23
Yesu, vonaviyoyovana vibeyebeyena wawayisi ma Perisi damsi ivi sisiyesi.
(Mak 12:38-39; Luk 11:43, 46, 20:45-46)
Nani murinai Yesu na kana kivikivina ma koroto kurisi ivi sisiya. Ivona bo, “Vonaviyoyovana vibeyebeyena wawayisi ma Perisi damsi rewapana iviini da Moses ina vonaviyoyovana ita vonaveremi. Tuna kubiine i vibeyebeyena kona votekatekei. Ma i bera ke koni bonebonei, iyamna ti mani i vibeyebeyena ke ita kivikivini. Ma ti mani i vibeyebeyena viya vonaviyoyovana ku tepana etereterei na ibagibagi kirakai da wawaya ina kivini. Ma nani vitasi wawaya ikavarisi na ke meyani ini kamyuyuwesi da ini vitesi. Ma bade i bera peyarina debiiyai eberaberai da wawaya ita kitisi ma iti gheghenisi. Kii kuyaragha ma kii imakwasi ghamaghamasi ma tepasiyai Moses ina sisiya igirumi ma ivovikarapasipasi. Kokitai, irakarakateyana ghagha! Ma bade kii tarasovo ikote na ararusi gurigurisi.*Perisi damsi weni sawarisi ikote na ivi matakira wawaya kurisi da God ina vonaviyoyovana enununura bubuni. *Mat 6:1; Num 15:38; Deut 6:8 Ma i kayowana da kamporagha kamonai ma kiki numasiyai na babada kii gawariyai ina makai. Ma bade i kayowana ghamana da vigimagimara gawarisiyai wawaya ina runomesi ma ini kiikiiwesi ma ina vonesi bo, ‘Bada.’ Ma tami vitumaghana wawayimi peyarimi na sago, ke sago ita ghae bo sago itoru. Tuna kubiine ke koni vaghinei da wawaya ina kwatumi bo ‘Bada’ iyamna ami Bada na sago kava. Ma wawaya dobuwai ke kona kwatui bo ‘Mamai’ iyamna ami Mamai na sago kava ma tuna kunumai. 10 Ma bade ke koni vaghinei da wawaya ina kwatumi bo, ‘Aku vibeyebeyena wawayim’ iyamna ami vibeyebeyena wawayina na sago kava ma tuna na God ina Vivinevine Wawayina. 11 Ma wawaya ghamakirakiina kamomiyai na ami bigabiga wawayina.*Mat 20:26-27; Mak 9:35, 10:43-44; Luk 22:26 12 Iyavo kava ina terepa meyesi na God ina tereoruwesi. Ma iyavo kava ina tereoruwe meyesi na God ina terepiisi.”*Luk 14:11, 18:14
Yesu miiriruwaruwasi iyeghisi.
(Mak 12:40; Luk 11:39-42, 44, 52, 20:47)
13 “Tami vonaviyoyovana vibeyebeyena wawayimi ma Perisi dami, koti nuwapoya kirakai! Miiriruwaruwami! God ina vikiivavona ketana kogudugudui, iyamna ke ami kayowana da kota rui. Ma wawaya komiimiiripotesi da ti bade ke ina rui.” 14 (-)Mara katamaninai giruma damsi peyarisi ves 14 ke ita terei. Ma viya na weni nakanani igirumi: ‘Tami vonaviyoyovana vibeyebeyena wawayimi ma Perisi dami, koti nuwapoya kirakai! Miiriruwaruwami! Kwapukwapura koiberoberowesi da i numa ma i sawara koirapenei. Ma kayotata notasiyai na debiiyai koniponipowana guriguri. Kovogha bero kirakiina kona viiya.’ (Mak 12:40)
15 “Tami vonaviyoyovana vibeyebeyena wawayimi ma Perisi dami, koti nuwapoya kirakai! Miiriruwaruwami! Yegiiyai ma dobuwai konumanumataya da wawaya koekwekwisi. Koipaparana kirakai da wawaya kona tinavurei da ikikava koitumaghana nakanani ini tumaghana. Ma maranai wawaya sago ami vibeyebeyena ini tumaghanei na ina berabero ini ruwai da kana kovogha keyama karakaratina kamonai ina rakata kirakai.”
16 “Koti nuwapoya kirakai! Konotanotai da wawaya koti noravesi ma matami isowa yavui. Ami vibeyebeyena kamonai wawaya kovonavonesi bo, ‘Iyi Taparoro Numana vavanai vonakiiyapa bagibagina ina terei na iyamna kegha, kovokovoghina da ini kiigiiyei.’ Ma wawaya kovonavonesi bo, ‘Iyi Taparoro Numana kana gold vavanai vonakiiyapa bagibagina ina terei, tuna na bera vaghata, vonakiiyapa ina kivini.’ 17 Tami neghaneghami! Matapotapotami! Meni tuna iyamna irakata, gold bo Taparoro Numana? Taparoro Numana iyamna irakata. Ma kegha da wawaya gold esuwasuwara na Taparoro Numana kamonai, suwara kana kema tepanai etereterei, tuna kubiine nani gold na vovokaravina. 18 Ma bade kovonavonesi bo, ‘Iyi suwara kana kema vavanai vonakiiyapa bagibagina ina terei na iyamna kegha, kovokovoghina da ini kiigiiyei.’ Ma wawaya kovonavonesi bo, ‘Iyi ina suwara vavanai vonakiiyapa bagibagina ina terei, tuna na bera vaghata, vonakiiyapa ina kivini.’ 19 Matapotapotami! Meni tuna iyamna irakata, suwara bo suwara kana kema? Suwara kana kema iyamna irakata. Wawaya esuwasuwara na suwara kana kema tepanai etereterei, tuna kubiine nani suwarina na vovokaravina. 20 Tuna kubiine iyavo kava suwara kana kema vavanai vonakiiyapa bagibagina ina terei na ke kemana vavanai kava, ma bera kudubina kemana tepanai na yavata. 21 Ma iyavo kava Taparoro Numana vavanai vonakiiyapa bagibagina ina terei na ke Taparoro Numana vavanai kava, ma God yavata. 22 Ma wawaya kunuma vavanai vonakiiyapa bagibagina ina terei na ke kunuma vavanai kava, ma God ma ina vikiivavo gawarina yavata ina kamowani.”*Isa 66:1; Mat 5:34
