LUKE
Warefa'aia
Feni Bu'uu Luke fi warewareaa mei Fatela'anaa ei Israel ma minaa ei rama'a. Luke na ne'i ba fei Spiritii mei Fasu na harofaa Jesus ba nei fanaa fei rawani'a warea a'a ei lomi na pa'i manumanu.
Feni bu'u feni, fimina dinaa a'a ei rama'a rona pa'i watauda mau awataa ma ana fi warewareaa fei baua ni'eni'ea wagii fei toroamiana ma fei hadiwe'iana pafea.
Feni Bu'uu Luke fi warewareaa fei lafulafua, fei Spiriti Apuna, fei bigi'aa ei pifine wagii fei bigi'aa Jesus ma fei futoaa mei Haidaa ei hafelo'aa ei rama'a.
1
Ma'ida Warea
1 Watauda, rona u'ulafuinaa tamanu ei bigi'a na oadii a'a o'ou*1:1 O, ei bigi'a o'ouna naradii ba fa'ua 2 ana ale'ei ro fifaninamai a'a o'odu ei rawarawa fanunuana, ei ro'ou nafii fei warea. 3 Ma yau ana hemea. Uaa, una labaginaa minaa ei manumanu fama'a nopa'amii wagieni ma una nara ba unei ne'ifarawaninaa hepalo u'uga, hepalo na arewa ma ponifarawani a'amu mena rawani'a Theophilus 4 ba onei aida ba naminapa'aa fa'ua tamanu rona feroinio.
Ronadii Wareaa fei Waniniaa John, mei Pudugufaia
5 I a'a fei au Herod, mei haparaa Judea, na pa'i hemea bauaniaa humuu mei Haidaa, harana, Zechariah, hemea maroaa Abijah. Ma harona, Elizabeth, ana hia hemea upuu Aaron. 6 Minaa lagua, laguna rawani i pudaa mei Haidaa. Ma lomi hepalo tataa lagua a'a minaa ei warea laloo fei law mei Fasu. 7 Ma'uaa lomi laguna pa'i na'uu lagua, uaa Elizabeth, hia pa'abeu ma laguna sisigidiginaa raudei.
8 Hefarani, i pa'aa fei au Zechariah ma ei maroana ba ro'aa bigi ale'ei mei bauaniaa humuu mei Haidaa i inamoana, 9 hia na unia fei uni'unii fifigaia ba nei wadu'ainaa fei humuu mei Haidaa ma fagu'aa fei dufaa hagu ale'ei maumau ei bauaniaa humuu mei Haidaa. 10 I nopa'amii fei au fagu'aa fei dufaa hagu, rona figupui ano ei losuia ma lafulafu.
11 Ma hemea alo'aloo mei Fasu na ufalarai pepei ma'au fei tawaa dufaa hagu ma fa'arewa a'ana. 12 I fanunupa'ia Zechariah, na ba'arofo ma namina ma'aufafelo. 13 Ma'uaa na ware a'ana mei alo'alo, “Apuna ma'au, Zechariah. Fei i'igiamu, ina guaidigia. Mei haromu Elizabeth i waninifani na'umu, baduu wawane ma onei roroinia John. 14 Owe ni'eni'e a'ana ma i fa'unuwenuweo ma watauda, rowe ni'eni'e a'a fei waniniana, 15 uaa iwe oa ale'ei hemea bauanai rama'a i pudaa mei Fasu. Inei'awe hunu wine o hefi'a numa na waragu ba i fapoapoainia ma fei Spiriti Apuna iwemina didifaa laloo iana a'a fei waniniana†1:15 O, a'a fei au ina toro ma nolao. 16 Iwe fahadiwe'idinamii watauda Israel a'a mei Fasu, mei Haidaniaa ro'odu. 17 Ma iwe aununaa ma'aa mei Fasu fininaa fei spiriti ma fei faufau Elijah ba i fahadiwe'inaa naranaraa ei ama a'a ei na'uu ro'ou ma ei barafea a'a fei apa'aa ei wanewanea rama'a—ba i ra'a'augaa ei rama'a ba ronei oma'aa mei Fasu.”
18 Zechariah na i'iginaa mei alo'alo, “Batanai a apa'ia ba fa'ua fei? Yau hemea bau ma mei harou na sisigidiginaa raudei.”
19 Na ware mei alo'alo, “Yau Gabriel. Una'aida u inamoaa mei Haidaa ma na aloamiau ba nei warefanio fei rawani'a warea. 20 Ma'aia! Eni owe famadumu ma lomi owe warewarepa'i hawina na nomai fei arewaa fei manumanu fei, uaa lomi ona nara ba fa'ua ei wareau ba i we fa'uai a'a fei pa'aa auna.”
