7
Namandran tahu ndram masangat ipwotisingi lohongan
1 Yesu ipohowe nongnan masih aro iya tahilong tahu ndramat ihipwen, pwen iya nondriya kol ngawan Kapernawum. 2 Pe ndram hamou mepo ihohin ta hu ndram masangat,*Eng: centurion; TP: kepten bilong 100 soldia ara iro aliy, pe ndramiran hamou para poya mbulyan, ara imwa pe pakeh nakimat. 3 Pe ndramat mepo ihohin ta hu ndram masangat ara ihilong nola Yesu. Pwen ipwandrisa hu yapane kol hayah ta hu Yutah huya kili Yesu, para kaya sok yiy para kisa pe kisopwoyani ndramiran para poya mbulyan. 4 Iro mwonen husarayah husa kili Yesu, yihu rakamsi yiy tisingiy para kiya kili yiy, hupa, “Ndramat ihohin iya kili hu ndram ara, ara yiy hiyan iya, pe ilahiy para aya sopwat yiy. 5 Paratesah, yiy ara inamili worou Yutah, pe ipuli yumwa mbultere tahu Yuta towu.” 6 Pwen pe Yesu iyau iyapolo hu. Pe yiy iya pakeh suwe ndramat mepo ihohin ta hu ndram masangat ara, pwen ndramat ara ipwandrisa kowasen hu huya kili Yesu, pe hupa, “O Yapan, toimwam. Mbuna ambusi wou angandrah. Yo kunna hiyan para alahi asa nondriya suwe pwi.
7 Tehen tora ko, kolso kintewihiy para kusa nime wou pwi yi. Hapeko hiyan para apwatisingi nongan opu, pe ndramat para poya mbulyo, andre kirayah hiyan. 8 Upwai tehen toro, paratesah, yo, ara ndramat hamou mepo huiki yo uta pahandra namandran hamou ihohin isato, pe hu ndram hayah topo pahandro yi. Kapa kupwai kiya kili hamou, kupa, ‘Aya,’ pwen andre kiya; pe kapa kupwai kiya kili hamou yoro, kupa, “Asa,” pwen andre kisa. Pe kapa kupwai kiya kili ndramat para poya mbulyo, kupa, “Ambusiy iye,” pwen andre kimbusiy.”
9 Pwen iro mwonen Yesu ihilingi nongan aro, pe ilohonge soyon. Pe ipaiwani yiy iya kili hu ndramat huho ndruwan pe ipwai iya kili hu, ipa, “Upwai isa kili wawu, kunnime ndramat hamou iripo Yisrayel kinpwotisingi lohongan ndrisiyon tehe ndramat aro, ara pwi.” 10 Pwen yihu ndramat mepo ndramat ihohin iyata hu ndram ipwandrisa hu ara, ara humui huya seu pe huya nimei tehe ndramat para poya mbulen ara, ara kintayah hiyan.
Pihinau hamou mepo norun kamai imat, ara Yesu ihingini yiy isa tine
11 Pwen iyamulan hape, Yesu iyau iya kol ngawan hakol ngalan Nain. Pe ndramiran hu iyapolo hu ndramat soyon iya ara huyapolo yiy. 12 Yesu iropo isa mwonen pohomara karam namandran para kol ngawan ara, pwen huro sap nombuwe ndramat hamou huropo husa ngawan. Pe ndramat imat ara, ara noru pihinau hamou, pe yiy norun kamai hamou opu ara. Pe hu ndramira kol ara, ara soyo-soyon iya huro sura pihinau ara. 13 Iro mwonen Yapan inime pihinau ara, koyun iti yiy, pe ipwai iya kili yiy, ipa, “Mbuna arang.”
14 Pwen Yesu irikai iya ngilse pasup, pe niman iyahatek iya aliy, pe hu mepo huro sap, ara hunim o huro. Pe ipa, “Wihou, upwai isa kili wou, atine!” 15 Pwen ndramat kinmat ara, isa tine pe impwan pe iwong, pe Yesu iwiri yiy pe iyaiki yiy imui iya kili tinan.
16 Pe hu masih lohongahu ikairut, pe huro hari ngala Ngindrai, huro pa, “Poropet hamou namandran iya ara kinsarayah iripo mwalingarou. Ngindrai kinsa para kisopwat ndramiran hu.” 17 Pe nola Yesu ara ingau pe isilihi topwe kol namandran hape Yutiya, pe iyasura hu kol masih hu hora pakeh aliy.
Yesu isomwi Yohanes Ndramat para Paptais
18 Pe hu melit masih kene ara, ara yihu ndramira Yohanes huya nese ndraingan iya aliy. Pwen iyoh hilu ndramiran malmou hilsa kili yiy, 19 pe ipwandrisa hilu, hilya kili Yapan para kaya sok yiy, kapa, “Wou ndramat mepo Ngindrai kintandrangan para kisa ara, ndre yowu koro sohoni hamou hira ndron i?”
