5
Yesu ina dima koya baranai.
(Luk 6:20-23)
Yesu koroto ghamana ikitisi na ighae ku koya barana ma ivi kiimakiiyei. Kana kivikivina ipisi kurina ma vibeyebeyena ivi karei. Ivonesi bo,
“Iyavo kava kanuma ina ku nevaneva mitamitasi na God ini biibiinisi
ma ina vikiivavona na rapesiyai.
Iyavo kava etutou na God ini biibiinisi
ma ini kayokayosi.*Isa 61:2
Iyavo kava vovokuwayisi na God ini biibiinisi
ma ti na dobu ini rapenei.*Psa 37:11
Iyavo kava keta iekwekwa kirakiiyei da God ina kayowana ina kivini na God ini biibiinisi
ma ini vitesi da ina panani.*Isa 55:1-2
Iyavo kava wawaya ikamyuyuwesi na God ini biibiinisi
ma ini kamyuyuwesi.
Iyavo kava nuwanuwasi yagharina na God ini biibiinisi
ma mara sago maghighina ina kitai.*Psa 24:3-4
Iyavo kava wawaya i vikawapata erarayaragha bo wawaya ivitesi da viruwa evovoterei na God ini biibiinisi
ma ina vonesi da ti na natunatuna.
10 Iyavo kava God evovotekatekei da vitupaketowana damina eviiviiya na God ini biibiinisi
ma ti na ina vikiivavona na rapesiyai.”*1Pit 3:14
11 “Tami iyavo kava taku kubiiku wawaya iavaberowemi bo itupaketowanemi bo viberowai iwavumi na God ini biibiinimi.*1Pit 4:14 12 Kovi nuwabiibii kirakiiyei iyamna kunumai God ini miiya bubunimi. Koakovi da ikikava itupaketowanemi na nakanani peroperoveta mara katamaninai ivivi tupaketowanesi.”*2Chr 36:16; Apos 7:52
Yegai ma yasegana miibiisi.
(Mak 9:50; Luk 14:34-35)
13 “Tami na dobu kana yegai. Mikeda yegai damina ina wapa na ikikava taberai da damina ina vovira? Ke kovokovoghina. Tuna ibero, wawaya ina tawei ma ini tugudagudai.”
14 “Tami na dobu kana yasegana. Ma kwanatu koya tepanai na yaseganina ke kovokovoghina da ina gavui, wawaya peyarisi ina kitai.*Jon 8:12, 9:5 15 Ke meyani wawaya rampa ina kapuni ma bayawa vivikuratabuna kamonai ina terei. Ini rorokei da wawaya kudubisi numa kamonai yasegana ina veresi.*Mak 4:21; Luk 8:16, 11:33 16 Tuna kubiine bera biibiisi koberai da tuna nakanani ma yasegana gwabimiwai ekarakarata. Wawaya ina kitai ma ami Mamai kunumai ini ghegheni.”*1Pit 2:12
Yesu vonaviyoyovana ivi sisiyei.
17 “Ke kona notai da apisi da Moses ma peroperoveta i giruma ata kiiviwapawapai. Apisi da aviyavisina igirumi da ita tupuwa na ina tupuwa. 18 Vonavaghata avonavonemi, karako da kunuma ma dobu i ku damona na nani kamonai ke sago avi girumina gisi korekorena God ina vonaviyoyovana kamonai ina wapa. Aviyavisina ivi sisiyei na peyarina ina tupuwa.*Luk 16:17 19 Tuna kubiine tam iyai vonaviyoyovana kamonai sisiya bagibagina gisi korekorena kuni kiigiiyei, ma wawaya kuni beyebeyesi da ti yavata ini kiigiiyei na kam vava inoru kirakai God ina vikiivavona kamonai. Ma tam iyai vonaviyoyovana kamonai sisiya bagibagisi kuna nunura bubuni ma wawaya kuni beyebeyesi da ti yavata ina nunura bubuni na kam vava ina rakata God ina vikiivavona kamonai. 20 Avonavonemi, God kota votekateka kirakiiyei da Perisi damsi ma vonaviyoyovana vibeyebeyena wawayisi kota ghekuyowesi. Ke kona votekateka na God ina vikiivavona ku kamona ke kona rui.”
Nuwapughu ma kiivunuwa.
(Luk 12:57-59)
