15
Biguwura biya Jerusalem wonong te iluman
Bare kari sang Judea beteman ale Antioch tai kapaman, ale Kris alo iwita nunga manarukasan, “Nina Moses balam uwuta ningimik guang me batogal, mu Kaem nina me ninga sangaru taukko.” Nuna uwuta balukasan, se Paul Barnabas ilak den mu ko ninguru nongomang magaram se arungu den te nunumi ilukasan. Se sios lilim mu Paul, Barnabas se Kris alo saki ago, Jerusalem namamon ale apostle alo se kari gira saki nongorak den umu ko munakamonko balman.* Ikup aratam: Galatians 2:1-2. Ale sios kariari mu nunga beteram se namakasan. Nuna nama Phoenicia sor se Samaria sor te mu, nuna sor saki ko kariimet aguwaya giris palagaman mu Kris alo umu te mu nunga manarukasan. Se nuna ikikasan ale ninguru amilmilakasan. Se nuna nama Jerusalem arataman mu, sios ko kariimet se apostle alo se kari gira alo mu nongorak amilmil beteman. Se nuna Kaem nunga ura luan ningi munan suen la bitakaso mu ko dugu duap nunga manarukasan.
Bare Kris alo sang, nuna Pharisee ningi bagara, mu barasaman ale makasan, “Sor saki ko kari mu agotala nungumik guang batagarmon ale Moses ko law karo tumonko,” makasan.
Se apostle alo se kari gira alo ilu biguwuman ale den umu tuati guruguman. Tuati gurungumu namaman, asele Peter barasam ale nunga maonam, “Aga singsang, nina ikisan, ekela ulengko nenenga ningi Kaem aninga balam, agiring te sor saki ko kariimet alo den gilalong ikimon ale nongomang ningi nunguning arukko mam. Peter Cornelius ko kawam te: Acts 10:1-44. Kaem, ana ali kari nangamang motam ari sapawara ko Kaem mu, gomang motam nungaram mu ko kausa mu, Bur Laili karogotala nungaram, ana nangate beteram uwutatala nuna nongote beteram. Nu ana se nononga paoga kilek bo me beteram, mena, mu awuk, nuna noko nongomang ningi nunguning aram, se nu nunga memek siwu waram. 10 Bore te se, nina awuk se Kaem ira ariga te betesan ale mel ikup, ana ta, se nanga girigir alo ta, gimonko me terong nunguningkiri mu, aking nuna nubiwinang te gimonko betesan? Peter mu law ko baluwoso: Matthew 23:4: Galatians 3:10; 5:1; Galatians 2:16. Matthew 11:28-30 ago arikko. 11 Mena, uwuta me beteralko! Mu awuk, nina ta, ani ta, ana ikisan, ana Kari Biya Jesus ko gomang nangara ko munan te nanga sangaru tam, uwutatala nuna nongote beteram.”
12 Bala umu te biguwura ningi mu nirung mena saparam; se kutek maman bagaman se Paul Barnabas ilak barasaman ale Kaem aguwaya nunga ura te miracle se kausa duap duap sor saki ko kariimet ningi bitakaso mu balukasan se nuna ikikasan. 13 Nuna ilagala nunga munak menawuman mu, James§ James imitang mu Jesus ko uria. munak duap beteram: “Aga singsang, aninga den ikialko. 14 Simon ko munak te balam uwuta, Kaem ko gomang motam sor saki ko kariimet nungaram ale nunga ningi kariimet giam ale noko ma nunga balam. 15 Se mel aratam imi mu prophet alo nunga batoga te aniram wore ago dirmam. Mu batoga te iwita aniso:
16 ‘Tom udagi ani pelerik tairik mu,
David ko sel kawam dagulam mu ani patawu bangikko,
parasaram mu akingtala kalik ale kuwim kuwim te bitirik se pelerukko.
17 Se kariimet saki yam bagasan, sor saki ko
kariimet aninga ma balem se anisan, mu Kari Biya kote taimonko;
Kari Biya mel imi bitiruk se aratukko mu uwuta balam.
18 Mel imi girakala Kari Biya ko balam se anikaso.’*
19 “Se aninga ikia te mu iwita, ana sor saki ko kariimet nongomang gurugusan ale Kaem kote taiwasan mu ana nongoma tareng iwita me kalonakko. 20 Bare ana tam gawa nongote betenak ale, na inang kaem kawel nunup te betesan mu me namonko; ale saman katagot ko munan me betemonko; ale mel dogotak kalosan se kueso mu ko nunguning me namon; ale melmasak gue karogo mu betela me namonko mu, ko nunga kiti gurugunakko,” mam. Melmasak gue karogo: Genesis 9:4. 21 “Mu awuk, Moses ko law mu girakala wonong suen biya te balu pagarukasan. Ale tai aitak mu Sabbath tom te synagogue suen la te ko den kausan.”
Nuna tam gawa bataguru Kris alo Juda ko mena mu nungarman
22 Asele apostle alo se kari gira alo se sios lilim mu nunga kari saki nunga balman se Paul Barnabas ilak nongorak Antioch namamonko. Ale nuna Kris alo nunga ningi kari gira ilagala Judas, nup bo Barsabbas mu se, Silas karogo nunga balman. 23 Ale tam gawa imi karogo, nunga beteman se namakasan. Garek iwita tam gawa te beteman:
 
