10
Kunum Waneng Kulu Kolew Kolew Kemin em Weng te.
Yangesomelei, i Galili aneng fian iti kolewsomi, Sudia aneng fian elo uneko, Yoldan bang dikeko, ok em mali aneng kalo unsiliw kale. Unbiliwi, iti kunum waneng banban i em mit mewso telesomi, wensaniwi, e akalem kanekabe kukuw geleweko, ilo kukuyemse kale.
Keko beli, mali Falisi kunum mak teleko, Yesus elo kiskis weng mak bokoko, dakalalomeliw: “Kunum mak ki keko, akalem ibolow kuw geleweko, akalem kalel ulo koumoke ye?”, dangsiliw kale. Dangiwi, e yan weng bokoyemomele: “Moses em sawa weng yulo duyemse weng e nimtew angakabe ye?”, yangei, i bokolewomeliw: “Moses e bokolomele:
‘Nimin kunum ite mak ikalem kalel kumel ilo koyemomin ibolow keliw tewe, i koyemkemin fut anung mak bosomi, ilo dukayemboliwka! Duyemsomi, fein, ilo koyem keyemoliwka!’,
yangse kai.”, dangsiliw kale.*Sawa Weng 24:1-4; Matyu 5:31 Dangiwi, Yesus e yan weng bokoyemomele: “Sunbin-Got e ‘Yu kanemina!’ anginba kese kate, yukalem kau angbiliw ibolow beem dulum elote esik weng be Moses elo dangse kale. Dangse kate, em kilkese ding kabalak e, e kanebe sawa weng be dukulinba kese kale. Yu kilele teing bakamoliwka!
“Sunbin-Got e kunum kelew, waneng keum duku koyemse kale.”,
angeko, iti weng makso bokolomele:*Talfut Kese 1:27; 5:2
“Kasike kame, kunum kumel i aliwol kumel so auk kumel so bi koyem uneko, ikalem kalel kumel iso teinsomi,*Talfut Kese 2:24; Efesus 5:31-33
i kal anggil makmak kekabiliw te.”,
angse kale. Kasike kame, yemkal bi kal anggil alew kelinba kebiliw kate, i kal anggil makmak kuw kesomi, biliw te. Bomeliwi, Sunbin-Got e yemkal bi bonggu makmak keyemse kasike, sak kawtiw yu ilo kanelom iti takala koyemokoliw te!”, yangse kale.
10 Yangei, im am kawtem unsiliw ding dim bakate, akalem gelewkabiliw kunum i elo beem yange weng be iti dakalasiliw kale. 11 Dakalaliwi, e yan weng bokoyemomele: “Nimin kunum ite mak ikalem kalel kumel biilo sak kulu koyemeko, nanew waneng kuliw tewe, kunum bi osow kukuw kebiliw kasike, im kalel kumel im kiin dim e sen so kebokoliw te.*Matyu 5:32 12 Beemdiw, nimin waneng ite mak ikalem imok kumel biilo sak walel koyemsomi, nanew kunum kuliw tewe, waneng bi osow kukuw kebiliw kasike, ikal sen so te.”, yangse kale.
Aul Gelgel ilo Yesus em Mit Yemde Telemin em Sang te.
13 Beli, mali kawtiw mak ikalem aul ilo Yesus em mit mewso yemde telesomi, elo bokolewomeliw: “Kom teing deeko, num aul gelgel kaliim dim dukulew kano, ilo bamki so keyema!” dangsiliw kale. Dangiwi, Yesus em gelewkabiliw kunum bi kawtiw biim kanebiliw be ibolow keyeminba kesomi, ‘Ayem! Yu kanemokoliw te!’, yangsiliw kale. 14 Yangiwi, Yesus e im kanebiliw be atemeko, digaka keyemeko, ilo bokoyemomele: “Yu kanelom kanemokoliw te! Aul bi yemdeko, nem mit mewso yemde telina! Nimtew angom? Aul ikatetew kunum waneng itekuw Sunbin-Got em gawman dim kalo fein unokoliw kasike. 15 Yu kilelbi kililina! Mali kunum waneng yu aul gelgel biimdiw kesomi, “Sunbin-Got e ‘Feinka! E nulo fein yetemkabe kae!”, anginba keliw tewe, em gawman ding dim kabalak e, yu elo atemeko, kalo nam uniw te.”, yangse kale.*Matyu 18:3 16 Yangesomi, fein, aul gelgel biilo mumul da koyemsomi, em teing im dim dukuko, bamki so keyemse kale.
