5
Ananaiyaasiyɨ Sapairaayaapɨhaare
Aihɨ suraanɨhɨ amɨ utaaho wo bindataise, komɨ ambɨpatɨ Ananaiyaasiho. Iyataatɨ komɨ apwaataatamɨ ambɨpatɨ Sapairaahaate. Aihɨ kasanyurɨ kasanyuramɨ yapɨpatɨ wihoaaŋɨhatɨ isɨhiyai nunyamɨ nawɨho nemaise. Nepɨ ahiyamosamɨ pɨwɨha kanɨmɨ nawɨho wihoaaŋɨho sawasanyurapɨ ahiyamaamɨ wihoaaŋɨho Ananaiyaasiho nesi niyatɨ aposerɨhiyai saundataase. “Nawɨho kɨmo yainjanyuraanyamɨ yapɨpatapɨ nehohɨho kɨmo konɨhɨ isɨsi nasataayo,” undatɨ kiyai jaiwundatɨ kaundataase. Undatɨ numwihɨ Pitaaho Ananaiyaasihoai satatɨ kaundataase. “Kɨnyɨ napaapɨ Bwaasɨrɨhɨri nehɨ iwinjahinɨhɨ kɨrɨ netɨ kinyɨ maarɨho gwɨnyaahingɨtɨhandɨ nangopɨsasataise? Siyatɨ nangopɨsasihɨ nawɨho wihoaaŋɨho ahiyapaapɨ kɨmo konɨhe tɨpɨ Autaahaatɨhomɨ Itɨpɨhoai napaapɨ jaiwundɨpɨ kaundapaase? Jɨhura yapɨpatɨ isɨhiya usaisɨ sangɨ nunyapɨ nawɨho nepɨhura yapɨpatɨ tɨtɨhɨ kinyɨhatɨndaise. Aimbɨ nawɨho nehingɨhoaisangi kinyɨhondaise. Kinyɨhondaisɨ gi ahiyapɨ mbɨmimaapɨ napaapɨ nyangi jaiwɨnyatɨtaapɨ sandɨ gwɨnyapenapaise? Sandɨ jaiwɨnyatingɨtɨmandɨ nyangi jaiwɨnyatapaamaase. Owetise. Autaahaatɨhoai jaiwundapaase,” undatɨ Pitaaho kaundataase. 5-6 Undatɨ Pitaaho kaundihɨ Ananaiyaasiho pɨwɨha sa atisamapɨ tɨmahiyatɨ konɨhɨ napomataise. Napomasɨhɨ waimwaaya usa nandaapɨ apotɨhɨrɨ nepɨ kɨraapɨhɨ napapotɨmanɨwɨ nesi noaipapɨ nuwɨ jomaahɨpataatɨhɨ ahiyawaayopo. Aihɨ sandapɨ isɨhiya atisawaawɨ apɨpaahɨ awaindɨhandɨ yayawaayopo. Aihɨ warɨhoai aimɨ ahaitaatɨwɨ nesɨ nuwɨ otɨhɨtihɨ Ananaiyaasihomɨ apwaataatɨ warɨhopɨ napwihɨ nesi namaayopo tatɨ nasatɨ aŋɨhandɨ sandaatɨhɨ nandaataise. Nandaasɨhura Pitaaho kaatisɨ sata kaundataase. “Sainjaahɨ yapɨpatapɨ nawɨho tɨtɨhɨ nga kamwaaŋɨ nemaiso?” undatɨ nunjenataise. Nunjesihɨ kaatɨ saundataase, “Ye, nawɨho tɨtɨhɨ nga kamwaaŋɨ nehaayo,” undataase. Undihɨ Pitaaho kaati sata kaundataase, “Awaisɨhomɨ Itɨpɨhoai napitaise tɨmɨ nunjendaatɨmɨ saimburaahɨ saitɨhaawo nnɨmɨ sandɨ napaapɨ kiyamaise? Saimɨ kaindɨhandaahɨ kɨwɨho aimɨ napwihɨ nesuwɨ yamwaamapɨhiya aimɨ napɨwɨ maasomwaaŋɨ kɨmiya bitotawaayopo. Isɨ kɨnyɨ ketɨ kinyɨ kɨwɨhomataimbɨ wanɨ napwisamɨhɨ nangesi yangɨmwaitaatɨwɨ nutaatɨwɨhiya detɨ maasomwaaŋɨ kɨmiyaare,” undataase. 10 Undihɨ kaatɨ atisamapɨ ketɨ kuraanɨhɨ Pitaahomɨ auhɨraapɨhɨ tɨmahiya napomataise. Napwihɨ waimwaaya nandaapɨ mmonawa aimɨ kaatɨ napomasɨhiyawa namapɨ kaati nesi nuwɨ warɨhomɨ apetɨ ahiyawaayopo. 11 Ahiyauhɨ sandapɨ Jisaasihopɨ gɨwunyaahohiyɨhiyaunɨ amɨ isɨhiya usai maawɨ atisawaawɨ apɨpaahɨ awaindɨhandɨ yayawaayopo.
