12
Iesu Mupelaꞌa ta Molomolo Noxou
(Mat 10:26-33)
No mine Iesu uvivikalaneꞌi aloxo ne, la ta mitema tavuꞌalo mineꞌe mipita noxou la tani mutomu manina mo tanixaꞌa uasi. La sou aneꞌi mimalomaloxou tavaꞌa ngatongatoꞌo. La Iesu muavuti sou mupelaꞌa ta molomolo noxou aloxo ꞌo, “Ngingi ngasaxilaꞌinge laixe no anu ꞌilixo sou kalavoi noxiꞌa ta Palisaio, xo ꞌilixo noxiꞌa ne uvasainge. Luk 8:17Mii maꞌia ane mivausou ne, ulai iliꞌi la upalaꞌa no taatexa. Xe mii maꞌia ane mutalume ne, ulai iliꞌi la aneꞌi ilavusou. La sou mii maꞌia ane ngingi ngalemolu no isivoxo ne, ulai la ta mitema ilomusou no aso. Xe mii maꞌia ane ngingi ngamunumunusou no nano no tani tanu ne, ulai la ta mitema itulu teitexi no tani laxaꞌu sou iaꞌaloxu.
Ta menexilo, eni avikalangengi aloxo ꞌo. Mamu sou ngaꞌumeꞌa aneꞌi ane ivau vasimenge mo usoli, ia iliꞌi la imomomo sou iꞌoxonu mii vile la noxinge uasisi. Ia eni alosiengixu ꞌenaꞌei ane ngingi ngaꞌumolu. Ngaꞌumolu itema ane Anu xaviinu sou uvau vasimenge usoli mo uleanu uleengengi ulai no taxa sou navunavu. Eni avikalangengi lexe ngaꞌumolu itema ane ne. Ngingi ngelavusou lexe ta mitema ilavusou ilotoneꞌi ta ngiala ta kitukituꞌa taꞌuve no anu Asarioni* Asarioni ne, lamoli noxiꞌa ta Iutaia. Lexe nenge tanoꞌu Asarioni mavulovexa mo muluꞌe no lia taꞌuve mo muxatele vile (16), la anu uxali loxo Denalia vile. tamei. Ia Lataua iou siꞌisiꞌa ta ngiala ta kitukituꞌa ane ne uasi. Luk 12:24; Apo 27:34Xe kalumo Lataua mulavusou sou uitisou kisinge laxusou. La sou ngingi ngaꞌume mamu. Xo ngingi ne, ngatiatila noxiꞌa ta ngiala ta kitukituꞌa moso ne.
La sou eni avikalangengi aloxo ꞌo. ꞌEnaꞌei ane uvikala lexe anu ulavusilo no ieꞌi ta mitema, la Itema ꞌOlu kalumo uvikala lexe Anu ulavusou no ieꞌi ta angelo noxou Lataua. Ia, ꞌenaꞌei ane uvikala lexe anu ulavusilo uasi no ieꞌi ta mitema, la Itema ꞌOlu kalumo uvikala lexe Anu ulavusou no ieꞌi ta angelo noxou Lataua uasi. 10 Xe ꞌenaꞌei ane uvikala masua ulai noxou Itema ꞌOlu, la Lataua uxiu tumalouu vaikala masua noxou ne. Ia ꞌenaꞌei ane uvikala masua ulai noxou Uleenu Tavuna, la umomomo sou Lataua uxiu tumalouu vaikala masua noxou ne uasi.
11  Mak 13:11; Luk 21:12-15Xe lexe ta mitema ilailingenge no taasou lalotu noxiꞌa ta Iutaia, xe itulusinge no ieꞌi ta mitema sou isaxilaꞌu tuatuala, la ngaxavutala piena sou ngaꞌoxo latolosinge a loxovaa mo mii maꞌia ane ngingi ngalemo ulai noxiꞌa mamu. 12 Xo no mine ngingi ngatulu sou ngavikala ulai noxiꞌa, la Uleenu Tavuna molu ulosiengixu vaikala maꞌia ane ngingi ngalemolu noxiꞌa ne.”
Vaikala Tovolaꞌi sou Itema Vile Iou Lavuluti Tapiena Muxovulaulau
13 Xe vile noxiꞌa ta mitema tavuꞌalo ne, muavuti la muvikalanu Iesu aloxo ꞌo, “Itema sou ulosixe lavulavu. Mamixe a musoli ne, ia eni emasaxa lexe navikala vivilo mo uvelu mimii e mamixe musolisou ne mo ulosilo moseꞌi.”
14 Ia Iesu mukolinu aloxo ꞌo, “Ae, ꞌenaꞌei musosovosilo sou axali itema vile sou atulu no ꞌa vaikala sou no nixi noxinge nongou vivine ne?” 15  1Ti 6:9-10La Anu Iesu muvikalaneꞌi aloxo ꞌo, “Ngasaxilaꞌinge laixe! Xo loxo ꞌo io, iengi uisuisuxu mimii iouiou. Xo maulinenge a uxolu no anu mimemimengi ne uasi.”
