12
1 Walse Yesusini ⸤Juda yambomanga ye ailimendo⸥ ungu ikuma ene topa simbendo ungu iku te i sipe torumu:
“Ye tene unju waene ponie tepalie pala terimu. Poniena sukundu loyekolo akupe waene no ingi tepa monjimbendo tepa mimi tepalie nirimumuni, pe ponie nokonge ulke takaye te polo kulupe ola takorumu. Ye mare kanopa lipelie enendo nimbendo: “Nanga poniemo tapu tenjiku unju mongoma inie toko nokonjengi. Pe waene mongo polo tomba kinie unju mongoma moke tepo, kongono tenjingí mele mare ene liengi, mare na liembo.” nimbe kanu poniemo ene sipelie yu kolea paa suluringe pupe molorumu.
2 Kanu kinie pe waene mongo polo tomba terimu kinie ponie pulu yemone yunge kendemande ye te “Nanga waene mongo siengi puku liku menjiku wani pui.” nimbe ponie nokoringi yema moloringine lipe mundurumu. 3 Nakolo kendemande yemo ⸤orumu kinie⸥ ponie nokoli yemane yu ambolko likulie yu wale aisili kopene toko waene mongo mare naa siku yando we liku munduringi.
4 Altopa ponie pulu yemone kendemande ye te lipe ⸤“Nanga waene mongo linjipui.” nimbe lipe⸥ mundurumu. Nakolo yu ⸤orumu kinie⸥ ponie nokoli yemane yu ambolko likulie toko pengemo toko siku yu teko kenjiringi.
5 Altopa ponie pulu yemone kendemande ye te lipe mundurumu kinie enene yu toko konjiringi. Kendemande ye mare aisili mele lipe mundurumumanga mare wale aisili kopene toko, mare toko konjiringi.
6 Kanu kinie ponie pulu yemo yunge ye telu mindi molorumu, yunge malo, yu konopu monjirimu kangomo. Yuni ⸤konopuni pilipelie⸥ ‘Nanga kangomo pipili kolko liku ai siku, yu waene mongo mare singí.’ konopu lepalie yunge malomo kamu lipe mundurumu. 7 Nakolo ponie nokoli yemane ponie pulu yemonga malo ombá orumu kanokolie enene eneno ningindu: “Andi okomo yemo pe lapanga melema limbe yemo okomo. Yu topo konjipu i poniemo olio kamu liemili.” ningulie 8 enene yu ambolko liku toko konjiku ⸤yunge onomo⸥ poniena toko ulsu munduringi.”* ⸤nimbe Yesusini nirimu.⸥
9 ⸤Yesusini ungu iku akumu topa pora simbendo kanu Juda yambomanga ye ailimendo walsipelie nimbendo:⸥
“Ponie nokoli yemane aku teringimunge pe ponie pulu yemone ene kinie nambolka uluri tembaye? Yu omba kanu ye kerime topa konjipelie ‘Ye marene lupe poniemo nokonjengi.’ nimbe lipe simbe.” ⸤nirimu.⸥*
10 ⸤Yesusini Pulu Yemonga Juda yamboma nokoringi yemane yu toko konjingí mele pilipelie* enendo nimbendo:⸥ “Pulu Yemonga bokuna sukundu ungu te kanoko naa pilimeleye? ⸤Aku ungumu i sipe mele:⸥
‘Ulke takoringi yemane
kanoko keri kanoko toko ele teringi kou kanumu
kinié kelepa ulke simu mele
ulke enge sinjili kou aili peangamo.’**
11 ‘Ailimuni aku ulumu terimu olione
kanopo paa peanga kanolemolo.’*
nimbe molemo kanumu.” nirimu.
12 ⸤Kanu Juda yambomanga ye ailime⸥ enene Yesusini ungu iku torumu kanumu pilkulie enene yu tonge teko moloringi mele yuni nirimu pilkulie enene yu ka singí teringi nakolo kanu ye ailimene we yamboma pipili kolkolie yu liku ka naa siringi. Yu munduku kelkolie anju puringi.