Autaahaatɨhomɨ Watɨpɨhandunɨ Amɨ Sɨwipatɨ Kahatamatɨpetɨhaiwaunɨ Noaipataise
12 Aihɨ aposerɨhiya Autaahaatɨhomɨ watɨpɨhandɨ amɨ sɨwipatɨ kahatamatɨpetɨhaiwa isɨhiyaamɨhatɨhɨ kiyaamɨ ndɨhetɨ Autaahaatɨho kiyai andɨtɨwiwatɨ watɨpɨhandɨ numwihɨ kandaahɨ kiyawaayopo. Kiyauhɨ Jisaasihopɨ gɨwunyaahohiyɨhiya nahatiya maarɨho naasohɨtihɨ nahatewetɨ aŋɨ awaindɨhandaatɨhɨ naiwɨ Soromonɨhomɨ Usaaŋaipatɨ Parandaahandainɨ ahoyanawaayopo. 13 Ahoyanɨhauhɨ isɨhiya usa apetɨhiya Jisaasihopɨ gɨmunyaapɨhiya kiyaisawɨ maasɨ ahoyandaatɨwɨ yayawaayopo. Yayawaahandɨ kandɨ Jisaasihopɨ gɨwunyaahohiyɨhiyaapɨ isɨhiya gaahiye tɨwɨ maaritawaayopo. 14 Aihɨ isɨhiya usɨhiya asɨhiya asakaiwɨ taahiyɨhiya Awaisɨhopɨ gɨwunyaawaayopo. Aiwɨ napɨwɨ komɨhiyaamɨhatɨhɨ nandaahauhɨ kiya nepɨ awaindematawaayopo. 15 Aihɨ aposerɨhiya Autaahaatɨhomɨ watɨpɨhandaahɨ watɨpɨhaiwa kiyohɨwaiwaapɨ isɨhiya atisawaawɨ isɨhiya timbɨpaisahiyai gwɨtɨhotɨ ahiyawɨ isɨsi nuwɨ daihɨraamɨhinɨ ahiyawaayopo. Saiwɨ kiyohɨtɨmandɨ sandɨ Pitaaho daihɨra sanota ikwɨrɨ ahɨwito tɨwɨ gwɨnyaawaahandɨ kandɨ nehɨ komɨ sɨwipata sɨwipumwahonɨhɨ kiyaamɨ timbɨpa owesoetɨto tɨwɨ ahɨwisawaayopo. 16 Aihɨ isɨhiya taahiyɨhiya detɨ Jerusaremɨhanda bimohiyɨhiyaisangi isɨhiya timbɨpaisahiyaisunɨ amɨ itɨpɨho maipɨhapaisawɨhiyaisunɨ isɨsi naiwɨ Jerusaremɨhanda daihɨraamɨhinɨ ahɨwisawaayopo. Ahɨwisauhɨ Pitaaho kiya nahatiyai tɨtɨhɨwisɨhɨ kiya noaipapɨ gaahiyaimatawaayopo.