21 Ma fei au fei, ei rama'a roi oma'aa Zechariah ma naranara ba tani imina madii laloo fei humuu mei Haidaa. 22 I asi'amai, lomi na warepa'i a'a ro'odu. Ronawe apa'ia ba na tonaa hefaa fanunua laloo fei humuu mei Haidaa, uaa ina biginaa panina a'a ro'odu, ma'uaa lomi na wareware.
23 I pedulao fei au bigi'ana na hadiwe'inaa humuna. 24 Nenee fei, mei harona Elizabeth na wareu ma laloo haipani puda na guta ua humuna. 25 Ina ware, “Mei Fasu na bigi'aa feni a'au. A'a eni arewaa eni, ina farawaninau ma fapedugaa fei mamafau i pudaa rama'a.”
Ronadii Wareaa fei Waniniaa Jesus
26 A'a fei fa'oloroaa pudaa Elizabeth, mei Haidaa na aloaa mei alo'alo Gabriel dinaa Nazareth laloo fei baua gufu Galilee. 27 Na dinaa a'a hemea nanao a'u'uana, hemea ba i lalainaa hemea wawane, harana Joseph, hemea upuu David. Mei pifine mei, harana Mary. 28 Mei alo'alo na dinaa a'ana ma na ware, “Hagu'u, yoi mena o tonaa fei baua rawani'ana. Mei Fasu na oa i a'amu.”
29 Mary namina naranara watauda a'a ei wareana ma nara ba warea batanai fei. 30 Ma'uaa mei alo'alo na warenaa a'ana, “Apuna ma'au, Mary, mei Haidaa na farawaninio. 31 Guainau! Owe pa'i iamu ma o wanininaa hemea baduu wawane ma onei roroinia Jesus. 32 Hia bauana ma hepalo harana Na'uu mei Pafeai. Mei Fasu, mei hia Haidaa, i fania fei haparaiaa mei upuna, David. 33 Ma hia, i haparainaa fei maroaa Jacob ranimai. Lomi i pedutoo fei haparaiana.”
34 Mary na i'iginaa mei alo'alo, “Ma i batanai fei, te, lomi una hainofipui a'a hemea wawane?”
35 Na ware mei alo'alo, “Fei Spiriti Apuna i nomai a'amu ma fei faufau mei Pafeai i hawainio. Si'ei, mei na apunai, mei ba i waninimai,‡1:35 O, Si'ei mei baduu ba i waninimai, rowe ware ba hia na apunai hepalo harana, Na'uu mei Haidaa. 36 Elizabeth, mei tafimu, fa'ua ba hia hopi ma'uaa, ana na pa'i iana. Mei rona ware ba pa'abeu, fa'oloroaa pudana eni. 37 Uaa lomi hepalo manumanu na waiwai a'a mei Haidaa.”
38 Mary na ware, “Yau nafii mei Fasu. Fena wareamu na rawani ua a'au.” Ma mei alo'alo nawe di'ininia.
Mary na Dinaa a'a Elizabeth
39 A'a fei au fei, Mary na aunubatafanaa a'a hepalo gufu papaa ei maugeni yei Judea. 40 Ma na wadu'ainaa fei humuu Zechariah ma famafufuoinaa Elizabeth. 41 I guainaa fei wareaa Mary, Elizabeth, mei baduu laloo iana na tawei ma fei Spiriti Apuna namina didifaa Elizabeth. 42 Ma Elizabeth na warefabauana a'ana, “I tapuu ei pifine, fei hawegia na oa i a'amu ma ana na pa'i hawegiana mena baduu ona waninia!” 43 Ma'uaa tamanu fei rawani'au ba na nomai a'au, mei inaa mei Fasuu? 44 Ana ei a guainaa fei laomu, meni baduu laloo iau na tatawei fininaa ni'eni'ea. 45 Ona pa'i hawegiamu, uaa ona nara ba ipa'aa nomai fei na wareia mei Fasu i a'amu.
Fei Laugaa Mary
46 Ma na ware Mary:
“Unamina uduginaa mei Fasu laloo fei naranarau
47 ma fei spiritiu namina ni'eni'e a'a mei Haidaa, mei na fatela'anau,
48 uaa ina narapa'au,
ma yau hemea nafi ua.
E'eni ma nolao, minaa ei ro'aa fafoforaimai,
rowe ware ba na pa'i hawegiau,
49 uaa mei Faufaua na bigi'aa hefi'a baua manumanu a'au—
fei harana na apunai.