21 “Namada kovi yanei da mara katamaninai God ivona bo, ‘Ke kuna kiivunuwa. Meni wawayina kiivunuwa ina berai na tuna wawayina vitupavira ma kovogha ina panani.’*Exod 20:13; Deut 5:17 22 Ma taku avonavonemi da meni wawayina nuwanuwana ipughu varesina kurina na tuna yavata vitupavira ma kovogha ina panani. Ma bade, meni wawayina varesina ina vonatepatepani na babada Sanhidran kamonai ini tupavirei. Ma meni wawayina nuwanuwana ina pughu kirakai da varesina ina vonei bo, ‘Neghanegham!’ na ina nae ku keyama karata makamakii nonowina. 23 Tuna kubiine, mikeda am suwara God kurina ketereterei ma nani kamonai kuna notapanani da varesim kurina berona kuberai na 24 am suwara na suwara kana kema ririnai keterekuyowei ma kenae da varesim yavata koni vonapoteyana. Muriyai kuna vovira ma kuna suwara God kurina.”
25 “Wawaya ini wavum na kebera tovoni da yaghiyaghinai koni vonapoteyana. Ketiyai kona baba kona nenae vitupavira badana kurina na nani kamonai kovi vonapoteyana. Ke kuna berai na ini damanim vitupavira badana kurina. Ma tuna ina vonakiiyaragha da kubera beroi ma seri wawayina ku imana ina terem da ku gabura ina tawem. 26 Vonavaghata avonavonemi, gabura kamonai kuna makamakai da kam kovogha kudubina kuni miiya yavui ma muriyai da kuna kiibau.”
Vipekana wapawapa na berabero.
27 “Namada kovi yanei da Moses igiruma bo, ‘Wawaya ke kawam vaghata na ke yavata koni pekana.’*Exod 20:14; Deut 5:18 28 Ma taku avonavonemi, tam iyai wavine kukitakirorowei na namada nuwanuwam kamonai berabero kuberai. 29 Mikeda matamuwai aviyavisina kuna kitai ina berim da nota berona kuna notai na matam ketupamiitawei ma ketawei. Ibiibai da tupuwim nevanevana kava kuni wapai da berabero kuna voterei. Ma ibero da tupuwim kudubina ina makai ma berabero kuna beraberai na karakava God tupuwim kudubina ku keyama karakaratina ina tawei.*Mat 18:9; Mak 9:47 30 Ma bade katagheyamuwai berabero kuna berai na kekiiyaraghatawei ma ketawei, iyamna ibiibai da tupuwim nevanevana kava kuni wapai da berabero kuna voterei. Ma ibero da tupuwim kudubina ina makai ma berabero kuna beraberai na karakava God tupuwim kudubina ku keyama karakaratina ina tawei.”*Mat 18:8; Mak 9:43
Vikiitawetaweyana.
(Mat 19:9; Mak 10:11-12; Luk 16:18)
31 “Ma bade igiruma bo, ‘Tomowa kawana ina barei na kana sisiya ina girumi ma ina verei ma muriyai ina vonatawei ina nae.’*Deut 24:1-4; Mat 19:7; Mak 10:4 32 Ma taku avonavonemi, meni tomowina kawana ina barei ma ina vonatawei na berabero iberai. Ma mikeda karakava wavinena tomowa sago ina ravaghi na vipekana wapawapa eberaberai, tuna na berabero. Ma ke wavinena kava ma bade kawana wadubona yavata wavuna ina kavari. Ma meni tomowina nani wavinena iravaghi, tuna yavata na berabero eberaberai. Ma bera sago kava kubiine ani vaghinei da wawaya kawana yavata ini kiitawetaweyana. Mikeda ina vopanani da kawana ke iti patutu ma wawaya sago yavata ivi pekana na tuna maranai ini kiitawetaweyana na vaghina.”*Mat 19:9; Mak 10:11-12; Luk 16:18; 1Kor 7:10-11
Vonakiiyapa bagibagisi.
