13
Ri Tus pes Barnabas ru e Sol
Na lotu na Entiok, imel e foron profet turan foron tom fafausum arae, Barnabas, Simion ae nenge asa sabin e Niger,* Niger, kamtina le “pulpulu” Lusius tina Sairini, Sol ke Manaen ae i laumet turim ta tura king Erot. Aunbiing ri fafel ma ri ka sisising la unaisa Kumguui, Tanwa Kalkaluu ka fas ri aragii, “Gamen tus pes Barnabas ru e Sol isi run tel foim ae ia ka kam pes ta ru isi.” Ke aunbiing ri ka fafel ke ri ka sising tikii tah, ri ka luun limri na olruh, ke ri ka wuun ufu ruh.
Ninla ke Sol ru e Barnabas una Saiprus
Tanwa Kalkaluu ka wuun ufu ruh ke ru ka la una kiin na Selusia. Ru ka wof na nenge sip ma ru ka la una bit na Saiprus. Aunbiing ru ka tapiek na Salamis, ru ka fafas ini orek ke God na foron felun lotu ken fan Iudaia. Jon sabin tinawii naisruh arae nenge tom falupes kiruh.
Ru la na falifu tikii na bit ae, ke nami ru ka tapiek na nenge maleh ae ri foteng u le Pafos. Aiwa, ru ka tafe nenge sikin Iudaia ae i tom latlat ma i profet famfabal, asa e Bar-Iesu. I kiis la turan famfamu na matanfuntih na bit ae, asa e Sergius Paulus. Sergius Paulus i nenge kaltu ae imel e rokap na wolwol kia. I fawuun isi Barnabas ru e Sol wara le i ier le in ongen orek ke God. Isau le Elimas (na orek Grik le tom latlat) ka totof isi tikale foim kiruh ma ka siingsiing orek na bala famfamu na matanfuntih isi gong i unune lo Iesu. Isau le, Sol nenge asa sabin e Pol, ifuun ini Tanwa Kalkaluu ma ka kanap fasoksok Elimas ke ka tarah, 10 “O kalalik ke Satan, liu kiam ifuun ini sinangun lem ke famfabal, o tuui ken foron tier tikii ae i tortores. Nangis mang on mangeh na falaulau foron tortores na foim ke Kumguui? 11 Ongen u, igii ngaliaf ke Kumguui in kiis na olom ma ok kut na ti fale aunbiing ma biil ifasi on par malal na pisiih.” Fanpil bau turan kubunor ka afit iun kolson mata, ke ka tipes tamtabam isi tikas in tangne u. 12 Aunbiing famfamu na matanfuntih ae ka par sani i tapiek, ka unune, wara le i lala bitit na foron fafausum lo Kumguui.
Pol ru e Barnabas ru Fafas na Entiok
13 Pol tura uner ae ru la tura, rituul ka wof na sip tina Pafos ke rituul ka la una Perga na falifu na Pamfilia. Aiwa mang, Jon ae nenge asa sabin e Mak, ka la koseng ruh ma ka fis una Ierusalem. 14 Pol ru e Barnabas ru ka la tina Perga una Entiok na falifu na Pisidia. Ma na Biingen Mangeh, ru ka kau na felun lotu ken fan Iudaia ke ru ka kiis. 15 Aunbiing ri ka wes tikii ta foron nagogon ke Moses turan foron orek ken foron profet, foron famfamu na felun lotu ri ka sotih ke ri ka fas ru aragii, “Iun tualikmem, male imel e orek kimu una farakrakai fanu, ke kamuk use u.”
16 Pol ka sotih ke ka piispiis kale ri ini lima, ke ka tarah, “Fan Israel ke gam ae biil gam fan Israel ae gam lotu la unaisa God, gam ongen iau. 17  KisimBek 1:7; 12:51God ken fan Israel i tim pes ta foron tubutamat kerer ma ka falaumet ta wewes lo ri aunbiing ri kiis ta arae foron ses na Isip, ke ini tara rakrakai kia tom ka lame fasuu ta ri tina Isip. 18  Namba 14:34; Lo 1:31Na ifet e sangful e bet aunbiing ri la na falifu foes, taftawa ri tel sinang laulau, isau le biil i to angos na fofonoi lo ri. 19  Lo 7:1; Josua 14:1I falaulau ifit e mat tina Kenan ke ka ta nanal kiri usuf fanu kia, fan Israel, isi kiri mang. 20  Hetman 2:16; 1Samuel 3:20Foron tier tikii igii i tapiek na palgan ifet e mar ini ilim e sangful e bet. Namih, God ka ta foron famfamu usuf ri papang na aunbiing ke profet Samuel. 