50 Fei faloloa'iana na pasinaa pafoo ei rona ma'auia,
a'a ei rama'aa mina ma ei ro'aa fafoforaimai.
51 Ina bigi'aa hefi'a baua manumanu a'a fei panina;
ina faba'autorainaa ei na mamagugu laloo naranaraa ro'ou.
52 Ina hafududumaa ei hapara a'a ei gutanaa ro'ou
ma poronaa pafea ei rona fafafaunaa pu.
53 Ina faguaa ei rona bao a'a ei rawani'a du'ua,
ma'uaa ei rona pa'i watauda mugoo po'i na alofatatalainaa ro'ou, pani ua.
54 Ina hadumaa mei nafina Israel,
ma lomi na madi'inia ba i faloloa'inaa
55 Abraham ma ei upuna ranimai ranimai,
ana ale'ei i ware a'a ei amaa o'odu.”
56 Mary, i gutafipuidii a'a Elizabeth ale'ei oduai puda, nawe hadiwe'ainaa gufuna.
Fei Waniniaa John, mei Pudugufaia
57 I nodigimai fei au Elizabeth ba i wanini, na wanininaa hemei na'una, baduu wawane. 58 Ei gufuna ma ei maroana, rona guainia ba mei Fasu namina faloloa'inia ma rona ni'eni'efipui a'ana.
59 A'a fei fafainaroaa aweraa rona nomai ba ro'aa moro'aa hudii wawanei mei baduu ma roroinia udiaa mei amana Zechariah, 60 ma'uaa mei inana na ware, “Lomi! Harana John.”
61 Rona warenaa a'ana, “Lomi hemea maroamu na pa'i fena hara fena.”
62 Ma ronawe pi'inaa panii ro'ou a'a mei amana ba ro'aa apa'ima'aia ba i roroinaa hini mei baduu. 63 Ina uninaa panina ba ronei tomai nene'i ma na famaduofoinaa minaa ei rama'a, uaa na ne'i ba, “Harana, John.” 64 Ana ei ua fei poana na hawai, fei rawerawena na tatawei, na warewarediai ma uduginaa mei Haidaa. 65 Ei gufuna ma minaa ro'ou, ronamina ma'au ma minaa ei rama'a fawelei papaa ei maugeni Judea, ronamina fiwarewareinaa minaa ei manumanu ei. 66 Minaa ei rona guainia, rona naranara ma fi'i'igai, “I gipenaa hini meni baduu meni?” Uaa fei panii mei Fasu na oa a'ana.
Fei Laugaa Zechariah
67 Mei amana Zechariah namina didifia fei Spiriti Apuna ma nadii ware'augia:
68 “Uduginaa mei Fasu, mei Haidaniaa Israel,
uaa na nomai ma ponohadiwe'inaa ei gufuna.
69 Ina fa'asi'anaa hemea faufau fatela'anaa o'ou
wagii fei gufuu mei nafina David
70 (ale'ei i wareia a'a ei apunai mamama'a mina mina),
71 i fatelaiaa o'odu a'a ei ba ro'aa fo'afama'eaa o'ou
ma a'a ei na bidibidi unuu ro'odu a'a o'ou—
72 ba i fama'aiaa ei amaa o'ou fei faloloa'iana
ma ba i nonominaa fei fi'ugaiana, fei na apunai,
73 fei warefa'uaiana a'a mei amaa o'ou Abraham:
74 ba i fa'asi'anaa o'ou panii e'ei ba ro'aa fo'afama'eaa o'ou
ba i hadumaa o'ou ba o bigi'aa fei bigi'ana ma onei'awe ma'au,
75 ma onei fafa'arai ma wanewane i pudana wagii minaa ei arewaa gutanaa o'ou.
76 Ma yoi, mena na'uu, ro'aa ware ba yoi hemea mamama'aa mei Pafeai;
uaa owe aununaa ma'aa mei Fasu ba o'aa ra'afanaa fei talana
77 ba i fanaa ei gufuna fei apa'a ba ro'aa tela wagii fei futoaa ei hafelo'aa ro'ou,
78 hamatee fei faloloa'iaa mei Haidaniaa o'ou.
Ma iwe aloamii hemei i nogio pafea ba i we'ainaa o'ou ana ale'ei fei anaa halo,
79 ma ba i we'ainaa ei rona oa a'a fei roromaa,
ma haroo fei hanunuu fei ma'ea,
ba i taunoduginaa o'ou wagii fei talaa gutafarawania.”
80 Ma nawe gipelao mei baduu ma na nofaufaulao fei spiritina ma na guta yei fawelei lomi haihai o guana nopa'aloo fei ba na talaifalelefo a'a ei Israel.