1 Sâp yakât kakŋan Yesuŋe hoŋ bawalipŋe meyekmu kapi ya pilâm kapi tipi tapi tatmâ arap ya ârândâŋ yâhâm gewi. Otmu lohimbiŋe Anitâhâlen biwiyeŋaŋe kepeiŋetâ tihityeŋe otyiŋgiwuap yakât den pat âlepŋe Yesuŋe ekyongop. 2 Otmu imbi nombotŋe orowâk ariwi ya yeŋgât topyeŋe yuwu. Imbi nombotŋe emelâk kundat otbi ya heŋgemyongop. Yâhâ nombotŋe âlâmâ weke bâleŋaŋe mâŋgâeyekbi ya watyekmu gaiakmâ ariwi. Yâhâ yâk yeŋgâlen gâtŋe âlâ, kutŋe Maria, Matala kapiân gâtŋe, ya weke bâleŋe nombolân yâhâpŋe mâŋgâeŋetâ watbaŋgiop. 3 Yâhâ âlâmâ, kutŋe Yoana sâm. Yâhâmâ Herotgât hoŋ bawa âlâ, kutŋe Kusa sâm, yâkât imbiŋe. Yâhâ âlâmâ, kutŋe Susana sâm. Otmu imbi nombotŋe iri sikumyeŋe orop yâkŋe Yesu otmu hoŋ bawalipŋe tânyongowi. Imbi topyeŋe sâm aran yu orowâk ariwi.

4 Lohimbi dondâŋe kapiyeŋe pilâm Yesuhâlen ari menduhuakŋetâ den âlâen hâum yuwu sâm ekyongop. 5-8 “Lok âlâŋe hote alikŋe mem hâiloŋbe sâm newângen ariop. Ari hote alikŋe ya nombot nombot mem hâiloŋmu giop. Nombotŋeâmâ mem hâiloŋmu mâtâwân ge talop. Yâhâ nombotŋeâmâ mem hâiloŋmu hân toŋe biaen ge talop. Yâhâ nombotŋeâmâ hele bâleŋe iowân giop. Yâhâ nombotŋeâmâ tep tep kum hân âiloŋgo loŋgo tuhuwi yan ge talop. Yawu gârâmâ hote alikŋe mem hâiloŋmu âlâen âlâen giop yakât topŋeâmâ yuwu. Nombotŋe mâtâwân ge talop yamâ lohimbiŋe bam gam tâlim laŋ tuhuŋetâ nâiŋe kârâm newi. Yâhâ nombotŋeâmâ hân toŋe biaen giop yamâ gihitŋe kakŋeâk pilâop. Yakât otmâ in yawu mum hâlâlâŋ sâop. Yâhâ nombotŋeâmâ hewukŋan me hele pato biwiŋan giop yamâ âiloŋgo tetem pururuk sâop. Pururuk sâmu hewukŋaŋe langumu derepgum gimbaŋgumu orok sâop. Yâhâ nombotŋe hân âlepŋan giop yaŋeâmâ tetem pururuk sâm âiloŋgo yahalop. Nâŋe den yan yu biwiyeŋan katmâ nâŋgâm heŋgeŋgunomai.” Yawu sâm ekyongop.

9 Yawu sâm ekyongomu hoŋ bawalipŋaŋe den ya topŋahât nâŋgâne sâm âikuwi. Âikuŋetâ sâop. 10 “Anitâŋe tihitnenŋe otmâ gamap yakât topŋe yeŋe tipiŋe naŋgai. Yâhâ lok nombotŋe nâhâlen ki torokatmâ mansaiŋeâmâ biwiyeŋe pâlâmŋe otmâ mansai. Biwiyeŋe pâlâmŋe otmâ manŋetâ yakât den âlâen âlâen hâum ekyongoman. Yakât otmâ yâkŋe nâhât nâŋgâm hâkâŋ otmâ nekmâ kâkâsuk otmai. Yawu otmâ biwiyeŋe alitmai. Yakât otmâ nâhât den pat yu nâŋgâŋetâ tâŋât oapgât hiliwahonomai. Yamâ nâŋgâm heŋgeŋguai mâne biwiyeŋe Anitâhâlen katmâ denŋe lâuŋetâ tosayeŋe emelâk pilâyiŋgimbâp.”

