16
Yawe ko aing au bowa ningi mu mel suen la ningo la arataso
1 Ana anapeya betenakko nanga ikia
kalonak, bare Yawe aing au mauk mu asele uwutata aratukko.
2 Kari ko munan suen la beteso mu nu ningo la iwita ikiso;
bare Yawe munan umu ko ikia yumura mu am iki saposo.
3 Ni anapeya bitarko mu,
Yawe kuting te la awu sapar se
nu ka sanguk se yawarakala aratukko.
4 Yawe ikia mel suen la ariwoso se nama nukum te arataso;
kariimet memek alo nunga tom nukum
te memek tamonko mu agotala ariwoso.
5 Yawe nunumi patawura ko kariimet alo
mu nunga biriruwuso nunguningkiri.
Ninguru ikialko: nuna nunga memek koma tamonko.
6 Ana Yawe ko ninguru kua se pempem
den diram la karo tui se laganak, mu nanga memek siwu nangarukko;
ana Yawe bowa ningi baganak, mu ana munan memek mu kia kapanakko.
7 Yawe nika bagara aolak ko amilmilaruk,
mu awiriya ni kerak dun kopa
iluwasan mu karogo la kerak lila te bagamonko.
8 Manga mel suen biya ago baga se,
kiwem memek betera mu me terong;
bare manga mel katirta karogo baga se,
munan ningo diram la karo tua umutang mel biya.
9 Kari ko bagara aolak te anapeya
bitirukko agi aguwaya bitirukko,
ale amaruya bitirukko mu ko ikia nungurso,
bare Yawe aing au mauk mu asele uwutata aratukko.*Kaem mel suen la bitaruwoso: Proverbs 16:1,9; 19:21; 20:24; Luke 12:16-21; Ephesians 1:9,11; James 4:15; Revelation 3:7.
10 King den balso mu sokel ago se aora biya; owore te se nu sinar la se diram la kariimet nunga bituokko.
11 Mel ko ikup guyak se ko maiya
tukunang am diram la tata ko munan mu Yawe ko munan;
nu munan diram la beteso.†Kariimet sang mel ko ikup te diram me diasan.
12 King alo munan memek mu am me ko kuesan nunguningkiri,
mu awuk, king ko ura mu munan
ningo diram te sokel ago la aniso.
13 King alo kariimet den diram se den
nunguning la balsan mu nunga amilmilasan.
14 King gomang magaruk mu, kuera mateng am aratukko tala;
buta se ikia sinar kari mu tairate king
gomang motam lila tuokko karogo kaerukko.
15 Tom king ko koma motam gusira
amilmil ago arik, mu bagara ningo ko tom iwita ikiko;
noko gomang amilmil mu worem aora
biya ningi yu bugulik ka kautokoyam.
16 Ni ikia sinar toko mu yawarakala, mu gold kiaram;
uwutatala, ni ikia ningo tuterko mu yawarakala, mu silver kiaram!
17 Kariimet diram nunga lage biya mu munan memek me te aniso;
awiriya ko munan ko sinar taso, mu yawarakala bagarukko.
18 Nanimi patawura ko munan buring ko mu, magara kuenera ko munan taiso;
kualala namara ko munan buring ko mu,
dagulu parasa namara ko munan taiso.
19 Kua kapara ale kariimet kituwura
nongorak bagara ko munan mu, munan yawara;
bare nunumi patawura alo nunga sail te
kariimet saki nunga melmasak gia mu
nongorak nimi tui nana ko munan mu memek.
20 Awiriya kiti guruga ko den iki karo
tuso, mu daiga bagara yawara arigiso;
uwutatala, awiriya Yawe te ira sanami
lagoso, mu amilmilarukko.
21 Kari ikia sinar ago, mu balsan sinar kari
masan; se den welang ningo mu kausa
ningo sokel tuso, se kariimet karo tusan.
22 Awiriya ikia sinar ago, mu ko ikia sinar
mu marak ningo ko yu iwita nu sangaru lagoso;
bare nusupuling lagara alo mu nunga
munan memek mu te, memek tagi nongota nungumik te betesan.
23 Kari ikia sinar ago mu, kuring te ikia sinar ko den arataso;
se kariimet ko den ikimon ale karo tumonko kuesan.
24 Den welang ningo mu honey iwita,
kamili te yaman nuam, se kimik lilim sokel tuokko.
25 Kari bo ikiso lage nu karowoso mu diram iwita ikiso;
bare karo nama nukum te mu, kuera mateng arigiso.
26 Inang ko kuera ko munan mu kari ura te diruwuso;
noko na ko kuera eng am bo karogo ura te diruwuso.
27 Kari memek mu munan memek
bitirukko ikia nungurso burangoso;
noko munak mu tama kuamili buluwuluk makam.‡Saki alo nubiring ko den bala: Proverbs 11:13; 16:27-28; 18:8; 20:19; 26:20.
28 Kari memek kawel kuruwim mu ikup duap duap tagiso;
bo buring ko bala mu, tiran ningo nunga parusuwuso.
29 Daong kager ko kari mu ko bo
gomang kulukurso ale ilak kager daong memek ko lage te namoso.
30 Kari bo sumulak dun pateso ale motam daleloso, mu ikia memek karogo.
31 Ningo diram la laga nomone yak maso,
mu mel yawara bo balayam nusupuling tugu kam.
32 Kager kari tamatama mu ko sokel mu
te wonong bo am moa mituwurokko;
bare numi ira ko kari mu ko bagara ko
sinar taso, mu nu kager kari mu kiaram.
33 Ana anapeya duap duap betenakko ikia am kalonakko,
bare Yawe anapeya aratukko agi mena mu nu balso se arataso.§Israel alo nunga munan bo te Kaem gomang motam ikimonko mu kiwem sang bitakasan: Proverbs 18:18; Acts 1:23-26
*16:9: Kaem mel suen la bitaruwoso: Proverbs 16:1,9; 19:21; 20:24; Luke 12:16-21; Ephesians 1:9,11; James 4:15; Revelation 3:7.
†16:11: Kariimet sang mel ko ikup te diram me diasan.
‡16:27: Saki alo nubiring ko den bala: Proverbs 11:13; 16:27-28; 18:8; 20:19; 26:20.
§16:33: Israel alo nunga munan bo te Kaem gomang motam ikimonko mu kiwem sang bitakasan: Proverbs 18:18; Acts 1:23-26