1 Korinta
Yeisu ana totugugunayao Korinta goi
adi leta vakuumgoina
Livala Aba Vaita
Korinta asa tayamo tupwana gagaina Akeya parovinsi goi. Leta ame Paulo be Sositeni Epeso goi sigini sietune ina Yeisu ana totugugunayao Korinta goi yaidi.
Paulo igimiina Korinta goi nakona tala 51 sinaena bego Vala Dedevina italavaite da Korinta yaidi, e maniyedi sinumisa. Amoko goi ikaaiyaka tala tayamo be tukówana ainima tayamo. Guinuwa 18:1-11 goi Luke ivatétala Paulo ina tuta Korinta goi manuna.
Tutayana ina vatulúkwana ilukavave, ikalavedi ina Yerusalema niga ina Antiyoki. Moe nakona tala 52 sinaena.
Niga Antiyoki ikalave ina Epeso goi. Amoko goi geya iyagoiyeta da Korinta dedevidi o geya. Tuwo leta tayamo igini ietune ina tauyadi yaidi. Letayana 1 Korinta 5:9 goi ivateteli go, moe letayana bogina itagau, tauna geya tayagoiyeta kaga Paulo igini. Moe nakona tala 54 sinaena igini.
Niga tala 55 sinaena Paulo Epeso goi ikaaiyaka go, leta aiyuwoina igini ietune ina da Korinta nuumisaidi yaidi. Moe letayana yoina 1 Korinta nakae ida Buki Kimaasabaina goi ikaaiyaka.
1 Korinta Paulo ietune ikavava, e niga tala 55 sinaena nakae ikaluvila ina Korinta goi ivadadedi go, ina tuta amoko goi geya idedevineta. Tutayana ikalavedi, nuwona imou gagaina idi sinapu pasina. Tauna geya latuwona ikaluvila ina ivadademneidi.
E Paulo ikalavedi go, ina Epeso. Tutayana amoko goi ikaaiyaka leta aitonina igini ietune ina tauyadi yaidi. Go amo letayana goi Paulo livala kasakasaidi ivinidi nakae mana táiya ibowoidi. Letayana manuna 2 Korinta 2:4 be 7:12 goi ivatétala. Ago amo letayana nakae bogina itagau, tauna geya tayagoiyeta manakaena ilatuwokoidi. Moe nakona tala 56 sinaena igini.
Niga Taito ima Paulo ivalobode, e ilatuwoko kaga liliuna sisowóduwo da Korinta yaidi be nakae da Korintayadi bogina situgavila. Tuwo leta aivasina Pauloyana be Timoti sigini, e Timoti ikavale inave da Korintayadi ivinidi. Letayana moe yoina 2 Korinta. Nakona moe tala 56 sinaena goi sigini. Nakona tutayana Paulo iginigini Mesadoniya parovinsi goi ikaaiyaka go, asa giyaina yoina Pilipai o Bereya.
E leta ame 1 Korinta go, letayana goi Paulo latuwona da Korinta idi lumadádana idi leta goi siiginidi ikatumapudi be nakae idi bágala igiepaludi. Kidi goyo maniyedi siguuinuwedi, tuwo tutayana Paulo valedi inove nakae idi leta ikatuyaivi, e leta ame igini. Valayana moe livisi yaidi goi bogina isowóduwo, maniyedi masisi goyogoyoina siguinuwe, aumakimaki awoinu pasina, Baloma Kimaasabaina ina kaiguyau tomota yaidi siguinuwegoyogoyo. Moe pasina tauna Paulo leta ame igini.
Leta Luluna
1. Paulo ina leta ana kaba vatowo 1:1-9
2. Tonumisa Korinta goi idi livisi manuna 1:10—4:21
3. Da Korinta idi goyo manudi Paulo ibowoidi 5:1—6:20
4. Nakonakae imi kaiyaka tutayana Yeisu kobabane, nakae kokaaiyāka 7:1-40
5. Awoinu kaasalaidi yaubada polapola yaidi manudi 8:1—11:1
6. Tomota dabadi adi kaba vatumna manuna 11:2-16
7. Ida Tomoya ana káika manuna 11:17-34
8. Baloma Kimaasabaina ina kaiguyau manudi 12:1—14:40
9. Tokámasa idi taoyamna manuna 15:1-58
10. Da Korinta idi vininabeso manuna 16:1-4
11. Paulo ina livala vaamliyaina 16:5-24
Paulo ina leta ana kaba vatowo
1
(1 Korinta 1:1-9)
Leta ana togínina be ana tokatuyaivayao
1-2 Komi Yaubada ana totugugunayao Korinta goi,†a Gui 18:1, 19:1; 2Ti 4:20.
