29
Jeikob i vutha Padan Aram
Jeikob kaero i wareriva. I loŋga na i ghemba boimako, Keinan valɨvaŋga i vorovoroko. Ghemba regha e boimako gharɨgharɨ thɨ yaku gheko. Mbaŋa regha mbe ele loŋga tɨne eŋge, i vutha e valɨvaŋga regha sip lenji ghamba ghan, mbwarowou regha inawe. I vutha vaidiŋgiya sip wabwito thɨ gheneghɨliŋa mbwarowouko. Thɨ roroghagha ghanjiranjimbunjimbu thɨ mena thɨ giya mbwa weŋgi. Mbwako va ina bode na ghagumogumo varɨ laghɨye regha. Mbaŋa thetheghan ghanjiwabwiko wolaghɨye thɨ raka vuthavao, amba ranjimbunjimbuko thɨ vabulale vakatha varɨko e mbwarowouko ghae na thɨ giya mbwa weŋgiya thetheghanɨko. Mbaŋa thɨ vamunvaoŋgi kaero thɨ vabulale njoghava varɨko e mbwarowouko ghae.
Jeikob i vaitoŋgiya ranjimbunjimbu iŋa, “Wouna, ghemi aŋga hu rakamena?”
Thɨ gonjoghawe thɨŋa, “Wo rakamena Haran.”
I dage weŋgi iŋa, “Thare hu ghareghare Leiban iye Neiho rumbuye?”
Thɨ gonjoghawe thɨŋa, “Mbwana. Wo ghareghare.”
Amba Jeikob i vaitoŋgi iŋa, “Riwae i thovuye eŋge?”
Thɨ gonjoghawe thɨŋa, “Mbwana. Wo u thuwe, yawarumbuye Reitiyel maiya vara, weiyaŋgiya sip.”
Jeikob i dage weŋgi iŋa, “Wo hu thuwe, amba raŋgela thɨ yo vara iyake.* Ghararaghɨye mboro. Buda kaiwae mo vaŋgumenaŋgiya sipɨna? Ma u lagiya eŋge mbwa weŋgi kaero u vaŋgu njoghaŋgiva na mbowo vethiya ghana ghanjinana.”
Ko iyemaeŋge thɨ gonjoghawe thɨŋa, “Mbowo wo roghaghaŋgiya ranjimbunjimbuko vavana na wo thɨ raka vutha weinjiyaŋgiya lenji sipɨko, amba mbaŋara wo vabulale vakatha varɨko e mbwarowouko ghae na wo giya mbwa weŋgiya thetheghanɨko.”
Mbaŋa Jeikob amba i utuutu, Reitiyel kaero i vutha weiyaŋgiya ramae le sip, kaiwae elaghɨniye ghakaiwo i njimbukikiŋgiya ramae le thetheghanɨko. 10 Mbaŋa Jeikob i thuwe le ghɨna Reitiyel na le ghai Leiban le sipɨko, i wa e mbwarowouko ghadidiye, i vabulale vakatha varɨko e mbwarowouko ghae amba i giya mbwa weŋgiya thetheghanɨko. 11 I vakathavao i wa ve vandamo Reitiyel. Kaiwae va weiye le warari iwaeŋge i randa ghalɨŋae laghɨye. 12 I dage weya Reitiyel iŋa, “Rebeka nariya ghino, ramana louye.” Mbaŋa Reitiyel i loŋwe iyako i rukunjogha na ve dage weya ramae.
13 Mbaŋa Leiban i loŋwe ghabodo Jeikob utuniye me vutha gheko, i rukuwawe na ve thuwe. I vutha i thuwabo na i vandamo. I vaŋgu weiye thɨ wa e ŋgolo, na gheko amba Jeikob i utugiya bigibigiko wolaghɨyewe. 14 Leiban i dagewe iŋa, “Mbema emunjoru, mbunɨma na madibena iya e ghenɨna iya e ghinoke.”
Jeikob i vaŋguŋgiya Leya na Reitiyel
Jeikob i yaku weiye Leiban na i thalavu. Manjala umbwara e ghereiye 15 Leiban i dagewe iŋa, “Othembe raŋa lo boda ghen, thava u kaiwoke e ghino na maa e modamodan. U utu giyama e ghino, ne ŋgoroŋga na ya vamodoŋge?”
16 Leiban yawarumbuye theunyiwo, laghɨyeniye idae Leya na nasiyeniye idae Reitiyel. 17 Leya ghayamoyamo vambema wevo eŋge, ko iyemaeŋge Reitiyel, elaghɨniye wevo manɨune moli. 18 Reitiyel va i wo Jeikob nuwae na amalaghɨniye i gharethovuwe, iya kaiwae i dage weya Leiban iŋa, “Ne ya kaiwo theghathegha umbopirɨ kaiwan na ne u vaŋgu veŋgwa yawarumbuna nasiyeniye Reitiyel ya vaŋgu.”