Ana apostle alo se kari gira alo, ana nenenga launuria, ana nina sor saki ko Kris alo, Antioch Syria Cilicia ningi bagasan, mu tam gawa imi ningarsan.
 
Amilmil yawara.
 
24 Ana ikiman mu, kari sang anananga te den bo me taman, bare nengete namaman. Nuna anapeya balman mu nenenga daiga bagara se ninga ikia maguwuram. 25 Bore te se ana ikia kaloman ale, kari sang nunga balman se nanga singsang yawara Barnabas se Paul nongorak nengete namaman. 26 Kari ilagala mu, nanga Biya Jesus Kristus ko nup biya ko nunumi mel yam ko beteman. 27 Buta se ana Judas se Silas tam gawa imi ko den karogo la nuguring te ninga manarmonko nunga beteman se nengete namaman. 28 Nunguningta, Bur Laili ko gomang te se, anananga nangamang te mu, ana dun bo bo karogo te me kakowor ningarnakko, mena. Bare dun imi la ko sinar talko ninga kasursan: 29 Nina na inang mel kaem kawel nunup te nungurmon mu me nalko; ale melmasak gue ago mu me nalko tala; ale mel dogotak mayang te itumon se kueruk mu ko nunguning me nalko; ale saman katagot ko munan me beteralko. Nina mel imi ko sinar la lagaral mu nina ikup bo me arigalko.
 
Se nanga singsang, yawarakala bagaralko.
 
30 Se kariari mu nunga beteman se Antioch nama kapaman ale, sios lilim ilu biguwuman ale tam gawa umu nungarman. 31 Se kariimet kauman ale ninguru amilmilaman, mu awuk, tam gawa mu sangam nungaram. 32 Se Judas se Silas mu nuna nongota mu prophet tala se, den suen biya te Kris alo umu sangam sokel nungarukasan. 33 Nuna tom sang ago nongorak umu te bagaman. Se tom pelemonko mu Kris alo marak lila yawara ko amilmil nungarman, se peleman kari nunga beteman se taiman mu nongote namaman. 34  Batoga saki girakala ko mu te den imi ago aniso: “Bare Silas ikiam nu am Antioch bagarukko mam.” 35 Bare Paul se Barnabas mu Antioch baga se, kari saki ago Kari Biya ko den balu se kariimet den nunga kasurukasan.
Paul Barnabas ilak nunumi beteman ale kirker namaman
36 Tom sang namaram se Paul Barnabas maonam, “Analak pelenak ale wonong wonong te Kari Biya ko den balu balu geragaman wore te, Kris alo nungarki gurugu gurugu geraganak ale, aguwaya bagasan wore ariginakko,” mam. 37 Se Barnabas mu John ko nup bo Mark wore tauk se nongorak namarukko balukaso. 38 Bare Paul ikikaso mu umu ikia bo ningo mena, makaso. Mu awuk, nu giriwuk la nongorak ura iluwam tai Pamphylia mu nu peleram ale nongorak ura me kunasaram.§ John ko nup bo Mark: Acts 13:13; Colossians 4:10; 2 Timothy 4:11. 39 Nuna ilagala den ninguru tagi gurungumuman ale nunumi beteman. Barnabas Mark tam ale dal te ilak Cyprus namaman. 40 Se Paul Silas tam se Kris alo Kari Biya ko gomang lila bowa ningi nunga beteman se namakasan. 41 Nu nama Syria se Cilicia ningi sios suen la sokel nungarukaso.

*15:2: Ikup aratam: Galatians 2:1-2.

15:7: Peter Cornelius ko kawam te: Acts 10:1-44.

15:10: Peter mu law ko baluwoso: Matthew 23:4: Galatians 3:10; 5:1; Galatians 2:16. Matthew 11:28-30 ago arikko.

§15:13: James imitang mu Jesus ko uria.

*15:18:

15:20: Melmasak gue karogo: Genesis 9:4.

15:34: Batoga saki girakala ko mu te den imi ago aniso: “Bare Silas ikiam nu am Antioch bagarukko mam.”

§15:38: John ko nup bo Mark: Acts 13:13; Colossians 4:10; 2 Timothy 4:11.