27
Polko waŋgowore Rom uyarewero uyaró
Asa wiri yerete uni ŋundo ŋande yaró, ko nore Itali mirako* Rom yendé parámi ŋu “Itali mirako” ŋuno yora. uyarewato, yaró. Ŋunde ŋuro enendo Pol koya kusi-kusi uni kumimboya yore kuma unindoro sopo-sopo uni karo kandímo yorotaŋgurí. Sopo-sopo ŋuro owí muko Julias, ko ŋuko Okastus “Okastus” ŋuko Rom koro wiri yerete uni parámi horémboro owí ka. Ŋuro murí muko ŋandiro, wiri yerete uni parámi horé. Kuma unindoro kopo-kopo kanatape ma irisa naŋge wiri yerete unindoro owí ŋu meté korowaŋgurí. koro kuma unindoro kopo-kopo qu ka. Noreko waŋgo ka Atiramitium yendé moŋgo quno otowó. Waŋgo ŋuko Esia mira parámimo yendéne-yendéne windi tapéwore uyarewero taró. Asa, nore oro roto toŋetowó. Arisitakus, uni Masedonia mira noŋgo qu ka, Tesalonaika yendé noŋgo ŋu noreya uyaretowó.
Saraŋoní Saiton yendémo ŋuno oro waŋgo kusiyatowó. Juliasko newonde metémboro tero Pol rotoní yendémo oní topé-topémbo wutuwaŋgurí. Asa Saiton rotatoqo, matúmbo waŋgo kikiŋoyaró. Ŋunde ŋuro Saipras noko mosowí huwówore uyaretowó. Ŋu noŋgo windi karóŋoro Silisia mira koya Pambilia mira ŋuno windi tapéwore uyareyate Lisia mirako Maira yendémo ŋuno oro kusiyatowó. Ŋuno kuma unindoro sopo-sopo uni ŋu waŋgo ka Aleksandria noŋgo maheró qu Itali mirako uyareweya ŋu seqayate qenero ŋuno otowó. Ŋu noŋgo uyareto matúmbo waŋgo kikiŋoní koweyumu teyuri, yate-yate naru kumi kini tiní Nitusi yendé taŋgímo mahetowó. Matúmbo kikiŋoní anduwore uyarewero mepémo kini. Ŋunde ŋuro Kiriti noko mosowí huwówore Salamone yendé taŋgímo uyaretowó. Noko mosowí huwówore koweyumu teyuri, yate-yate yendé kano mahetowó, ŋu ŋande ye nekoyaŋgo, “Yendé Sóqewí Meté Qu,” yeyaŋgo. Ŋuko Lasia yendé taŋgímo.
Asa windi saŋano uyaretowó quno ŋundiro naru qambu ŋunde kini taró, ko naru Juda unindo kundiŋi koro naruye parámi “kundiŋi koro naruko” ŋuno o qa-qa unindoro tapá unindo Ya Surumímboro Wembó Surumí Horémo oro o qa-qa tiní Anutuko Juda unipare soso koro quhuríye se rotaró. Ŋuko Septemba ma Oktoba ŋuno tunoqeyara. ŋu komo kini taró. Ko windi toqe mahero ŋu piyimi horé taró, ŋunde ŋuro Polko ŋande yimiraró, 10 “Ye uni, no ŋande iŋoteno, ko nore watí uyarewato tiníqo, o piyimi horé tunoqeweya. Situwi, waŋgo, noreŋo yoto-yotonani ŋuya soso piyo teweya.” 11 Ŋunde yaró, quko waŋgo simburímbo mande enesó yiníqo, kuma unindoro sopo-sopo uni ŋundo waŋgo simburímboro mandí iŋaró. 12 Yendé sóqewí ŋuko, matú parámi naruko ŋuno waŋgo yendémo ŋuno meté yowero mepémo kini. Ŋunde ŋuro nore qambu qundo Finiks yendémo oro matú parámi naruko ŋuno yendémo ŋuno yowero iŋaŋgurí. Finiks ŋuko Kiriti noko mosowímboro yendé sóqewí qu ka. Ŋuko matú naruko ŋuno meté sóqewero.
Matú parámi kato waŋgo kikiŋaró
13 Asa yate matú ka wimbí parámi kini tunoqiníqo, yendé sóqewí ŋuno uyarewato, yero iŋoro waŋgo orosoyero Kiriti noko mosowímo ŋuno windi tapéwore uyaretowó. 14 Naru tukuni ta yate matú parámi horé ka “Yurakulon” yeyaŋgo qu, ŋu Kiriti noŋgo umburó. 15 Matúmbo waŋgo kikiŋoníqo, simburímbo eneŋo iŋo-iŋoyó howe uyarewero mepémo kini tero rotoní matúmbo waŋgo riní wimbo-wimbo uyaró. 16 Ŋunde uyareyate Kauta noko mosowí huwówore uyaro nore koweyumu tero waŋgo tomó ta ŋu wosato 17 waŋgo parámi quroko areró.§ “waŋgo tomó ta” ŋuko, naru rokóŋoro simburímbo utómbo kusiyoro waŋgo parámi huwómo windi saŋano wosoyaŋgurí. Quko matú parámi ŋunde quko huwoyoníqo, tomó ta ŋu wosoro parámi quroko kusiyaŋgurí. Ariní utó kumi siyoro waŋgo parámi ŋu wiwiyatoka kondériní, yero taŋgurí. Yate matúmbo kikiŋoní waŋgo Sirtis ŋuno windi tapémo tokoŋowero yero iŋoro tuwi parámi ka utómbo kusiyoro sono quroko rotaŋgurí.** “tuwi parámi” ŋunde sonono rotoyikata tuwipo waŋgo kondé wosoní waka ta uyarewero mepémo kini. Rotoyiqo, matúmbo kina kikiŋoní wimbo-wimbo uyaró. 18 Matú koya windi koya nore kondé pito niriní uya mahe teyatowó, ko saraŋoníqo, situwi se raŋi windi quroko uró. 19 Ko naru kapusayómo ŋuno kandeyembo waŋgo koro kho tewero qu se raŋi umukaró.†† Ŋunde raŋaŋgurí, waŋgoyómboro quhurí ŋuko yowosoní sono quroko rambaruru rewaŋgo koro. 20 Naru piru kosa tutu kama qeneyato matú parámi ŋundo naŋge maheyoní, nore rambaruru tewe teteto, peka, ye iŋatowó.
