22
Kunum Molomdɨ en-tiañelak wɨn Yesulɨ nɨm nandɨ-kɨmkɨmnelɨñdok eñguk
1 Yesulɨ yousɨmbi, nombo ama biesɨla e-yout mandalɨ manda enɨñɨpi, ñɨndɨñ eñguk, 2 “Kunum Molomdɨ gɨñgɨtñii yambɨ-dɨkñelak wɨn ñɨndɨñ: ama wapmañ nolok nɨñañlɨ tamɨn tɨkeup tɨmbɨmbi, wapmalɨ kena gwañgwañiilɨ nanañ sina wopum tɨñmɨnelɨñdok embi, 3 manda kɨmɨpi, yoktɨ nanañ wɨn nanelɨñdok en-tiañeñguk. Tɨmbi nanañ nanalok nain indaumbi, yokñiilɨ bɨnelɨñdok kena gwañgwañii en-mulɨmbi ñañgɨlɨñ. Gan yokñiilɨ bɨmbɨla kunjit tambi, nɨm embi gɨñgɨnem pakɨlɨñ.
4 Tɨmbi ama wapmañdɨ bɨndambo kena gwañgwa dɨwɨn bo en-mupi, yokñii ep tiañeñguk enda ñɨndɨñ enɨnelɨñdok enguk, ‘Nandañ. Nak nanañna ip tɨ-wɨlɨ dɨkñet. Nokok bulmakau wapai sim ba nɨñañ dɨwɨn no gwok galkñat yandɨp si-talembi, nepek gɨtɨk tɨ-jumɨt tɨ-sam-talemɨñ. Sɨndɨ bɨumbi, nɨñanalɨ tam tɨmbetak en gɨta na sɨlɨsɨlɨ tɨna!’ 5 En-mulɨmbi, kena gwañgwañiilɨ ña manda eñguk wɨndɨñ engɨlɨñ, gan yokñiilɨ mandanjɨ nandɨ-kɨmnembi ñañgɨlɨñ. Dɨwɨndɨ nanañ kenanjɨnan ñañgɨlɨñ, dɨwɨndɨ mɨnem kenanjɨla ñañgɨlɨñ. 6 Tɨmbi dɨwɨndɨ ama wapmañdok kena gwañgwa wɨn epbi kolan tɨ-sembi yandɨp kɨmgɨlɨñ. 7 Wɨndɨñ tɨmbɨmbi, ama wapmañdɨ gɨnañ komba dɨumbi, mik amañii en-mulɨmbi ña ama kena gwañgwa yandɨpgɨlɨñ wɨn yandɨp talembi, isɨ kwesɨ wakɨt sium dɨñguk.
8 Tɨmbɨmbi ama wapmañdɨ kena gwañgwañii dɨwɨnda ñɨndɨñ enguk, ‘Yoknailok nanañ sina tɨ-sem-talet, gan ama nak en-tiañeñgut endɨ kɨndesɨ nɨm. 9 Wɨndɨñda sɨndɨ telak mannan ñambi, amatam yambɨnetañ tuop en-tiañeum bɨmbi, wapatamdok sina dum nanañ nambɨt.’ 10 Eumbi, kena gwañgwañiilɨ enguk tuop telak man tuop ñambi, amatam kɨndesɨ ba kolasɨ yambɨñgɨlɨñ gɨtɨk ep kɨmɨn tɨmbi yanañgɨlɨmbi, nanañ nanala bɨmbi, it gɨnañ tokñeñgɨlɨñ.
11 Amatam it gɨnañnan lo pi palɨñɨlɨmbi, ama wapmañdɨ yambep loñguk. Lombi yambɨñɨpi kañguk wɨn: ama nolɨ dasindasin nain wolok dɨndɨm sɨnɨk yokñiila emgɨlɨñ wɨn nɨm dasimbi, bɨ pipalɨm kañbi 12 nɨ-nandɨñguk, ‘Notna, nɨtek tɨmbi dɨk dasindasin gamɨt wɨn nɨm dasimbi bɨñ?’ Eumbi, ama walɨ manda nɨmnat palɨmbi, 13 ama wapmañdɨ kena gwañgwañii enbi eñguk, ‘Sɨndɨ kii kesi toalɨ topbi, pawan kolɨ pɨmbi, kɨlɨm gɨnañ palen.’ ” Yesulɨ e-yout manda wandin embi yousɨmbi eñguk, “Kɨlɨm gɨnañ amalɨ mano kwɨlɨm tɨmbi, manjɨ sɨ-gɨlɨm danekalɨñ. 14 Nandañ. Kunum Molomdɨ amatam asup en-tiañelak, gan noñgan noñgan mandan nandɨmbi bañ endɨñgot ep kasɨlelak.”