11 Hote alikŋan hâum ekyongoan yakât topŋe sâmune nâŋgâŋet. Anitâhât den yamâ hote alikŋahât dop oap. 12 Yâhâ lok hote alikŋe mem hâiloŋmu giop yamâ nenŋe Anitâhât den lohimbi ekyongomunŋe nâŋgâmai yakât dop. Hote alikŋe nombotŋe mem hâiloŋmu mâtâwân giop yakât topŋe yuwu. Yamâ lohimbi nombotŋaŋe Anitâhât den nâŋgâŋetâ bulâŋe otmu yâkâlen biwiyeŋaŋe kepeimaihât Satanŋe den ya kum mem gulip tuhumap. 13 Yâhâ hote mem hâiloŋmu nombotŋe hân toŋe biaen giop yakât topŋe yuwu. Lok yawuya nâhât den pat âlepŋe ekyongomune nâŋgâm heroŋe otmâ manmai. Nâŋgâŋetâ den ya kakŋeâk gem biwiyeŋan gihitŋe kârikŋe ki memap. Yawu gârâmâ umatŋe âlâ kakyeŋan yâhâmap yan lohotŋe otmâ pilâmai. 14 Yâhâ hote mem hâiloŋmu nombotŋe hele biwiŋan giop yakât topŋe yuwu. Lohimbi nombotŋe den ekyongomune nâŋgâŋetâ bonŋe otmap. Nâŋgâŋetâ bonŋe otmu sâp kâlep ki otmuâk hângât iri sikum, me tewetsenŋe, me âlâlâ ekmâ biwi nâŋgân nâŋgânyeŋaŋe yan hikum nâŋgâm manmai. Yawu manmai yakât otmâ biwi yâhâp otmâ manŋetâ manman âlepŋe ki teteyiŋgimap. 15 Yâhâ hote mem hâiloŋmu nombotŋe hân toŋe orowân giop yakât topŋe yuwu. Lok yawuyaŋeâmâ den pat âlepŋe nâŋgâm heŋgeŋgumai. Nâŋgâm heŋgeŋgum tiŋâk lâum manmâ yâhâŋetâ manman âiloŋgo loŋgo teteyiŋgimap. Yâk yeŋgât topyeŋe yawu. Nâŋe hoteân hâum yan yamâ topnenŋeâmâ yawu.” Yawu sâm ekyongop.

16 Yesuŋe den âlâen hâum yuwu sâm ekyongop. “Nenŋe emet kâlehen tatmâ lambe saum tuŋguŋan ki katmain. Gârâmâ heleŋân gâitmunŋe kinmâ sem laŋinŋe pilâmu ekmâ gem yâhâmain. 17 Yakât topŋe yuwu. Lok âlâ me âlâŋe otŋetâ bâlemu kurihimai yamâ hâmbâi mâne tetekŋan otmu eknom. 18 Yakât otmâ den ekyongoan yu biwiyeŋan katmâ nâŋgâm heŋgeŋgunomai. Lok âlâ me âlâŋe nâhât den nâŋgâm biwiyeŋan katmâ mannomaiŋe ya nâŋgâŋetâ keterakbuap. Yâhâ lok âlâ me âlâŋe nâhât den nâŋgâŋetâ nahat otmu bet pilânomaiŋe biwiyeŋe pâlâmŋe manmâ ki nâŋgâŋetâ keterakmâ heŋgeŋguwuap.” Yawu sâm ekyongop.

19 Yawu sâm ekyongom tatmu lohimbi kiŋgitŋe orowâkŋe denŋe nâŋgâne sâm mem hawam mewam tuhum kinbi. Yawu kinŋetâ ikŋe hepŋe torehenlipŋaŋe taka gotŋan bane sâm otŋetâ lohimbiŋe mâtâp maŋguyiŋgiŋetâ betyeŋehen kinbi. 20 Betyeŋehen kinŋetâ lok âlâ Yesu gotŋan talopŋe yuwu sâm ekuop. “Torehenlipgaŋe taka betnenŋehen kinmâ gâhât yai.”

21 Yawu sâmu Yesuŋe yuwu sâm ekyongop. “Anitâhât tem lâum mansai yaŋeâmâ nâhât hepne torehenlipne bulâŋe oai.”

22 Hilâm âlâen Galilaia deŋgân pato ya hâtikgum nombotgen arine sâm waŋgaen yâhâwi. Waŋgaen yâhâm hâtikgum nombotgen ariwi. 23 Arim tatŋetâ Yesu amangât katmu aman pâlâmŋe iop. Aman im tatmu deŋgân ya tânâmguŋetâ yanâk siru puŋ puŋ sâm pilâop. Siru puŋ puŋ sâm pilâmu toŋe waŋga kâlehen gemu guhulakbe sâm olop. 24 Guhulakbe sâm olop yan ekŋetâ sâtŋe otmu hoŋ bawalipŋaŋe mândem yuwu sâwi. “Wâe, lok pato, waŋga yu deŋgân kâlehen guhulakbe sâm oap. Harannongomap.”

