15
Chɨn Klays ne gos nɨgup tek nɨŋɨd, ne gup tek nɨŋɨd kɨdek gɨnɨgun
Lom 14.1, Gal 6.1 Pen chɨn Klays nop gos lɨnɨŋɨd chɨg tep gɨl mɨdobun okok, chɨn ke mɨdtep gɨnɨgun agɨl ma gɨnɨgun. Chɨn pen binɨb Klays yɨl mɨdɨl nop gos kɨles ma nepal okok kɨlop gɨñɨl, mɨŋel dɨpal okok ayɨp dɨnɨgun. Lom 14.19, 1 Ko 9.19, 9.22, 10.24, 10.33, 13.5, Plp 2.4-5 Chɨn binɨb anɨb okok kɨlop gɨñɨl, mɨdtep gɨnɨgel agɨl gos nɨŋɨd gɨnɨgun. Anɨgɨl gɨtep gon, kɨli gos sek mɨdɨl kɨles gɨl jak tep gɨl yenɨgel. Sng 69.9, Mat 26.39, Jon 5.30, 6.38 Chɨn nopun, Klays abe yad ke mɨdtep gɨnɨm agɨl ma gak. Nop anɨgak ak, buk Baybol ak tɨkɨl agak, God, takaw nep agjulak ak, yɨp abe agjulak agɨl tɨkak. Lom 4.23-24, 1 Ko 9.9-10, 10.11, 2 Ti 3.16-17 Buk Baybol takaw bɨlel tɨkɨlak okok mɨdupsek, chɨnop agñɨnɨg tɨkɨlak. Takaw anɨb ak nɨgon chɨnop gek, kɨles tɨmel gɨl jak mɨdɨl mɨŋel okok dɨl, gos sek kod yonɨgun. Lom 12.16, 1 Ko 1.10, 9.9-10, Plp 3.16 Pen God ne chɨnop gek, kɨles tɨmel gɨl jak mɨdɨl mɨŋel okok dɨl, gos sek mɨdobun. Anɨb ak yad God nop agnɨŋɨd apin, Nad ge, Lom binɨb kɨli Klays Jisas gak tek nɨŋɨd kɨdek gɨnɨgun agɨl, gos nokom jɨmñɨl lɨl nɨgɨnɨgel apin. Apo 4.24, 4.32 Kɨli gos adek nokom nɨŋɨd, jɨmñɨl mɨdɨl, nad God mɨdeban ak yɨb nep ak dad aplanɨgel apin. God, nad Bɨawl chɨn Jisas Klays bapi ne mɨdeban agɨnɨgel apin.
Binɨb Juda mel okok, kɨli abe takaw teplep ak nɨŋɨd dɨpal
Lom 5.2, 14.1-3 Anɨb ak tek, nɨbi ke penpen dɨl dɨtep gɨnɨmɨb. Nɨbi binɨb kɨli God yɨb nop ak dad aplanɨgel agɨl, Klays nɨbop dak tek, nɨbi ke penpen dɨnɨmɨb. Mat 15.24-25, Apo 3.25-26, 2 Ko 1.20 Yad anɨb agebin, Klays ne Juda binɨb bɨ wog gɨñeb kɨli ak mɨdeb. Kɨli God takaw nɨŋɨd yɨbɨl mɨdeb ak nɨgɨnɨgel agɨl, ne anɨgak. Bɨ wog gɨñeb kɨli ak yek, anɨb ak tek God Juda nɨsed yes okok, kɨlop gɨnɨgayn agɨl aglak tek nep, takaw anɨb ak mɨdupsek gɨnɨgab. 2 Sml 22.50, Sng 18.49, Jon 10.16, Apo 3.25, Lom 9.23, 11.30 Pen Klays ne abe anɨgɨl gos nɨgak, ne binɨb Juda mel okok kɨlop gek, God kɨlop mapen nɨgup ak nɨgɨnɨgel. Nɨŋɨd yɨb nop ak dad aplanɨgel. Klays ned God nop takaw agak tek, buk Baybol ak tɨkɨl anɨb agɨlak,
Anɨb ak yad binɨb Juda mel nab okok mɨdɨl, yɨb nep ak dad aplanɨgayn agɨl tɨkɨlak. Yɨb nep ak dad aplanɨlɨg kɨmep agɨnɨgayn agɨl tɨkɨlak.
10  Lo 32.43 Pen takaw olap tɨkɨl agak,
Nɨbi binɨb Juda mel okok, God binɨb ne Juda ayɨp mɨñmɨñ yɨbɨl gɨnɨmɨb agɨl tɨkak.
11  Sng 117.1 Pen takaw olap abe tɨkɨl agak,
Nɨbi binɨb Juda mel okok, Bɨawl ak yɨb nop ak dad aplanɨmɨb agɨl tɨkak. Binɨb man keke mɨdupsek yɨb nop adek alaŋ dad aplanɨgel agɨl tɨkak.
12  Ais 11.1, 11.10, Lep 5.5, 22.16 Pen takaw olap, bɨ Aysaya ne tɨkɨl agak,