19 Leiban i gonjoghawe iŋa, “I thovuye eŋge ne ya vaŋgu veŋge. Maa lo renuwaŋa na yaŋa ya vaŋguveya lolo reghava. I thovuye eŋge mbe ya yaku vara weiŋgu ghen.” 20 Iya kaiwae Jeikob va i kaiwo theghathegha umbopirɨ mbala valɨkaiwae i vaŋgwa Reitiyel. Ko iyemaeŋge mbaŋako molao iyako ghathuwathuwa weya Jeikob ŋgoreiya mbaŋa mbe gheviye eŋge kaiwae i gharethovu laghɨye moliwe.
21 Theghathegha umbopirɨna e ghereiye Jeikob i dagewe Leiban iŋa, “U vaŋgu giyama lo wevona. Kaero mendava ya kaiwo theghathegha umbopirɨ kaiwan, na kaero nuwaŋguiya ya ghena weiŋgu.”
22 Kaero Leiban i vivatha ghe ghathaga na i kula vathavathaŋgiya gharɨgharɨko wolaghɨye e ghembako tɨne. 23 Ko iyemaeŋge gougouko iyako Leiban i vaŋguruwo yawarumbuye Leya weya Jeikob na i ghena weiye (le renuwaŋa va iŋaeŋge Reitiyel). 24 Gougouniyeko iyako Leiban i vaŋgugiya le rakakaiwo eunda idae Silpa weya yawarumbuye na le rakakaiwo.
25 Va ighɨviya thewo na i manjala, Jeikob i thuweiru na i thuwe Leya, ghare i yo. Iwaeŋge i dage weya Leiban iŋa, “Budakaiya mo vakathake e ghino? Mendava ya kaiwo voreŋa theghathegha umbopirɨ e ghen Reitiyel kaiwae, ŋgoreiye? Budakai kaiwae na mo yaroŋgoke?”
26 Ko iyemaeŋge Leiban i dagewe iŋa, “Ghama thanavu e valɨvaŋgake iyake ma ŋgoreiye na wevo nasiyeniye i ghekai laghɨyeniye e ghamwae. 27 Iyemaeŋge, thoŋgo wo u vakathavao lemi gheke thaganiye wikike iyake, ko amba tembe wo vaŋgu veŋgeva yawarumbuŋguke eundake e ghen theghathegha umbopirɨva.”
28 Jeikob i vakatha ŋgoreiye. I vakathavao le gheko weiye Leya thaganiye e wikɨko umbwara tɨne, ko amba Leiban i vaŋgugiya yawarumbuye Reitiyel na levo. 29 Leiban i vaŋwa le rakakaiwo wevo eunda na i vaŋgugiya weya Reitiyel na le rakakaiwo. Wevoko idae Bilha. 30 E mbaŋako iyako Jeikob i ghena weiye Reitiyel. Le gharethovu weya Reitiyel i laghɨye kivwala le gharethovu weya Leya, na iyake kaiwae mbowo i kaiwova theghathegha umbopirɨ weya Leiban.
Jeikob le ŋgaŋga
31 Mbaŋa Giya Loi i thuwe Jeikob maa ghare weya Leya, i vakatha na i ghambɨ gamagai, iyemaeŋge Reitiyel va i kwama. 32 Leya va i marabo na i ghamba ŋgama ghɨmoru. I rena idae Rubin, na iŋa, “Giya Loi i thuweŋgo ya gharevɨrɨ iya i woveŋgwa ŋgama ghɨmoruke. Mbwata ne mbaŋake amba ne lo ghɨmoruko i gharethovuŋgo.”
33 Mbaŋa gheviye eŋge e ghereiye, Leya kaero i marabova na mbowo i ghambɨva ŋgama ghɨmoru, na iŋa, “Giya Loi kaero i loŋwa lo ghɨmoruke amba maa ghare weŋgo iya mbowo i woveŋgova ŋgama ghɨmoruke. Iya kaiwae ne ya rena idae Simiyon.”
34 Mbaŋa seiwo eŋge mbowo i marabova na i ghambɨva ŋgama ghɨmoru. Iwaeŋge Leya iŋa, “Ghɨmoghɨmoru kaero theghetoninji vara iyake ya ghambɨ weiŋgu lo ghɨmoruko. E mbaŋake iyake ambane ghare vara weŋgo. I rena idae Livai.”
35 Leya mbowo i marabova na mbaŋa i ghambɨ ŋgama ghɨmoruva, kaero iŋa, “E mbaŋake iyake ya tarawe Giya Loi.” I rena idae Juda. Iyako e ghereiye maa tembe i ghambɨva.

*29:7 Ghararaghɨye mboro.