20 Pwen hilu ndramat ara hilsa kili Yesu, pe hilpa, “Yohanes Ndramat para Paptais, ipwandrisa youlu para kasa kili wou para kasok wou tehe toro: ‘Wou ara ndramat mepo Ngindrai kinpwatisingiy para andre kisa ara, ndre yowu koro sohoni hamou hira ndron i?’ ”
21 Iro mwonen lang ara, Yesu isopwoyani hu ndramat mepo neken handra-handra ilopwa hu, pe mwamwa handra-handra iro kili hu, pe irapiyani hu payit soyon iya huro ndritahu huya mawen. Pe isopwi hu ndramat soyon marahu iyoh, ara hunimnim. 22 Pwen pe ipwai imui iya kili hilu ndramat para sapiya nongan ta Yohanes malmou ara, ipa, “Walu kamui pe kaya nese ndrainga Yohanes kiya sehe melit walu kannimei pe kanhilingiy. Yihu mepo marahu iyoh, ara hunimnim; pe yihu mepo ndrikahu mwomwan, ara huropo tokai; pe yihu mepo mwamwa kawa iro kili hu, ara huya howen; pe yihu mepo ndraingahu iyui, ara ndraingahu ileu; pe yihu mepo humat, ara hutine paiwe; pe yihu mepo hundroisiy, ara huhilingi nongan hiyan. 23 Pe ndramat mepo ipwotisingi lohongan isa kili yo pe kinhindrundru pwi, ara lomwes kiro kili yiy.”
24 Iyamulan para hilu ndramat para sapiya nongan ta Yohanes, ara hilu kanmui, pwen o Yesu iwong iya kili hu ndramat soyon huro ara, iya titiye ta Yohanes toro: “Wawu yau iya kol ndrohoyin para kaya nime tesah? Parah hakou mepo nohai ita mbuiwaniy? 25 Kapa pwi, pwen wawu ya para kaya nime tesah? Ndramat hamou mepo isuluye yiy iya koyau lahayan? Pwi! Yihu mepo ngara hu kasuluye hu kaya hu koyau mepo kennehu namandran, pe ngara hu kapwes kiya melit mwayih tahu, ara ngara hu koro nondriya hu seu nonowan ata hu king. 26 Pwen wawu ya ndra para kaya nime tesah? Para kaya nime poropet hamou, ndre? Ehe! Pe yo upwai isa kili wawu tehe yiy poropet hamou, pe mbulyan ara ihou i. 27 Pwayan hu kantatuluwiy mepo itiyani yiy ara iye:
‘Animei, yo andre kupwandrisa ndramat para sapiya nongan to kiho mu kili wou, pe andre kiho mu kili wou, pe andre kiramwaniyani meresayam.’
28 Yo upwai isa kili wawu, mwalinga hu ndramat mepo hu pihin hu kanmwalahiy kinna tahu, ara hamou kinhohin kili Yohanes pwi. Hapeko sehe ndramat mepo ngalan pwi kiro kolo King Ngindrai, ara yiy ihohin iyata Yohanes.”
29 (Hu ndramat masih, pe hu ndramat para poya takis i, ara iro mwonen huhilingi nongna Yesu, ara husa pahasaniy tehe kultuwayi Ngindrai ara imwonen masih, paratesah, yihu ara, Yohanes kinsumuluwani hu. 30 Hapeko yihu Parisiy pe yihu mepo hupahas iya nongan para pwahanou, ara huiki ndruwahu iya sai hiyan mepo Ngindrai ipwainganiy iya kili hu, paratesah, Yohanes kinsumuluwani hu pwi.)
31 Pwen Yesu iro wong manau, ipa, “Yo andre kuranonoye hu ndramat hasap para mahapo ara kiya tesah? Mwensehu tehe hiyeh? 32 Yihu tehe hu mbunah ngara hu kampwan ndroho pehei pe hutora yoh iya kili hu hamou-hamou toro:
‘Yowu, yowu ra ndramiya wawu,
hapeko wawu mbuwali wawu ndraniyai;
yowu pwandreundreu,
hapeko mbuwali wawu para karang mali wawu.’
33 Yohanes Ndramat Para Paptais, ara isarayah pe kinho yan ndrinanohun pwi, pe kinho yin wain pwi. Pwen pe wawu pa, ‘Payit ita ndritan.’ 34 Pe Noru Ndramat isa pe iro namnam pe iro yin wain, pe wawu pa, ‘Yiy ara komkom—ndramat para namnam, pe ndramat para kuimwa wain.†Eng: a glutton and a drunkard; TP: em i man bilong kaikai planti tumas, na em i man bilong dring planti wain tumas Yiy ara kowase hu ndramat para poya takis, pe hu ndramat pakut tahu mwomwan.’ 35 Hapeko yihu hiyeh huwiri lohongai waison ta Ngindrai, ara hupwainganiy tehe lohongan, ara ndrokonan masih.”