Yaubada toinina umana bogina ikimasabemi tutayana kospwagógana Guyau Yeisu taiyao. Nakae Yaubada ina duduwo goi komi ina kimasabayao.
Yau Paulo, boi Guyau Yeisu ivayokoigu yau Tauyana ina vamoléyana tayamo Yaubada ina nuwonúwana goi. E siyada Sositeni†b Gui 18:17; 1Ko 1:14. taiyao leta ame kaetune iwo komi Korinta goi yaimi be nakae komi liliumi asa liliudi goi neta ida Tomoya Yeisu Guyau yaina kosaakululu. Guyauyana moe komi be nakae kai ida Tomoya.
Yaubada Tamada be ida Tomoya Yeisu Guyau idi kanuwóiya be idi tuboina bei sivinimi.
Paulo ikauyagu Yaubada ina guinuwa
da Korinta yaidi manuna
Komi manumi akaauyagu Yaubada yaina tuta liliuna ina kanuwóiya liliudi Guyau Yeisu goi bogina ivinimi pasidi. Anuwoiyayadi moe bóbwara madabokina be nanamsa madabokina. Moe dogoiyadi liliudi dedevidi Yaubada bogina ivakayaodeimi imi spwagógana Yeisu taiyao pasina. Moe ayagoi unana guna talavaita Guyau manuna Yaubada ikamoitamoe yaimi goi. Tauna komi Yaubada ina yabobona goi bogina yoiyami; tuta ame goi mami yala ida Tomoya Yeisu Guyau ina sowóduwo kotuuyaosi. Aiyuwoina Tauyana bei ikitogagemi, e geya ami pikwanamo ana kadókana tuta ana kaba lukavava goi ina maliyalina bei isowóduwo. Bogina kogite? Kina Yaubada aba numisa. Tauyana bogina iduduweda bego Natuna ida Tomoya Yeisu Guyau taiyao takabivekoveko.
Tonumisa Korinta goi idi livisi manuna
(1 Korinta 1:10—4:21)
Paulo latuwona tonumisa sispwagógana
10 E segowo, ida Tomoya Yeisu Guyau yoina goi akatuliwolemi bego liliumi konuwonuwana vavasa be nakae yaimi goi tavilei geya, go sem komi nuwomi tayamo goi kospwagōgana. 11 Moitamo, segowo. Kiloe ina bodao maniyedi bogina sima silatuwokoigu bego komi yaimi goi aumakimaki sikaaiyaka. 12 E ame adigedige: Bego komi maniyemi kodigo kami,
‘Kai Paulo ina boda.’
Go maniyemi kami,
‘Go kai Apolosi†a Gui 18:24, 19:1; 1Ko 3:4-6,22, 4:6, 16:12; Tai 3:13. ina boda.’
Go maniyemi kami,
‘Go kai Kepasi†b Iyo 1:42; 1Ko 3:22, 9:5, 15:5; Gal 1:18, 2:9,11,14. ina boda.’
Go maniyemi kami,
‘Go kai Guyau ina boda.’
13 Manakae? Maniyemi amitava Guyau goi kovamasaba? Ii! Moe geya itoboinemita unana Guyau ikámasa madabokidakova manuda! Manakae? Yau Paulo kerose goi manumi situpatukoigu? O yau yoigu goi sisayoyoimi? Geya! 14 Kirisipo†a Gui 18:8,17; 1Ko 1:14. be Gaiyo†b Rom 16:23; 3Iy 1:1. taudiva asayoyoidi go, magu kauyagu Yaubada yaina bego geya kada tayaamo komi yaimi goi asayoyoi geya, 15 govila bei komi kodigo kami,
‘Paulo yoina goi isayoyoima.’
16 Ego tuwaina Stepana 1Ko 16:15,17. mana bodayauwo nakae asayoyoidi go, geya ayagoiyeta nakona tomota tuwaina asayoyoidi gea geya. 17  Guyau ietunegu ama geya bego tomota asayoyoidi geya, go sem Vala Dedevina ana talavaita manuna ietunegu. Ago guna talavaitayana manuna yau geya bóbwara ana tonanamsa adi tokatanaki geya, govila bei guna bóbwara pasina sinumisa go, Guyau ina kámasa kerose goi ina togaga geya siyagoiyeta!
