1 aaqá irákitata máqtemma uyátá-maqma anó-monoq-wayukagaraq Ítíráaeobake anó-kayukagaraq Îtumma ikámma puínéta waayaímmá tirááe. 2 yemá Îtumma ánnáma atáá-umatuweta awíqmeta anó-kamaani-naqa Pááíratimma mó ámikaae.

3 Yúqtaati wemmá mamá namuro-wáyúkátí iyáápimmo makái-nakoma Îtumma aónaimma yemá aamá timá uyáteta anón-ummaa-yataaqa mayámikaae. miráitana Yúqtaatima aúyánámmá waéqma itáá ena móneqa kaumo-yátámá maména uyátá-maqma anó-monoq-wayukagaraq anó-kayukayopaqa yauwéqma iráiye. 4 miráitana wemá tiráiye: “kemá kúmiq-yataariq uráune. mórama otaa-qtátááqá íma wái-naqa mamá keráwáqtí tiyáápi makáunaboana puíniye.” téna tiráiye. ánibo yemá tirááe: “minnâ ketáái otaammá íma wáiye. emá enamáa ení otaammíye.” téta tirááe. 5 ánibo Yúqtaatima mi-mónéqá anó-monoq-naupaq mó kéiyaabotuwena máápaq wenamáárîq ánnáma amáguraiye.

6 yemá uyátá-maqma anó-monoq-wayukama mi-mónéqá matéta tirááe: “maami-mónéqá waayúkama ikámma uqtaí-méyámíye. maami-mónéqá anó-monoq-naupake-monekaraqa mórabi íma maránúnatae. keráwáqtí aúmatan-aimma mirá kétiye.” téta tirááe. 7 ánibo yemá móra-aimma téite umátuweta mi-mónéqnápó tawemá tarôq í-nákóní maramá meyánîq urááe. káqo-mapake-kayukati máátíq-máatiq-marama tarôq umáyíkaraae. 8 miráitata min-áúkápáq-márágóní áwîqa “naae-máráé.” téta áwîqa yarááwata min-áwíqá íbêqa paá wáiye.

9 miráitana naayóbáqá Áánûqtuma amuné-náqá Yérémáíyani óyaukaq tiráimma áraimma pááq uráimma maará-tiraine. “yemá kaumo-tíyááká-mónéqá matááe. yemá Ítíráaeo-wayukama awaaméqá maréta maamin-náqá meyánîq í-méyáné tirááe. 10 ánibo maami-mónéqnápó tawemá tarôq í-nákóní maramá meyánîq urááe. miráuma uyátárai-nakoma timá tímikainiq ínóe.” téna Yérémáíyama tiráine.

11 yemá Îtumma mamá anó-kamaani-nakoni aúbáq itó-umakaraae. ánibo wemá Îtumma maará téna ítama aónaraiye: “emá Ítíráaeo-wayukati anó-kininaq máano?” titana Îtuma tiráiye: “emá ténnama minnâ emíye.” téna tiráiye. 12 Îtuma paá otaa-qtátáárîqa íurenaboana uyátá-maqma anó-monoq-wayukagaraq anó-kayukagaraq yeqtí yáaraqa Îtuma móra-aimma yauwéqma ítiraiye. 13 miráitana Pááíratima Îtumma timá ámikaiye: “aqá emá máqte-qtataaqtaba aamá timákaan-aimma íyaq ítaraano?” téna tiráiye. 14 ánibo Îtuma Pááíratimma móra yauwéqma aamá íma timá ámitana anó-kamaani-nakoma iyánáaq uráiye.

15 máqte-karitimaatiraq ayú maqnaí-kánááráqá anó-kamaani-nakoma móra-mora-naqa ánná-naupake ayúbakewaine. aarawaamá yenamáárîq ‘min-náqá ayuwaao’ tewana Pááíratima minnámo te-náqá ayúwáitana wéwaine. 16 ánibo mi-kánááráqá mórama táí-naqa áwîqa Baráábatie ánná-naupaqa máqe-uraiye. 17 aarawaamá áíkuyowana Pááíratima timá yímikaiye: “kemá náawanaq ayúwáananawaq keráwáqtôpaqa wíkáae téraq keráwáqá kéteo? kemá Baráábatinaq ayuwánú Îtumma yauwéqma tiwirái-náré te-náráq ayuwánúnô?” téna ítama yimónaraiye. 18 Pááíratima ítáimma yemá áyoqa káyetaboata Îtumma íyámma umáketa aabi mayákáraae.

