6
6:1-11 Pollone Kirasinge Yembomane Kirasinge Yemboma Kote Naa Tendangi Nirimu Ungu Te
⸤Eno kinie umbune te pea pelemomonga kinié ungu te niembo:⸥* akumu umbune yepoko sipemo. Umbune kise pali inie yakondo 1:10**nimbe silimo. Eno Kirasinge yembomanga tene Kirasinge yembo te kinie umbune te pelemo kinie nambemune ‘Pulu Yemonga yembo kake telime pilku apurengi.’ naa nimbe, eno mundupe siye kolopa ulsukundu pupe ⸤willisi⸥ kotena pupe kote tendelemoye? Akumu pipili naa telemo-na aku sipe telemoye? Molo ⸤pe kote walemo wendo ombá kinie⸥ olio Pulu Yemonga yembo kake telimene ma koleana yembomanga pali kote pilipu ulu telemelema apurumolomo naa pilimelemonga Mateyu 19:28, LLuku 22:29-30. ⸤ulsukundu puku kote tendelemeleye⸥? Sike olione pe aku sipu ma koleana yembomanga kote pilimoló liemo kinié nambemune enonga kote kangama eno enono manda naa pilimeleye? Pe mulu koleana angellomanga kotema olio pilimoló mele eno naa pilimeleye? Sike pe angellomanga kotema pilimoló liemo ya ma koleamanga ulu kangama manda sumbi sipu apurupu pilimolo. Pe ulsukundu yembomanga kote pilinge liemo eno Kirasinge yembomanga umbune te wendo olemo kinie enone nambemune ‘Yembo koropa imbi naa molemoma.’ ⸤konopu lemele yembo ulsukundu molemele⸥ yembomane ‘kote pilindengi!’ nilimeleye? Giriki ungu telumunge ungu pulu talo pelemo. Yembo marene Giriki ungumu kanokolie 6:4 isiku mele topele toko tolemele: “Pe aku temolo kene eno Kirasinge yembomanga umbune te wendo olemo kinie enone enonga ye imbi naa molemo ye koropama kepe mako toko ‘Umbunemonga kote piliengi!’ nieyo. ⸤Kanu ye koropamane kepe enonga kote pilinge mele olandopa. Ulsukundu kote pilimele yemane kote pilimele mele maniendopa kanumu.⸥” aku siku mele. Nane ‘Eno pipili kolangi.’ nimbu aku nikiru. Eno ‘⸤Kirasinge ungumu⸥ sike.’ ningu tondolo munduku pilimele yembomanga ye tene enonga kotema apurupe pilimbe ye pilipe konginjeli peli ye te naa molemoye? Enonga angenu tene angenu te ⸤willisi⸥ kotena memba pupe ‘Kirasi sike.’ ningu naa pilimele yembo ulsukundu molemelena memba pupe nambemune kote tendelemoye?
Enone enonga yemboma kote tendelemele aku ulumuni eno Kirasinge yemboma telemele mele naa teko molemelemo lipe ora silimo. Enonga yembo tene enonga yembo te ulu te tepa kenjilimo kinie kanu yembomo nambemune we siye naa kolemeleye? Yembo tene yembo tenga melte kolo topa limo kinie nambemune kanu yembomo we siye naa kolemoye? ⸤Eno teko kenjilimele mele we siye kolemelanje papu.⸥ Nalo eno ⸤kote tendelemele yemboma⸥ enono kolo toko melema limele. Enono kepe angenalime teko kenjilimele.
6:9-11 Ulu Mare Teko Kenjilimele Yemboma Mulu Koleana Naa Punge Ungu Te
9-10 Teko kenjilimele yemboma Pulu Yemo ye nomi kingi molopa nokolemo koleana§ bokumunge alsena anjokondo “20. kingdom”. sukundu manda naa punge akumu eno naa pilimeleye? Iungu nikirumu mimi siku piliee. Paa kolo naa tokoro: Wapora andoko tolemele yemboma kinie, we melema anjiku ‘Olionga pulu yema.’ ningu popo toko melema kalko silimele yemboma kinie, ye tenga ambomo molo ambo tenga yemo kinie wa ulu kerinele telemele yemboma kinie, yema enono ulu kerinele teko, amboma enono ulu kerinele teko, telemele yemboma kinie, wa noli yemboma kinie, yembomanga melema kanoko yama meli yemboma kinie, no nongo kekelepa toli yemboma kinie, yembomanga ungu bulkundu nindeli yemboma kinie, kolo toko yembomanga melema limele yemboma kinie, aku telemele yemboma* Gallesia 5:19-21**. Pulu Yemone ye nomi kingi molopa nokolemo koleana manda suku puku naa molonge. Lipe Ora Sirimu 21:27, 22:14-15. Kanu ungumu ‘kolo tokomo. Kanu ulume temolo kinie uluri naa temba.’ ningu naa piliengi! 11 Ou enonga yembo mare aku siku teko moloringi nalo kinié ⸤Pulu Yemone enonga ulu pulu kerime⸥ kulumiye tondopa, ‘Eno yunge yemboma manjiku kene kake telime molangi.’ nirimu. ‘Awili Yesusi Kirasini sike olionga nimbe kolo wangopa kolondorumu.’ ningu tondolo munduku pilieringimunge bokumunge alsena anjokondo “28. nem”, “6. Bikpela”, “23. Krais”. olionga Pulu Yemonga Minimuni eno kanopalie enonga ulu pulu kerime siye kolopa, ‘konopu sumbi nimbe peli yemboma.’ nimbe kanolemo.§ bokumunge alsena anjokondo “45. stretpela man”.
6:12-20 Olionga Kangimu Mini Kake Telimunge Ulkemo Kene Kangimuni Ulu Te Tepo Naa Kenjemili Ungu Te
12 ⸤Enonga umbune te pea pelemo akumunge ungu te niembo: Yembo marene ningendo:⸥* akumu umbune kise sipemo. Umbune kise pali inie yakondo 1:10** nimbe silimo. “ ‘Nane ulu te teambo.’ konopu liendu liemo manda tembo.” ⸤nilimele. Akumu sike ungu manemane pali eno naa nokolemo⸥ nalo ‘Ulu telemelemane pali eno naa lipe tapondolemo.’ nikiru. “Ulume pali sike manda tembo. Ungu tene na manda pipi naasimbe.” sike aku siku papu nilimele nalo inie anjokondo 10:23, Romo 6:1-2,15-18. ‘Na meltene tondolo mundupe nokopili. Na meltenga kendemandemo molombo.’ naa nimbo. 13 Yembo marene ningendo: “Langime olomonga mindi. Olomo langimenga mindi.” nilimele, Korini yembomane “Ulume pali manda temolo.” ningendo aku siku niringinje. akumu sike nilimele nalo pe walse Pulu Yemone “Akume pali manie pupili.” nimbé. ⸤Enone kangimuni waka kolemo ulume pali, wa ulu pulu kerinele ulume kepe we tengendo mindi aku siku nilimele nalo⸥ Pulu Yemone kangimu tepalie “Kangimuni andoko wapora tangi.” naa nirimu. Kangimu Awilimunge; kangimu Awilimuni nokolemo. 14 Pulu Yemo yunge tondolomone Awilimu⸤nge kangi kololimu⸥ topa makinjinderimu, aku sipe mele olio⸤nga kangime⸥ kepe pe topa makinjindimbela.§ inie anjokondo 15:51-52, Epesasi 1:19-20, Ou Tesallonaika 4:16. 15 Enonga kangime kinie Kirasinge kangimu kinie ‘kangi telumu.’* Kangimunge ungu mare inie anjokondo 12:12-31 (12:27 mimi siku kanoko), Epesasi 4:1-16. ningu naa pilimeleye? Aku liemo na ⸤eno⸥ Kirasinge kangimu kinie ambo wapora tolimunge kangimu kinie lipu tere lendembo kinie mandaye? Paa manda molo! 16 ‘Ye te ambo wapora tolimu kinie telune pelembele kinie elo kangi telumu.’ ningu naa pilimeleye? ⸤Pulu Yemonga bokune⸥ aku sipe ungu te molemo kanumu. ⸤Pulu Yemone nimbendo:⸥
“Aku ambo yeselo ⸤telune pengelemonga⸥
elo yembo kangi telumu molongele.” Ou Pulu Pulu 2:24.
nirimu kanumu. 17 Nalo Awilimu kinie konopu tenge sipe molomba yembomo yu kinie mini telumu mele molomba. Epesasi 5:21-33.
18 Wa ulu kerinele teli ulumu kinie nondoko puku naa molangi. Yembo tene we ulu pulu keri telemo akumene kangimu ulu te naa telemo, nalo yembo tene wa ulu kerinele telemo kinie yunge kangimu yuyu tepa kenjilimo. 19 ‘Enonga kangime Mini Kake Telimunge ulke suluminia kake telimu.§ ungu pulu inie yakondo 3:16-17*. Pulu Yemone kanu Minimu eno sirimu lsingi, enonga konopune molemo.’ ningu naa pilimeleye? Akumunge eno enono naa nokolemele; 20 ⸤Pulu Yemone⸥ mele paa awili tene* Pulu Yemone ‘Yunge Malo olionga nimbe kolo wangopa kolondopili.’ nimbe olio sirimu kanumu; inie anjokondo 7:23, Ou Pita 1:18-19. eno topo topa lsimu. Aku terimu kene enonga kangimene ⸤ulu telemelemane⸥ Pulu Yemonga imbimu liku ola mundunduku kapi niengi.

