11
Lasarus nagaꞌ eaꞌ
1-2 Anona aman aowas nandaꞌanai agol ananigili Lasarus. Anen naloma hanitiamana ananiwai biawa, Maria kwaloma Marta sape wambel ambalemba Betani. Maria akwamba fowaꞌ kwagakoloꞌwa sanda balaga Dembinaii ma kwandaꞌ auf balaga akoꞌugai kwagandisamana boꞌwagah ananigahi. * Jo 11:36; Lu 10:38-39; Jo 12:3 Eaꞌ awo wasapaꞌ basef fafeꞌma Jisas waꞌi, “Dembinai, aman anamba inaꞌ okom magamagailanai aꞌ awasina naꞌoh.”* Jo 9:3, 11:40
Eaꞌ Jisas nameꞌ basef ifimba naꞌi, “Aowas inimba ina natagamana ma nogagaꞌ, owaꞌ. Aowas inimba natagamana ma esis sogasaꞌma agol aeꞌ Nogamana Godi, a sogasaꞌma agol ananigili wapani.”
Eaꞌ Jisas okom maimaila Marta kwaloma owamaꞌw Maria waloma Lasarus. Anen nameꞌ basefa Lasarus awasina, apaꞌ anen ataꞌ napani nimaguf bif wapani wambel ambalemba nagapanima. Nimaguf bif fafeꞌma eaꞌ, naꞌipa alipumi ananimi naꞌi, “Afaꞌ deiꞌ aꞌ otanima ofeꞌ itap luꞌupa Judia.”* Jo 8:59
Eaꞌ alipumi ananimi magwamana maꞌi, “Dembinai tisa, nimbewaꞌ esis Juda saꞌi sokwaha otamba sehena afina, apaꞌ deiꞌ inaꞌ naꞌi netanima nefeꞌ anamba wapani, aꞌamon?”* Jo 9:4-5
Eaꞌ Jisas nagwamam naꞌi, “Nemaf atetef awa 12-pelain nape. Epen ami nagafeꞌ alipi anin ina newa, owaꞌ. Deiꞌ main, anin nati hauguma itap apaꞌe howalagon nafeꞌ andeandeꞌ. * 1 Jo 2:11 10 Apaꞌ iꞌi anin negafeꞌ owambi, atiasi aꞌ newa. Deiꞌ main? Anin nagwapin nogogalaꞌi akan.”* Mt 9:24
11 Jisas naꞌipam naꞌamba ma eaꞌ, naꞌipam wapani naꞌi, “Alipunai afaꞌinai Lasarus anen naꞌoh. Aeꞌ atiasi efeꞌ ganimba itap Judia ma iginimbalona.”
12 Eaꞌ alipumi ananimi magwamana basef maꞌi, “Dembinai, iꞌi anen noꞌoh atinai, daoꞌ atiasi amboꞌona.”
13 Dokoꞌ Jisas naliꞌ nagaꞌipam naꞌi Lasarus nagaꞌoh, faꞌi Lasarus aꞌ nagaꞌ endilisi. Apaꞌ alipumi ananimi ukup paꞌi anen ataꞌ naꞌoh dowaf.
14 Deiꞌ Jisas naꞌipam alihif naꞌi, “Lasarus aꞌ nagaꞌ eaꞌ endilisi. 15 Aeꞌ sonahe ma aeꞌ ina alomana wape atogon nemaf anen nagagaꞌafi. Ama ipaꞌ atiasi pigahapifa aeꞌ. Deiꞌ afaꞌ ofeꞌma anen.”* Mk 14:31
16 Eaꞌ Tomas agol waꞌagol Didimas naꞌipa alipumi Jisasi daiam naꞌi, “Afaꞌ ofeꞌ wapani ma ogaꞌ ogaloma anen.”
Kofagama epes sagagaꞌ sogosafel wapani ma sogofaꞌ ambal namili eaꞌ Jisas atona