19 Pááíratima aamá ítama yainaí-ábíqtátáráq máitana ánáakoma maará téna aamá yúwáitana iráiye: “maamin-árúpú-nákómmá móra-yataariq íumakaao. nokáámma wekáq mórama kaimmá aónatuweq anómma ítama ummaa kéyaune.” téna tiráiye.

20 yemá anó-monoq-wayukagaraq anó-kayukagaraq aarawaamá íyaqa timá utaéta Pááíratima ááyama tíyana “Baráábatimma ánnábike káyuweta Îtumma ikámma púyoro.” téta tirááe. 21 ánibo anó-kamaani-nakoma ókaraq maará-tiraiye: “maa-kááyaq-nákábíkémá náawanaq ayúwáananawaq keráwáqtôpaqa wíkáae kéteo?” téna ítama aónaitata yemá “Baráábatine.” tirááe. 22 Pááíratima timá yímikaiye: “miráinaqa Îtumma yauwéqma yiwiraí-náré ten-náqá kemá náaraq ónúnô?” titata máqte-kayukama téta: “ikámma kaapaq-yátáq íyakaao.” téta tirááe. 23 ánibo Pááíratima tiráiye: “nôraq inábiyo? wemá nóin-otaanaq kutáíyô?” titata yemá ókaraq ááyama tirááe: “kaapaq-yátáq ikámmá íyakaaro.” téta tirááe. 24 Pááíratima mikáq ítaraiye. wenáagoma íma kanaaráq itana anón-aaiqa ínéta urááe. miráitana máqte-kayukati yúrakaq nommá maténa ayáámma tete uráiye. miráumatuwena tiráiye: “kepímmá maan-náqá ikámma puí-ánónnámá íma wáiye. keráwáqtí minnáe.” téna Pááíratima tiráiye. 25 ánibo máqtemma aarawaamá yauwéqma tirááe: “mi-wágóní anónnáma keqtáábí yéna ketááí iyápóbi yíniye.” téta tirááe. 26 miráitana Pááíratima Baráábatimma ayúwáitana yeqtôpaq uráiye. ánibo wemá Îtumma tebûqa ámíqtuwena ááiq-i-wayukama ikámma kaapaq-yátáq íyakaigaae tena iyáápi yímikaiye.

27 anó-kamaani-nakoni ááiq-i-wayukama Îtumma awíqmeta kámááni-naupaq utéta min-ánná-ááíq-i-wáyúkámá máqtemma Îtun-amakaq yaikútaae. 28 ánibo yemá wení unáákáqtôma ayútuketa mórama karogaron-únákáqtómá umáketa “anó-kinine” teta awaaméqá umákaraae. 29 kínini náápaakaraq kámokaa umá mórama áwáábiq-annarake atoyumá kámoqa tarôq umátuweta aqnókáq kúberakaraae. ánibo kínini náápaakaraq yataraa umá yemá móra-yatama ayáánurapaq-ayaapi yorákaraae. ánibo yemá Îtun-amakaq yiraayutaúmmá ayéta akáyáámmá timáketa tirááe: “Ítíráaeo-wayukati kínio wení mái-auwaraimma ayáqtáákaq maíno.” téta aati-aatimá kíniqtaba téwaon-aimma tirááe. 30 ánibo yemá wiráátima kéwiraketa mi-tátámá yabíteta aqnókáq ikákaae. 31 ááiq-i-wayukama akáyáámmá timá kátuweta minnámo umákáan-unakaqtoma káyutuweta wení unáákáqtôma ayúqtúwáámma mamá umákaraae. mikáké kaapaq-yátáq ikámma aráápaneta awíqme kóuraae.

