7
A Kën Kea Pe Ieesuꞌ To Hikta Vaman Ne Poë
1 E Ieesuꞌ to vaasis vahik en pa napan pa soe va po toꞌtoꞌ tamoaan, pareꞌ vavatvi vah kov e non pa muhin va Galiliꞌ. Eꞌ to hikta koman non a nö manuh pa muhin va Jiutiaꞌ. Suk ataeah, a ma pah teꞌ susunön po Jiuꞌ to kehkeh ip vamët ne poë.
2 A ma poen vivihan po Jiuꞌ to vatët ee.*A ma poen vivihan poë varih no a napan va Jiutiaꞌ to nö, pare koroh ne pa ma tanu pee, pare kokoman hah ne a ö no a kën sipuiire to koroh voh ne pa ma tanu manuh pa moeh upin. 3 Ivëh, ka ma kea pe Ieesuꞌ soe ke poë pan, “Vahvanih kën hikta këh a muhin vaꞌih parën nö manuh pa muhin va Jiutiaꞌ ko nok ta ma tah vatoksean nën, ka ma vamomhë pën me ra napan ep? 4 Ta pah teꞌ se keh iu non, pan a napan se nat vavih poë, eꞌ se nat non nonok vakoaan non a ma kiu peꞌ. Eën se keh iu nok rakah nom a ma kiu poë varih, eën se sun vateeraꞌ rakah manih pa matëëra napan kurus.” 5 A kën kea koman peꞌ to hikta vaman ne poë, ivëh, nee to soe suk vamanih.
6 Ke Ieesuꞌ piun a ma soe pee pareꞌ soe ke ra poë pan, “O poen nöꞌ se nö manuh Jerusalëm to hikta öök avoeꞌ non maꞌ. Ivëhkëk, a ma poen kurus peöm pa nö nën to tavus vahik voh ee. 7 A napan va po oeh vëh to hikta onöt ne a rës a neöm. Ivëhkëk, ee to rës e ne peöꞌ, suk eöꞌ to sosoe tavus noꞌ a ma taateꞌ hat nee to nonok ne sih. 8 Ivëh, köm se nö ko tönun vaꞌpeh me a ma upöm peöm manuh Jerusalëm pa ma poen vivihan po Jiuꞌ. Ivëhkëk, o poen nöꞌ se nö Jerusalëm pa vakum me a napan pa ma poen vivihan poë varih to hikta öök avoeꞌ non maꞌ.” 9 E Ieesuꞌ to soe vakomanih, pareꞌ teꞌ e non manih pa muhin va Galiliꞌ.
E Ieesuꞌ To Sun Non Pa Matëëra Napan, Pareꞌ Vavaasis Non Koman A Iuun Hinhin Apuh
10 O poen no a ma kën kea peꞌ to nö vahik ee manuh Jerusalëm pa ma poen vivihan poë varih, ke Ieesuꞌ me to nö en. Ivëhkëk, eꞌ to nö aven en pareꞌ hikta iu non a ö no a napan se inan poë. 11 Manih pa ma poen vivihan poë varih no a nap susunön po Jiuꞌ to vavaiu vah kov e ne peꞌ, ko vaiihi vah kov e ne pan, “A teꞌ vëh e Ieesuꞌ teꞌ non nih?”
12 Manih pa topniira nap peo poë varih, ee to vavisvis ke ne pa ma upöm pee, suk e Ieesuꞌ. A ma upöm pee to sosoe ne pan, “Eꞌ a teꞌ no a taateꞌ peꞌ to parin a vih.”
Ko upöm soe ee pan, “Eꞌ a teꞌ pikpiuk to pikpiuk non sih a napan.” 13 Ivëhkëk, a hikta paeh va pa napan poë varih to sun pa matëëra napan, pareꞌ soe tavus o kokoman peꞌ manih pa napan. Suk ataeah, ee to nanaöp e ne po teꞌ susunön po Jiuꞌ.
14 Po topnin rakah in a ma poen vivihan po Jiuꞌ, ne Ieesuꞌ to ho en koman Iuun Hinhin Apuh, pareꞌ taneo en pa vavaasis a napan. 15 Ko teꞌ susunön po Jiuꞌ pënton o vavaasis peꞌ, pare vatötöhkak rakah ee, pare soe ee pan, “A teꞌ vëh kon taneꞌ maꞌ o nat vëh nih, eꞌ hikta nö voh pa ta siku?”
