9
Amba Jisas i dage weŋgi iŋa, “Ya dage emunjoru e ghemi, gharɨgharɨ vavana inanji gheke amba muyai thɨ mare wone thɨ thuweya Loi le mbaroko ghavurɨgheghe i woraweya rɨghe.”
Jisas ghayamoyamo i ghenevaghɨle
(Mat 17:1-13; Luk 9:28-36)
Mbaŋa theghewona e ghereiye Jisas i vaŋguŋgiya Pita, Jemes na Jon, i viva weŋgi, na thɨ voro e ou molao regha mbe thiye eŋge. E maranji, Jisas ghayamoyamo i ghenevaghɨle, ghakwama i kaleva moli na i ndalandala. Le kakaleva i kivwala thela e yambaneke ne i thavwiya kwama na le kakaleva. Amba gharaghambuko theghetoko thɨ thuweŋgiya Ilaija na Mosese thɨ yomara, thɨ utu weinji Jisas.
Pita i dage weya Jisas iŋa, “Ravavaghare, i thovuye eŋge vara inanda gheke. Ne wo vakathaŋgiya yoŋathowathowa ŋgoloto, ŋgolora ghen, ŋgolora Mosese na ŋgolora Ilaija.” I utu ŋgoreiyako kaiwae va thɨ mararu laghɨye, Pita mava i ghareghare ŋgoroŋga me utu na iŋa.
Amba ŋgalɨlɨ ghambaghambaluwae i ganaŋgi na ghalɨghalɨŋa regha i mena e ŋgalɨlɨko e tɨne iŋa, “Iyake Naruŋgu, valɨghareghareŋgu moli. Hu vandeŋe wagiyawe.” E mbaŋako iyako thɨ ghɨmaratako, ko mava te thɨ thuweva lolo regha, Jisas ghamberegha.
Mbaŋa va thɨ njamanjama e ouko, Jisas i dage vurɨgheghe weŋgi iŋa, “Ne hu ndeutugiya weya lolo regha iya bigiko mohu thuweko, ghaghada Lolo Nariye ne i thuweiru e mare tɨne.” 10 Thɨ ghambugha ghalɨŋama na vambe thiye eŋge thɨ vevaitoŋgi ŋgoroŋga “thuweiru e mare” gharumwaru.
11 Amba thɨ vaito Jisas thɨŋa, “Buda kaiwae mbaro gharavavaghare thɨŋa Ilaija ne i menakai amba muyai Mesaiya i mena?”
12 Jisas i gonjogha weŋgi iŋa, “Emunjoru Ilaija ne i menakai na i vanamwe bigibigike wolaghɨye. Ko iyemaeŋge, buda kaiwae buk iŋa Lolo Nariye ne i vaidiya vuyowo laghɨye na thɨ botewoyathu? 13 Ko ya dage e ghemi, Ilaija kaerova i mena na gharɨgharɨ thɨ vakatha thambo renuwaŋa nuwanjiya thɨ vakathawe, ŋgoreiya Buk Boboma Teuye le govambwara amalaghɨniye kaiwae.”
Jisas i thawariya thegha nyao raitharɨ inawe
(Mat 17:14-21; Luk 9:37-43)
14 Mbaŋa Jisas na gharaghambuko theghetoko thɨ vutha weŋgiya gharaghambuma vavana, thɨ thuwe wabwi laghɨye thɨ roghɨliŋaŋgi na mbaro gharavavaghare vavana. Va thɨ wogaithɨ weinjiyaŋgi. 15 Mbaŋa gharɨgharɨko thɨ thuwe Jisas, gharenji i yo laghɨye moli, thɨ rukuwe na thɨ dage mwaewowe. 16 Amba Jisas i vaitoŋgiya gharaghambuko iŋa, “Hu wogaithɨŋa budakai weimiyaŋgiya mbaro gharavavaghare?”