17 Lasarus nagaꞌ aꞌ sawana. Nimaguf bifibif fafeꞌ eaꞌ, Jisas aꞌ nafiꞌi nataga. Anan nogawa Lasarus sawana nape wandof nimaguf bifibif. * Mt 21:17 18-19 Wambel ambalemba Betani bape felefeleꞌma Jerusalem, siꞌi kilomita wanifin. Eaꞌ amom Juda hiami mafiꞌi ma mondaꞌ opalef hanitiamana biawa Martai Maria fegape saꞌumbela anen hanitinamawa nagagaꞌ. 20 Marta kwameꞌ basefa Jisas nafiꞌi atin, kwafeꞌ kowandoꞌmana ufiaꞌw, apaꞌ Maria ataꞌ kwapani ipat.* Jo 11:32
21 Eaꞌ Marta kwafeꞌma Jisas kwaꞌipana kwaꞌi, “Dembinai, iꞌi inaꞌ nepe naꞌaꞌe ai, hanitiname aeꞌanai ina nogaꞌ, owaꞌatin.”
22 Owaꞌ akoꞌw kwaꞌipana wapani kwaꞌi, “Aeꞌ egawa inaꞌ nigahaliꞌ Goda hiahawes mais, anen nogasiꞌinasi.”
23 Eaꞌ Jisas naꞌipaꞌw naꞌi, “Hanitinamena atiasi nogosafel wapanii.”* Jo 5:29
24 Eaꞌ Marta kwagwamana kwaꞌi, “Aeꞌ egawa anen anaf aꞌ nosafel wapani nemaf akutaifi afamba epes hiasi sagagaꞌi sogosafel wapaniefi.”
25 Eaꞌ Jisas naꞌipaꞌw naꞌi, “Kofagama epes sogosafel wapani ma sogofaꞌ ambal namili, aeꞌ atowe. Epen ami nihapifa aeꞌ, atiasi negaꞌ eaꞌ nesafel wapani nefaꞌ ambal namili nepe andeandeꞌ. * Jo 8:51 26 Epen ami ataꞌ nape namina nigahapifa aeꞌi, anin nepe andeandeꞌ. Ina negaꞌ wapani, owaꞌatin. Nepe lifilafi dondol. Inaꞌ nahapila basef ifimba, aꞌa owaꞌ?”* Jo 6:69
27 Eaꞌ kwaꞌipana kwaꞌi, “Ahoꞌ dembinai, aeꞌ ahapifa inaꞌ Krais, God nandandepena nasapaꞌena nagafiꞌii. Inaꞌ Nogamana ananinai, fowaꞌ anen naꞌi nigafiꞌi itap apaꞌi.”
Jisas nalef
28 Akoꞌw kwaꞌipana naꞌamba, kotanima kwafeꞌma owamaꞌw Maria kwaꞌipaꞌw saꞌosaꞌombel kwaꞌi, “Dembinai Tisa aꞌ nafiꞌi nataga nofalena.”* Jo 11:20
29 Maria kwameꞌ basef ifimba atin, kosafel kwafalis kwafeꞌmana. 30 Jisas ina deiꞌ nawisi wambel luꞌwambela laꞌafen, owaꞌ. Afaꞌ naili wambel diꞌimbili dokoꞌ Marta kwagatolonama. 31 Amom Juda mape maloma Maria nomon ipat awoutai maꞌi mowaꞌ banaga nomonas akoꞌusi ma sogape banages. Eaꞌ amom mati Maria kwasafel kwafalis kwafeꞌ. Amom ukup paꞌi owaꞌ akoꞌw kofeꞌ wandofa kogalopana. Eaꞌ magimaꞌw mafeꞌ.* Jo 11:21
32 Eaꞌ Maria kwafeꞌma anamba Jisas nagapoma kwatolona kundiwa nembawa felefeleꞌma boꞌwagah ananigahi kwaꞌipana kwaꞌi, “Dembinai, iꞌi inaꞌ nepe nelomapa ai, hanitiname aeꞌanai ina nogaꞌ, owaꞌatin. Apaꞌ owaꞌ napani laogon deiꞌ anen nagaꞌ.”
33 Jisas nati akoꞌw kwape kwalef atin eaꞌ nati amom Juda mafiꞌi malomaꞌw malef wapani. Eaꞌ nati esis uwahipis opaf ananifi aꞌ aof aꞌowaꞌ naꞌi aꞌ nelef atin. 34 Eaꞌ nahaliꞌas naꞌi, “Ipaꞌ pawana ani?”