21 Asa naru parámi uni ŋundo o kama neyuriqo, Polko keweroyemo kaŋero yaró, “Ye uni, komo Kiriti ma rotowero yimiranowó, quko kama iŋaŋgurí. Mandene iŋaŋgurí tiníqo, kama piyo tewaŋgo. 22 Quko itaka ŋande yimiroteno, kondé kaŋi, ma sorewero. Noreko ka kama piyo tewato. Waŋgoko naŋge piyo teweya. 23 Noko Anutu koro uni qu, no eneŋo khoyó teyoteno. Suwo ŋano Anutu koro sambo simómbo‡‡ “sambo simó” ŋuko komo suki-suki Anutuko unipare kama yoriní tunoqi sambo simó yondowaró. Ko itaka eneŋo sunará teyoteŋgo. no taŋgenemo kaŋero 24 ŋande nimira, ‘Pol, ma sorewero. Keto Sisa koro mande khono ŋuno kaŋeweya. Ko iŋo, uni soso keya waŋgo quroko yoteŋgo ŋuko, Anutuko keŋo iŋoní uni ŋuya kama piyo tewaŋgo.’ 25 Ŋunde ŋuro ye kondé kaŋi. No Anutu iŋondutuwowe o tewero no nimira ŋunde naŋge teweya. 26 Quko nore kheŋgeŋoro noko mosowí kano tokoŋowato.”
Waŋgo ŋu piyo taró
27 Asa naru 14 ŋunde rotoro matúmbo waŋgo kikiŋoní Atiria koro windiwore uyatowó. Uyareto naru 14 quro suwo keweroko ŋuno waŋgo koro kho uniyó, windi tapémo maheteto, yero iŋaŋgurí. 28 Ene wondo ka utómbo kusiyoro sono quroko raŋoro sono meréŋo rokóŋaŋgurí, ko meréŋo muko mita 40 ŋundiro taró. Ko waŋgo ŋu soŋga ta uyariníqo, wondo pitu ko raŋaŋgurí muko mita 30 ŋundiro taró. 29 Ŋunde tiní sasaro tero wondo parámimo tokoŋowato, yero iŋoro áka§§ “áka” ŋuko o aini ka, quhuríyómbo waŋgo noko windi quroko yote quno ŋuno kekaŋaŋgurí. nimí kini waŋgo kundósina raŋoro kosa waka raŋowero ŋuro hariri taŋgurí. 30 Kho uni ŋundo mondó ta waŋgo rotowero ye iŋaŋgurí. Asa ko enendo nore kaná nerero ŋande yaŋgurí, “Nore áka waŋgo kembésina waŋgo tomówore raŋowe teteto,” yero waŋgo tomó ŋu utómbo kusiyoro raŋi windi saŋano uró. 31 Quko Polko sopo-sopo unindoya kuma unindoya yimiraró, “Uni ŋu waŋgo parámimo ŋano kama yuriqo, asa yendo rambaruru takawero mepémo kini.” 32 Ŋunde ŋuro kuma unindo waŋgo tomó ta ŋu re utóŋo toŋoyi kina uró.
33 Kosa raŋowero tiníqo, Polko meté uni soso o newaŋgo ye yimiraró. Ŋande yaró, “Naru 14 ŋunde kini tiní yendo sasaro tero o newero quro rukusuworo o kama neyaŋgo. 34 Quko itaka kondé yimiroteno, o ni. Ŋuko samaka yereweya. Yeko rambaruru ka kama rewaŋgo.” 35 Ŋunde yeroqo, toŋeyemo bret rero Anutu yuŋgunaŋoro romboŋero naró. 36 Niníqo, uni soso qeni newondeye rukisoyoní ene ŋuya o kumi siyoro naŋgurí. 37 Nore waŋgo quroko yatowó ŋuko uni 276 ŋundiro yatowó. 38 Kowe o mepémo ne rotoro wit rotaŋgurí ŋu se sonono raŋgurí, ŋunde tatoka waŋgo ŋu taŋo tiní, yero iŋaŋgurí.
39 Kosa raŋoníqo, noko qeneŋgurí, quko mira ŋu kama iŋaŋgurí. Ene yendé sóqewí ka quroko oro sotama ka meté quno owero qeneŋgurí. Ko waŋgo ŋuwore oweya, yero iŋaŋgurí. 40 Ŋunde ŋuro áka koro utó qu soso toŋomukoro windi quroko ŋuno rotaŋgurí. Rotoro tesaŋga ŋuko waŋgo dawore kheŋgeŋowero sopoyote ŋuro utó ŋu orosoyaŋgurí. Orosoyero tuwi parámi matúmbo huwoyote ŋu hokoyi waŋgo kheŋgeŋoro windi tapémo uyarewero taró. 41 Quko kutaqemo naŋge uyaro sotama saŋano oro kembésina sorowoní windi toqe mahero kundósina uroní piyo taró.
42 Ko kuma unindo kusi-kusi uni yurowero taŋgurí, windi saŋawore uyarero kina sorewaŋgo koro. 43 Quko kuma unindoro sopo-sopo uniyembo Pol kama khumoweya, yero iŋoro soré yiriní kama yuraŋgurí. Ko sopo-sopo ŋundo uni windi saŋawore meté uyarewaŋgo qu yimiraró, “Ye soreya uyaya nokono yurika.” 44 Ko kumi muko te puŋo se toworo ŋuwore uyarika ko kumi waŋgo piyo ta ŋuro sombé siyoya ŋuwore uyarero tapémo uyareŋgurí. Ŋundiro tero uni soso meté windi tapémo maheŋgurí.