33 “Ma bade namada kovi yanei da mara katamaninai Moses igiruma bo, ‘Am vonakiiyapa bagibagina ke kuni kiigiiyei. Ma aviyavisina kuvonakiiyapa Bada kurina na keberai.’*Lev 19:12; Num 30:2; Deut 23:21 34 Ma taku avonavonemi da vonakiiyapa bagibagisi ke kona bera wapawapai. Ke kunuma vavanai konitukikita da vonakiiyapa bagibagina kona terei, iyamna tuna na God ina vikiivavo gawarina.*Jem 5:12; Isa 66:1; Mat 23:22 35 Ma bade ke dobu vavanai konitukikita da vonakiiyapa bagibagina kona terei, iyamna tuna na God kaena kana kepana. Bo ke Jerusalem vavanai konitukikita da vonakiiyapa bagibagina kona terei, iyamna tuna na Kiivavo God ina kwanatu vovokaravina.*Isa 66:1; Psa 48:2 36 Ke gayamimiyai konitukikita da vonakiiyapa bagibagina kona terei, iyamna tam ke kovokovoghim kuna berai da uyawim sago kava ina dumai bo ina poini. 37 Am vonakiiyapa kubiine na kevonota bo, ‘Vaghina, ana berai.’ Bo, ‘Kegha, ke ana berai.’ Ma sisiya viya am vonakiiyapa ku tepana kuna terei da wawaya ini tumaghanem na sisiyisi Seitan gwabinai ipisi.”
Biwa ke kona viiya.
(Luk 6:29-30)
38 “Namada kovi yanei da mara katamaninai Moses igiruma bo, ‘Wawaya matam ina tupamiimiini na bade nakanani matana kuna tupamiimiini. Ma bade wawaya okem ina rigei, nakanani bade okena kuna rigei.’*Exod 21:24; Lev 24:20; Deut 19:21 39 Ma taku avonavonemi da wawaya ina berona ke kuni nevani. Mikeda wawaya nevanevam ina tapini na ketavira da bade nevana ina tapini. 40 Bo mikeda vitupavira kamonai ina panani da berona kuberai wawaya sago kurina na kam kovogha na kam gara sago ina viiya na bade ku tepana kam tarasovo keverei. 41 Mikeda seri wawayina ita darum da ina sawara kuta kavari da mutuba sago kota kenaviviri, kekavari da mutuba ruwa kona kenaviviri. 42 Ma wawaya ini nowi kurim na keverei. Ma wawaya ita vonem bo, ‘Kade am sawara kuta vereku ma karakava ata vovirei’ na keverei, ke kuna miirikupukuputei.”
Kami ghavighaviya nuwanuwasi koviiya.
(Luk 6:27-28, 32-36)
43 “Namada kovi yanei da igiruma bo, ‘Turaturami nuwanuwasi koviiya, ma kami ghavighaviya kovi matatonetonesi ma kobaresi.’*Lev 19:18 44 Ma taku avonavonemi da kami ghavighaviya nuwanuwasi koviiya, ma iyavo kava itupaketowanemi na kubiisi konipowana. 45 Weni nakanani kona berai na koni debemi da tami God natunatuna vaghata, iyamna tuna madegha ma garewa na ke wawaya biibiisi kava ita vereveresi ma wawaya beroberosi yavata. Ke maninisi kava ita vereveresi ma kawakiikiisi yavata. 46 Wawaya ini nuwaviina kurimi ma koni nevani na God ke ini miiyemi. Teks yuyuna damsi na berabero wawayisi ma kegha da nakanani inuwaviina. 47 Mikeda turaturami kava koni kiikiiwesi na tuna ke bera ghamana. Kupuna damsi bade nakanani eberaberai. 48 Ma tami na kovi wawaya kiimatana da ami Mamai kunumai nakanani.”

*5:4: Isa 61:2

*5:5: Psa 37:11

*5:6: Isa 55:1-2

*5:8: Psa 24:3-4

*5:10: 1Pit 3:14

*5:11: 1Pit 4:14

*5:12: 2Chr 36:16; Apos 7:52

*5:14: Jon 8:12, 9:5

*5:15: Mak 4:21; Luk 8:16, 11:33

*5:16: 1Pit 2:12

*5:18: Luk 16:17

*5:21: Exod 20:13; Deut 5:17

*5:27: Exod 20:14; Deut 5:18

*5:29: Mat 18:9; Mak 9:47

*5:30: Mat 18:8; Mak 9:43

*5:31: Deut 24:1-4; Mat 19:7; Mak 10:4

*5:32: Mat 19:9; Mak 10:11-12; Luk 16:18; 1Kor 7:10-11

*5:33: Lev 19:12; Num 30:2; Deut 23:21

*5:34: Jem 5:12; Isa 66:1; Mat 23:22

*5:35: Isa 66:1; Psa 48:2

*5:38: Exod 21:24; Lev 24:20; Deut 19:21

*5:43: Lev 19:18