Falisi amalɨ Yesu sɨsoñ tɨñmɨnep nandɨmbi, takis mɨnem kɨmɨkɨmɨttok plon nɨ-nandɨñgɨlɨñ
15 Tɨmbi Falisi amalɨ Yesu manda plon kɨmɨtnelɨñdok nandɨmbi, ña kɨmɨn tɨmbi, mandalɨ sɨsoñ tɨñmɨnepi e-sambat tɨñgɨlɨñ. Tɨ-talembi, 16 nɨsɨlok gwañgwanjii dɨwɨn gɨt ama wapmañ Elot endok sambalii dɨwɨn *Falisi amalɨ takis mɨnem Roma ama wapmañda mɨmɨn wala nandum pɨumbi, Elottok sambaliilɨ wala nandum kɨndem dañguk. en-mulɨmbi ñambi nɨñgɨlɨñ, “Endaut, nɨndɨ dɨkok kusaka nandamɨñ, dɨk juluñ manda nɨm embi, biañgangot pa elañ, Anutulɨ nɨndɨ nɨtek kuneñdok nandɨlak wɨn lolon ba pɨmbɨn gɨtɨk mɨsɨmɨsɨ nɨmnat tuopkan nɨnɨ-daut nɨm tɨ-nɨmlañ. 17 Wala tɨmbi gan-nandɨnambi nɨnbekañ: Romalok ama wapmañ Sisa enda takis mɨnem mamɨñ wala nandum dɨndɨm elak ba nɨtek?”
18 Wɨndɨñ eumbi, Yesulɨ kolan tɨñmɨnepi nandɨñgɨlɨñ wɨn ka-nandɨmbi enguk, “Sɨndɨ ama manjɨ manbenjɨ malet nomɨk, mandalɨ sɨsoñ tɨ-namnepi bañ ba? 19 Takis mɨnem pa kɨmɨkamɨñ mɨnem wɨn no daut namɨt” eumbi, mɨnem kwandai satnin no ña tɨke bɨ daulmɨñgɨlɨñ. 20 Tɨmbi Yesulɨ en-nandɨmbi eñguk, “Mɨnem plon ama walan gɨt kot kundit wɨn nindoñ?” 21 Eumbi nɨñgɨlɨñ, “Wɨn Sisaloñ”. Wɨndɨñ eumbi enguk, “Ale, Sisalok gɨñgɨt wɨn Sisala tambane mɨnekalɨñ, tɨmbi Anutulok gɨñgɨt wɨn Anutula tambane mɨnekalɨñ.” 22 Wɨndɨñ eumbi, nandɨ piasat tɨmbi bimbi pɨ ñañgɨlɨñ.
Sadusi amalɨ Yesu sɨsoñ tɨñmɨnep nandɨmbi, kɨmnan nanin mɨlamɨlattok plon nɨ-nandɨñgɨlɨñ
23 Sandap wolondañgan Sadusi ama dɨwɨn endɨ Yesuloñ bɨñgɨlɨñ. (Ama walɨ ‘Ama sembañ endɨ nɨm mɨlamɨlattok’ wɨndɨñ pa eañ.) Endɨ Yesuloñ bɨmbi, ñɨndɨñ nɨ-nandɨmbi 24 eñgɨlɨñ, “Endaut. Endɨkñe manda Moselɨ kɨmɨt-nɨmguk walɨ ñɨndɨñ elak: ama nolɨ yamɨn pap sembɨlakta, endok sambat nɨm talenelɨñdok kwayañlɨ endok tamɨn kanjalɨ tɨkembi, dallok kɨnjan gwañgwa bɨsat ep tɨmbɨ indanekalɨñ. ✡Lo 25:5, Stat 38:8 25 Wɨndɨñda, dakwaya kɨt tambon tɨpet endɨ ñolok kuñgɨlɨñ. Tɨmbi tualɨ tam no tɨkembi kukap, komblin nɨmnat yamɨn papi sembɨñguk. Sembumbi, monalɨ tam wakangot tɨkeñguk. 26 Tɨkembi, endɨ bo wɨndɨñgangot yamɨn papi sembɨñguk. Tɨmbi gwik endɨ bo wɨndɨñgangot tɨñguk. Tɨmbɨm ña gwik konjok endok plon taleñguk. 27 Endɨ gɨtɨkkandɨ sembɨ-taleumbi, siñgi sɨnɨk tam walɨ bo sembɨñguk. 28 Ale, dɨk eumbi nandɨna: dakwaya endɨ gɨtɨktɨ tam wɨn tɨkeñgɨlɨñ, wala tɨmbi ama sembɨñgɨlɨñ endɨ mɨlamɨlat nainnan mɨlalɨmbi, ama kɨt tombon tɨpet endoñ nanin ama nindɨ sɨnɨk tam wɨn tɨkeukak?”