*27:1: Rom yendé parámi ŋu “Itali mirako” ŋuno yora.

27:1: “Okastus” ŋuko Rom koro wiri yerete uni parámi horémboro owí ka. Ŋuro murí muko ŋandiro, wiri yerete uni parámi horé. Kuma unindoro kopo-kopo kanatape ma irisa naŋge wiri yerete unindoro owí ŋu meté korowaŋgurí.

27:9: kundiŋi koro naruko” ŋuno o qa-qa unindoro tapá unindo Ya Surumímboro Wembó Surumí Horémo oro o qa-qa tiní Anutuko Juda unipare soso koro quhuríye se rotaró. Ŋuko Septemba ma Oktoba ŋuno tunoqeyara.

§27:17: “waŋgo tomó ta” ŋuko, naru rokóŋoro simburímbo utómbo kusiyoro waŋgo parámi huwómo windi saŋano wosoyaŋgurí. Quko matú parámi ŋunde quko huwoyoníqo, tomó ta ŋu wosoro parámi quroko kusiyaŋgurí.

**27:17: “tuwi parámi” ŋunde sonono rotoyikata tuwipo waŋgo kondé wosoní waka ta uyarewero mepémo kini.

††27:19: Ŋunde raŋaŋgurí, waŋgoyómboro quhurí ŋuko yowosoní sono quroko rambaruru rewaŋgo koro.

‡‡27:23: sambo simó” ŋuko komo suki-suki Anutuko unipare kama yoriní tunoqi sambo simó yondowaró. Ko itaka eneŋo sunará teyoteŋgo.

§§27:29: “áka” ŋuko o aini ka, quhuríyómbo waŋgo noko windi quroko yote quno ŋuno kekaŋaŋgurí.