Kolose
Lenji Leta
Pol Le Rorori
Utu iviva
Kolose iye ghemba regha ina Eisiya e tɨne. Ma mbaŋa regha Pol i wawe (2:1), ko iyemaeŋge va i wa Epesas, iye Eisiya ghembaniye laghɨye moli na ve vavagharewe theghathegha umboto e tɨne. Ghayamoyamo ŋgoreiye va e mbaŋako iyako Epapras i tabo raloŋweloŋweghathɨ, na iye va i wa Kolose na ve vavaghareŋa Toto Thovuye gheko, ko amba ekelesiya i yomara e valɨvaŋgako iyako (1:17; Vakatha 19:10).
Mbaŋa Pol ina e thiyo Rom e tɨne, amba Epapras i wawe na ve thuwe, na i utugiya ekelesiya Kolose utuutuniyewe (1:7-8). Ekelesiya utuniye vavana i thovuye, ko iyemaeŋge ravavaghare kwanɨkwan vavana mbe inanjiva e ghembako iyako tɨne. Ravavaghareŋgiko thiyako thɨŋava ekelesiya ne thɨ ghambuŋgiya mbaro i ghanagha lenji kururuko kaiwae, mbema thɨ wonjoŋa bwagabwaga eŋge ghanjimberegha na thɨ vakatha vɨrɨ e riwanjiko (2:16, 20-21, 23). Na tembe thɨŋava raloŋweloŋweghathɨ thɨ kururu weŋgiva nyao thovuthovuye (2:1). Na tembe thɨŋava thiye lenji kamwathɨko e tɨne ekelesiya valɨkaiwanji thɨ vaidiya ghareghare regha, na ghareghareko iyako gharɨgharɨke wolaghɨye ma valɨkaiwanji.
Iya kaiwae letake iyake e tɨne Pol i vaghareŋgi Kolose, iŋa Jisas iye i laghɨye kivwalaŋgiya bigibigike wolaghɨye na iye Loi emunjoru (1:15-17), na iye ekelesiya umbaliye (1:18). Na Pol tembe i woraŋgiyava, weya Krais bigibigike wolaghɨye i mboromboro weŋgi. Ma valɨkaiwae tembe thɨ tamweva ghavatavatabo e valɨvaŋga regha (2:2-3, 9-10). Pol tevambe i utuŋava weŋgi yawalinji thanavuniye iya valɨkaiwae thɨ vakatha kaiwae thiye raloŋweloŋweghathɨ (3:1–4:1).
1
Ghino Pol, Loi le renuwaŋa e tɨne ya tabo Krais Jisas ghalɨŋae gharaghambɨ. Weiŋgu ghaghanda Timoti wo roriya letake iyake na wo variye i ghaona e ghemi, ghemi Loi le gharɨgharɨ huya yaku Kolose e tɨne; ghemi lama bodaboda na raloŋweloŋweghathɨ moli weya Krais.
Ya naŋgo weya Loi Ramanda ghare weŋga na le gharemalɨlɨ i riyevanjara gharemina.
Pol i vata ago na i naŋgo weya Loi Kolose kaiwanji
Mbaŋake wolaghɨye wo naŋgo kaiwami wo vata ago weya Loi, iye ghanda Giya Jisas Krais Ramae, kaiwae kaero wo loŋweya lemi loŋweghathɨ weya Krais Jisas na lemi gharethovuna weŋgiya Loi le gharɨgharɨke wolaghɨye. Lemi loŋweghathɨ na lemi gharethovuko iyako rɨghe kaiwae weimi lemi gharematuwo hu roroghagha thovuyeko iya Loi va i vivatharaweko kaiwami e buruburu. Thovuyeko iyako utuniye va hu loŋwe e utuutu emunjoru, Toto Thovuye, kaero va i mena weŋga. Toto Thovuye kaero i ru weŋga, ŋgoreiya i ru e yambaneke laghɨye. Kaero i yala na i raurau, ŋgoreiya i vakatha weŋga, i ri mbaŋaniye vara va hu loŋweya Loi le mwaewo utuniye na hu ghareghareya ghaemunjoru moli. Va hu loŋweya utuniye weya Epapras, iye lama valɨrakakaiwo na valɨghareghareme i rothɨime, na iye Krais le rakakaiwo thovuye kaiwami. Iye i giya yanawame Nyao Boboma le vurɨgheghe e tɨne na hu gharethovu weŋgiya lemi valɨraloŋweloŋweghathɨ.
Iyako kaiwae i ri mbaŋaniye wo loŋweya utunimi, mbe wo ronaŋgonaŋgo eŋge kaiwami mbala Nyao Boboma i giya thimba na renuwaŋa rumwarumwaruniye e ghemi, na mbala Loi le renuwaŋa kaiwami hu ghareghare wagiyawe. 10 Mbala e yawalimina lemi yakuyaku ŋgoreiya Giya nuwaiya, na lemi vakathake wolaghɨye iye i warariŋa. Yawalimina mbala i rau na uneya vakatha thovuye lemoyo, na Loi ghaghareghare mbe i laghɨlaghɨye vara e ghemi. 11 Tembe ŋgoreiyeva wo naŋgo, Loi iye i vavurɨghegheŋga mbe amalaghɨniye vara le vurɨghegheko laghɨye e tɨne na mbala valɨkaiwami weimi riwouda hu ghataŋaghathɨŋgiya vuyowo wolaghɨye. Na weimi lemi warari 12 hu vata ago weya Ramanda, kaiwae iye va i vatoghaŋaŋga na valɨkaiwami weimiyaŋgiya le gharɨgharɨ hu wo thovuyeko iyava i woraweko kaiwami manjamanjala ghaghamba mbaro hu wo na regha. 13 Kaiwae Loi kaerova i rakayathuinda na momouwo ma tembe i mbaroŋaindava, na i vaŋguraweinda ra yaku Nariye gharegharethovuniye ele ghamba mbaro tɨne. 14 Weya Nariye ghamberegha Loi i vamodo njoghainda na i numotena la tharɨ.