Aposerɨhiyai Nepɨ Napuhauhɨ Autaahaatɨhomɨ Enjerɨho Otɨpɨpatɨho Itɨpɨho Nasatɨ Japɨhɨ Kiyai Nuwausoaasataise
17 Aihɨ aposerɨhiya isɨhiyai tɨtɨhɨwihauhɨ noaipapɨ gaahiyaimatauhɨ kandapɨ pɨrisihiya isɨhiyaapɨ nandapa tɨhɨwɨ Autaahaatɨhoai nunyohiyɨhiyaamɨ pɨrisiho mɨtɨho awaisɨhotihɨ komɨ naisɨhiya Satiyusihiyaamɨ usaatihɨ aposerɨhiya kiyohɨwaiwa mmonawaawɨ nyahɨ metato tɨwɨ mɨmaipaiwɨ gwɨnyaapɨ kiyai apousataise. Apowihɨ aposerɨhiyai naaŋɨhandɨ numwɨtaatɨwɨ gwɨnyaawaayopo. 18 Saiwɨ gwɨnyaawaawɨ napɨwɨ aposerɨhiyai numwaasi nuwɨ isɨhiya maipɨhaiwa kiyohiyɨhiyaisawɨ napuhauhɨ bindawaayopo. 19 Napuhauhɨ mɨhatɨhɨ bimauhɨ suraanɨhɨ Autaahaatɨhomɨ enjerɨho otɨpɨpatɨho itɨpɨho apatindɨtɨhɨ nasatɨ napwɨtohɨtɨhandamɨ maasomwaaŋɨ nuwatosatɨ nandaatɨ aposerɨhiyai numwaasi noaipatosatɨ aŋaaŋamɨ maasomwaaŋɨ japɨhɨ netɨ napuwatosatɨ kiyai satatɨ kaundataase. 20 “Sahɨ nuwɨ Autaahaatɨhomɨ aŋɨ awaindɨhandaatɨhɨ nandaapɨ bitotawaawɨ wanɨmandɨ kɨmandɨ Jisaasihoai nɨwipinjawɨ daiwɨ bitoaitaatɨwɨhɨretapɨmandapɨ nahatewa ausaapɨ isɨhiyai kaundɨtaatɨwɨ nuwɨse,” undataase. 21 Undihɨ aposerɨhiya komɨ pɨwɨha atɨwiwɨmapɨ nowaayopo. Nuwɨ bowihɨ asisɨhaatɨhɨ kohokoaisawɨ aŋɨ awaindɨhandaatɨhɨ nandaapɨ isɨhiyai Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha katɨwunjawɨ ausaapɨ kaundawaatopo.
Kiya taawɨ saiwɨ katɨwunjawɨ kaundauhɨ pɨrisihiya isɨhiyaapɨ nandapa tɨhɨwɨ Autaahaatɨhoai dɨpumanɨwɨ nunyohiyɨhiyaamɨ awaisɨho mɨtɨhotihɨ komɨ naisɨhiya Satiyusihiyaamɨ usaatihɨ noaipapɨ bindawaawɨ Judaahiyaamɨ isɨhiya usa gwɨnyaahiya Kaunjerɨhiya Sanɨhetɨrenɨhiyaapɨ pɨwɨha nusoaasawɨ gaatauhɨ napɨwɨ nahatiya ahoyanawaayopo. Ahoyanɨwɨ bindawaawɨ saundawaatopo, “Nyahɨ awaisawɨhiyaanɨnɨhɨhɨ aposerɨhiyaapɨ pɨwɨha pɨwaatɨtɨhaawo,” tɨwɨ kanɨwɨ nimbɨmaatɨnɨwɨ bindawaayopo. Bindawaawɨ aŋɨ awaindɨhandɨ jatohiyɨhiya tunnɨwɨ yahwɨnohiyɨhiyai aposerɨhiyaapɨ noaipasi wɨndɨ namaayopo tɨwɨ aposerɨhiyai numwaasi napɨtaatɨwɨ natɨwusaasauhɨ kiya tunnɨwɨ yahwɨnohiyɨhiya nowaayopo. 22 Nuwɨ noaipapɨ aŋɨhandɨ napwɨtohɨtɨhandaatɨhɨ mmonawa aposerɨhiya usaametihɨ namapɨ japɨhɨ naiwɨ awaisawɨhiya natɨwusaasohiyɨhiyai satɨwɨ kaundawaatopo. 23 “Nyahɨ napwɨtotɨhandamɨ maasomwaaŋɨ noaipawaatɨ mmonahaawɨ anɨtiwɨ mbaahapɨ napuposawɨ isɨhiya napwɨtohɨtɨhandamɨ maasomwaaŋɨ nahatewa anɨtiwɨ napuposawɨ tunnɨwɨ yahwɨnohiyɨhiya jaawɨ bitohauhɨ nyahɨ winjɨhaayo. Iyaatɨ niyaatɨ maasomwaaŋɨ kiya nanyuposauhɨ nandaahaayo. Nandaawaatɨ mmonɨha amɨ aposerɨhiya usaametihɨ amɨ nyahɨ kiyai wɨndɨ mausonɨhaawɨ jahɨra nasɨhaayo,” undɨwɨ tunnɨwɨ yahwɨnohiyɨhiya awaisawɨhiyai kaundawaatopo.