17 Amala regha e wabwiko tɨne i gonjoghawe iŋa, “Ravavaghare, ma vaŋgumena naruŋguke e ghen kaiwae nyao raitharɨ inawe na ma e ghalɨghalɨŋae. 18 Thembaŋa nyaoko raitharɨ i mbaroŋa, i wokiyathu e thelau vwatae, njoŋgonjoŋgo i raŋgi e ghae, i rɨghɨmbiya ŋiŋiye na riwaeko laghɨye thɨ gheroro. Ma naŋgo weŋgiya ghanɨraghambuke na thɨ dage weya nyaoke raitharɨ i raŋgi, ko iyemaeŋge ma valɨkaiwanji methɨ vakatha.”
19 Jisas i dage weŋgi iŋa, “Ghemi ma e lemi loŋweghathɨ! Ŋgoroŋga mbaŋa le molamolao wo ya yaku weiŋguyaŋgiya ghemi? Ŋgoroŋga mbaŋa le molamolao ya ghataŋaghathɨŋga? Hu vaŋgumena weŋgo.” 20 Thɨ vaŋgumena theghako weya Jisas. Mbaŋa nyaoko raitharɨ i thuwe Jisas, i vakatha theghako na riwae i mwanavatha na i dobu e thelauko vwatae na i bulabulale loloŋga na njoŋgonjoŋgo i raŋgi e ghae. 21 Jisas i vaito ramae iŋa, “Ŋgoroŋga mbaŋa le molamolao nyaoko raitharɨ le yaku weya theghako?” I gonjoghawe iŋa, “Vambe ŋgama vara. 22 Mbaŋa i ghanagha nyaoma raitharɨ i mando na i unɨghɨ, i wokiyathu e ndɨghe une o e mbwa tɨne. U gharevɨrɨŋaime na u thalavuime, thoŋgo valɨkaiwan.”
23 Jisas iŋa, “Ŋgoroŋga len utuna gharumwaru, moŋana, ‘Thoŋgo valɨkaiwan’? Kaiwae bigibigike wolaghɨye valɨkaiwae weya thelolo i loŋweghathɨgha Loi.”
24 Ŋgamako ramae e mbaŋako iyako i utu na ghalɨŋae laghɨye iŋa, “Ya loŋweghathɨ, ko ma i laghɨye. U thalavuŋgo na lo loŋweghathɨke i laghɨye.”
25 Mbaŋa Jisas vama i thuweŋgiya wabwiko ma i laghɨye eŋge, i dage weya nyaoko raitharɨ iŋa, “Ghen kule na kwaghe nyaoniye, ya dage e ghen na u raŋgima weya theghana na ma tene u ruweva mbaŋa regha.”
26 Nyaoko raitharɨ i yaro i vandindiya theghako riwae na i raŋgi. Ghayamoyamo ŋgoreiya i mare, iya kaiwae thɨ ghanagha thɨŋa, “I mare.” 27 Ko Jisas i vɨghathɨgha theghako nɨmae, i thalavu na i thuweiru, na i yondovirɨ.
28 Iyake e ghereiye Jisas i ru e ŋgolo tɨne. Gharaghambuko thɨ vaito thuwele thɨŋa, “Buda kaiwae ma valɨkaiwae mo variyeraŋgiya nyaoko raitharɨ?”
29 Jisas i gonjogha weŋgi iŋa, “Ghakamwathɨ mbereghaeŋge, thoŋgo nuwamiya hu variyeraŋgiya nyao raitharɨ ŋgoreiyako, wo hu naŋgo weya Loi.”
Jisas mbowo i utuŋava le mare na le thuweiruva
(Mat 17:22-23; Luk 9:43b-45)
30 Jisas na gharaghambu thɨ iteta valɨvaŋgako iyako na thɨ ghathara Galili. Jisas ma nuwaiya lolo regha i ghareghare aŋga inae, 31 kaiwae i vavaghare weŋgiya gharaghambuko iŋa: “Lolo Nariye ne thɨ yalawe na thɨ unɨghɨ. Ko iyemaeŋge mbaŋa mbaŋatoniye e tɨne kaero i thuweiruva.” 32 Ko iyemaeŋge ma nuwanji i manjamanjala ŋgoroŋga le vavaghareko gharumwaru, na thɨ mararu thɨ vaito amalaghɨniye.