Krais i laghɨye kivwala bigibigike wolaghɨye
15 Krais iye Loi ma ra thuwathuwa ŋgaliŋgaliya, na iye virɨ viva weŋgiya Loi le vakathaŋgiko wolaghɨye, 16 kaiwae weya amalaghɨniye, Loi va i vakathaŋgiya bigibigike wolaghɨye e buruburu na e yambaneke, bigibigiko iya ra thuweŋgiko na iya ma valɨkaiwae ra thuweŋgiko, nyao thovuthovuye na nyaoŋgiva, thiye e lenji mbaro na e lenji vurɨgheghe. Weya amalaghɨniye na amalaghɨniye kaiwae iye Loi va i vakathaŋgiya bigibigike wolaghɨye. 17 Muyai amba bigibigike wolaghɨye thɨ yomara, iye vama inawe, na amalaghɨniyewe bigibigike wolaghɨye thɨ yaku. 18 Na tembe ŋgoreiyeva, amalaghɨniye ekelesiya umbaliye na iye riwaya ekelesiya. Iye ekelesiya yawaliye rɨghe, na iye va i vugha thuweiruva. Mbala iye i roviva bigibigike wolaghɨye weŋgi. 19 Kaiwae Loi mbe ghamberegha i worawe le renuwaŋa, yawaliye na ghathanavuko wolaghɨye ina weya Krais, mbema wolaghɨyeko vara i riyevanjara. 20 Loi kaero i renuwaŋa na ŋgoreiye, weya Krais weinda amalaghɨniye namoghamwanda. Va i vivako bigibigike wolaghɨye e buruburu na e yambaneke weiye gharɨgharɨ va thɨ meghaghathɨ weya Loi. Iya kaiwae Krais i mare e kros vwatae na madɨbae i voru, e tɨne Loi i vakathaŋgi na namoghamwanji weinji na thɨ vɨghathɨ weinji.
21 Ghemi va hu bwagabwaga moli weya Loi, na va lemi vakatha na lemi renuwaŋa raraitharɨ kaiwanji, ghemi amalaghɨniye ghathɨghɨyaŋgi. 22 Ko iyemaeŋge e mbaŋake iyake, Nariye riwaeko moli va i mare iya kaiwae Loi i vakathaŋga na namoghamwami. Na i vakatha ŋgoreiyako na i vaŋguŋga hu ndeghathɨ e marae hu boboma, hu thɨna na ma e ghamiwonjowe. 23 Ne i vakatha ŋgoreiyako thoŋgo ghemi mbe hu vinjimbɨ vara lemi loŋweghathɨna hu ndeghathɨ vurɨgheghe, mane hu nyivɨnyivɨ, ko iyemaeŋge weimi lemi gharematuwo hu roroghagha thovuyeko kaiwae iya Totoko Thovuye i woraŋgiya. Totoko Thovuye iyako ghemi kaerova hu loŋwe, na gharɨgharɨke wolaghɨye e yambaneke laghɨye kaerova thɨ loŋwe, na ghino Pol Totoko Thovuye iyako gharakakaiwo.
Pol i rovurɨgheghe ekelesiya Kolose kaiwanji
24 E mbaŋake iyake ghino ya warari ya vaidiya vuyowo ghemi ghamithalavu kaiwae. Ghino nuwaŋguiya Krais riwae, iye ekelesiya, ya thalavu, iya kaiwae na ya vavaidiya vuyowoke. 25 Loi kaerova i giya wo mbaro na ya tabo ekelesiya gharakakaiwo, na iya va i giya kaiwoke iyake e ghino na ya vakatha lemi thovuye kaiwae. Wo kaiwo ya utuŋa Loi le utuutuko wolaghɨye e ghemi. 26 Loi le utuutuko iyako va mbowo i rothuwele weŋgiya tha na tha mbaŋa me vivako, ko iyemaeŋge mbaŋake iyake kaero i woraŋgiya weŋgiya le gharɨgharɨ. 27 Loi va i renuwaŋa ŋgoreiye na i woraŋgiya weŋgiya le gharɨgharɨ utuutuko iyava i rothuweleko na ra ghareghare i thovuye moli, na valɨkaiwae i thalavuŋgiya ma Jiu gharɨgharɨniye. Utuutuko iyako iyake: Krais i yaku weŋga na hu ghareghare wogiyawe nevole hu wo le vwenyevwenyeko. 28 Wo vavaghareŋa Krais weŋgiya gharɨgharɨke wolaghɨye. Weime lama thimbake wolaghɨye wo utu vavurɨghegheŋgi na wo vaghareŋgi, kaiwae nuwameiya taulaghɨko thɨ tabo gharɨgharɨ matuwoŋgi weya Krais, na wo vaŋguŋgi wo vaŋguruwoŋgi Loi e marae. 29 Weiŋgu lo vurɨgheghe laghɨye moli iya Krais va i giyako e ghino, na ya rorovurɨgheghe ya kaiwo.