16 Ke Ieesuꞌ piun raoe, pareꞌ soe pan, “O vavaasis vaꞌih nöꞌ to vavaasis a noꞌ neöm, eꞌ to hikta teꞌ non pan o vavaasis koman peöꞌ. Ahik, o vavaasis vaꞌih nöꞌ to vavaasis noꞌ, eꞌ o vavaasis pe Sosoenën a teꞌ vëh to vanö voh a maꞌ neoꞌ. 17 Ta pah teꞌ se keh vavatet rakah non a soe pe Sosoenën, eꞌ se maaka rakah va non manih pan, o vavaasis nöꞌ to vavaasis noꞌ, eꞌ o vavaasis pamëh to taneꞌ rakah maꞌ manuh pe Sosoenën, pareꞌ hikta taneꞌ maꞌ manih peöꞌ. 18 Ka teꞌ vëh to vavaasis non a napan po kokoman koman peꞌ, a, a teꞌ pamëh to iu kë koman hah non a ëhnaneah. Ivëhkëk, a teꞌ vëh to vavaasis non a napan, pareꞌ kë non a ëhnan a teꞌ vëh to vanö voh maꞌ poan, a, a teꞌ pamëh eꞌ a teꞌ no a taateꞌ peꞌ to totoopin, me eꞌ a hikta pikpiuk. 19 Moaan voh ne Mosës to heꞌ voh en peöm po Vavaasis peꞌ, ivëhkëk, eöm to hikta iu nem a vatet o Vavaasis pamëh. Vahvapoꞌnih köm kehkeh ip vamët e nem peöꞌ?
20 Ka napan to teꞌ vatët ne peꞌ piun poë, pare soe pan,†A napan to teꞌ vatet ne pe Ieesuꞌ to hikta nat ne po vaheheve pe Ieesuꞌ, me ra nap susunön po Jiuꞌ. “A oraꞌ hat to teꞌ non pën, emöm to hikta kehkeh ip vamët a nom oah.”
21 Ke Ieesuꞌ vavaato avoeꞌ me e non po teꞌ susunön po Jiuꞌ, pareꞌ soe ke ra poë pan, “Eöm kurus varih to ep voh em pa tah vatoksean nöꞌ to nok voh manih pa koveꞌ ruen va Bëtsaëtaꞌ, paröm töhkak ko haraꞌ vahat rakah em, suk eöꞌ to vatoꞌ a teꞌ manih pa koman o Poen Apaapo pea.‡Ep hah na pe Jon 5:1-16, ko ëh o vahutët to soe non a ö ne Ieesuꞌ to vatoꞌ e voe manih komön o Poen Apaapo, kee taneo ee pa nok vavahat e Ieesuꞌ manih pa ma soe pee. 22 E Mosës to heꞌ voh en peöm po vavaasis va pa pe a ö kokoaan pa ma pus koaꞌ oeteꞌ peöm. Eꞌ to hikta teꞌ non pan e Mosës ivëh to heꞌ voh o vavaasis pamëh. Ahik, o vavaasis pamëh to taneꞌ voh en maꞌ manuh pa kën sipun. Ivëhkëk, komön o Poen Apaapo nöm to peepe e nem pa ma ö kokoaan pa ma pus koaꞌ oeteꞌ peöm, ivëh, köm kök em po Vavaasis pe Mosës.
23 Eöm to kehkeh vatet vavih rakah nem sih o Vavaasis pe Mosës. O Vavaasis pe Mosës to soe non pan, eöm se pe em pa ma ö kokoaan pa ma pus koaꞌ oeteꞌ peöm. Ivëh, ko poen va pa pe raoe se keh tavus maꞌ po Poen Apaapo, eöm se nok em. Eöm heheve suk poꞌ nem ataeah pa ö nöꞌ se vatoꞌ hah ta pah teꞌ po Poen Apaapo pea? 24 Eöm se koe a kiiki a ma moeh tah po matan varoe, paröm kokoman vavih voh, ko kiiki poꞌ a ma moeh tah nöꞌ to nonok noꞌ manih pa taateꞌ totoopin.”
A Napan To Kehkeh Nat Rakah Ne Pe Ieesuꞌ Eteh
25 A napan to teꞌ ne manih Jerusalëm to pënton e Ieesuꞌ to vavaato va non manih, pare vaiihi e ne pan, “A teꞌ ko vëh no o teꞌ susunön pea to kehkeh ip vamët ne, ha? 26 Ep këk öm, eꞌ to vavaato rakah e non pa matëëra napan. Ka hikta pah teꞌ sunön to onöt non a soe ta pah soe manih peꞌ. A nap susunön pea to nat pöꞌ e ne peꞌ e Kristo? 27 Ivëhkëk, ea to nat e no pa vöön peꞌ, ko poen ne Kristo vamaman se keh nö maꞌ, ka hikta pah teꞌ to onöt non a nat in a vöön peꞌ.”
