12
Nári amaanasaa Yisuna faiqi namu sakuma ruqoosasee naqau.
(Mak 2:23-28; Ruk 6:1-5)
Mi aukuanna moo Saririqasaa Yuda maqannaasa amaana faasaanasaa Yisufa narí faiqi namu faqa maqusamau uita ququsa qambaanai fimarufanoo mina faiqi namu naararee marusa nári oosana marasee uita ruqoosasee rafarisee fuka naqa fimariqau. Miqunara sia ummuarammidammiafoo qimariqau, aiqamausa nári sandamau fida miqimmi mariqau. Farisai amaana ufa qimarusa misa nindafamasee Yisuna ufa amianneera ufa quandasee qimamiqa qiqau. Qafaa ani faiqi namu Saririqa sandufa rukiaidaqa narana unaku naidaqa Mooseefa minara qaoo qinau. Naqi fee ifaqee miqi fee.
3-4 Yisufa iriseenoo qinau. Innee aaqaida miqi qimariafanoo Dafidina akara sia fee asaanari fee. Mifa faqa mina faiqi namufaqa naararoofaqa misa Anutuna amaana maaqaki Nooba maqusai marunaki keeqafufaqa amusarara feemu Anutuna amimaru feemuna naqau. Misa miqi mandee sandufa rukiaqau. Mi feemuna Anutuna maaqaki rakisirausa kai naaqee qimaru feemuna marasee naqau. Innee sia fee mina asaanari fee. Innee ooqeenaa sandufa moo sia fee asaanari fee. Anutuna maaqaki aanaiqiki mariasa misa Saririqa sandufa maqee maqee rukiaidaqa amaana maqaki ainainidaqa mariasa numoo siaisa maridaqa miqidaqa. Qineemma ufa qimannimidaqa. Qinee Anutuna amaana maqa uriqararausa maaqoo maridaqa. Misa qini ufa irisee sakuma ruqoosasee naifanoo amana mariannoo. Akara moo maaqimminoo maridanoo.
Qinee Anutusa inniara inneeqa niqoonausara nimuqusinaqa nifauaaqa minara qini didiannoo. Qaindasaa maqee maqee aandau tatufirana qimiranara qini qikooqaidanoo.
Mi akarana miqi qimasoofaqa qinee Yisusa maaqi qidaqa innee mi akarana oosanara irifaqau qeeqa faiqi namuara naararee marinara innee nimuqusifaqau sia niqini. Qinee faiqí nimaaku amaana faasaana faqa mina sandufausa faqa uriqararausa maridaqa. Qinee amaana faasaana sandufa sia rukiaaqee qunaqa sia rukiaidaqa. Qinee qunaqa naidaqa numoo sia maridanoo.
Nári amaanasaa asauku sufirana andeeqanau.
(Mak 3:1-6; Ruk 6:6-11)
(Mooseena sandufa nári amaana Saririqa sia kaqikaaqoo ainainiqee qinau. Yisuna aukuana misa mi mau kai fimariqau.) Yisufa sakumara qimannimiseenoo miqooqari Yisufa misa faqa misa amaana maqaki keeqanau. 10 Minaki asauku sufirafa misa faqa keeqafi marinau. Farisai amaana ufa irimarusa mi asauku sufiranara Yisuna irammiriqa qiqau. Maasa amaana Saririqa sandufa amanee amaana Saririqasaa faiqí moo fannoo mandaikirana andeeqaanauree aaqaida miqianauree. Misa Yisunara eedoo qinaqa Mooseena sandufa rukiaidanoo fee qimasee qumarasee aruanee qimaseeqa miqi qiqau.
11 Yisufa minara iriseenoo qimanniminau. Saririqasaa firira aandau madikaki aqufifaqa innee umbaqidee sia fee umbaqidee. Sia amaanara irisee kaqi umbaqi mariafanoo. 12 Nana fannoo fee uriqaranoo maridanoo fee. Aandau fee faiqí fee. Aandau sia uriqaranoo maridanoo, faiqí kai uriqaranoo maridanoo. Minara maasa sandufa fannoo mandaiki marifa aurimarifa Saririqa amaanasaa amiqi amiqimannimaqarana amana maridanoo qidanoo. Miqi qimaseenoo asauku sufirana qimaminau. Asauku uqua. 13 Miqi qufanoo mi fasiqafa asauku uqinau. Uqusoofanoo asauku amiqinau, dinni asaukuara foora amiqinau. 14 Farisai amaana ufa qimarusa qafamaseeqa misa aanoomandee raudamafufaqa suqufi narí qimami narí qimami qiqau. Naqimmandee maasa Yisuna aruanauree qimariqau.