13 Pe walse ⸤Juda yambomanga ye ailimene⸥* Parisi ye mare kinie** ye nomi kingi Erotenga talape ye mare kinie liku, “ ‘Yesusini ungu te nimbe kenjipili.’ ningu i siku i siku yundu niengi.” ningu Yesusi molorumuna liku munduringi. 14 Liku munduringi yemane Yesusi molorumuna ongo yundu ningindu:
“Ungu Mane Silimu, olio pilimolo, ‘nuni ungu sikema mindi ningu, nu yambo teluringe kepe konopu kimbu naa siku, yamboma pipili naa kolko enendo pali ungu telu siku kapola kapola ningu siku, Pulu Yemone “Teai.” nilimo uluma paa sike unguma mane siku, aku siku teleno.’ konopu lemolo. ⸤Aku siku teko molenomonga nu nambolka konopu lekenoye?⸥ Olione Romo Gapomano Ye Paa Aili Kumbine ‘Sisa’ nilimu kou takisi tomulu liemo kapola molo moloye? Yu ⸤kou takisi⸥ simulúne naa simulúne? Pulu Yemone akumundu ungu mane sirimu ungu mane nambolkamo pelemoye?* Ningu si.” niringi.
15 Nakolo Yesusini, ene topele mapele toli yema* molemele mele pilipelie enendo nimbendo: “ ‘Yuni nimbe kenjipili.’ ningu nambemuna na manda manjiku kolo toko walsikimiliye?** ⸤Takisi tolemele⸥ kou mongo te kanambo, mengo ongo siei.” nirimu kinie
16 enene yu molorumuna te mengo ongo yu siringi.
Kanu kinie Yesusini enendo nimbendo: “I kouna naenga kumbikeremo kinie imbimu kinie molemoye?” nirimu.
Enene yundu ningindu: “Romo Gapomano Ye Paa Aili Kumbine Sisamonga kumbikeremo kinie imbimu kinie molemo.” niringi.
17 Kanu kinie yuni enendo nimbendo: “⸤Kou monemo Sisamonga⸥ kene Sisamonga melema Sisamo yuyu siku, Pulu Yemonga melema Pulu Yemo yuyu siei.” nirimu.
Yuni aku sipe ⸤paa sumbi sipe⸥ nirimu mele pilkulie ⸤‘Yu paa pilipe konginjili pelemo yemo lepamo.’ ningu pilkulie⸥ konopu aisili liku munduringi.
18 ⸤Kanu yema Yesusi kinie kou takisi toli ungumu ningu pora siringi kinie⸥ pe Sadusi ye mare* Yesusi molorumuna oringi. Sadusi yema ene ‘Pulu Yemone pe kolemele yamboma topa naa makinjimbe, lomboroko ola naa molonge.’ ningu pilku moloringi talapemo. Aku Sadusi yema ongo Yesusi walsiku pilkulie ningindu: 19 “Ungu Mane Silimu, ⸤Pulu Yemonga ungu manema olio sirimu ye⸥ Mosisini ungu mane sipelie nimbendo:
“Ambo limbe ye te ambolango naa membalie
ambomo we molopili kolomba kinie
kanu yemo yunge angenu molombamone
yunge ambo wayemo lipe
angenu lipe taponjipe ambolango menjipili.”*
nirimu aku sipe nimbe bokuna torumu molemo kanumu. 20 ⸤Aku ungu manemonga ulu te olionga ye mare kinie wendo orumu mele nu walsipu piliemili.⸥
“Angenupili yepoko pakara moloringi. Komomo ambo lipe ambolango te naa membalie kolorumu. 21 ⸤Ambolango te naa molopili kolorumuna⸥ yunge bulkundu angenumuni ⸤yunge angenu kolorumumunge ambolango ‘Menjembo.’ nimbe⸥ ambo wayemo kelepa lirimu. Yu ambolango te naa menjipelie yu we kolorumula. Yunge angenu bulkundumuni kanu ambomo lirimula nakolo yu kepe we kolorumu. 22 Aku teliku pukulie ye yepoko pakara pali ambolango telu kepe naa mengolie kolko pora siringi kinie akiliomo we kolorumula. Pe ambomo yu kolorumula. 23 Akumunge, kolemele yamboma pe lomboroko ola molonge kinie kanu ambomo ye yepoko pakara pali ya mana liringine ambomo yu ye paa naenga menu molombaye?” niringi.
24 Yesusini enendo pundu topa nimbendo: “Ene Pulu Yemonga bokuna ungu molemoma kinie, Pulu Yemo kinie tondolo pelemo mele kinie, naa pilku lou lemelemonga ⸤yamboma pe tengemondo nikimili mele pilku sunduku kolo tokomele⸥. 25 Lomboroko ola molonge yambomanga yema ambo naa liku, amboma ye naa puku, aku paa naa tenge. Mulu koleana molemele angelloma molemele mele aku siku molonge. ⸤Angellomane mana yamboma telemele mele naa telemele kanumu.⸥ Aku tengemonga ⸤‘Ene Pulu Yemonga ungumu pilku sunduku lawa telemele.’ nikiru⸥.