28 E Ieesuꞌ to vavaasis non a napan koman a Iuun Hinhin Apuh, pareꞌ soe ke raoe pan, “Oman, eöm to nat e nem peöꞌ, paröm koman nem pan eöm to nat e nem pa vöön nöꞌ to taneꞌ maꞌ, ivëhkëk, eöm to hikta nat nem. Eöꞌ to hikta nö voh maꞌ manih po kikis koman peöꞌ. Ahik, e Tamön vöh to vanö voh a maꞌ neoꞌ no a taateꞌ peꞌ a man rakah, neöm to hikta nat nem peꞌ. 29 Eöꞌ to nat e noꞌ peꞌ, suk eöꞌ to taneꞌ maꞌ manuh peꞌ, ke eꞌ koman ivëh to vanö voh a maꞌ neoꞌ.”
30 E Ieesuꞌ to soe vakomanih ka ma upöm teꞌ to teꞌ vatët ne peꞌ, kehkeh öt e ne peꞌ, marën a vahoꞌ poë pa nohnoh. Ivëhkëk, a hikta paeh va pee to onöt non a vaket eah. Suk ataeah, o poen neꞌ se taum a punis me eꞌ se haraꞌ o kamis to meꞌ e non pa tavus maꞌ. 31 Ko teꞌ varih to vaman voh e Ieesuꞌ to vavaasoe e ne, pare soe pan, “O poen ne Kristo se nö maꞌ eꞌ se kës nok en ta ma tah vatoksean to apuh oah e ne pa ma teꞌ tah vatoksean no a teꞌ vëh to nonok non?”
A Nap Susunön Po Jiuꞌ To Pupunöꞌ Ne Pa Öt E Ieesuꞌ
32 A ma meh Parësiꞌ to tënan a soe no a napan to vavisvis suk ne a ma tah ne Ieesuꞌ to nonok non. Ivëh, ko teꞌ susunön ësës heꞌ, me ro Parësiꞌ vanö ee maꞌ pa ma to pirisman koman pee to ut ne sih pa Iuun Hinhin Apuh, kee nö ee maꞌ to öt e Ieesuꞌ.
33 Ke Ieesuꞌ soe ke ra napan pan, “Eöꞌ hikta se teꞌ varë me a noꞌ neöm manih po oeh vëh. Suk ataeah, eöꞌ se nö hah eoꞌ manuh pe Tamön. E Tamön vëh to vanö voh a maꞌ neoꞌ. 34 Ke eöm se iu ep e nem peöꞌ, ivëhkëk, eöm to hikta onöt nem a taum a neoꞌ. Paröm hikta onöt me nem a vos pa vöön nöꞌ se teꞌ noꞌ.”
35 Ka nap susunön po Jiuꞌ vaiihi koman e ne pan, “A teꞌ vëh se nö nih, ka hikta onöt no a taum eah? Eꞌ se kës nö manuh pa ma vöön apaꞌpuh varuh Grik no o upöm pea to teꞌ ne, pareꞌ vavaasis a napan varih to hikta teꞌ ne pan ee ro Jiuꞌ, ha? 36 Ataeah neꞌ to koman non, pareꞌ soe suk vamanih pan, ‘Eöm se iu ep e nem peöꞌ, ivëhkëk, eöm hikta onöt nem a taum a neoꞌ paröm hikta onöt me nem a nö pa vöön nöꞌ se teꞌ noꞌ.’ ”
E Ieesuꞌ To Sosoe Suk Non A Tuvuh Vasioꞌ
37 O poen apuh vëh to vahik non a ma poen vivihan po Jiuꞌ to tavus en, ke Ieesuꞌ sun ko vavaoe suntan rakah en, pareꞌ soe pan, “Koe o teꞌ varih to haraꞌ ne o manoe kee nö maꞌ manih peöꞌ, köꞌ heꞌ raoe a ruen kee kaak. 38 O Puk Vapenpen pe Sosoenën to soe ka rora pan,
‘Etereh to vaman ne a ma soe peöꞌ,
a ruen va po toꞌtoꞌ tamoaan se nönö va kov e non maꞌ
manih pa ma kupu pee.’ ”
39 E Ieesuꞌ to sosoe suk voh non a Tuvuh Vasioꞌ, pareꞌ soe pan, a Tuvuh Vasioꞌ to hikta nö avoeꞌ voh non maꞌ, suk ataeah, e Ieesuꞌ to hikta mët avoeꞌ non to kon o ëhnan apuh. Ivëhkëk, amot no teꞌ varih to vaman ne e Ieesuꞌ, ee se kon ee pa Tuvuh Vasioꞌ.