Bɨ Jesi tɨkek tɨk dad amɨl tɨkɨnɨgabal olap apjakɨnɨgab agɨl tɨkak. Ne bɨawl mɨdɨl, binɨb Juda mel okok kɨlop dɨl kod yenɨgab agɨl tɨkak. Ne chɨnop kod mɨdtep gɨnɨgab agɨl, gos sek kod yenɨgabal agɨl tɨkak.
13  Lom 12.12, 14.17 Pen God ne nɨbop gek, gos sek kod mɨdebɨm. Anɨb ak yad God nop agnɨŋɨd apin, Lom binɨb kɨli nep gos lɨnepal, anɨb ak kɨlop ge, kɨli mɨñmɨñ tɨmel yɨbɨl gɨl, kɨmɨgel mɨdtep yɨbɨl gɨnɨgel apin. Anɨge, Kawnan nad ak kɨlop kɨles ñɨl kod mɨdaknɨŋ, gos sek kod mɨdel amnɨmuŋ apin.
Pol wog ne ak gos nɨgek tep gup
14  1 Ko 8.1, 8.7, 8.10, 2 Pi 1.12, 1 Jo 2.21 Pen mam ay yad okok, yad gos kɨles gɨl nɨŋɨd anɨb ak nepin, nɨbi pel tap gɨtep gɨpɨm. Gos tɨpagɨl ke yɨbɨl nepɨm ak nɨm, takaw tep ak penpen agñɨ tep gɨnɨmɨb tek lup. 15 Pen takaw ogɨnap nɨbop kɨles gɨl tek agɨl tɨkebin ak, gos tɨmud nɨbop ak pag yɨkaŋ agɨl tɨkebin. Yad nepin, God yɨp yɨmug nɨŋɨd gɨtep gɨl, wog ne ak yɨp aglak. 16  Lom 1.5, 11.13, 12.3, Gal 2.7-9, Plp 2.17 Yɨp aglek, yad Klays Jisas bɨ wog gɨñeb ne mɨdɨl, binɨb Juda mel okok kɨlop gɨñɨbin. Yad bɨ God nop sɨbogep okok tek wog ak gɨpin. Binɨb Juda mel okok kɨlop anɨgɨl gɨñen, God Kawnan ne ak gek, binɨb Juda mel okok gos kɨli ak God yɨl amnɨgel. God yɨl amek, binɨb suŋtep ne okok yenɨgel. Kɨli anɨgɨl mɨdɨl, kɨlop tap pak sɨbog ñɨbin tek mɨdel, God kɨlop nɨgek nop tep gɨnɨmuŋ. Anɨb ak tek yad wog anɨb ak gɨl, God takaw teplep ak dad amɨl, binɨb Juda mel okok kɨlop agñɨbin.
17 Anɨb ak yad Klays Jisas nop chɨgɨl mɨdɨlɨg, God nop wog gɨpin ak, yɨp tep yɨbɨl gaknɨŋ gɨpin. 18-19  Apo 19.18, 2 Ko 3.5, 12.12 Pen yad ke gɨpin ak ma agɨnɨgayn. Klays yɨp dɨl kod mɨdaknɨŋ, nop chɨgɨl mɨdɨl kɨles ne ak dɨpin ak agɨnɨgayn. Kɨles ne ak dɨl, binɨb Juda mel okok kɨli God nop kɨdek gɨnɨgel agɨl, kɨlop takaw tep ak agñɨbin. Klays yɨp gek, takaw tep ne ak agɨlɨg wog gɨtep gɨlɨg gɨpin. Yɨp gek kɨles dɨl, tap mageptek keke ogɨnap gɨpin. Gen, God Kawnan ne ak yɨp kod mɨdaknɨŋ wog kɨles tɨmel gɨl gɨpin. Anɨgen, binɨb Juda mel okok nɨŋɨd, God nop kɨdek gɨpal. Ak nɨm, yad Jelusalem tɨkjakɨl, Klays takaw teplep ne ak agñɨ tep gɨ dam dam man palawl man Yililikum amjakɨnek. Anɨgɨl ajɨlɨg, Klays takaw teplep ne ak mɨdupsek agñɨjunek, binɨb man anɨb okok nɨgɨlak. 20  2 Ko 10.15-16 Gos yad pel nepin ak, yad binɨb Klays nop ma nɨgɨlak man okok nep amɨl, takaw teplep ak agñin agɨl nepin. Pen takaw pal adaŋ lɨl olap agebin, Bɨ ogɨnap kal meg puŋɨlɨpal adek ak, kal gin agɨl, gos ak ma nepin agebin. 21  Ais 52.15 Yad pen buk Baybol ak agak tek gɨnɨm agɨl gos nepin. Tɨkɨl anɨb agak,