On Kisol so Kunum em Sang te.
17 Beli, Yesus em iti ka kel kakamele ding dim bakate, mak kunum mak em mit mewso teleko, katin bukbuk angeko, dakalalomele: “Kukuyemin ken kiol kunum kutaka! Ne nono kesomete, sun kuw bin finik be kuloki a?”, dangse kale. 18 Dangei, Yesus e elo yan weng bokolewomele: “Ku nimtew angom ete nelo ‘Ken kiol kunum’ nangew a? Sunbin-Got ete kuw kukuw ken so kasike! 19 Ku Moses em bokoyemse kukuyemin weng be kal kebelewte:
‘Yu kanelom kawtiw ilo yemokoliw te!
Yu kanelom osow kemokoliw te!
Yu kanelom yakut kemokoliw te!
Mali kawtiw mak yulo dakalaliw tewe, yu kanelom dasuw weng bokoyemokoliw te!
Yu kanelom mali ilo funum funum keyemeko, im mesesem yakut keyembokoliw te!
Yu kauk so kalew so im afak bomi, wangweng keyemeko, im wiin daoyem kemoliwka!’,
ange kai.”, dangse kale.*Aneng Kolew 20:12-17; Sawa Weng 5:16-20 20 Dangei, kunum be bokolewomele: “Kukuyemin kunum kutaka! Nem aul gel kebi ding dim akate, kameem ding dim kale akati, ne sawa weng kale diwkuw diwkuw gelewkabi te.”, dangse kale. 21 Dangei, Yesus e weng be kiliko, kunum beelo atemeko, ibolow fian dulewsomi, bokolewomele: “Ku ken kukuw kebelew kate, makmak eisneng mak beem dulum elote sukum belewte: Kame, kom mesesem on kisol alik alik be wensomelewi, em banim kawtiw ilo amen kuw keyemolewka! Keyemew tewe, sow ete, ku abiil tikin em on kisol bakati fein kulokolew te. Kaneko kasike, ku nelo nenggelolewka!”, dangse kale. 22 Dangei, kunum be weng be kiliko, akalem on kisol banban beelo fukuneko, yol angeko, ibolow tiaktiak kesomi, anggil dang so balat angeko, unse kale.
23 Unei, Yesus akalem gelewkabiliw kunum im dulum elo yetemeko, bokoyemomele: “Em so kawtiw i Sunbin-Got em gawman dim elo unomin bukesomi, mewso uninba kebiliw te.”, yangse kale. 24 Yangei, i em yange weng be kiliko, yol angsiliw kasike, e ilo bokoyemomele: “Aul min yutaka! Feinka! Kunum waneng i Sunbin-Got em gawman dim elo unomin bukesomi, mewso uninba kebiliw te. 25 Kamel samal fian sel e ilim benemin sil tem be unomin bukekabe kate, on kisol so kunum mak i Sunbin-Got em gawman dim elo unomin kakunin keko, bukesomi, nam uniw te.”, yangse kale. 26 Yangei, i em yange weng be kiliko, yol angeko, dakalalomeliw: “Ibo! Kate kante sunsun finik so bin be kuluko, boke a?”, dangsiliw kale. 27 Dangiwi, e kiin doung yetemsomelei, ilo yan weng bokoyemomele: “Kunum waneng im kitil e fong gel kasike, i nam keliw te. Kate, Sunbin-Got em kitil e fian kebe kasike, e alik alik eisneng mak ki kemoke te.”, yangse kale.
28 Yangei, Fita e elo bokolewomele: “Kamok a! Nu nukalem mesesem eisneng alik alik koleweko, kulo kenggelewkabuluw te.”, dangse kale. 29 Dangei, Yesus e alik alik ilo bokoyemomele: “Ne yulo fein weng mak bokoyemite: Yu nem dulum so, Sunbin-Got em Weng Kal Ken Ati beem dulum so, alew beem ibolow fukunsomi, yukalem am o, kunum aul o, waneng aul o, kauk kumel o, kalew kumel o, aul o, musun o, alik alik biilo koyemeko, nelo nenggelewiw tewe, 30 Sunbin-Got e yulo yom kawin dim kale biliw dim kale akati, iti am o, kunum aul o, waneng aul o, kauk kumel o, aul o, musun o, alik alik bi makso makso dukuyemei, i koyemsiliw biim abin kulukoliw te. Kate, mali kawtiw mak i yulo ilum duyemeko, fein yenokoliw te. Kanebiliw tewe, yu sow akati sunsun finik so bin kulokoliw te. 31 Yu kilelbi boliwka! Mali kame wiin so kebiliw kawtiw i sow em toloke ding dim kabalak e, wiin banim baluw kawtiw kelokoliw kate, kame em ding dim kale, mali wiin banim baluw kebiliw kawtiw i sow ete wiin fian so kawtiw kelokoliw te.”, yangse kale.*Matyu 20:16; Iluk 13:30