16 La Anu muvikala tovolaꞌi vile noxiꞌa aloxo ꞌo, “Itema vile sou lavuluti ne, xaixu muneneꞌa muꞌoki. 17 La anu muxavutala aloxo ꞌo, ‘Eni aꞌoxo a loxovaa? Xo eni silo tani vile umomomo sou apitanu laꞌilalixo no anu uasi.’
18 La muvikala aloxo ꞌo, ‘Mane, eni aꞌoxo aloxo ꞌo. Eni amamulonu tani kitukituꞌa sou laꞌilalixo mo atulusou apitanu tani ta tatilasi sou laꞌilalixo xe lavulutixeni. 19 Mo sou eni melo taleli uvikalaleli aloxo ꞌo, “Eni ne, mixomixo tavuꞌalo misevile manina. Umomomo sou uai no anu tauu ie tavuꞌalo. La sou eni amaꞌila laixe mo aꞌani mo aie mo axolu aꞌosaꞌosasi.” ’
20 Ia Lataua muvikalanu aloxo ꞌo, ‘Kisine muxovulaulau manina! Vaimomo no ꞌolovoxo ꞌo si, la nini nasoli avile. La mixemixene ane nelalaxii muai no tani ne, ꞌenaꞌei unoꞌu ne?’
21  Mat 6:19-20ꞌIlixo ane loxo ne, uxali noxiꞌa ta mitema ane ipitanu mimii sou no lia ꞌo. Ia no iou Lataua, la aneꞌi ta mitema vitanisi mo iꞌa lavuluti uasi.”
Ngaxavutala Piena Mamu
(Mat 6:25-34)
22 Iesu muvikalaneꞌi ta mitema mukalu, la sou muvikalaneꞌi ta molomolo noxou aloxo ꞌo, “Aloxo ne, la sou ngaxavutala piena no anu maulingenge mamu. Mo mamu sou ngavikala lexe, ‘Nenge taꞌou mii maꞌia xe tasakii mii maꞌia sou vasimenge?’ 23 Xo maulinenge ne, anu mutila no anu laꞌilali xe vasimenge ne anu mutila no anu tokolomo. 24 Loxo ngaxavutalaneꞌi ta ꞌola. Aneꞌi ilavusou itotou no xai mo imolo laꞌilali uasi. Kalumo aneꞌi siꞌa tani sou ipitanu laꞌilalixaꞌa no anu uasi. Ia Lataua molu ulosiꞌa laꞌilali. Io, ngingi ne, loxo ta ngiala uasi. Ngingi ngatatila manina musuku noxiꞌa mo ngauaulixaꞌa! 25 Ia lexe vile no nixi noxinge ne uxavutala piena sou maulixu uxolu maxuvee sevile, la anu umomomo sou molu usukunu maulixu ulai sevile la? Uasi manina. 26 Lexe ngingi ngamomomo sou ngaꞌoxonu mii se ane kituꞌa ne uasi, la tavaꞌu loxovaa la sou ngaxavutala piena no anu mimii ukalusi la?
27 Ngaxavutala lexe kungalo seseenu ne uleme a loxovaa? Anu uxaxaisou uꞌoxonu tokolomou uasi. Ia avikalangengi lexe Solomoni ne munoꞌu mimii lailaixe no lia ꞌo mukalusi, ia kungalo seseenu muuaulixu tokolomoxu ne. 28 Ia lexe Lataua utokolomo sese seseenu ane uleme vaimomo ꞌo xe neꞌiela la ta mitema ixotosou sou iꞌelaxu, la anu utokolomongengi laixe manina musuku uuaulixu sese seseenu ne. Ae, ngingi ta mitema ane ngeuaulixu ne, ngemulaxu tangengi noxou Lataua ne kituꞌasi. 29 Aloxo ne, la sou mamu sou ngingi ngaxavutala piena no anu mii maꞌia sou ngaꞌou mo ngaiexu. 30 Xo ta mitema ane ilavusou Lataua uasi no lia ꞌo ne, aneꞌi ixavutala piena sou ikakamulinu mimii ane ne. Ia Maminge mulavusou lexe mimii ane ne, anu laixe sou ngingi nganoꞌu. 31 La sou laixe lexe ngingi ngakamulinu saxisaxilaꞌu noxou Lataua tei, la sou Anu ulosinge mimii ane ne.