Eaꞌ esis saꞌipana saꞌi, “Dembinai, fiꞌi netelogon.”* Lu 19:41
35 Owaꞌ aꞌ nalef.
36 Amom Juda mati anen nalef naꞌamba maꞌi, “Ipaꞌ petolona! Anen okom maimailana aꞌowaꞌ.”* Jo 9:6
37 Apeꞌ anom maꞌi, “Aman anamba maꞌuna nandaꞌ aman anamba naep pagasoꞌanai ma deiꞌ pagatianai. Anen laꞌifinai ma fowaꞌ aꞌ niliꞌ nifiꞌi ma notopalopa aman anamba ai, deiꞌ aꞌ nope aꞌa nogaꞌ?”* Mt 27:60
Jisas nasaꞌma Lasarus nosafel wapani
38 Eaꞌ Jisas opaf nimanif endilisi nafeꞌ nataga wandof afamba luꞌwafi sagwasogon nagawis nomon otam luꞌunai. Eaꞌ sandaꞌ anona owap luꞌunai sowalo uta.
39 Eaꞌ naꞌipas naꞌi, “Ipaꞌ lefata owap anamba nogowalo utai.”
Eaꞌ Marta hanitiꞌma aman anamba nagagaꞌi kwaꞌi, “Dembinai, anen aꞌ nape nimaguf bifibif eaꞌ. Deiꞌ alogw awami aꞌ mana.”* Jo 11:4,23-26
40 Owaꞌ Jisas naꞌipaꞌw naꞌi, “Fowaꞌ aliꞌ aꞌipina deiꞌ iꞌipina wapani, iꞌi inaꞌ nihapifa aeꞌ, atiasi niti mogogalaꞌi banagami Godi.”* Jo 12:30
41-42 Eaꞌ esis selefata owap anamba eaꞌ Jisas naniga nati ilif naꞌi, “Ahame, aeꞌ anifelina ma nagameꞌe. Aeꞌ egawa inaꞌ nameꞌe lifilafi apaꞌ aeꞌ aꞌias naꞌamba ma esis amam nematawa sagalutu naꞌai sogahapifa aeꞌ, inaꞌ nasapaꞌe agafiꞌii.”
43 Jisas nandabeten naꞌamba eaꞌ, nofalana mehip naꞌi, “Lasarus, safel niwisi andoꞌ.”
44 Eaꞌ aman anamba nasafel nawisi andoꞌ. Apaꞌ boꞌwagah haloma lagof amaga ananimi sandaꞌ lowaf sombafana.
Eaꞌ Jisas naꞌipas naꞌi, “Ipaꞌ tagwahomana luwaguf amamba eaꞌ pekwahona nefeꞌ wahifina.”* Jo 4:48, 7:31
Amom agufumi Judai maꞌi basef mandameꞌmaefa moha Jisas nogagaꞌ
(Mt 26:1-5; Mk 14:1-2; Lu 22:1-2)
45 Amom Juda hiami mafiꞌi mati Maria malomaꞌw malef, eaꞌ mati amamba Jisas nandaꞌami. Eaꞌ aꞌ mahapifana. * Lu 16:31 46 Apaꞌ anom mafeꞌma amom dembami Farisi maꞌipama amamba Jisas nandaꞌami. 47 Eaꞌ amom pris dembami maloma amom Farisi hiami mofala anom dembami mafiꞌi mandakolasa mondaꞌ kot. Eaꞌ maꞌi,
“Afaꞌ atiasi ondaꞌ maina aman anamba nandaꞌ maol banaganii? 48 Iꞌi ope ogatotolona ma nondaꞌ maol inimba, atiasi hiasi asohapifana hiꞌilas. Eaꞌ amom Rom atiasi mifiꞌi mohambombaga ipat luꞌunai Godi noloma apaꞌ Juda hiapai wapani.”