Thela laghɨye moli
(Mat 18:1-5; Luk 9:46-48)
33 Amba Jisas na gharaghambu thɨ raka mena Kapenaom, na mbaŋa vama thɨ ru e ŋgolo tɨne amba i vaitoŋgiya gharaghambuko iŋa, “Mohu wogaithɨŋa buda kaiwae e kamwathɨko mborowa?” 34 E lenji loŋga mborowae methɨ wogaithɨŋa thela ina e tɨnenjiko iye laghɨye, iya kaiwae thɨ monjina na thɨ rokubaro.
35 Jisas i yaku na i kula vathavathaŋgiya gharaghambuko theyaworo na theghewoko na i dage weŋgi iŋa, “Thoŋgo thela nuwaiya i tabona laghɨye Loi e marae tembe i wonjoŋa ghamberegha na i muyai moli, na i tabo na rakakaiwo weŋgiya ghauneko.”
36 Jisas i vaŋgwa ŋgama nasiye regha na i vaŋgurawe i ndeghathɨ e tɨnenji. I tagavagaghala nɨmae ŋgamako e mborowae amba i dage weŋgi iŋa, 37 “Thela thoŋgo i kulavatha ŋgama regha ŋgora iyake e idaŋgu, iye i kulavathaŋgo; na thela thoŋgo i kulavathaŋgo, mambe i kulavatha eŋge ghino, tembe i kulavathava thela i variyeŋgo.”
Thela ma i botewoinda iye ghandau
(Luk 9:49-50)
38 Jon i dagewe iŋa, “Ravavaghare, wo vaidiya amala regha i variye raŋgiyaŋgiya nyao raraitharɨ e idan. Na wo mando na wo dagetenɨwe kaiwae iye ma weinda.”
39 Jisas i dage weŋgi iŋa, “Thava hu dagetenɨwe, kaiwae ma valɨkaiwae lolo regha i vakatha vakatha ghamba rotaele regha e idaŋgu na e mbaŋako iyako kaero i utuŋava utu raraitharɨ kaiwaŋgu. 40 Kaiwae thela ma iye ghandathɨghɨya iye ghandau. 41 Ya dage emunjoru e ghemi, thela thoŋgo i thɨnɨgiya mbwa e ghemi na hu mun kaiwae ghemi woraghambu, emunjoru ne e modamodae.”
Thoŋgo lolo i vakatha lolo regha i vakatha tharɨ
(Mat 18:6-9)
42 I gotubwe na iŋa, “Thoŋgo ra wo varɨ laghɨye na ra ŋgara loloko iyako e numwe na ra wokiyathu e ŋambuwoko tɨne, lithɨko iyako i laghɨye. Ko iyemaeŋge Loi ne i giya lolo regha ghalithɨ i laghɨye moli thoŋgo i vakatha ŋgama ŋgoreiyake regha i vakatha tharɨ na ma i loŋweghathɨŋgo. 43 Na thoŋgo nɨmanɨna i vakathaŋge na u vakatha tharɨ, u kitenɨyathu! I thovuye moli thoŋgo nɨman regha nandere na u vaidiya yawalɨ memeghabananiye, na thava nɨmanɨmanɨna theghewona na u wa vo ru Gehena, e ndɨgheko iya i meghabanako e tɨne. 44 E ghembako iyako uleulema iya thɨ uleŋgiya gharɨgharɨma mane thɨ mare, na ndɨghema iya thɨ ndamawe mane mbaŋa regha i mare.”* Rɨghethoru 44,46 na 48 thɨ govambwara Loi ghalɨŋae ina Ais 66:24. Iyake i utuŋa ŋgoroŋga ne iŋa na Loi i lithɨ weŋgiya ghathɨghɨyaŋgiko gheko.