23 “Tami vonaviyoyovana vibeyebeyena wawayimi ma Perisi dami, koti nuwapoya kirakai! Miiriruwaruwami! Bera gisigisisi konununura bogai, ma avi kubiine bera ghamaghamasi ke kota beraberai? Wawaya koti kamyuyuwesi ma bera maninisi kava kota berai kurisi, ma God kurina koti patutu. Ma nani berasi ke kota beraberai. Ami kayowana da bera gisigisisi kona bera bogai, vavai kii vovoghabughabuvavai kii vovoghabughabu: Weni ‘spices’ kava ivi sisiyei, ‘mint’, ‘dill’ ma ‘cumin.’ korereregha da riba imaruwa ma riba sago God kurina kosuwasuwara. Nakanani koberaberai na vaghina, ma kegha da ku tepana bera ghamaghamasi yavata kota berai.*Lev 27:30 24 Konotanotai da wawaya koti noravesi ma kegha matami isowa yavui. Avi kubiine nasinasi gisi korekorena kami okowa kamonai na kona taratawei ma muriyai konumai? Ma sawara ghamanakina nakanani ma kamel ruvana na kudubina kona runamiya.”
25 “Tami vonaviyoyovana vibeyebeyena wawayimi ma Perisi dami, koti nuwapoya kirakai! Miiriruwaruwami! Ami redu ma dabira kupusi kotepotepokowakowa, ma kamosiyai na idadabu kirakai iyamna kawakiikai ma nota meyena nuwanuwami ivi tupoi. 26 Tami Perisi dami matami isowai! Kunona ami redu ma ami dabira kamosi kota kowai ma muriyai da kupuna kota kowai.”
27 “Tami vonaviyoyovana vibeyebeyena wawayimi ma Perisi dami, koti nuwapoya kirakai! Miiriruwaruwami! Tami nakanani ma dogo karawaga kamonai, wawaya wakima poipoisi igwagwara da tepanai kitana biibiina ma kamonai na wawaya tuwirisi ma viyosi bowabowasi.*Apos 23:3 28 Ma bade ana vona meyemi, koberaberai da wawaya ina kitimi ma ina vona da tami God ina wawaya maninimi. Ma kegha, nuwanuwami kamosiyai na notaruwaruwami ma berabero itupo.”
Yesu ivi debei da kii kovogha ghamana ina viiya.
(Luk 11:47-51)
29 “Tami vonaviyoyovana vibeyebeyena wawayimi ma Perisi dami, koti nuwapoya kirakai! Miiriruwaruwami! Peroperoveta kii dogo gawarisi tepasiyai na matakira numasi kovowavowa ma bade wawaya kiikiimatanisi kii dogo gawarisi na koimonagha bogai. Ma tami mani ami kaekiki mau nani wawayisi ivi kiivunuwana. 30 Ma kovonavona bo, ‘Rorova mara katamaninai akii kaekiki mau yavata kata makamakai na ke kati vitesi da peroperoveta kati kiivunuwana.’ 31 Vona bubuna, wekarakava koimamatara meyemi da tami mani ami kaekiki mau peroperoveta ivi kiivunuwana. 32 Vaghina, ami kaekiki mau aviyavisina ivi karei na tami koni kovini. 33 Tami mota! Tami na mota natunatusi! God ini tupavireviremi ma ku keyama karata makamakii nonowina ina tawemi! Ke kovokovoghina kona veruvuvurei!*Mat 3:7, 12:34; Luk 3:7 34 Avonavonemi da peroperoveta, nuwagiura wawayisi ma vibeyebeyena wawayisi ana vonatawesi kurimi. Ma viya kona kwavinisi kwanatu nunusiyai, ma viya koni kiivunuwana, ma viya kona tuparatusi ma viya ami kiki numasi kamosiyai kona widisi. 35 Tuna kubiine ami kaekiki mau i berabero na tami weni kimtina wavuna kona kavari. Ti na God ina wawaya manininisi mara katamaninai ivi kiivunuwana da tarasi isororo. Abel ina rabobowai da ipisi Barakiya natuna Zekaraya ina ku rabobo, tuna na Taparoro Numana garina kamonai kokiivunui da Taparoro Numana ma suwara kana kema basunai irabobo.*Gen 4:8; 2Chr 24:20-21 36 Vonavaghata avonavonemi, weni rabobosi rorova mara katamaninai itupuwa na wavuna weni kimtina kona viiya.”
Yesu Jerusalem ituwei.
(Luk 13:34-35)
37 “O, Jerusalem, Jerusalem! Tami peroperoveta koikiivunuwana ma God ina yonayona wawayisi wakimiyai koraravisi da koirabobosi. Mara nonowa akayokayowei da natunatumi ata koyagha bubunisi ma ke ami kayowana. Ikikava kokoreko wavinena mapemapenai natunatuna eragoragobisi, nakanani ata taraghavumi ma kegha, kobabareku! 38 Ma kovi yana, God ami Taparoro Numana ivoterei da ibubu.*Jer 22:5 39 Vonavaghata avonavonemi, ke kona kita meyeku, karako da ku mara damona. Ma nani maranai ana vovira ma kona vona bo, ‘God ini biibiinim, tam Bada avanai kepipisi! Kiiwa, kiiwa!’ ”*Psa 118:26