Yemamas kel Ding em Yesus Kuaneko, iti Teinoke Yangse em Weng te.
32 Beli, Yesus so, akalem gelewkabiliw kunum iso, alik alik bi Selusalem abiw mutuk fian em deiw mitem unbomeliwi, Yesus e emikel kuw emisik unse kale. Unse ding dim bakate, ibik gelew talsiliw kunum waneng i yol angeko, “Kame nomin eisneng mak kaneloke ya?”, angeko, finganin fian kesiliw kate, e akalem kalun kel gelewkabiliw kunum ilo gaayemei, i em mit teliwi, e ilo kuw akalem dim elo kaneloke em sang bokoyemomele:*Mak 8:31; 9:31 33 “Kame, nu Selusalem abiw mutuk fian mitem kalo unuw te. Kalo unesomeluwi, kawtiw i Kawtiw Aul nelo nemdeko, Sunbin-Got em am yol em kunum ayem sel so, akalem angin iso, Sunbin-Got em kukuyemin weng kalem aulewko, kukuyemkabiliw kunum iso, alik alik biim teing dim da konemsomeliwi, i nelo genemsomi, ‘Kanese beem yan be kuanolewka!’, nangokoliw te. Nangiwi, i nelo Isalael kawtiw im ibik ka biliw kawtiw im teing dim da konemiwi, 34 i weng minembomi, kasuk dil dakanembomi, nang debet sok so nen feiw konemeko, neniwi, ne kuanoki te. Kuanii, yemamas kel ding kabalak e, ne iti finik so baba teinoki te.”, yangse kale.
Sebidi Muluwel im Sang te.
35 Beli, Sebidi em muluwel Sekow so, Sion so, aso i Yesus em mit mewso teleko, bokolewomeliw: “Kukuyemin kunum kutaka! Num mesesem mak kulo dakalakam talbuw be ku nulo fein duyema o!”, dangsiliw kale. 36 Dangiwi, e aso ilo bokoyemomele: “Nimtew eisneng ete duyemoki a?”, yangei, 37 i yan weng bokolewomeliw: “Kom wiin fian kuluko, abiil tikin bokolew ding dim kabalak e, ku aso nulo akati wiin fian mak dukusomi, kitil duyemeko, mak kom yuk teing dim elo, mak e kom awan teing dim elo ‘Yu teinina!’, yangolewka!”, dangsiliw kale. 38 Dangiwi, e aso biim yangiw weng be kiliko, yan weng bokoyemomele: “Yukalem dakalakabiliw beem mongom ete yu akokow kebomi, dakalakabiliw te! Kaso yu ki keko, nem kuanomin, betbet ilum kulomin kemi kale neso yuso makuw kuluko, daolokoluw a? Yu kililina! Kaso yu ki keko, im nelo ok da konemok atew kenemeko, betbet fian dunemokoliw be yukati kuluko, daolokoliw a?”, yangeko, dakalase kale.*Mak 14:36; Iluk 12:50 39 Dakalalei, aso bi elo yan weng bokolewomeliw: “No, nu ki keko, daolokoluw te.”, dangiwi, e aso ilo bokoyemomele: “Fein! Kaso yukati kuaneko, betbet ilum kulusomi, nem ok da konemomin atew keko, betbet fian mak kulokoliw kate,*Kalan Kunum 12:2; Fitew Dase 1:9 40 nimin kunum waneng ite mak mali kunum waneng ilo bakiyemoke wiin fian mak kuluko, nem yuk teing dim so, awan teing dim so, dim alew kalote teiniw tewe, nakalem ete nam bokoyemi te. Nelo namdase Sunbin-Got ete kuw kitil keko, mali beem dulum elote memen keyembe kunum waneng biilo abin be duyemoke te.”, yangse kale.