45 “Na thoŋgo gheghenɨna regha i vakathaŋge na u vakatha tharɨ, u kitenɨyathu! I thovuye moli thoŋgo gheghen regha nandere na u vaidiya yawalɨ memeghabananiye, na thava gheghenɨna theghewo na vethɨ wokiyathu ruwoŋge Gehena e tɨne. 46 E ghembako iyako uleulema iya thɨ uleŋgiya gharɨgharɨma mane thɨ mare, na ndɨghema iya thɨ ndamawe mane mbaŋa regha i mare. 47 Na thoŋgo maranɨna regha i vakathaŋge na u vakatha tharɨ, u vovavuthuyathu! I thovuye eŋge thoŋgo vo ru Loi ele ghamba mbaro wein maranɨna voghɨra eŋge, na thava maramaranɨna voghɨwo na vethɨ wokiyathuruwoŋge Gehena. 48 E ghembako iyako uleulema iya thɨ uleŋgiya gharɨgharɨma mane thɨ mare, na ndɨghema iya thɨ ndamawe mane mbaŋa regha i mare.”
49 Jisas mbowo i utuŋava ghanjithanavu kaiwae iŋa, “Gharɨgharɨke wolaghɨye ne thɨ ghamɨno tomethi vuyowo laghɨye ŋgoreiya ndɨghe, na thiyake thɨ woraŋgiya ghanjithanavu, i thovuye o i tharɨ. Ŋgoreiya vowo thɨ woraweya njighɨ na i vanamwe na i thɨna. Loi i vakaiwoŋa mandoŋgike thiyake na i vaemunjoruŋa thavala le gharɨgharɨ emunjoru, i vanamweŋgi na i vavurɨghegheŋa le vɨghathɨ weiyaŋgi (Ais 48:10; Rom 5:3-5; Jem 1:2-4; 1Pit 1:6-7). 50 Njighɨ iye i thovuye, ko thoŋgo njighɨko ghamɨnae ma ŋgoreiya njighɨ, ma te kamwathɨ reghava na valɨkaiwae ra vakatha na ghamɨnae i njogha. Iya kaiwae ghamithanavu ne ŋgoreiye njighɨ mbe e ghamɨghamɨnae na ghemi regha na regha hu yaku na ghamwami vanaora weimiyaŋgiya ghamunena.” Njighɨ va ghakaiwo i ghanagha Buk Boboma e ghambaŋa tɨne. Iye va bigi laghɨye regha. “Hu wo njighɨ” iye utu ŋande regha. Gharumwaru thiya: “Hu yakuŋa Loi le thimba.” o “Regha na regha hu verabi weŋga.” o “Hu veghan giya ghami.” o “Hu yakuŋa yawalɨ iya i thalavuŋgiya gharɨgharɨna.”

*9:44 Rɨghethoru 44,46 na 48 thɨ govambwara Loi ghalɨŋae ina Ais 66:24. Iyake i utuŋa ŋgoroŋga ne iŋa na Loi i lithɨ weŋgiya ghathɨghɨyaŋgiko gheko.

9:49 Loi i vakaiwoŋa mandoŋgike thiyake na i vaemunjoruŋa thavala le gharɨgharɨ emunjoru, i vanamweŋgi na i vavurɨghegheŋa le vɨghathɨ weiyaŋgi (Ais 48:10; Rom 5:3-5; Jem 1:2-4; 1Pit 1:6-7).

9:50 Njighɨ va ghakaiwo i ghanagha Buk Boboma e ghambaŋa tɨne. Iye va bigi laghɨye regha. “Hu wo njighɨ” iye utu ŋande regha. Gharumwaru thiya: “Hu yakuŋa Loi le thimba.” o “Regha na regha hu verabi weŋga.” o “Hu veghan giya ghami.” o “Hu yakuŋa yawalɨ iya i thalavuŋgiya gharɨgharɨna.”