TESALLONAIKA Yamboma Pollone Wale Talo Pepá Topa Sirimu Bokutolo
Pollone I Pepá Topa Sirimutolonga Ungu Pulu Mare
Pollo kinie yuni pepá torumumanga ungu pulu mare bokumunge yakondo gomo 714 molemo.
Pollo kolea aili Tesallonaika purumu temanemo Lipe Mundurumu Yema 17:1-10 molopa, yu mindili siringi kinie kowa pupe Beria taono molopalie, pe altopa kowa pupe kolea aili Atenesi purumu temanemo 17:11-15 molemo. Tesallonaika akuna Kirasinge yambo talapemonga yambo koltalo sike Juda yamboma nakolo aisili yambo lupema moloringi (Lipe Mundurumu Yema 17:4, ya Ou Tesallonaika 1:9-10). Tesallonaika akumu Masedonia poropinji kolea te, no kélona lerimu.
Pollo kolea aili Korini molopa Kirasinge Tesallonaika yamboma pepá ou topa sirimumunge pulumu i sipenje: Pollo Tesallonaika yamboma kinie molopalie Kirasinge ungumu kamu mane naa sipili Juda yambo ungumu liku su siringimene yu toko makororingi. Pe Tesallonaika yamboma Kirasi lombili puringimunge mindili nongo moloringi pilipelie Pollone ‘Timoti ene lipe taponjipili.’ nimbe yu ene moloringine lipe mundurumu (Ou Tesallonaika 3:1-5). Pe Timoti kelepa Pollo molorumuna omba ene moloringi mele Pollo temane topa sirimu kinie Pollone i pepámo ene sipe mundumbendo torumu. Ene konopu tondolo pupili moloringimunge konopu sipe Pulu Yemo kinie “Ange.” nirimu mele ene nimbe sipe, ene mimi siku molonge mele mane sipe, Aili Yesusi pe kelepa ombámonga ungu aisili nimbe sirimu (1:9-10, 2:19-20, 3:13, 4:13-18, 5:1-3,23-24). Ungu mare pea nu nunu kanani.
‘Oli mare mindi omba pupili Pollo kolea aili Korini we molopalie wale talo sipe pepá te Kirasinge Tesallonaika yamboma topa sirimu.’ ningu pilimele. Imbi lepo “Pe Tesallonaika” nilimolo pepá akumunge ungu pulumu Ou Tesallonaika kinie telu sipe. Ailimu pe kelepa ombámonga ungu aisili torumu molemo. Ene mindili nongo moloringi nakolo konopu tondolo pupili ‘Kirasi sike.’ ningu piliringi mele munduku naa keleringimunge Pollone Pulu Yemo kinie “Ange.” nirimula. Kote walemo wendo ombá kinie Pulu Yemone mindili siringi yamboma pundu tomba mele nimbe sirimula. Enenga yambo mare kongonomo kapola naa teko we moloringimunge ungu tondolo te 3:6-15 molemo.
Ya Ou Tesallonaika kinie Pe Tesallonaika kinie ungu pulumu pora nikimu.
OU TESALLONAIKA
Pollone TESALLONAIKA Yamboma Pepá OU Topa Sirimu Bokumu
I pepámonga ungu pulu mare inie yakondo gomo 1026 molemo, akuna kanoko piliéni.