41 Yangei, mali king kel gelewkabiliw kunum bi Sekow so, Sion so, aso biim kanesiliw be kili atemeko, aso ilo digaka keyemsiliw kale. 42 Keyemiwi, Yesus e akalem gelewkabiliw kunum biilo gaayemei, i bonggusomeliwi, e ilo bokoyemomele: “Yu kal keliwete: Kawin kaleem emisik kamok so, kak kunum so, alik alik i kawin dim kaleem kukuw geleweko, atul nam kesomi, mali kawtiw im afak kuw ke koyemkabiliw te.*Iluk 22:25-26 43 Ke koyemkabiliw kate, yukalem ete kanelom kukuw be gelewokoliw te! Yu kililina! Nimin kunum waneng ite mak ‘Wiin fian so kamok kelum o!’, angiw tewe, i mali kawtiw im sak weng afak kunum waneng keboliwka!*Matyu 23:11; Mak 9:35 44 Feinka! Nimin kunum waneng ite mak ‘Numisik keko, buma!’, angiw tewe, i alik alik im sak weng afak kunum waneng keboliwka! 45 Nimtew angom? Kawtiw Aul nakati teleko, ‘Mali kawtiw i nelo dokonemina!’, angomi, telinba kesi kasike. Kate, nakalem ete teleko, ‘Kawtiw banban ilo dokoyemeko, biim abin kuluko, kuano! Kuanii, i sunsun finik so bin kuluko, diwkuw diwkuw bokoliw te.’, angomi, telsi te.”, yangse kale.
Baltimeus em Sang te.
46 Beli, Yesus e Seliko abiw mutuk fian elo unse kale. Unesomi, ka belei, em abiw mutuk fian be iti kolewse ding dim bakate, akalem gelewkabiliw kunum so, kawtiw banban iso, alik alik i elo gelewsiliw kale. Im gelewsiliw ding dim bakate, Timeus em min Baltimeus e deiw beleng ka kel teineko, alenale kale. Kunum be kiin sukul so bomelei, e kawtiw ilo tum wiin geeyemale kale. 47 Geeyemale ding dim bakate, e mali im weng kililete: “Nasalet abiw kunum Yesus e deiw kalo talbe kai.” angiwi, e kilisomi, gaanin fian kuw mak gaanomele: “Kamok Fian Debit mulkis kutaka! Ku nelo kinkin ibolow kenema o!”, dangeko, gaanse kale. 48 Gaanei, deiw ka unbiliw kawtiw bi em gaanin be kiliko, elo sakalala dangeko, bokolewomeliw: “Bontem net kela!”, dangsiliw kate, e iti weng fian kuw gaanomele: “Kamok Fian Debit em mulkis kutaka! Ku nelo kinkin ibolow kenema o!”, dangeko, gaanin fian beki kuw kese kale. 49 Kelei, Yesus e moko, “Elo gaaliw kano, e toloka!”, yangei, i em weng kiliko, kiin sukul so kunum beelo bokolewomeliw: “Gatak daok angeko, mola! E kulo gaakembe kasike!”, dangsiliw kale. 50 Dangiwi, fongate akate kunum be akalem asolow ilim tebil be sak koleweko, fongate akate moko, Yesus em mit mewso yako unse kale. 51 Yako unei, Yesus e elo dakalalomele: “Ku nono ‘Kenemoka!’, angomi, gaanbelew a?”, dangeko, dakalase kale. Dakalalei, e bokolewomele: “Kukuyemin kunum kutaka! Nem kiin kale ken kenemew kano, golo yo!”, dangse kale. 52 Dangei, Yesus e elo bokolewomele: “Kame kenew kasike, ku una! Kukalem ‘Fein!’, nangbelew ibolow bete kilel kekeme kasike.”, dangse kale. Dangei, fein, fongate akate em kiin e bamtak angeko, kiin golei, e Yesus elo gelewse kale.*Mak 5:34

*10:4: Sawa Weng 24:1-4; Matyu 5:31

*10:6: Talfut Kese 1:27; 5:2

*10:7: Talfut Kese 2:24; Efesus 5:31-33

*10:11: Matyu 5:32

*10:15: Matyu 18:3

*10:19: Aneng Kolew 20:12-17; Sawa Weng 5:16-20

*10:31: Matyu 20:16; Iluk 13:30

*10:32: Mak 8:31; 9:31

*10:38: Mak 14:36; Iluk 12:50

*10:39: Kalan Kunum 12:2; Fitew Dase 1:9

*10:42: Iluk 22:25-26

*10:43: Matyu 23:11; Mak 9:35

*10:52: Mak 5:34