*23:5: Perisi damsi weni sawarisi ikote na ivi matakira wawaya kurisi da God ina vonaviyoyovana enununura bubuni.

*23:5: Mat 6:1; Num 15:38; Deut 6:8

*23:11: Mat 20:26-27; Mak 9:35, 10:43-44; Luk 22:26

*23:12: Luk 14:11, 18:14

23:14: Mara katamaninai giruma damsi peyarisi ves 14 ke ita terei. Ma viya na weni nakanani igirumi: ‘Tami vonaviyoyovana vibeyebeyena wawayimi ma Perisi dami, koti nuwapoya kirakai! Miiriruwaruwami! Kwapukwapura koiberoberowesi da i numa ma i sawara koirapenei. Ma kayotata notasiyai na debiiyai koniponipowana guriguri. Kovogha bero kirakiina kona viiya.’ (Mak 12:40)

*23:22: Isa 66:1; Mat 5:34

23:23: vavai kii vovoghabughabu: Weni ‘spices’ kava ivi sisiyei, ‘mint’, ‘dill’ ma ‘cumin.’

*23:23: Lev 27:30

*23:27: Apos 23:3

*23:33: Mat 3:7, 12:34; Luk 3:7

*23:35: Gen 4:8; 2Chr 24:20-21

*23:38: Jer 22:5

*23:39: Psa 118:26