21  1Samuel 8:5Ke aunbiing ri ka diik isi ti king kiri, God ka ta Sol kalalik ke Kis arae king kiri tina mat ke Beniamin, ma ka kiis arae king na ifet e sangful e bet. 22  1Samuel 13:14; 16:12; BukSong 89:20Isau le God ka kiliis ufu Sol ke ka fakiis Dewit arae king ke ka tarah, ‘Ia ka im tafe ta Dewit kalalik ke Jesi, ma i e kaltu ae i kiis na eteng, in tel foron tier tikii ae ia ier le in tel u.’
23 “Tubutamat e Dewit, ae God i falimlim ta usuf fan Israel le in wuun ufu, igii ka tapiek tah, i e Iesu, Tom Fafaliu. 24  Mak 1:4; Luk 3:3Aunbiing Iesu biil biitom i tipes tel foim kia, Jon Tom tel Bapitaiso ka fafas usuf fan Israel tikii le, rin sokiliis liu kiri ma rik kep bapitaiso. 25  Jon 1:20; Metiu 3:11; Mak 1:7; Luk 3:16; Jon 1:27Aunbiing Jon fatat in farop foim kia, ka diik fanu aragii, ‘Gam wol le iau e seh? Ia biil e ier ae gam nene isi, isau le ier ae in mi pes iau, biil ia tortores isi ifasi ian puk ufu su kia.’
26 “Foron tuaklik, berberat ke Abaram ke gam ae biil gam fan Iudaia ma gam unune lo God, orek igii God i tule ufu ta una faliu kerer. 27 Fanu na Ierusalem turan foron tom nagogon kiri biil ri iliim ta Iesu ke orek ken foron profet, ae ri wes u la na foron Biingen Mangeh tikii. Isau le ri ka fasuut u tom e orek ae, aunbiing ri somangat isi rin siimete u. 28  Metiu 27:22,23; Mak 15:13,14; Luk 23:21-23; Jon 19:15Biil ri im tafe ti rokap na wara isi ik fiu kuna, isau le ri ka diik Pailat tom isi in siimete u. 29  Metiu 27:57-61; Mak 15:42-47; Luk 23:50-56; Jon 19:38-42Aunbiing ri ka fasuut tikii ta foron orek ae foron profet ri use ta u ulo, ri ka fapu u tina aupaket ke ri ka luun u na matanfat una luun minet. 30 Isau le God ka fapti fafis u, 31  Aposel 1:3ma na ifuun e biing i tapiek sing fanu ae ri la ta tura tina Galili una Ierusalem, ma igii ri ka famalal u usuf fanu kirer.
32  BukSong 2:7“Keme fas gam ini Rokap na Fafas. Tier ae God i falimlim ta ini usuf foron tubutamat kerer, 33 ka fasuut ta u usuf kerer berberat kiri, aunbiing i fapti fafis Iesu. Na fawu e seksek ae na Buk Seksek ri siit ta u aragii,
‘O keng kalalik,
ma igii ia ka tapiek Tamam.’
34  Aisaia 55:3God i fapti fafis ta Iesu ma biil i par ufu isi in mapuh. God i use ta u aragii,
‘Tekentu kanaka, ian ta kalkaluu na fafakalok usuf gam,
ae pakanini ia falimlim ta ini usuf Dewit. Na 2Samuel 7:12-16 God i falimlim usuf Dewit le tikas lon foron tubutamat in kiis fitliu arae king
35  BukSong 16:10Ri siit u sabin na Buk na Gogoh aragii, ‘Biil on par ufu pununfo Kaltu Kalkaluu kiam ik mapuh.’
36 “Dewit i misuut ta na wol ke God, aunbiing i liu. Namih, ka met, ke ri ka ile u turan foron tubutamat ke pununfo ka mapuh. 37 Isau le ier ae God i fapti fafis ta u, pununfo biil i to mapuh.