Yawu sâm ekuŋetâ yahatmâ siru kuwaŋgiop. Kuwaŋgimu to yaŋe nâŋ nâŋ sâop. Nâŋ nâŋ sâmu yuwu sâm ekyongop. 25 “Wongât biwi yâhâp oai? “Nâŋe tihityeŋe otbomgât dop ki tap,” yawu mon naŋgai?” Yawu sâm ekyongop. Yawu sâm ekyongomu yuwu sâm alahuwi. “Bâe, lok yukât topŋe girawu? Siru kuwaŋgimu yaŋak to yaŋe nâŋ nâŋ yap.” Yawu sâwi.

26 To nâŋ nâŋ sâmu deŋgân ya hâtikgum ba nombot endaken kapi âlâ, kutŋe Gerasene sâm, yan ariwi. 27-29 Yan ari waŋgaembâ lâum kioŋmâ ariŋetâ kapi amboŋe, lok âlâ weke bâleŋaŋe mâŋgâeminiop, ya takamu ekbi. Yâhâ yâkât topŋe yuwu. Lok yamâ sumân bam gam otmu weke bâleŋaŋe mâŋgâemu hâk katipŋe tuhum pilâm hâk barahâk manmâ gaop. Otmu ikŋe kapi ambolipŋaŋe ari tâk kârikŋe, kutŋe sein sâm, yaŋe kâiŋe bâtŋe mem menduhum sâhâminiwiâke yamâ tâmbiriŋ sâmu hâreakminiop. Yawu otma weke bâleŋaŋe mâŋgâemu lok ki manmaiângen ari ihilâk mahilâk manminiop. Lok yakât topŋe yawu. Lok yaŋe ewan kinmâ Yesu ekmâ yâkât gotŋan ge kinop. Gotŋan ge kinmu Yesuŋe weke bâleŋe ya watbe sâm yuwu sâm ekuop. “Lok yukâlembâ gaiakmâ ari.”

Yawu sâmu hu halak tuhum yuwu sâm ulitguop. “Yesu, topge naŋgan. Gâ Anitâhât nanŋe. Yamâ wongât nâhâlen takat? Nâ hâhiwin ki nihi. Inâk âwurem arihât naŋgan.” Yawu sâm ulitguop.

30 Ulitgumu sâop. “Ahonakdâ nâŋgâwe.”

Sâmu sâop. “Nâŋe weke bâleŋe nombotŋe orowâk tatmâ lok yu mem mâŋgâem mansain. Yakât otmâ nengât kutnenŋe “Komot Pato,” yawu. 31 Aiop, gâŋe nâŋgâningirâ sumânâk mannom. Hem topŋan ki hâŋgânnongorâ arinom.” Yawu sâwi.

32 Yâhâ talapŋan bau seseŋgâlâkŋe tomot tuhum kinŋetâ yekbi. Yekmâ yuwu sâm Yesu ekuwi. “Gâŋe watnenekbuat otmuâmâ, âlepŋe watnenekdâ gaiakmâ bau enda yeŋgâlen arinom.” Yawu sâwi. Yawu sâŋetâ watyekmu gaiakmâ bau ya yeŋgâlen ge mânuŋakbi. 33 Bau yeŋgâlen ge mânuŋakmâ mâŋgâeyekŋetâ sururuk sâm ba hem patoembâ tâwoŋ sâm deŋgânân kioŋetâ haranyongop.

34 Deŋgânân kioŋetâ haranyongomu galemyongom manbiŋe ekmâ sururuk sâm kapi ambolipŋe ya ekyongowi. 35 Ekyongoŋetâ yakât topŋe nâŋgâne sâm Yesuhâlen takawi. Otmu emelâk weke bâleŋaŋe lok mâŋgâeŋetâ ihilâk mahilâk manminiop yamâ nâŋgân nâŋgânŋe keterakbaŋgimu hâk katipŋe mânuŋahop ya ekbi. Ekŋetâ sâtŋe otmu lohimbi Yesu orop kinbi ya âiyongowi. 36 Âiyongoŋetâ Yesuŋe weke bâleŋe watyekmu gaiakmâ ariŋetâ nâŋgân nâŋgânŋe keterakbaŋgiop yakât den pat ekyongowi. 37 Ekyongoŋetâ nâŋgâŋetâ sâtŋe otmu Yesuŋe pilâyekmâ âlâengen ariâkgât ekuwi.

Yakât otmâ Yesuŋe hoŋ bawalipŋe meyekmu waŋgaen yâhâwi. 38 Waŋgaen yâhâŋetâ yan lok weke bâleŋe watbaŋgiop yaŋe yuwu sâop. “Nâ girawu otbom? Yen orop arinehât naŋgan.”

39 Sâmu sâop. “Bia, gâ nen orop ki arinom. Yakât otmâ kapihehen ari gike hep torehenlipge yakât den pat ya ekyongowuat.” Yawu sâop.