Binɨb kɨlop takaw nop ak ma agñɨlak okok, kɨli nɨgɨnɨgabal agɨl tɨkak. Binɨb takaw nop ak ma nepal okok, kɨli gos nɨgtep gɨnɨgabal agɨl tɨkak.
Pol taun Lom amɨl, man Spen abe amnin agɨl gos nɨgup
22  Lom 1.13 Anɨb ak tek ñɨn kuŋay yɨbɨl, nɨbop nɨgɨnɨg amnin agɨl nepin ak pen, wog olap gos abe mɨdeb, amnɨm tek ma lup. 23 Mɨñɨl pen man wakay ogɨnap, wog yad ma mɨdeb. Pen sub kuŋay yɨbɨl nɨbi yɨl amnin agɨl pel gos nɨŋɨd, 24  1 Ko 16.6 man Spen amnɨgebin tek, gos yad anɨgɨl nepin. Yad man Spen amnɨg, kanɨb nab okok ajɨlɨg nɨbi Lom mɨdebɨm apjakɨl tapɨn mɨdenɨm. Nɨb ayɨp mɨden yɨp tep yɨbɨl gek, kɨdek man Spen amnɨg, yɨp tap ogɨnap ñɨl, dam kanɨb nab ak yokem amnɨgayn agɨl gos nepin. 25-26  Apo 19.21, 20.22, 24.17, 1 Ko 16.1-4, 2 Ko 8.1, 9.2, 9.12 Mɨñɨl pen yad Jelusalem amebin. Klays binɨb ne Masedoniya plopens okok ayɨp Akaya plopens okok ayɨp, kɨli Jelusalem binɨb Klays yɨl mɨdebal yɨmgeptek okok kɨlop tap ogɨnap ñɨnɨgun agɨl gos nɨgɨlak. Gos kɨli ke anɨb nɨŋɨd, takaw olap aglɨl mani tap ogɨnap ñel, mɨñɨl yad Jelusalem binɨb Klays yɨl mɨdebal okok kɨlop dam ñɨnɨg amebin. 27  Lom 9.4, 11.17, 1 Ko 9.11, Gal 6.6 Gos kɨli ke nɨŋɨd gɨlak anɨb ak tep gɨlak. Taynen? Tap kɨli Juda binɨb kɨlop pen ogɨnap ñeb tek mɨdeb. Juda binɨb kɨli God takaw ne ak dɨl, binɨb Juda mel okok kɨli God nop gos nɨgɨnɨgel agɨl, kɨlop agñak. Anɨb ak tek, binɨb Juda mel okok tap day olap mɨdeb. Kɨli mani tap kɨli mɨdeb ak ogɨnap dɨl, Juda binɨb okok kɨlop pen ñɨnɨgel. 28 Anɨb ak yad wog nɨm ak gɨjunɨm. Pen mani yɨp ñɨbal anɨb ak damɨl, Jelusalem binɨb Klays yɨl mɨdebal okok mani mɨdupsek kɨlop ñɨnɨgayn. Ñɨl, kɨdek man Spen amnɨg, kanɨb nab okok ajɨlɨg nɨbi Lom mɨdebɨm ak apjakɨnɨgayn. 29  Lom 1.11 Pen yad nepin, ñɨn anɨb ak apɨl nɨbop nɨgen, Klays ayɨp yonɨgabun tek, ne chɨnop gɨtep yɨbɨl gek mɨdtep yɨbɨl gɨnɨgabun.
30  2 Ko 1.11, Plp 2.1, Kol 4.3, 4.12, 2 Te 3.1 Pen mam ay sɨkop. Bɨawl chɨn Jisas Klays yɨl mɨdon, God Kawnan ne ak chɨnop gek penpen mapen lɨpun. Anɨb ak tek, yad nɨbop kɨles gɨl agnɨŋɨd anɨb agebin. Nɨbi yad ayɨp jɨmñɨl kɨles gɨl God ayɨp agɨlɨg yonɨgun. God ayɨp agɨlɨg mɨdem, yɨp kod yonɨmuŋ. 31 Anɨgɨl God nop agnɨgem, yad Judiya plopens amɨl Jelusalem amjaken, God yɨp kod mɨdaknɨŋ Juda binɨb Klays nop gos ma nepal okok yɨp gɨ tɨmel ma gɨnɨgel. Pen abe agnɨgem, yad Jelusalem binɨb Klays yɨl mɨdebal okok, kɨlop mani ñɨnɨgayn ak nɨgel, kɨlop tep yɨbɨl gonɨmuŋ. 32 Anɨb ak God gos ne ke nɨŋɨd, yɨp amnoŋ agonɨmuŋ, amɨl mɨñmɨñ gɨlɨg nɨb mɨdebɨm ak amjakɨnɨm. Amjakɨl, nɨb ayɨp añɨŋ sɨkol won olap lɨl, kɨles dɨnɨgayn. 33 Pen God bɨ kɨmɨgel mɨdtep gep ak, ne nɨbop mɨdupsek ayɨp yonɨmuŋ. Yaw.