38 “Pesu, foron tuaklik, fafas kiak i aragii, ia ier isi gamen usum le, iwara sau lo Iesu, ke God ka pa ufu foron sinang laulau kimi. 39 Nagogon ke Moses biil ifasi in tel gam isi gamek tortores na mata God, biil. Fanu sau ae ri unune lo Iesu, God i foteng ri le ri foron tom tortores. 40 Gamen tumarang, tarama foron orek ken foron profet ka suut ulo gam. Ri use ta u aragii:
41  Habakuk 1:5‘Ongen u, gam ae gam orek kamgas,
gamen bitit ke gamek fiu,
wara le na foron bet ae gamen liu lo,
ian tel nenge tier.
Male tikas in fas gam ini,
ke biil tom ifasi gamen unune lo.’ ”
42 Aunbiing Pol ru e Barnabas ru ier isi suu tina felun lotu, fanu aiwa ri ka sising ru le run kiis fis isi ruk fafas biitom ini foron tier ae, na nenge Biingen Mangeh sabin. 43 Aunbiing ri ka suu ta tina felun lotu, ifuun e fan Iudaia turan fale fanu ae ri somangat pes matngan fafausum ken fan Iudaia ri ka mi lo Pol ru e Barnabas, ke ru ka farakrakai ri isi rin tifat tom na famais ke God.
44 Na nenge Biingen Mangeh sabin, fatat arae fanu tikii tina maleh ae ri ka la turim isi ongen orek ke Kumguui sing Pol ru e Barnabas. 45 Aunbiing fan Iudaia ri ka par tara gur na fanu ae, balri ka laulau ke ri ka tipes use falaulau foron tier tikii ae Pol i use u.
46 Pol ru e Barnabas ru kep balamas tom ma ru ka kiliis ri aragii, “I tekentu le kaman fas famu gam ta bii ini orek ke God, isau le biil gam somangat pes u. I par aragii le biil gam ier isi kep liu fitliu, pesu, kama ka tamikis usuf fanu ae biil ri fan Iudaia ke kama ka fas ri ini orek ke God. 47  Aisaia 42:6; 49:6Wara le Kumguui i fas kama ini nenge rakrakai na orek aragii,
‘Ia tus pes ta wo
arae malal ken fanu ae biil ri fan Iudaia,
isi ok finngas fanu tikii na piklinbat
ini sal una kep liu.’ ”
48 Aunbiing fanu ae biil ri fan Iudaia ri ka ongen orek igii, ri ka lala laes ke ri ka use fages Kumguui isi orek kia. Ke fal ae God ka tim pes ta ri isi rin kep liu fitliu, ri ka tapiek foron tom unune.
49 Ke orek ke Kumguui ka sarara na falifu tikii ae. 50 Isau le fan Iudaia ri ka siingsiing orek na balan kelefin na lotu ae fanu ri bulat la lo ri turan fanu tamat ae ri famfamu na maleh ae. Ri ka fatel fanu isi ta fangungut sing Pol ru e Barnabas ke ri ka fes ufu ru tina falifu kiri. 51  Metiu 10:14; Mak 6:11; Luk 9:5; 10:11Pesu, ru ka pakte ufu piyiif tina kekruh isi ik arae fakileng usuf ri le ri kiis na palgan ngaliaf ke God, ke ru ka la una Aikonium. 52 Isau le foron tom unune ri ka fuun ini laes ke ini Tanwa Kalkaluu.

*13:1: Niger, kamtina le “pulpulu”

13:17: KisimBek 1:7; 12:51

13:18: Namba 14:34; Lo 1:31

13:19: Lo 7:1; Josua 14:1

13:20: Hetman 2:16; 1Samuel 3:20

13:21: 1Samuel 8:5

13:22: 1Samuel 13:14; 16:12; BukSong 89:20

13:24: Mak 1:4; Luk 3:3

13:25: Jon 1:20; Metiu 3:11; Mak 1:7; Luk 3:16; Jon 1:27

13:28: Metiu 27:22,23; Mak 15:13,14; Luk 23:21-23; Jon 19:15

13:29: Metiu 27:57-61; Mak 15:42-47; Luk 23:50-56; Jon 19:38-42

13:31: Aposel 1:3

13:32: BukSong 2:7

13:34: Aisaia 55:3

13:34: Na 2Samuel 7:12-16 God i falimlim usuf Dewit le tikas lon foron tubutamat in kiis fitliu arae king

13:35: BukSong 16:10

13:41: Habakuk 1:5

13:47: Aisaia 42:6; 49:6

13:51: Metiu 10:14; Mak 6:11; Luk 9:5; 10:11