Yawu sâmu kapiân yâhâ Yesuŋe heŋgeŋguop yakât den pat kapilipŋe ekyongop.

40 Yawu otmâ Yesuŋe hoŋ bawalipŋe meyekmu kapi ya pilâm waŋga mem âwurem ariwi. Âwurem ari waŋgaembâ geŋetâ deŋgân ginŋan lohimbi dondâŋe Yesu ekne sâm taka kinbi.

41 Yawu otmâ kinŋetâ miti emetŋahât galemlipyeŋe yeŋgât lok kunŋe, kutŋe Yairo sâm, yâkŋe gotŋan ba mepaem yuwu sâm ekuop. 42 “Baratne, ombe bisine konohâk ya sihanâk katnenekbe sâm oap. Yawu gârâmâ gâŋe ari heŋgeŋguhât naŋgan.” Yawu sâop.

Yawu sâm ekumu Yesuŋe hoŋ bawalipŋe meyekmu ya pilâm Yairohât emelan ariwi. Mâtâwân arim tatŋetâ Yesu takaop yakât den pat ya lohimbi dondâŋe nâŋgâm ekne sâm yâkâlen ariŋetâ orowâk ariwi.

43 Yâhâ imbi âlâ orowâk ariwi yâkât topŋeâmâ yuwu. Imbilipnenŋaŋe emetsenŋe ekmai dop yawu ki olop. Yâhâ imbi yuâmâ emetsenŋe ekmâ yâhâmu yambu kâiân yâhâp olop. Yambu kâiân yâhâp yu biwiŋan dokta yeŋgâlen arimu hep ya saŋ sâekgât âi pato mewiâke yamâ yawuâk otmâ gaop. 44 Yâhâ imbi yaŋe Yesuhât betŋan bam yâkât sâŋgum potonŋan in walipgumu yanâk hepŋe saŋ sâop. 45 Yâhâ walipguop yanâk Yesuŋe eŋgatŋe kakŋambâ olelem yekmâ “Âlâŋe walipnohoap?” sâm âiyongop.

Yawu sâm âiyongomu yan kurihiakŋetâ Petoroŋe yuwu sâop. “Lohimbi dondâŋe mem hawam mewam tuhunenekŋetâ pâŋ sâm kinsain. Yakât otmâ gâ girawu nâŋgâm yat? Yan gâtŋaŋe mon walipgohoai.”

46 Sâmu sâop. “Walipnohoap yan hâkne katmâ naŋgan.” 47 Yawu sâmu imbi yaŋe kâi bâtŋe kârâŋ kârâŋ sâmu kinop. Yawu otmâ Yesuhât sâŋgum potonŋan walipgumu hepŋe sâŋ sâop yakât topŋe kerek ekuop. 48 Sâmu sâop. “Toune, biwihe nâhâlen katsat. Yakât otmâ Anitâŋe nâŋgâhihimu hepge saŋ yap. Lohotŋan ba ari.” Yawu sâm ekuop.

49 Yawu sâm ekum kinmu yanâk Yairohât hoŋ bawalipŋe nombotŋaŋe emelambâ taka yuwu sâm ekuwi. “Baratge emelâk bâleap. Yakât otmâ lok pato yu imbiâk sârâ gamap.”

50 Yawu sâŋetâ Yesuŋe nâŋgâm Yairo yuwu sâm ekuop. “Yakât ki gorâhihiâk. Nâhâlen biwihaŋe kepeim eŋgat yâhâp ki ot.” Yawu sâop.

51 Yawu sâm Yairohât emet gotŋan ba kinmâ lohimbi nombotŋe katyekmu yaehen kinbi. Yaehen kinŋetâ Petoro, Yakowo, otmu imiŋe Yoane, Yairo, imbiŋeit meyekmu emet kâlehen yâhâwi. 52 Yâhâ lohimbi dondâŋe kahân tatmâ isem we bâle pato nâŋgâm tatbi. Yawu ot tatŋetâ yuwu sâm ekyongop. “Baratyetŋe ki bâleap, in aman pâlâmŋe iap. Yakât otmâ ki iseŋet.” 53 Yawu sâm ekyongomu nâŋgâŋetâ nahat otmu giriŋbaŋgiwi. Emelâk katnenekmâ arap nâŋgâwi. 54 Yâhâ Yesuŋe imbi sihan ya bâtŋan mem yuwu sâm ekuop. “Barat tipiŋe, yahatmâ kin.” 55 Yawu sâmu yanâk yahatmâ bam gaop. Yawu otmu Yesuŋe sâmu sot um waŋetâ niop. 56 Otmu âwâŋe mâmâŋaŋe ya ekmutâ âlâ kândâkdâ olop. Yawu otmâ bukulipyetŋe ki ekyongoromawot sâm kuyitgiop.