*6:1: akumu umbune yepoko sipemo. Umbune kise pali inie yakondo 1:10**nimbe silimo.

6:2: Mateyu 19:28, LLuku 22:29-30.

6:4: Giriki ungu telumunge ungu pulu talo pelemo. Yembo marene Giriki ungumu kanokolie 6:4 isiku mele topele toko tolemele: “Pe aku temolo kene eno Kirasinge yembomanga umbune te wendo olemo kinie enone enonga ye imbi naa molemo ye koropama kepe mako toko ‘Umbunemonga kote piliengi!’ nieyo. ⸤Kanu ye koropamane kepe enonga kote pilinge mele olandopa. Ulsukundu kote pilimele yemane kote pilimele mele maniendopa kanumu.⸥” aku siku mele.

§6:9-10: bokumunge alsena anjokondo “20. kingdom”.

*6:9-10: Gallesia 5:19-21**.

6:9-10: Lipe Ora Sirimu 21:27, 22:14-15.

6:11: bokumunge alsena anjokondo “28. nem”, “6. Bikpela”, “23. Krais”.

§6:11: bokumunge alsena anjokondo “45. stretpela man”.

*6:12: akumu umbune kise sipemo. Umbune kise pali inie yakondo 1:10** nimbe silimo.

6:12: inie anjokondo 10:23, Romo 6:1-2,15-18.

6:13: Korini yembomane “Ulume pali manda temolo.” ningendo aku siku niringinje.

§6:14: inie anjokondo 15:51-52, Epesasi 1:19-20, Ou Tesallonaika 4:16.

*6:15: Kangimunge ungu mare inie anjokondo 12:12-31 (12:27 mimi siku kanoko), Epesasi 4:1-16.

6:16: Ou Pulu Pulu 2:24.

6:17: Epesasi 5:21-33.

§6:19: ungu pulu inie yakondo 3:16-17*.

*6:20: Pulu Yemone ‘Yunge Malo olionga nimbe kolo wangopa kolondopili.’ nimbe olio sirimu kanumu; inie anjokondo 7:23, Ou Pita 1:18-19.