15:1 Lom 14.1, Gal 6.1

15:2 Lom 14.19, 1 Ko 9.19, 9.22, 10.24, 10.33, 13.5, Plp 2.4-5

15:3 Sng 69.9, Mat 26.39, Jon 5.30, 6.38

15:4 Lom 4.23-24, 1 Ko 9.9-10, 10.11, 2 Ti 3.16-17

15:5 Lom 12.16, 1 Ko 1.10, 9.9-10, Plp 3.16

15:6 Apo 4.24, 4.32

15:7 Lom 5.2, 14.1-3

15:8 Mat 15.24-25, Apo 3.25-26, 2 Ko 1.20

15:9 2 Sml 22.50, Sng 18.49, Jon 10.16, Apo 3.25, Lom 9.23, 11.30

15:10 Lo 32.43

15:11 Sng 117.1

15:12 Ais 11.1, 11.10, Lep 5.5, 22.16

15:13 Lom 12.12, 14.17

15:14 1 Ko 8.1, 8.7, 8.10, 2 Pi 1.12, 1 Jo 2.21

15:16 Lom 1.5, 11.13, 12.3, Gal 2.7-9, Plp 2.17

15:18-19 Apo 19.18, 2 Ko 3.5, 12.12

15:20 2 Ko 10.15-16

15:21 Ais 52.15

15:22 Lom 1.13

15:24 1 Ko 16.6

15:25-26 Apo 19.21, 20.22, 24.17, 1 Ko 16.1-4, 2 Ko 8.1, 9.2, 9.12

15:27 Lom 9.4, 11.17, 1 Ko 9.11, Gal 6.6

15:29 Lom 1.11

15:30 2 Ko 1.11, Plp 2.1, Kol 4.3, 4.12, 2 Te 3.1