32 Ngingi moosou e loxo ta sipsip laꞌoluxaꞌa sevile kituꞌa ne, ngaꞌume mamu. Xo Maminge muꞌosa lexe Anu ulosinge sou ngasaxilaꞌu tuala ane anu usaxilaꞌu. 33  Luk 18:22La sou ngingi ngalosiꞌa ta mitema lavulutimengi sou ilotonu. Xe nganoꞌu lamolisou, la ngalosiꞌa ta mitema aneꞌi iꞌa lamoli uasi. Io nganoꞌu tiva sou lamoli ane ulavusou ukakaa uasi sou ngataa mimii lailaixe no anu, mo ngamulaxu teitexi no opo loxotolo e mimii ukukasou uasi. Xo no tuala ane ne, la ta mitema sou pakali ilai ꞌalai no anu uasi mo ta totoxae ixotosou uasi. 34 Xo no tuala ane mimii lalaixe noxinge uai no anu ne, la tangengi a uxolu lai ne kalumo.”
Ngaxolu sou Ngautiti
(Mat 24:45-51)
35-36  Mat 25:1-13Iesu muvikalanu la aloxo ꞌo, “Ngasakiinu malomengi ataxu mo ngautupokoxu sou ngalalaxii sou xaixai mo ngaꞌelaxu telusinge ukaakaa loxo ta mitema ane ixomaiou tila noxiꞌa molu no anu laꞌilali tila sou taulaꞌi mine ulivu uneꞌe. No voxo ane anu uneꞌe xe upolopolo no aitenga, la aneꞌi ikisiinu aitenga noxou alaxu vilesisi. 37 Anu laixe lexe tila noxiꞌa uneꞌe la uxalisiꞌa ta mitema sou xaixai noxou mine aneꞌi ixoxomaiou. Eni avikalangengi manina musuku. Anu molu usakiinu maloxu ataxu mo utupokoxu ka uvikalaneꞌi lexe ixolu no anu luu sou laꞌilali mo Anu molu ulosiꞌa laꞌilali. 38 Mo anu laixe lexe tila noxiꞌa uneꞌe, la uxalisiꞌa ta mitema sou xaixai noxou no ꞌolovoxo lixinu, uasi la no maxasesela mine aneꞌi ixoxomaiou. 39  Mat 24:43-44; 1Te 5:2Ia ngalavusou aloxo ꞌo. Lexe moosou tani ulavusou voxo ngiou ane itema sou pakali uneꞌe no anu, la anu umomomo sou upelemasaxanu itema sou pakali ne uꞌuna no taasou uasi. 40 Aloxo ne, la sou ngingi kalumo ngaxolu sou ngautitisi, xo Itema ꞌOlu uneꞌe no anu voxo ngiou ane ngingi ngaxavutala lexe Anu uneꞌe uasi.”
41 Pita mulomu aloxo ne, la mutaliꞌisou Iesu aloxo ꞌo, “Tilasixe, nini nevikala tovolaꞌi uneꞌe noxixesi, uasi ulai noxiꞌa ta mitema ukalusi kalumo?”
42 Tila mukolinu aloxo ꞌo, “Ioxe, moosou tani muꞌitaloneꞌi ta mitema sou xaixai noxou no avolu itema vile noxou sou usaxilaꞌa. Ia anu itema ne, anu uvikala lexe uꞌoxonu mii vile, la anu uꞌoxonu manina mo uꞌoxonu laixe ukalusi. Anu ulosiꞌa ta mitema sou xaixai laꞌilalixaꞌa no aso iou e moosou tani musosovosou, la ꞌenaꞌei ane itema laixe sou uꞌoxonu xaxai ane loxo ne? 43 Anu laixe lexe moosou tani ulivu uneꞌe, la uxalisou itema sou xaixai noxou ne uꞌoxo xaixai aloxo ne. 44  Mat 25:21, 23Eni avikalangengi manina musuku lexe moosou tani ne, anu uꞌitalonu mimii noxou ukalusi no avolu sou anu usaxilaꞌu. 45 Ia lexe itema sou xaixai noxou moosou tani ne, uxavutala lexe, ‘Tila noxilo ne ulivu palea uasi.’ La sou anu uavuti sou uveꞌa ta mulu mo ta sema sou xaixai noxou moosou tani xe uꞌaniꞌani mo uie xoo mole uꞌoxovulaulau. 46 Xe tila noxou itema sou xaixai ne, ulivu uneꞌe no anu voxo e anu uxavutala lexe anu uneꞌe no anu uasi mo no voxo ngiou ane ulavusou uasi, la anu ulosou navunavu tatila misevile mo uxexee ulai upita noxiꞌa ta mitema ane ilavusou Lataua uasi.