Anutufa rusadeesamumasee maroo fasiqanara qidanoo.
15 Yisufa mi ufana iriseenoo findimeeqee moosaa finau. Faiqí anaasee aiqama mina faqa fufanoo aurimarusa mandaikimarusa aiqama andeeqannisanau. 16 Andeeqanniseenoo aranaiqi qimaseenoo qimanniminau. Qumee uqannandaaqa kukee uqanna saaqa sia qinee andeeqasaunnanara kooroo qiaqa. 17 Miqi qimasoofanoo tamummaqara fasiqa Eesaia mina ufa anoona kambiqanau. 18 Mifa ooqai maaqi qimasee Yisunara akara rinau.
Qafaa, qini dadaaqira faiqi, qinee mina utaaqamamaqaunafa. Qinee minara qimuqusidanoo qini daundura minara asasidanoo. Qini maraquna mina aakufuannoo. Mifa aanaamuru mariasa faqa kiapausara foora andeeqannisaannoo. Sia Isaraee maqannaa kai.
19 Mifa sia dapi ufa oosana oosana firaaqoo qiannoo. Sia faaqa rumasaida qiannoo. Maqusaindari sia mina ufa irifaranoo.
20 Mifa eendira saka sia ramooramaa mamaree raudaannoo. Amannaikiasa mandainaina rafaaqa fimarinara sia mifa aanoommasee qimannimifa fifimandee reendeenamandee naakapee marifa. Mifa miqimmamaree reendeenammamaree fifi inanoo numoo aukuana raquramiseenoo miqoomma uriqaraannoo.
21 Minaki maqusa maqusa aanaamuru mariasa minaki doo irirana rusifaranoo.
Eesaiafa miqi qimasee Yisufa sia qumu maru aukuana Yisunara akara rumaqoofa maridanoo.
Unnaqimaseeqa Beeraseeburanannai afaanna afaqaidee qiqau.
(Mak 3:20-30; Ruk 11:14-23)
22 Faiqí moo faafasaaqa aundurai marufanoo afu dimbeeqeenoo ufa faqa sia qimaruna faiqí anaasee afieeqa Yisufinnai minisoofanoo andeeqanau. Andeeqasoofanoo mi fasiqafa afu maqeenoo ufa qinau. 23 Faiqí anaasee aiqama qafamasee naaquqoofaqa qiqau. Maanaree maasa afeesi marunafa mifee. Dafidina atikiqari findifuanina fee qimaqoofa doo maana mifee.
24 Farisai amaana ufa qimarusa mi ufana iriseeqa qiqau. Maafa afaanna rakisirana Beeraseebura minannai afaanna faiqí naunduraki marina aqiqaidanoo.
25 Yisufa misa ufa iriseenoo qimanniminau. Moo maqusanaasa furufariqa raina rainirausa, doo mi maqa maaqafa dapikammiannoo. Moodaa oosana mariasa mi oosanausa rainarainiqa maqasaa aqufifaranoo. 26 Sia Sadannafa narí kai quandaki narí aqiqaannoo. Miqidanoofau narí raineenoofau mina afeeka fannoo maqasaa aqufiqini. Miqinanoo naqimmasee mina aiku asauku afeekaikamandee marifaree. Sia afeekaikifara furufariqa dapikammifaranoo. 27 Innee Farisai amaana ufa qimariasa inni faiqinamu Sadannanannai fee afaanna aqiqaida fee Anutunannai fee afaanna aqiqaida fee. Anutunannai kai afaanna aqiqeemariafanoo. Inni faiqi namu miqianannai inni manda ufa qaoo qidanoo. Qinee Beeraseeburanannai quandafi afaanna nári niqoonausa niqiqaananoo siammamanaikiannoo. Qinee Anutuna maraqunannai kai afaanna aqiqeeqa. 28 Qinee Anutuna maraqunannai afaanna aqiqaananoo doo Anutuna amiqira ququsa fannoo doo innisaa radiqiseenoo ititannimaqeenoo.