Pihin hamou pakut tan mwomwan itumwi ndraikei iya ndrika Yesu
36 Pwen Parisiy hamou ipwanos Yesu para kisa namnam kisasura yiy kipiyah. Pwen pe iya seu ta Parisiy ara, pe iroh iye ngilse keyau para kinamnam. 37 Lang ara, pihin hamou para kol ngawan ara, mepo ngara kimbusi pakut mwomwan handra-handra, ara ihilong tehe Yesu iro namnam nondriya seu ata Parisiy aro. Pe isap ndraikei mangonohon layin isa, mepo iro pwisin mwayih iya, pe kennen ara namandran iya. 38 Pe isa pe iro tine ndruwa Yesu, pakeh ngondrokan, pe iro rang memesun. Pe ndruimaran ara itun iya ngondroka Yesu, pe iwiri kompayan pe iro kuwei ndruimaran iya aliy. Pe iro rahunghung iya ndrika Yesu pe itumwi ndraikei mangonohon layin ara iya aliy.
39 Pwen Parisiy mepo ipwanos Yesu isa kili yiy ara inimei. Pwen yiy imipanguluwaniy, ipa, “Kapa ndramat aro ara poropet hamou, pwen andre kipahasani kultuwayi pihin mepo niman itapo iya kili yiy ara, tehe yiy pihin hamou mepo pakut tan ara mwomwan.”
40 Pwen pe Yesu isomwi lohongan, ipa, “Simon, nongnam handra iripo kili yo, nakupwai kisa kili wou.”
Pe Simon ipa, “Kiya, ndramat para hinonou, apwai kisa kili yo.”
41 Pwen pe Yesu ipwai, ipa, “Ndramat malmou hilu nahi sombule pat ta ndramat hamou. Hamou inahi mayipou, pe hamou inahi mayimingat.‡Eng(NIV): One owed him five hundred denarii, and the other fifty. (A denarius was a coin worth about a day’s wages.); TP(Buk Baibel): Narapela i gat dinau long 100 kina, na narapela i gat dinau long 10 kina tasol. 42 Hilu malmou kene ariya, ara kanlahiy para kapo soiwi nahanah ta hilu kimui pwi. Pwen ndramat ara itali nahanah ta hilu malmou kene. Kiya, hiyeh tahilu andre ndriyan kimbuluhi yiy pwokeyan?”
43 Pe Simon isomwi yiy, ipa, “Yo upa ndre yiy mepo itali nahanah tan ihohin ara.”
Pwen Yesu ipa, “Wou aharani lohongai ara, ara imwonen.”
44 Pwen pe Yesu ipaiwani yiy iya kili pihin ara, pe ipwai iya kili Simon, ipa, “Anime pihin iye? Yo usa nondriya suwem, pe wou anpo ndran para sungeya ndriko pwi. Hapeko pihin iye, ara isungani ndriko iya ndruimaran pe ikuwei iya kompayan. 45 Wou antahunghung kinsa kili yo pwi. Hapeko pihin aro, iro mwonen usa suwem, ara iripo waiyani tahunghung isa ngondroko. 46 Wou antumwi ndraikei kinsa poyo pwi, hapeko pihin aro, ara itilingi ndraikei mangonohon isa ngondroko. 47 Pwen pe upwai sa kili wou tehe, pihin aro, ara ndriyan imbuluhi yo namandran iya, pwen pe hu pakut mwomwan soyon atan, ara Ngindrai kintaliy. Pe hiyeh mepo Ngindrai kintali hu pakut mwomwan tan hape ko, ara andre ndriyan kimbuluhi yiy hape ko yi.”
48 Pwen Yesu ipwai iya kili pihin ara, ipa, “Kuntali hu pakut mwomwan tam.”
49 Pwen pe yihu ndramat mepo huye roh pe huyewule ngilse keyau ara, ara huro panguluwaniy mwalingahu, hupa, “Yiy hiyeh, mepo ita tali hu pakut mwomwan?”
50 Pwen Yesu ipwai iya kili pihin ara, ipa, “Lohongam ndrisiyon kinmbusi wou antayah hiyan kinna mbulmara Ngindrai. Ayau, ayasura ndriya wayis.”
*7:2: Eng: centurion; TP: kepten bilong 100 soldia
†7:34: Eng: a glutton and a drunkard; TP: em i man bilong kaikai planti tumas, na em i man bilong dring planti wain tumas
‡7:41: Eng(NIV): One owed him five hundred denarii, and the other fifty. (A denarius was a coin worth about a day’s wages.); TP(Buk Baibel): Narapela i gat dinau long 100 kina, na narapela i gat dinau long 10 kina tasol.