26 “Nakolo ⸤ene Sadusimene⸥ ‘Kolemele yamboma lomboroko ola naa molonge.’ konopu lemelemonga ungu te niembola. Mosisi unju kanga tenga ⸤tepe nomba perimu tepemone unjumu naa norumu kanopalie nirimumuni⸥ akuna Pulu Yemonga ungu te wendo omba Mosisindu ungu te nirimu temanemo enene naa kanoko pilimeleye? Pulu Yemone Mosisindu nimbendo:
“Na Eporayamo kinie Aisake kinie Jekopo kinie
enenga Pulu Yemo molio.” nirimu.*
Pulu Yemonga bokuna Mosisini torumu aku ungu molemomo naa kanoko pilimeleye? ⸤‘Enenga Pulu Yemo molorundu.’ naa nirimu. ‘Enenga Pulu Yemo molio.’ nirimu kanumu.⸥ 27 Pulu Yemo yu kololi yambomanga Pulu Yemo molo; yu yambo kondemanga Pulu Yemo. Aku siku pilku sundukulie ene lou lemele.” nirimu.*
28 ⸤Sadusi yema kinie Yesusi kinie⸥ aku siku kerepali ningu molangi Pulu Yemonga ungu manemanga puluma pilipe mane sirimu ye te* omba ene anju yando ungu mele teko kerepali ningu moloringi omba pilirimu. Enene ungu mare Yesusindu walsiku piliringi kinie yuni anju pundu topa nimbe konjirimu mele pilipelie ungu mane sirimu yemone Yesusindu walsipe pilipelie nimbendo: “Pulu Yemone ungu mane sirimu pelemomanga pali nambolka ungu manemo yu olandopamoye?” nirimu.
29 Yesusini pundu topa nimbendo: “Ungu mane olandopamo i sipe:
‘Isirele yamboma, pilieme!
Aili Yawe olionga Pulu Yemo
yu mindi Aili telumu molemo,
te lupe molo.
30 Enene enenga kamelema kinie,
enenga minime kinie,
enenga pilipe konginjilime kinie,
enenga tondolomo kinie,
akumane Aili Yawe enenga Pulu Yemo manjiku
tondolo munduku konopu monjengi.’*
nimbe, ungu mane paa olandopamo aku sipe ⸤nimbe⸥ molemo. 31 Ungu mane talo sipemo i sipe:
‘Enene eneno yu mele mele konopu monjiku
enenga kangimu eneno
kondo kolko nokolemele mele
aku sikula pulu lemo yamboma
konopu monjiku nokoko molangi.’*
nimbe molemo. Aku ungu manetolonga olandopa te paa naa pelemo, molo.” nirimu.
32 ⸤Yesusini aku nirimu pilipelie⸥ yemone yundu nimbendo: “Ungu Mane Silimu, papu nikinumu. Nuni ninindu: “Pulu Yemo telumu mindi molemo. We te lupe naa molemo. Yu yuyu molemo.” nikinumu paa sike nikinu.
33 ‘Yu konopu monjingíndu
enene enenga kamelema kinie,
enenga pilipe konginjilime kinie,
enenga tondolomo kinie,
akumane ⸤Ailimu enenga Pulu Yemo⸥ manjiku
tondolo munduku konopu monjengi.’
nimbe pelemo ungu manemo kinie
‘Ene enenga kangime eneno kondo kolemele mele
yambo pulu lemoma* aku siku kondo kolangi.’
nimbe pelemo ungu manemo kinie, aku ungu manetolo temolo kinie olandopa; Pulu Yemo kongime kinie melema popo topo kalopo “Imu nu sikiru.” nilimolo akumu maniendopa.” nirimu.
34 Yuni pundu topa nimbe konjirimu pilipelie Yesusini yundu nimbendo: “Nu konopu lelko molenomonga Pulu Yemone ye nomi kingi molopa nokolemo yambo talapena sukundu* nondoko puni tekeno lemo.” nirimu.
Kanu kinie ⸤Yesusindu walsiku piliringi unguma pali yuni pundu topa anju nimbe konjirimu pilkulie⸥ altoko yu ungu te walsiku pilingindu pipili kolko naa walsiringi.