29 Naqimandee moo fannoo Sadanna maaqakinaa ainaina indaa iraree. Maaqa akoona naaree rumbasee mina ainaina indaa ia. Maa aaqoo afu furufarirana maaqa akoona doo qinee rumbaseeqa mi maqanakinaana doo qinee mareeqa.
30 Faiqí moo fannoo sia qini qiqoondi marirafa mi fasiqafa qini namuqaa maridanoo. Sia qini dadaaqida oonu suqu ani suqu imarifa mareeqaida aquraaruki marifa maridanoo. Miqi kai inoo faiqí moo fannoo innaaruna ququsara sia faiqí anaasee suqu quqainafa, mifa furufarammida nifaqanoo nidanoo. Qinee suqu quqaunaqa innee Farisai amaana ufa irimariasa furufaramida nifaqee mariafanoo. 31 Misa Yisunara Sadannanannai afaanna niqiqeefoo qunara, Yisufa minara iriseenoo qimannimidanoo qinau. Oosana oosana manda marirana faqa manda ufa faqa Anutufa amana mina numoo faiqí mininnisaannoo narí maraqunara aqirana minara kai sia mininnisaanoo. 32 Anutuna maraquna aqira ufa mina akiaqara Anutufa sia mininnisaannoo. Maa kamusaqa marira aukuana faqa naaru kamusaqa marira aukuana faqa sia uqanna amana Anutufa mina akiaqara mininnisaannoo. Qinee faiqí nimaakuara diqira ufara minara Anutufa amana mininnisaannoo.
Faiqí ufa fannoo naundurakinaa oosana kooroo idanoo.
(Ruk 6:43-45)
33 Saqari amiqirafa maridanoo mina qaqamma faqa amiqirafa kai maridanoo. Saqari mandaikirafa maridanoo mina qaqamma faqa mandaikirafa kai maridanoo. Saqari qaqamma fannoo kai saqari anoona kooroo idanoo. Miqi kai iqa inni Farisai amaana ufa qimariasa inni manda ufa oosana manda saqari qaqamara foora maridanoo. 34 Innee sakani faiqi miqirausa inni naundura mandamuqanoo maridanoo. Inni naundurai moomoo ainaina marinakiqari ufa uridanoo. Minara naqi fee mandee inni naundurakiqari amiqira ufa uruannoo fee. Sia amana miqirafa. Faiqí afauru fannoo narí amuqusaki mari ainainara kai ufa qidanoo. 35 Amiqira fasiqa mina amuqusa qumiasanakiqari amiqira ainaina maree uridanoo. Manda fasiqa mina amuqusa ookiqari mandainaina oosana oosana kambiqaidanoo.
36 Qinee qimannimidaqa numoo aukuana anirainaqa faiqí misa nariqa aiqama dapi ufa oosana oosana Anutuna afusaa kooroommasaifanoo minara ufa qiannoo. 37 Maqee marira aukuana ookinaa ufa Anutufa iridanoo. Numoo aukuana anirainanoo inni maqee maria aukuana ufa fannoo inni mareeqeenoo amiqiranaki fee quqaannoo fee Anutuna nariranaki fee mara quqaannoo fee.
Yisunara misa faiqí sia amana auqaaqaa ira ainaina auqaina qafaa.
(Mak 8:11-12; Ruk 11:29-32)
38 Miqi qimasoofaqa Mooseena sandufa irimarusa faqa Farisai amaana ufa qimarusa faqa misa Yisuna akaru qiraree qimasee qimamiqau. Ufasaa rakisirafa anee moo ainainara qinanoo mookinaqa maasa mina qafeeqa aniara kuqaa Anutuna asauku mundira fee qianaura.
