam? Ti puvatɨgham!”
Ezɨ Filip kamaghɨn a mɨgei, “Nɨ izɨ ganigh.”
47  Sng 32:2, Jo 8:39, Ro 2:28, 9:6 Onger Akaba 32:2; Jon 8:39; Rom 2:28; 9:6Ezɨ Iesus garima Nataniel a bagha izi. Ezɨ a kamaghɨn mɨgei, “Ia ganigh. Gumazir izir kam, a guizbangɨra Israelɨn gumazim. Ezɨ ifavarir akatam ko ifavarir arazir tam an itir puvatɨ.”
48 Ezɨ Nataniel kamaghɨn Iesusɨn azara, “Nɨ manmaghɨn na gɨfo?” Ezɨ Iesus kamaghɨn an akam ikaragha ghaze, “Filip tɨghar nɨn dɨmamin dughiamɨn, nɨ temer fighɨn povimɨn itima, kɨ nɨn gani.”
49  Mt 14:33, 16:16, 27:42, Mk 3:11, Jo 12:13 Matyu 14:33; 16:16; 27:42; Mak 3:11; Jon 12:13Ezɨ Nataniel akar kam baregha kamaghɨn a ikaragha ghaze, “Tisa, nɨ Godɨn Otarim! Nɨ Israelian Atrivim!”
50 Ezɨ Iesus kamaghɨn a mɨgei, “Kɨ kamaghɨn nɨ mɨgei, nɨ temer fighɨn povimɨn itima, kɨ nɨn gani. Ezɨ bizir muziarir kamɨn, nɨ nɨghnɨzir gavgavim nan iti. Nɨ gɨn bizir ekiabar gantɨ da bizir kam bar a gafiragham.”
51  Stt 28:12, Mt 4:11, Lu 2:9, 2:13 Jenesis 28:12; Matyu 4:11; Luk 2:9; 2:13Egha Iesus ua kamaghɨn me mɨgei, “Kɨ guizbangɨra ia mɨgei, ia gɨn Godɨn Nguibamɨn gantɨ a kuighirɨghtɨ, ia Godɨn enselbar gantɨ da Gumazamizibar Otarim bagh ghuavanang, ua izighiram.”

1:1: Snd 8:22, 8:30, Jo 17:5, Fl 2:6, Kl 1:17, 1 Jo 1:1-2, MAA 1:2, 19:13

1:1: Aghuzir Akaba 8:22; 8:30; Jon 17:5; Filipai 2:6; Kolosi 1:17; 1 Jon 1:1-2; Akar Mogomem 1:2; 19:13

1:2: Stt 1:1

1:2: Jenesis 1:1

1:3: Jo 1:10, 1 Ko 8:6, Ef 3:9, Kl 1:16-17, Hi 1:2

1:3: Jon 1:10; 1 Korin 8:6; Efesus 3:9; Kolosi 1:16-17; Hibru 1:2

1:4: Jo 5:26, 8:12, 9:5, 1 Jo 5:11

1:4: Jon 5:26; 8:12; 9:5; 1 Jon 5:11

1:5: Jo 3:19

1:5: Jon 3:19

1:6: Mt 3:1, Mk 1:4, Lu 1:13-17, 1:76, 3:1-2, Jo 1:33

1:6: Matyu 3:1; Mak 1:4; Luk 1:13-17; 1:76; 3:1-2; Jon 1:33

1:7: Ap 19:4

1:7: Aposel 19:4

1:8: Jo 1:20

1:8: Jon 1:20

1:9: Ais 49:6, Jo 1:4, 8:12, 1 Jo 2:8

1:9: Aisaia 49:6; Jon 1:4; 8:12; 1 Jon 2:8

1:10: Jo 1:3, 17:25, Hi 1:2, 11:3

1:10: Jon 1:3; 17:25; Hibru 1:2; 11:3

1:11: Lu 19:14, Ap 3:26, 13:46

1:11: Luk 19:14; Aposel 3:26; 13:46

1:12: Ro 8:15, Ga 3:26, 2 Pi 1:4, 1 Jo 3:1

1:12: Rom 8:15; Galesia 3:26; 2 Pita 1:4; 1 Jon 3:1

1:13: Jo 3:3-6, Je 1:18, 1 Pi 1:23

1:13: Jon 3:3-6; Jems 1:18; 1 Pita 1:23

1:14: Ais 60:1-2, Mt 1:16, 1:20, Lu 9:32, Jo 2:11, Ro 1:3-4, Ga 4:4, Fl 2:7, Kl 1:19, 1 Ti 3:16, Hi 2:11-16

1:14: Aisaia 60:1-2; Matyu 1:16; 1:20; Luk 9:32; Jon 2:11; Rom 1:3-4; Galesia 4:4; Filipai 2:7; Kolosi 1:19; 1 Timoti 3:16; Hibru 2:11-16