35 Yesusi ⸤Pulu Yemo popo toko kaloringi⸥ ulke tembelena suku yamboma ungu mane sipe molorumu. Mane sipe molopalie ungu te nimbendo: “Pulu Yemonga ungu manemanga puluma pilku mane sili yemane ningindu: “Pulu Yemone “Ene nokopa konjimbe ye te lipu mundumbu.” ou nimbe mako torumu ye nomi Kirasimu ⸤ye nomi kingi⸥ Depisini kalopa limbe yemo molomba.” nilimele akumu nambemuna “Yu Depisini kalopa limbe yemo molomba.” nilimeleye?* 36 ⸤Aku nilimele yemane⸥ Depisi yuni yuyu ⸤kanu yemondo nirimu mele naa pilimelenje.⸥ Mini Kake Telimu Depisinge konopuna molorumu kinie Depisi yuni ⸤ye Kirasimu molomba mele⸥ nimbendo:
“Aili ⸤Pulu Ye Yawene⸥ nanga Ailimundu nimbendo:
“ ‘Nunge opa touma nuni nokani.’ nimbu,
pe ene topo manie mundunjimbu kene
isili ou nu ⸤na kinie pea
tapu topolo ye nomitolo molopolo
melema nokambili⸥
nanga ki umbukundu ongo molani.” nirimu.”*
nimbe Depisini nirimu kanumu. 37 Depisini ⸤ye nomi Kirasimu⸥ yundu “Nu nanga Ailimu.” nirimu. Pe enene “Yu Depisini kalopa limbe yemo ⸤mindi⸥ molomba.” nambe teko pilkulie nilimeleye?” nirimu.
We yambo aisili maku toko moloringime Yesusini nirimu unguma pilkulie konopu aili teko siku pilku moloringi.
38 Yesusini ungu mane sipe molopalie nirimumuni ⸤lepi lepi topa⸥ ungu te nimbendo:
“Enene Pulu Yemonga ungu manemanga puluma pilku mane sili yema* mimi siku kanoko konjiku ⸤enene telemele mele manda lelko naa teko⸥ molayo. ⸤‘Yambomane olio kanoko “Ye peangama” niengi.’ ningu⸥ kanu yemane wale pakoli paa sulu peangama, ⸤ye nomime pakolemele mele,⸥ pakoko andolemele. Yamboma maku toko molemele koleamanga mongo kenge teko andonge kinie ‘We yambomane olio kapi niengi.’ ningu pilkulie konopu siku pilku andoko molemelela. 39 Yamboma maku toko Pulu Yemonga ungumu pilimele ulkemanga sukundu pukulie manie molongendo ye ailime molemele polo peanga akuna mendo puku polo akuna konopu siku molemelela.* Yambomane langi nongo yambomando “Namili wai.” nilimele kinie kanu yema ongolie ye ailimenga polo kumbikundu ‘olio molamili.’ ningu konopu siku molemelela.
40 “Yema kolemele kinie enene kanu yemanga ambo wayema toko makoroko mundukulie ulkema ‘Olionga’ ningu we limele. Pulu Yemo kinie ungu ningindu ningu sulu munduku we kolo toko nilimele.* Pulu Yemone we yamboma ulu pulu keri telemelemonga ene sike mongo lipe simbe nakolo ya ye nikirumane aku uluma telemelemonga Pulu Yemone aku yema mongo aili tepa lipe simbe.” nirimu.
41 Yesusi ⸤Pulu Yemo popo toko kaloringi ulke tembele⸥ kerepuluna ulke tembelena sukundu kongono tenge kou monema munduringi unju ketena nondopa manie molopalie yambo aisilini aku unju ketena kou mone ongo munduringi mele kanopa molorumu. Kanopa molorumu kinie yambo kamakomane kou mone aisili ongo munduringi kanorumu. 42 ⸤Aku sipe kanopa molorumu kinie⸥ ambo waye paa koropa te omba yu kou kololi talo mindi mundurumu. Kanu kou kololitolo lipe tere lepa wane toya mele mundurumu.
43 ⸤Ambo wayemone aku terimu kanopalie⸥ Yesusini yu lombili andolime walsipe “Wai.” nimbelie enendo nimbendo: “Nane enendo paa sike nimbu sikirumu: Andi ambo waye koropamo yuni kou mone mundukumumu paa olandopa mele mundukumu, we mundukumilime maniendopa mele. 44 Ene kou mone aisili nosilimelemanga layetolo mindi ongo mundukumili. Nakolo ambo wayemo kou mone te paa naa nosilimo. Yunge kou layetolo nosimutolo pali memba omba mundumu. Langi nombá kepe te naa nosilimo.” nirimu.