32 yemá kéweta aapaqá aónaamma mórama Tairínibake-naqa áwîqa Tááímonimma aónaraae. ánibo min-nákóqtábá Îtuni kaapaq-yámá mayaíkáae téta wakúyakaraae. 33 yemá móra-marukaq iráamma mi-márúkóní áwîqa Íbaru-aipimma Kórákóta-anue. min-áwíkóní áaimma mirá-uraiye. aqnón-ayaata-marupare 34 aíqa íma íkáae tétaboata yemá wááéni-nomma ikaaq-yátáákáráq awígíyoq umáráa-nomma Îtumma naíkáae téta ámíkaamanibo Îtuma namá aónawaaena íma naráiye.

35 ánibo yemá Îtumma kaapaq-yátáq níri amá íyakatuweta Îtuni unáákáqtôraq aábêmma yamá náawabi uyátainna-waigoma mayániye tirááe. 36 ánibo yemá mi-márúkáq máeta Îtumma yabíqtuweta máqe-uraae. 37 naayóbáqá Îtuni aqnókáqá aamá ítama kéyaineta tiráan-aimma agatáámma yemá maará téta agatááe: “maannáma Îtue Ítíráaeo-wayukati kínie.” téta agatááe. 38 Îtuni amakaqá kaayaqá ááiq-nakaraq moyá-nákáráq níri amá íyikaraae. mórama Îtuni ayáánurapaq íyaketa mórama ayáánepaq íyaketa urááe.

39 ánibo aarawaamá aakaqá kótayata kéeta timá yawááq-umaketa yemá yiqnótáq yumátuweta tirááe: 40 “emá anó-monoq-namma yawítítuke kaumo-yúpáámá keqnáámmá umá ánatainaqopo enamáárîq íbêqa emmá áwáqnaa uwo. emá Áánûqtuni áanikomo máema kanaaráq kaapaq-yátáké yuwé marabí kumuwo.” téta tirááe. 41 uyátá-maqma anó-monoq-wayukagaraq ámáan-aimma yirááti-wayukagaraq anó-kayukagaraq aábê-aimma téta maará-tiraae: 42 “wemá káqo-kayukama yíwáqnaa éwaimanibo wemá wenamáárîq íma kanaaráq áwáqnaa kéiye.” wemá íyaq Ítíráaeo-wayukati kíniyabiyo? kanaaráq wemá kaapaq-yáráké yuwéna marabí kumínataa ketáá itéqtaa tirummá ámeno. 43 wemá Áánûqtukaq arummá kámena tiráiye: “kemá Áánûqtumma áanikomune.” tiráibo kanaaráq Áánûqtumma akaínanama áwáqnaa íno.” téta tirááe. 44 kaayaq-nákámá ááiq-nakaraq moyá-nákáráq wení kaapaq-yágóní amakaq íyikaa-nakorata yenákágáráq móraiq umá Îtumma timá yawááq-umakaraaye.

45 aabaúgómá aáwaqa naí-kánáá itana máqte-marabaqa aaqá ékurena wáitana aabaúgómá kaumotá uráiye. 46 ánibo aabaúgómá kaumotá ínéna kéitana Îtuma anókaq ááyama wááqa yená tiráiye: “eri, eri, aréma taabaakatááni?” téna Íbaru-aipi mirá-tiraimma minnâ maará-tiraiye: “ketí Áánûqtuo, ketí Áánûqtuo, nôraq itaawáq kemmá tiyuwáánô?” téna tiráiye. 47 miráimanibo yaímma-wayukama waaqókáq itó-uma máe-kayukama yemá min-áímmô timmá ítátuweta tirááe: “maan-nákómá Iráíyamma kááyaiye.” téta tirááe. 48 ánibo mi-káyúkábíké móra-nakoma páátákáá aináámmá yáákátena ikaaq-wááéní-nópí yamá atímma óqtátábí apirátuwena Îtuqtaba naíkáae téna ámikaiye. 49 miráimanibo yaímma-wayukama tirááe: “awé uráiyata aónatuwetaao. Áánûqtuni amuné-náqá Iráíyama pukáipike ya áwáqnaa íní íyabiyo?” téta tirááe. 50 Îtuma anókaq ááyama keqnáámmá wááqa yumátuwena arun-íyápómá yúwáitana kóitana pukáiye.