1:15: Mt 3:11, Lu 3:16, Jo 1:27-32, 8:58, Kl 1:17

1:15: Matyu 3:11; Luk 3:16; Jon 1:27-32; 8:58; Kolosi 1:17

1:16: Jo 3:34, Ef 1:6-8, Kl 1:19, 2:9-10

1:16: Jon 3:34; Efesus 1:6-8; Kolosi 1:19; 2:9-10

1:17: Kis 34:28, lo 4:44, Jo 8:32, Ro 3:24, 6:14, 10:4

1:17: Ua Me Ini 34:28; Godɨn Araziba 4:44; Jon 8:32; Rom 3:24; 6:14; 10:4

1:18: Kis 33:20, Mt 11:27, Lu 10:22, Jo 6:46, 1 Ti 1:17, 6:16, 1 Jo 4:9, 4:12, 4:20

1:18: Ua Me Ini 33:20; Matyu 11:27; Luk 10:22; Jon 6:46; 1 Timoti 1:17; 6:16; 1 Jon 4:9; 4:12; 4:20

1:19: Jo 5:33

1:19: Jon 5:33

1:20: Lu 3:15-16, Jo 3:28, Ap 13:25

1:20: Luk 3:15-16; Jon 3:28; Aposel 13:25

*1:20: Grighɨn akamɨn, God Ua Gumazamiziba Iniasa Mɨsevezir Gumazim, me a dɨbora ghaze, “Krais.”

1:21: Lo 18:15-18, Mal 4:5, Mt 11:14, 17:10-13, Jo 6:14, 7:40

1:21: Godɨn Araziba 18:15-18; Malakai 4:5; Matyu 11:14; 17:10-13; Jon 6:14; 7:40

1:23: Ais 40:3, Mt 3:3, Mk 1:3, Lu 3:4

1:23: Aisaia 40:3; Matyu 3:3; Mak 1:3; Luk 3:4

1:25: Mt 21:25, Jo 1:33

1:25: Matyu 21:25; Jon 1:33

1:27: Jo 1:15, 1:30, Ap 13:25, 19:4

1:27: Jon 1:15; 1:30; Aposel 13:25; 19:4

1:28: Mt 3:6, Jo 10:40

1:28: Matyu 3:6; Jon 10:40

1:29: Kis 12:3, Ais 53:6-7, 53:11, Jo 1:36, Ap 8:32, 1 Ko 15:3, 1 Pi 1:19

1:29: Ua Me Ini 12:3; Aisaia 53:6-7; 53:11; Jon 1:36; Aposel 8:32; 1 Korin 15:3; 1 Pita 1:19

1:30: Jo 1:15, 1:27

1:30: Jon 1:15; 1:27

1:32: Mt 3:16, Mk 1:10, Lu 3:22

1:32: Matyu 3:16; Mak 1:10; Luk 3:22

1:33: Mt 3:11, Lu 3:2-3, Ap 1:5, 2:4, 19:6

1:33: Matyu 3:11; Luk 3:2-3; Aposel 1:5; 2:4; 19:6

1:34: Mt 3:17, 17:5, 27:54

1:34: Matyu 3:17; 17:5; 27:54

1:36: Jo 1:29

1:36: Jon 1:29

1:40: Mt 4:18-20

1:40: Matyu 4:18-20

1:41: 1 Sml 2:10, Sng 2:2, Jo 4:25

1:41: 1 Samuel 2:10; Onger Akaba 2:2; Jon 4:25

1:42: Mt 16:18, Mk 3:16

1:42: Matyu 16:18; Mak 3:16

1:42: Ziar kam Sifas, an Aramɨn akam ize. Dughiar kamɨn a Judabar akam. Ezɨ ziar kam Pita, a Grighɨn akamɨn ize.

1:43: Mt 8:22, Mk 2:14

1:43: Matyu 8:22; Mak 2:14

1:45: Stt 3:15, 49:10, Lo 18:18, Ais 7:14, 9:6, Jer 23:5, Ese 34:23, Sek 6:12, Mt 2:23

1:45: Jenesis 3:15; 49:10; Godɨn Araziba 18:18; Aisaia 7:14; 9:6; Jeremaia 23:5; Esekiel 34:23; Sekaraia 6:12; Matyu 2:23

1:46: Jo 7:41, 7:52

1:46: Jon 7:41; 7:52

1:47: Sng 32:2, Jo 8:39, Ro 2:28, 9:6

1:47: Onger Akaba 32:2; Jon 8:39; Rom 2:28; 9:6

1:49: Mt 14:33, 16:16, 27:42, Mk 3:11, Jo 12:13

1:49: Matyu 14:33; 16:16; 27:42; Mak 3:11; Jon 12:13

1:51: Stt 28:12, Mt 4:11, Lu 2:9, 2:13

1:51: Jenesis 28:12; Matyu 4:11; Luk 2:9; 2:13