49 Eaꞌ anona aman agilinai Judai agol Kaiafas, anen dembinai pris nape nagaliꞌma pris hiamii ma afagol agalemba naꞌipam naꞌi, “Ipaꞌ ina pegawa anis hiahawes, owaꞌatin. * Jo 18:14 50 Ipaꞌ ina deiꞌ pegawa anif basef, owaꞌ. Iꞌi aman atotona nogagaꞌma amam nematawa hiasi, naꞌambai aꞌ andeandeꞌma ipaꞌ. Afaꞌ wandaiwaꞌ ma esis sogahambombaga apaꞌ Juda. Naꞌamba miniꞌap apeꞌipi Judai aꞌ lamonap.”* Jen 50:20
51 Anen ina naꞌi basef ifimba ma okom ananimi atom, owaꞌatin. Anen nape pris dembinai afagol agalemba. Eaꞌ naꞌi basef Ambal buꞌunai Godi nagaꞌipanaefi siꞌi profet naꞌi Jisas aꞌ nondagaꞌ ma nogatopalopa esis Juda hiasi. * Jo 10:16, 17:21; 1 Jo 2:2 52 Kaiafas naꞌi Jisas ina aꞌ nogaꞌ notopalopa esis Juda atis, owaꞌatin. Anen nogaꞌ ma nogatopalopa epes Godi hiasi sapesasa sagafeꞌ itap hiagomai hiꞌilas nuwambilasi nondaꞌas sogataga miniꞌap atetep.* Jo 5:18
53 Nemaf afamba atef amom agufumi Judai aꞌ maliꞌ maꞌi basef mandameꞌmaefa moha Jisas nogagaꞌ. * Jo 7:1 54 Eaꞌ Jisas ina ataꞌ nafeꞌ alihina anamba esis Juda sagapoma, aꞌ owaꞌ. Anen nafeꞌ nandambahoꞌ atin felefeleꞌma anamba wafigima fataupigima ma wambel ambalemba Ifraim. Nape naꞌamba naloma alipumi ananimi.* 2 Kro 30:17; Ap 21:26
55 Ina nogota laota ma esis Juda sogaꞌ gwaꞌaisi luꞌwasi sagaꞌi Pasovai, owaꞌ. Eaꞌ esis Juda hiasi sakwaha walemb asasilimbi aꞌ safeꞌ Jerusalem atogon. Safeꞌma sigaila basef Godi fowaꞌifi sosaꞌof sotofa alogwa sogandondomba alop asasipi ma God negati esis boꞌwes hililiꞌ ma sogaꞌ gwaꞌaisi isimba. * Jo 7:11 56 Esis sape ipat luꞌunai Godi nomon sowandoꞌma Jisas eaꞌ sahaliꞌas saꞌi, “Ipaꞌ ukup pape paꞌimama? Anen atiasi nifiꞌmai gwaꞌaisi isimba aꞌa owaꞌ?”
57 Eaꞌ amom pris dembami maloma amom Farisi hiami maꞌias dindinip maꞌi, “Epen ami negawa Jisas nagapoma niꞌipafa ofeꞌ ombaloꞌana ma ondaꞌmana basef.”

*11:1-2: Jo 11:36; Lu 10:38-39; Jo 12:3

*11:3: Jo 9:3, 11:40

*11:7: Jo 8:59

*11:8: Jo 9:4-5

*11:9: 1 Jo 2:11

*11:10: Mt 9:24

*11:15: Mk 14:31

*11:17: Mt 21:17

*11:20: Jo 11:32

*11:23: Jo 5:29

*11:25: Jo 8:51

*11:26: Jo 6:69

*11:28: Jo 11:20

*11:31: Jo 11:21

*11:34: Lu 19:41

*11:36: Jo 9:6

*11:37: Mt 27:60

*11:39: Jo 11:4,23-26

*11:40: Jo 12:30

*11:44: Jo 4:48, 7:31

*11:45: Lu 16:31

*11:49: Jo 18:14

*11:50: Jen 50:20

*11:51: Jo 10:16, 17:21; 1 Jo 2:2

*11:52: Jo 5:18

*11:53: Jo 7:1

*11:54: 2 Kro 30:17; Ap 21:26

*11:55: Jo 7:11