51 é mi táoqa anó-tabaraabegoma anó-monoq naupaq ikáqnûqtuwena wáqeimma yakáqma yanaapáq-áqtóbáké napaq-áqtóbáq kukéna mamá kaayaq-áqtóîq uráiye. mirá kéitana márûma kéyitana anón-oqtamma kíqtígitana 52 máátíq-máatikoma yawákitana taíbaq Áánûqtuni waayúkama naayóbáqá pukuráa-kayukama yeqtí yúgaraq itó-uraae. 53 yemá máátíq-máatipakemma yuwéta anaaékaqa Îtuma pukáipike itó-uma kóitata yemá aokaq-márúqá Yérútáárebaq anó-marukaq úyówata netuqyaa-káyúkámá pukáa-kayukama yimónaraae.

54 ááiq-i-wayukati kawáá-nákáráq ááiq-i-wayukama mikáq máeta Îtumma kawáá umátuweta máqeo-kayukama márûma yimmá aónéta máqte-qtataaqa pááq-imma káoneta yáaqtaba kéeta yemá maará-tiraae: “áraine. maan-náqá Áánûqtuni áanikoma maéwaine.” téta tirááe. 55 taíbaq aaramá mikáq máqeo-noinimma Îtumma anaaé waqméta Kááriri-maruqa yuwéta ya áwáqnaa ínéta irááe. yemá mi-nóínímmá nékakaa itó-uma máeta karáqtuwe máqe-uraae. 56 mi-nóínítí aúkáapike móra-inimma Máríaa Máátarinie. mórama minnâ Máríaama Yêmitiyaa Yótêbiti yinóae. ánibo mórama kaayaq-íyápórátátí yinóama Yéberimma áanikoratae.

57 énaikaq mórama netuqyaa-mónéqá makái-naqa Aarimatéabake iráimma wení áwîqa Yótêbima iráiye. wegáráqá Îtuni iyápó-annama máqe-uraine. 58 wemá Îtuni arááq-auma mayánîqtaba Pááíratikaq ya ítaraiye. miráitana Pááíratima ááiq-i-wayukayaba titana Îtuni arááq-auma Yótêbimma ámikaae. 59 ánibo Yótêbima Îtuni arááq-auma maténa wayámmá aúge-tabaraaberake múqmúma útúyakatuwena 60 Îtuni arááq-auma maména óqtama wení mayaí-wáyúkátê wenamáárîq wetábá aúgemma kubáumakai-maipi mó uqtamákarena anón-oqtamma waéqma ótaq aúyaqmarena kóuraiye. 61 Máríaa Máátarinigaraq káqo-Mariaagaraq yenákámá maraq máeta muríámmá wáin-aukapaq yóíqa umátuweta máqe-uraaye.

62 aabáyaama Tabaatiráq yokaa í-yátááqá ánatagitata uyátá-maqma anó-monoq-wayukagaraq Pérati-wayukagaraq Pááíratinopaq koma áíkuteta 63 maará-tiraae: “anó-nako, Îtuma kaaqaari-nákómá paámô máenama maará-tiraine. ‘kaumo-kánáámá ánataginaq pukáánabike yauwéqma itó-onune.’ téna tiráimma paá taákaq wáiqtaae. 64 miráinaa emá ááiq-i-wayukama timá yíminata mi-máátíq-máátíkóní ótaqa yabíkáiyana kaumo-kánáámá yáwíno. miráinata wení iyápó-annama kanaaráq íureta arááq-auma moyámmá matéta máqte-kayukama timá-yimeta ‘Ituma pukáipike itó-uma kóuraiye.’ téta kaaqaari-áímmá timá-yimiyabae. ánibo anaaékaq kaaqaari-áíkómá áqnáabaq kaaqaari-áímmá uyátaiyabae.” téta tirááe. 65 Pááíratima timá yímikaiye: “keráwáqá yaímma kawáá ínó-kayukama yíwíkeraq mi-múríámmá ko aúyaqma akoqnáá umá keráwáqá teníq umáráaro.” téna tiráiye. 66 miráitata yemá uréta mi-múríákóní ótaqa anón-oqtanapo káwéqa yamá akoqnáá umáreta awaaméqá umáketa yaímma ááiq-i-wayukama kawáá umáyíkaraae.