39 Yisufa quandafi qimanniminau. Innee maqee mariasa manda oosana maree mariasa Anutunara nikooqaifaqa minnisee mariasa innee kai moo ainainara qifanoo kambiqaina qafaanee qidaqa. Sia qinee moo fuka ainaina auqaana qafeefara. Nauraa ainaina Yoonaafa tamummaqara fasiqa ooqai firaa noodaanna aranandaki marunara foora miqirana maqee qafeefaranoo. 40 Yoonaafa firaa noodaanna aranandaki qaaramoo faasaana faqa eendaki faqa marinau. Miqi kai iqa qinee faiqí nimaaku qaaramoo faasaana faqa qaaramoo eendaki faqa maqa aundurai madikaki marianaura. 41 Nineefa maqusa marusa numoo aukuana anirainaqa misa findifi inni maqee mariasa niqifaranoo. Misa Yoonaana ufa iriseeqa nári mandainaina maqasaa quqasee quandafufaqa Anutuna afusaa reendeenammiqau, maqee qinee Yoonaana uriqararausa inniki maridaqa innee sia inneeqa mandainaina minnisaidaqa minara misa inni niqifaranoo. 42 Seebaa maqusaindari anaasee rakisirafa moo fannoo numoo aukuana anirainanoo mifa faqa Nineefa maqusanaasa faqa findifiqa maqee mariasa niqifaranoo. Mifa nianaindari Sooroomoona mina irirana iriannee qimasee aninau. Maqee qinee Sooroomoona uriqararausa animaridaqa innee sia qini ufa irimariafanoo, minasaara mi anaasee rakisirafa numoo aukuana anirainanoo inni niqiannoo.
Faiqí naundurakinaa afaanna oonu aqoonausa nifiqamareenoo kaiqaa ani keeqanau.
(Ruk 11:24-26)
43 Maa maqee mariasa kaifaa maaqimminoo mariannoo. Innee manda faafasaaqa faiqí naunduraki marifara foora marifara. Mi faafasaaqafa mi fasiqana aundurakiqari raudamakinoo fifi inoo fiqu fiqu inoo aadana maqa maaqa oombura maqa maaqaki aakaaqaki adooaranara randaisianoo fiqu fiqu imarinau. 44 Fiqu fiqu idanoo sia paqurinoo narí kai oonumafi iriseenoo qinau. Qinee qeeqa ooqeenaa maaqaki kaifaa keeqaanaura. Qinee qeeqa ooqai mariafanna fasiqana aunduraki kafaa keeqaanaura. Miqi qimaseenoo mi fasiqa finnai anireenoo qafanau. Fifau maaqara foora maridanoo, damunamminoo maridanoo, rapeeiranaki ititanoo maridanoo aiqama ainaina andeeqanoo maridanoo. 45 Mifa mina qafamaseenoo oonureenooafaanna moodannai qisauku dinni oonu qaaraqanda maraseenoo narí manda oosana uriqararausa kai nifiqee anireenoo mi fasiqana aunduraki aiqama keeqafufaqa minaki mariqau. Mi fisiqana inaaqiana manda marirafa fiqaramaseenoo firaaqoo mandaikinoo marinau. Ooqai mi fasiqafa moodaa manda faafasaaqa maru aukuana kaqikaaqoo mandainainaki marinau. Innee maqee manda marira mariasa miqikai mandee marifaranoo.
Narí ufa irimarusara qini qinausa qikaqaafasaa fee qinau.
(Mak 3:31-35; Ruk 8:19-21)
46-47 Yisufa miqikaimmasee faiqí anaasee ufa qimannimi marufaqa Yisuna narí anoofa faqa mina akaqaafasaauqa faqa aniree naambeeqai kikiqamafufaqa qimamianee qufanoo faiqí moo fannoo mina irisee maaqaki oonu Yisuna qimaminau. 48 Mifa iriseenoo mi fasiqana qimaminau. Naqi fee ifanee anee qini qinoofa faqa qini qikaqaafasaauqa faqa madaanai mariaafoo q inanee. 49 Maa mariaa qimaseenoo narí faiqi namu asauku mundinoo qinau. Maaqaimee mariasa misa qini qikaqaafasaa qini qinausara foora maridaqa. 50 Faiqí anaasee yausee innaarunai qini qikoona iriranamau fimariasa misa kai qini qikaqa faqa qini dauna faqa qini qinausa faqa maridaqa.