A Napan To Taki Pare Nok O Pöök Kum Teꞌ
40 A napan to tënan a ma soe pe Ieesuꞌ, ka ma papaeh pee soe ee pan, “A teꞌ vaꞌih eꞌ a teꞌ vanënën soe vamaman rakah.”
41 Ka ma meh pee soe ee pan, “A teꞌ vaꞌih eꞌ e Kristo, a teꞌ ne Sosoenën to vanö voh maꞌ.”
Ivëhkëk, o upöm to sosoe avoeꞌ e ne pan, “Ahik, a teꞌ vëh ne Sosoenën se vanö maꞌ pa kon hah a napan peꞌ, eꞌ to hikta antoen non a koaꞌ manih pa muhin va Galiliꞌ, 42 suk ataeah, o Puk Vapenpen pe Sosoenën to soe non pan,
‘E Kristo se koaꞌ manih po vuteꞌ pe Devit.
E koaꞌ pamëh se koaꞌ manih pa vöön pe Devit,
ka ëhnan a vöön vëh neꞌ se tavus, ivëh Bëtrëhëm.’ ”
43 Ivëh, ka napan hikta vapöh kokoman suk ta pah soe. A ma papaeh pee to koman ne pan e Ieesuꞌ eꞌ e Kristo, ko upöm sosoe ne pan, “Ahik.” 44 Ko upöm pee kehkeh öt e ne pe Ieesuꞌ, ivëhkëk, a hikta paeh pee to vaket manih peꞌ.
45 Ko pirisman varih to nö pa öt e Ieesuꞌ, ee to hah akuk ee manih po teꞌ susunön ësës heꞌ, me ro Parësiꞌ. Kee hi ee pee pan, “Eöm hikta me suk maꞌ e Ieesuꞌ ataeah?”
46 Ko pirisman piun raoe, pare soe pan, “A soe no a teꞌ vëh e Ieesuꞌ to vavatvus non, no a hikta pah teꞌ na to pënton voh, to vavaasis va non nën.”
47 Ko Parësiꞌ piun o pirisman, pare hi raoe pan, “Eꞌ kës to vapikpiuk me en maꞌ peöm? 48 Eöm to ep voh e nem pemöm o Parësiꞌ no a hikta paeh pemöm to vaman voh eah. 49 Ivëhkëk, a napan varih to vaman ne Ieesuꞌ ee to hikta nat ne o Vavaasis pe Mosës. Ivëh, ne Sosoenën se vakmis amot suk raoe.”
50 E Nikodimus a teꞌ vëh to nö voh pa ep e Ieesuꞌ pa popoen, ke Nikodimus koman a teꞌ to teꞌ non komön o kum teꞌ pamëh, to to vasukaꞌ ke ro upöm peꞌ, pareꞌ soe pan, 51 “A taateꞌ pea soe vaonöt kës e non pea pa vahoꞌ akuk ta pah teꞌ po vahutët pa ö na to hikta pënton avoeꞌ no a soe peꞌ para nat poꞌ in ataeah neꞌ to nok to hat non?”
52-53 Ko teꞌ susunön po Jiuꞌ, me ro Parësiꞌ to pënton a soe pe Nikodimus, pare hi poë pan, “Eën me kës a to Galiliꞌ, ha? Inan vavih voh ah pa soe to kiun non po Puk pe Sosoenën, parën nat vamanih pan ahikta pah teꞌ vanënën soe se tavus manih pa muhin va Galiliꞌ.”
*7:2: A ma poen vivihan poë varih no a napan va Jiutiaꞌ to nö, pare koroh ne pa ma tanu pee, pare kokoman hah ne a ö no a kën sipuiire to koroh voh ne pa ma tanu manuh pa moeh upin.
†7:20: A napan to teꞌ vatet ne pe Ieesuꞌ to hikta nat ne po vaheheve pe Ieesuꞌ, me ra nap susunön po Jiuꞌ.
‡7:21: Ep hah na pe Jon 5:1-16, ko ëh o vahutët to soe non a ö ne Ieesuꞌ to vatoꞌ e voe manih komön o Poen Apaapo, kee taneo ee pa nok vavahat e Ieesuꞌ manih pa ma soe pee.