24 Undauhɨ aŋɨ awaindɨhandamɨ tunnɨwɨ yahwɨnohiyɨhiyaamɨ awaisɨhounɨ pɨrisihiya isɨhiyaapɨ nandapa tɨhɨwɨ Autaahaatɨhoai nunyohiyɨhiyaamɨ jɨhiya awaisawɨhiya sa pɨwa atisawaawɨ aposerɨhiya napɨtaiwɨ usaametihɨtopo tɨwɨ pɨhɨtɨwɨ gwɨnyapenawaayopo. 25 Aihɨ taawɨ gwɨnyapenɨhauhɨ utaaho wo nasatɨ nandaatɨ awaisawɨhiyai satatɨ kaundataase. “Atiwɨse, siya isiya sahɨ napuhohiyɨhiya aŋɨ awaindɨhandaatɨhɨ metaamiya bitotawa isɨhiyai taawɨ pɨwɨha ausaapɨ kaundawaayopo,” undataase. 26 Undihɨ aŋɨ awaindɨhandamɨ tunnɨwɨ yahwɨnohiyɨhiyaamɨ awaisɨhoaisawɨ tunnɨwɨ yahwɨnohiyɨhiya nowaayopo. Nuwɨ isɨhiyaapɨ nawɨhaara nyawɨtaawo tɨwɨ yayawaawɨ namapɨ bɨpi aposerɨhiyai napaisaatɨ numwaasi awaisawɨhiyaapɨhɨ niyawaayopo.
Aposerɨhiya Aŋɨ Awaindɨhandamɨ Awaisawɨhiyaapɨ Yamaiwɨ Pɨwɨha Ausaawaayopo
27 Aihɨ kiya aposerɨhiyai numwaasi naiwɨ aŋaaŋɨ nandaapɨ awaisawɨhiya kaunjerɨhiya Sanɨhetɨrenɨhiyaamɨ ndɨhetɨ ahɨwisawaayopo. Ahɨwisauhɨhura pɨrisihiya isɨhiyaapɨ Autaahaatɨhoai nandapa tɨhɨwɨ dɨpumanɨwɨ nunyohiyɨhiyaamɨ pɨrisiho mɨtɨho aposerɨhiyai satatɨ kaundataase. 28 “Nyahɨ sangisɨ aimɨ newaatɨ nasisapuwaatɨ itɨhɨsataatɨ Jisaasiho sopɨ sahɨ pɨwɨha ausaapɨ isɨhiyai wɨndɨ kamundɨwɨse sataatɨ waatɨ wapɨhisataatɨ kasato. Siyaatɨ kasatonɨhandɨ kandɨ sahɨ atɨhomiwɨ daahɨ mwɨtetɨwɨ sahɨ utaaso sopɨ pɨwɨha isɨhiyai katɨwunjawɨ ausaahotɨha isɨhiya nesi kapɨhɨ Jerusaremɨhanda kanɨwɨ gaamatawaayopo. Aiwɨ sahɨ nyapɨ Jisaasihoai tiwauhɨ napotaise tɨwɨ pɨwɨha nehɨhiyaanapɨ nyamɨhetemapɨ kanyatɨtaatɨwɨ sahɨ sandɨ kiyawaayopo,” undataase.