47  Iak 4:17Itema sou xaixai noxou tila vile ane anu mulavusou masaxa noxou tila noxou, ia ulalaxi mo uꞌoxonu mii ane tila noxou mumasaxau ne uasi, la upuapuasou alaxu tavuꞌalo manina. 48 Ia ꞌenaꞌei ane ulavusou masaxa noxou tila uasi, ia ususunoxu xaixai e umomomo sou tila noxou upuapuasouxu, la anu upuapuasou alaxu taꞌeisi. Xo aneꞌi ane ta mitema milosiꞌa mimii tapiena ne, la ta mitema ilinga lexe ikolinu tapiena sio. Xe aneꞌi ane ta mitema milosiꞌa mimii tavuꞌalo noxiꞌa ne, la ta mitema ivikala lexe ikolinu tavuꞌalo la.”
Kalipala
(Mat 10:34-36)
49 Iesu muvikalaneꞌi la aloxo ꞌo, “Eni eneꞌe ꞌo sou alea navu uluꞌe no lialia ꞌo. Mo eni emasaxa lexe navu ane ne, uꞌani paleasi la eni aꞌosa. 50  Mak 10:38-39Ia, ulai iliꞌi, la eni aꞌulo no anu ꞌulo sou soli. Mo vaimomo ꞌo, eni opoole tuꞌumaxu sio xo xaixai ane ne, eni akalusou uao. 51 Loxo ꞌo io, ngingi ngaxavutala lexe eni eneꞌe ꞌo sou akalusou ꞌotoꞌoto no lia ꞌo. Uasi, eni avikalangengi lexe eni eneꞌe ꞌo sou akalikalipalaneꞌi ta mitema. 52 Vaimomo ꞌo mo ulai iliꞌi, la ta mitema taꞌuve no tani vile ne, ikalipala mo ixali tamei. Tatalu iꞌoto noxiꞌa tamei xe tamei iꞌoto noxiꞌa tatalu. 53  Mai 7:6Ikalipala, la mamiꞌa uꞌoto noxou ꞌolu xe ꞌolu uꞌoto noxou momu, xe neniꞌa iꞌoto noxie ꞌilie sema xe ꞌilie sema iꞌoto noxie nenie, xe nenie iꞌoto noxie uaꞌaꞌne xe uaꞌaꞌne iꞌoto noxie.”
Lavulavusou Imuxaxu Kila Sou Voxo Ngiongiou
(Mat 16:2-3; 5:25-26)
54 Iesu muvikalaneꞌi ta molomolo noxou mukalu, la Anu muvikalaneꞌi ta mitema laoluxaꞌa aloxo ꞌo, “Lexe ngingi ngamaisou tamuxala utulu utelo no xalee ane aso uꞌuna no anu, la ngingi ngapalea ngavikala lexe, ‘Uali asou usili.’ La anu usili manina. 55 Xe no voxo ane atume uili molu luꞌe no luaki utelo, la ngavikala lexe, ‘Vaimomo ꞌo, la tani ialuxu.’ La anu uxali manina. 56 Ngingi ta mitema sou kalakalavoi! Ngingi ngelavusou voxo sou mimii ane uxali no lia ꞌo mo teitexi no loxotolo. Ia loxovaa, la sou ngingi ngalavusou mii maꞌia ane uxaxali no anu voxo ano ꞌo uasi ꞌo?
57 Ia tavaꞌu loxovaa, la sou ngingi menge ngatilovosou mii ane laixe xe mii ane masua uasi ꞌo? 58 No anu voxo ane ngingi nongou itema ane utelo vaikala noxine ngamuamuaꞌi ngalai noxou itema sou utilovosou vaikalamengi, la natovonu pekiꞌaine sou namomosou vaivaikala no mine ngingi nongou uao no voteꞌi io. Nini naꞌoxo aloxo ne uasi, la anu usuꞌaneni nalai noxou itema sou uvelunu vaikalamengi. La itema sou utilovosou vaikala uꞌitaloneni nalai noxou itema sou xaixai noxou, la anu usuꞌaneni naꞌuna no taasou navunavu. 59 La eni avikalaneni aloxo ꞌo. Nini naxolu no anu taasou navunavu ne, utalo no anu voxo ane nini naleanu Leputa vile kaluxusou.”

12:2: Luk 8:17

*12:6: Asarioni ne, lamoli noxiꞌa ta Iutaia. Lexe nenge tanoꞌu Asarioni mavulovexa mo muluꞌe no lia taꞌuve mo muxatele vile (16), la anu uxali loxo Denalia vile.

12:7: Luk 12:24; Apo 27:34

12:11: Mak 13:11; Luk 21:12-15

12:15: 1Ti 6:9-10

12:21: Mat 6:19-20

12:33: Luk 18:22

12:35-36: Mat 25:1-13

12:39: Mat 24:43-44; 1Te 5:2

12:44: Mat 25:21, 23

12:47: Iak 4:17

12:50: Mak 10:38-39

12:53: Mai 7:6