1
Pollo kinie Saillasi kinie Timoti kinie olione
ene Kirasinge yambo talape* kolea aili Tesallonaika molemelema
i pepámo topo sikimulu.**
Ene Lapa Pulu Yemo kinie Aili Yesusi Kirasi*** inie tapu toko molemele yamboma, ⸤eltene⸥ ene we kondo kolkolo, ‘Ene konopu pe nipili taka lelko molangi.’ ⸤niengili.⸥
Olio ⸤ene molemele mele pilipulie⸥ alieli Pulu Yemo kinie “Ange.” nimbu, yu kinie ungu nimulundu enenga kepe mawa tenjilimolo. Olionga Lapa Pulu Yemo enenga nimbu alieli mawa tenjipu molomolondo ulu telemelemane ene ⸤Yesusinge temanemo “Sike.” ningu⸥ tondolo munduku pilimele mele lipe ora sipe, yamboma mindili siku liku taponjilimele ulumane konopu monjilimele mele lipe ora sipe, tondolo munduku molko siye naa kolemele ulumuni ene Aili Yesusi Kirasi ⸤‘Kelepa ombá.’ ningu⸥ konopu siku nokoko molemele mele lipe ora silimomonga aku siku molemele mele pilipulie alieli ⸤“Ange.” nilimolo⸥.*
4-5 Ene olionga angenupili Pulu Yemone konopu monjilimoma, Pulu Yemone ‘ene yunge yamboma molangi.’ nimbe mako torumu mele olio pilipulie akumunge kepe “Ange.” nilimolo. Olione temane peangamo ene moloringine ombo topo sirimulu kinie ungumu yuyu mindi wendo orumuna pilku naa moloringi. Aku temane peangamo topo sirimulu kinie yunge tondolomo kinie Mini Kake Telimu kinie wendo orumu mele pilku kanoko, olione aku temanemo ‘Sike.’ nimbu tondolo mundupu pilipulie enendo tondolo mundupu nirimulu mele kepe pilku kanokolie “Sike nikimili.” ningu tondolo munduku piliringine kanopolie ‘Pulu Yemone sike ene konopu monjipe ‘Nanga yamboma molangi.’ nimbe mako torumu lemo.’ nimbu kanorumulu. Olio ene lipu taponjimulundu ene kinie ombo molorumulu mele* ene pilimele.
Ene olio kinie Ailimu kinie molorumulu mele manda lelko moloringi; ene kinie umbuni aisili wendo orumu nakolo ⸤Pulu Yemonga⸥ ungumu konopu siku pilku liringi. Kanu konopu sili ulumu Mini Kake Telimuni sirimu. Aku teringimunge kolea Masedonia poropinji kinie Akaya poropinjitolonga ‘Sike.’ ningu tondolo munduku pilku moloringi yamboma* molonge mele kolea aili Tesallonaika yamboma enene liku ora siringi.
Ene ⸤Kirasinge Tesallonaika yamboma⸥ moloringine Ailimunge ungumu Masedonia kinie Akaya poropinjitolonga yamboma moloringine purumu, pali piliringi nakolo aku kolea pokorenga mindi naa purumu. Enene Pulu Yemo ‘Sike ⸤olionga Lipe Taponjilimu⸥.’ ningu tondolo munduku piliringi temanemo koleamanga pali anju anju purumu piliringi. Akumunge ene ⸤Tesallonaika Kirasinge yamboma⸥ molemele mele olione altopo temane te topo simulú aulke te naa lemo. Olio ene moloringine orumulu kinie ene kinie uluma wendo orumu, enene teringi mele we yamboma eneno olio temane toko silimele akumunge ⸤altopo yamboma enenga temanemo topo simulú aulke te naa lemo⸥. Ene ⸤Tesallonaika yambomane⸥ we melema popo toringi pulu ye kolo tolime munduku kelko konopu alowa teko, konde molopa mindi puli Pulu Ye sikemo* molorumuna puringi mele we yambomane olio temane toko silimele. ‘Yunge kendemandema molamili.’ ningu molko, 10 ‘yunge Malo* mulu koleamo mundupe kelepa kelepa ombá.’ ningu konopu siku nokoko molongendo ⸤Pulu Ye Sikemo molorumuna puringi⸥ mele ⸤temanemo toko silimele⸥. Aku Malomo kolorumu kinie Pulu Ye Sike kanumuni topa makinjirimu yemo; akumu Yesusi, olio ⸤yunge yamboma⸥ lipe taponjilimomonga Pulu Yemo pe yamboma mumindili kolomba walemo wendo ombá kinie olionga uluri naa pemba yemo.