29 Undihɨ Pitaaho aposerɨhiya nahatiyaapɨ ahoyatɨ satatɨ kaundataase. “Nyahɨ Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha biyaatɨ japepihɨrɨto. O pɨwɨha nehɨ isɨhiyaamɨha wɨndɨ minjapepihɨrɨto. 30 Aihɨ sahɨ aimɨ Jisaasihoai tipɨ ipɨ tɨtɨhɨ atawɨhatetɨ tipɨmandaahauhɨ napwihɨ nyamɨ asoyaamɨ Autaahaatɨho kiya kopɨ gaapundɨwɨ ambɨpatɨ nɨwimaahohɨho Jisaasihoai japɨhɨ jomaahɨpataatɨhapɨ ahowimatɨ numwaataise. 31 Iyatɨ Autaahaatɨho Jisaasihoai numwaasi mɨhaatɨ autaahɨ yamɨhapataatɨhɨ niyataise. Numwaasi niyatɨ Autaahaatɨho koaisɨ netɨ nyangisɨ japɨhɨ nanyamaatɨ amɨ jɨhimatatɨ nyangi daihɨra nanyisɨtandɨhoematataise. Iyatɨ Autaahaatɨho koaisɨ netɨ autaahɨwiwatɨ awaisɨhoematɨtandɨ watɨpɨhandɨ nunyatɨ komɨ ikwɨrɨ gaatɨhɨraihoaaŋɨ ahɨwihɨ bindataise. Iyatɨ nyahɨ Isɨraherɨhiyaanamɨ maipɨhaiwa namawaatɨ nepemaitɨtɨhaawɨ ko nyatatamanatɨ andɨtɨnyaiwɨtandɨhore. Iyatɨ Autaahaatɨho Jisaasihomɨhetapɨ nyamɨ maipɨhaiwa nenyamaitandɨ koai namɨhanatɨ ahɨwihɨ bindataise. 32 Aihɨ saiwa Autaahaatɨho Jisaasihopɨ kawiwaiwaapɨ akɨte taatɨ nyahɨ pɨwɨha ausaahaayo. Iyonɨhɨ amɨ Autaahaatɨhomɨ Itɨpɨhoaisangisɨ sɨkaiwaapɨ akɨte tatɨ pɨwɨha naasɨka ausaataise. So Itɨpo Kɨraisihopɨ gɨwunyaapɨ komɨ pɨwɨha iwinjapepihɨrohiyɨhiyai Autaahaatɨho nehɨ numwisɨhore,” undatɨ Pitaaho awaisawɨhiyai kaundataase.
Gamariyerɨho Sasaahoyai Aposerɨhiyaapɨ Nyahɨ Yaawatɨ Naaŋɨhandɨ Namunyaatɨ Namɨhaitɨhaawo Undataase
33 Undatɨ Pitaaho kaundihɨ Judaahiyaamɨ awaisawɨhiya kaunjerɨhiya Sanɨhetɨrenɨhiya atisawaawɨ kiyaamɨ maarɨho wɨndotɨ amɨ kiyaamɨ mandɨha sisɨha tundatɨ apɨpaahɨ apowihɨ kiya aposerɨhiya siyɨhiyai tiwɨtaatɨwɨ gwɨnyaawaayopo. 34 Saiwɨ siyɨhiyai timaitotɨwɨ gwɨnyaahauhɨ awaisawɨhiya kaunjerɨhiya Sanɨhetɨrenɨhiyaamɨ wo komɨ ambɨpatɨ Gamariyerɨho bindataise. Iyatɨ ko Parisiho wɨnɨhapɨpa kataunjisɨhore. Aihɨ isɨhiya kopɨ gaahoe tɨwɨ komɨ ambɨpatɨ nɨwimaapɨhosɨ ko dotatɨ kaunjerɨhiyai amɨ aposerɨhiyai ipaahaapɨ gohɨ natɨwusaasɨtaatɨwɨ kaundataase. 35 Kaundihɨ aimɨ tunnɨwɨ yahwɨnohiyɨhiya numwaasi ipaahaapɨ noaipahauhɨhura ko awaisawɨhiya kaunjerɨhiya sasaahoyai satatɨ kaundataase. “Sahɨ Isɨraherɨhiyaate, sahɨ kɨmiyai wapa wipɨwitaatɨwaahɨ sahɨ baiwɨ jɨhɨ gwɨnyaaposawe. 