29 Eumbi tambane enguk, “Sɨndɨ Anutulok mandan youyoulɨn patak wolok kusei ba endok gembɨn nɨm nandɨ-dakleañ, wala tɨmbi mɨlamɨlatta nandumbi kamalalak. 30 Amatamdɨ kɨmnan nanin mɨlatmek endɨ kunumdok añelo nomɨk wapatam nɨm pa tɨnekalɨñ. 31 Tɨmbi ama sembɨmbi mɨlatnekalɨñ wolok kandañ Anutulɨ manda ñɨndɨñ sanguk wɨn sɨndɨ pinat nandɨmbi kamalañ bek, 32 ‘Natna Anutu wakan Ablaam wakɨt Aisak ba Jekop endɨ nan-wowoñ tɨ-namañ.’ ✡Kisim Bek 3:6,15,16 Endɨ bep pañnii kwelan nombo nɨm kuañ endok plon wɨndɨñ eñguk. Tɨmbi ama kaik kuañ endɨñgot Anutu nɨ-wowoñ tañ, ama sembɨsembɨn endɨ nɨm.” 33 Amatamdɨ Yesulɨ nanandɨ emguk wɨn nandɨmbi, nandɨ-gɨtɨñgɨtɨk e tɨñgɨlɨñ.
Falisi amalɨ Anutulok mandan plon Yesu sɨsoñ tɨñmɨnepi tɨ-tɨlakɨlɨñ
34 Yesulɨ Sadusi amalok manjɨ masipmɨñgukta, Falisi amalɨ wɨn nandɨmbi, bɨ kɨmɨn tɨmbi, Yesuloñ bɨñgɨlɨñ. 35 Endoññan nanin no endɨ endɨkñe manda nandɨ-tale ama. Endɨ Yesu sɨsoñ tɨñmep nɨ-nandɨmbi eñguk, 36 “Endaut. Endɨkñe manda nek ñalɨ sɨnɨk dama tɨmbi, loloñ sɨnɨk tɨlak yañ?”
37 Eumbi nɨñguk, “ ‘Sɨndɨ gɨnañjɨ wakɨt gɨnañjɨ tip ba nanandɨnjɨ gɨtɨk Wopum Anutunjɨ endok biñmɨnekalɨñ.’ ✡Lo 6:5 38 Endɨkñe manda walɨ dama sɨnɨk tɨmbi, loloñ sɨnɨk yañ. 39 Tɨmbi endɨkñe wandingangot no wɨn ñɨndɨñ, ‘Dɨk dɨtnala nandɨlañ, wɨndɨñgangot nokala nandɨñmekañ.’ ✡Wok Pris 19:18 40 Moselɨ endɨkñe manda gɨtɨk kɨmɨt-nɨmguk ba plofet amalɨ nanandɨ nɨmgɨlɨñ wolok bien endɨkñe tɨpet walɨ nɨnɨ-dakleamɨk.”
41 Falisi amalɨ kɨmɨn tɨ-palɨñɨlɨmbi, Yesulɨ ñɨndɨñ en-nandɨmbi 42 eñguk, “Mesia Anutulɨ amatamñii epeplok nɨmbɨ taleñguk wɨn sɨndɨ enda nɨtek nandañ? En nindok komblin?” Eumbi nɨñgɨlɨñ, “Endɨ ama wapmañ Devit endok komblin.” 43 Eumbi enguk, “Wɨndɨñda kusei nɨtektok Dɨndɨm Woñdɨ Devittok gɨnan nanandɨn tɨmbɨ daklembi, enlok komblin wɨn ‘Wopumna’ kɨtɨmbi, ñɨndɨñ eñguk, 44 ‘Wopum Anutulɨ Wopumnala ñɨndɨñ nɨñguk, Dɨk kɨtna dɨndɨm kandañ pipalɨmbi, nak kanjɨkkai dɨkok kapmainan yapɨlambi patnekalɨñ wolok tuop.’ ✡Kap 110:1 45 Manda wolok tuop Devittɨ Mesiala ‘Wopumna’ kɨtɨñguk, wala tɨmbi Mesialɨ nɨtek Devittok komblingot tɨmbek?” 46 Eumbi, ama biesɨ gɨtɨktɨ manda tambon no tambane nɨnelɨñdok tuop nɨm. Tɨmbi nain wolondañgan kusei kɨmɨpi, mandalɨ sɨsoñ tɨñmɨnepi ekaeka dɨwɨn tɨnep mɨsɨmbi kak biñgɨlɨñ.