36 Iyataatɨ sahɨ aimɨ Tiyutaasihopɨ mmonɨwɨ gwɨnyaapɨhiyaate. Jɨhura Tiyutaasiho dotatɨ sata kandaase. “Nɨnɨ apɨpaahɨ watɨpɨhandisahonɨne tihɨ isɨhiya ambɨpatɨ owehandɨ 400 kaiwɨhiya koai nɨwipinjauhɨ amɨ isɨhiya usa koai tiwauhɨ napotaise. Napwihɨ koai nɨwipinjohiyɨhiya kɨhɨra nandɨwirawaayopo. Aihɨ Tiyutaasihoai tiwauhɨ nehɨhandɨ kaiwinjawɨ namawaayopo. 37 Aihɨ amɨ ipotɨnɨhɨ gamanɨhiya taawɨ isɨhiyaamɨ ambɨpatɨ nepɨ utɨpɨhoaatɨhɨ jɨpatɨpiyohura utaaho wo Garirihandaahapɨ Judaasiho dotatɨ isɨhiyaamɨ gwɨnyaahohɨwaiwa netɨ nusopɨsasatɨ numwaataise. Numwaasɨhɨ kiya komɨ pɨwɨha atɨwiwɨ koaisɨ iwinjapepihɨrɨwɨ Romɨhiyaamɨ gamanɨhiyai tipɨ nemaitotɨwɨyauhɨ koaisangi gamanɨhiya tiwauhɨ komɨhiya nahatiya kɨhira yanɨhɨmapɨ owetindɨhande. 38 Siyatɨ owetindɨhandɨtihɨ nɨnɨ kasatataato. Isɨ kiya aposerɨhiyai naaŋɨhaiwa namunyawɨ kiyai kaiwɨ binyaihɨ nehɨ iwinjaawɨ bimaawɨse. Iyataatɨ kɨmatɨ otɨpɨmbatapɨ gwɨnyaahohɨtɨhandunɨ otɨpɨpatɨ aposerɨhiya nehɨ sawanaamɨhatɨndaataahɨ ketɨ kuraanɨhɨ tɨmahaitaise. 39 Autaahaatɨhomɨhatɨndaataahɨ sahɨ aposerɨhiyai wɨndɨ ipɨhatiwɨmaamaitaapo. Iyawaawɨ sahɨ sandaahɨ Autaahaatɨhomɨ otɨpɨpatɨ nasɨpamaitaatɨwɨhaiwa kaitaapo,” undatɨ Gamariyerɨho kiyai kaundataase.
Aposerɨhiya Jisaasihopɨ Pɨwɨha Ausaahauhɨ Mawindɨhandapɨ Maaritawaayopo
40 Undatɨ kaundihɨ awaisawɨhiya atɨwisawaayopo. Atɨwiwɨ tunnɨwɨ yahwɨnohiyɨhiyai natɨwusaasauhɨ ipaahaapɨ noaipapɨ aposerɨhiyai numwaasi aŋaaŋɨ japɨhɨ nandaawaayopo. Nandaahauhɨ awaisawɨhiya tunnɨwɨ yahwɨnohiyɨhiyai saundawaatopo, “Aposerɨhiyai wɨrɨhɨra dipapɨse,” undauhɨ kiya atiwɨ kiyawaayopo. Aihɨ awaisawɨhiya aposerɨhiyai saundawaatopo. “Sahɨ Jisaasihopɨ ausaapɨ jɨhaatɨ wɨndɨ kamundɨwɨse,” undɨwɨ itɨhundɨwɨ natɨwusaasauhɨ nowaayopo. 41 Nowaawɨ Autaahaatɨhopɨ satɨwɨ gwɨnyaawaayopo, “Autaahaatɨho nyapɨ kiya naaŋindɨhandɨ naitaatɨwɨ gaahiyaasɨ nɨnɨ kaundisanɨhɨ Jisaasihopɨ pɨwɨha ausaitaapo. Ausaawaawɨ Jisaasihomɨ ambɨpatapɨ kiya naaŋindɨhandɨ naitaapo tatɨ katimumwaaŋɨ kamwaaŋɨ wanɨ naaŋindɨhandɨ nehaayo,” tɨwɨ gwɨnyaawaawɨ maaritawaayopo. 42 Aihɨ asisɨha nahatewetɨ aŋɨ awaindɨhandaatɨhunɨ isɨhiya Jisaasihopɨ gɨwunyaahohiyɨhiyaamɨ aŋɨpɨpɨhɨ wɨndɨ namaamɨhaapɨ isɨhiyai Jisaasihopɨ Autaahaatɨho isɨhiyai japɨhɨ Numwaitandɨ Ahɨwisɨhore tɨwɨ pɨwɨha ausaapɨ katɨwunjawaayopo.