Guyau goi Yaubada
ina nanamsa be ina togaga tagitedi
18 Guna livalayana moe moitamo. Bóbwara adi nanamsa be Yeisu ina kámasa kerose goi valena geya itoboinedita situyuwo. Gwa. Keroseyana valena kidi vailai ana kenao goi siiketoiya sinove, sinuwonúwana bego valayana geya ana yagoinamo go, kita yava ana kenao goi taaketoiya tanove, valayana moe Yaubada ina togaga ada yava manuna. 19 Guna livalayana Gínina Kimaasabaina ikamoitamoe. Gininayana goi Yaubada ina togaga bogina idige kana,
 
‘Da poyapoya adi tonanamsayao
idi nanamsa bei abugoyaidi.
Moe tauyadi dabadi kaakapudi
adi kabitam bei akigawuwulidi.’
Aiseya 29:14
 
20 Bogina kogite? Kidi tonanamsa idi nanamsa kaga? Dogoi besobeso. Kidi Yaubada ina Katukeda ana tovatulukwanayao idi nanamsa kaga? Dogoi besobeso. Kidi bóbwara ana tokatanaki idi nanamsa kaga? Dogoi besobeso.†a Ais 19:12, 33:18. Kidi da poyapoya idi nanamsayana Yaubada bogina ivatulukoida bego moe geya ana yagoinamo ae?†b Ais 44:25; Yer 8:9; 1Ko 3:18-19. 21 Ame moitamo. Yaubada mana nanamsa gagaina ina nuwonúwana iguinuwe, e da poyapoya geya itoboinedita toinidi idi nanamsa goi Yaubada siyagoi, tauna yaidi goi kerose valena ana taiyakeka geya ana yagoinamo. Go Yaubada mana uyáwana ilovina bego valayana kataalavaite goi kita ana tonumisayao iyaveda. 22 Kidi go Diyuu latuwodi aba kinana tayamo sigite bei valayana sikamoitamoe. Kidi go Totuyoyowo latuwodi bóbwara ana tokatanaki ina nanamsa sinove bei valayana sikamoitamoe. 23 E kai sem Guyau tupaatukoina kataalavaite. Tauna kidi Diyuuyadi vala sinove go, sikalagiwole. Kidi go Totuyoyowoyadi vala sinove go, kadi, ‘Geya ana yagoinamo.’
24 Kita go nuumisaida, nakona Diyuu o nakona Totuyoyowo, Yaubada bogina iduduweda, e vala tanove, tayagoi Guyauyana moe Yaubada ina togaga be nakae ina nanamsa. 25 Ame moitamo. Kidi Totuyoyowoyadi yaidi Yaubada ina guinuwa kerose goi pasina ana kaigigita geya ana yagoinamo go, moe nanamsa gagaina nakae tomota idi nanamsa gagaina ikalisavedi. Nakae Yaubada ina guinuwayana ana kaigigita geya ana togagamo go, Tauyana ina guinuwa giyaiina moe tomota idi guinuwa toogagaidi itogagasavedi.
26 Guna nuwonúwana ataligei. Konuwonūwana, segowo, ame manuna: Yaubada ina duduwo yaimi manuna, ami taivina poyapoya ana tonanamsa? Ami taivina toolagaimi? Ami taivina maa yoimi? Yaimi goi tomota amo nakae geya kobadebadeta ae? 27 Go sem avatauwa neta kidi da poyapoya sivayokoidi kidi kudukudupatu, e amo tauyadi Yaubada ikinavedi. Moe bego avatauwa neta toinidi idi nuwonúwana goi bego tonanamsayao, e Yaubada igieomaemaedi. Avatauwa neta toosobudi, e Yaubada ikinavedi bei kidi toinidi idi nuwonúwana goi bego toolagaidi, e igieomaemaedi. 28 Avatauwa neta youtagau o aba kaoliliwo, tauyadi nakona geya toina, e Yaubada ikinavedi bego tomota liliudi da poyapoya neta sinuwonúwana bego kidi gagaidi, e ivasobusobuyedi dogoi besobeso. 29 Moe nakae iguuinuwe bei geya vatau tayaamo itoboine Yaubada matana goi toinina manuna iuyawana gagágasa kana,
‘Yaubada ikinavegu unana yau maa yoigu.’
30 E Yaubada ina guinuwa pasina kita Guyau Yeisu taiyao taspwagógana. Guyauyana ada nanamsa Yaubada goi ima. Tauna kita nuwona ana tokibobwatayao, ina kimasabayao be nakae taatetaida. 31 Moe bego kita ida guinuwa nakae Gínina Kimaasabaina idige kana,
 
‘Avatau neta iuyawana gagágasa,
Yauwe anetava manuna iuyawana gagāgasa.’ 2Ko 10:17.
Yeremaya 9:24

†a1:1-2 Gui 18:1, 19:1; 2Ti 4:20.

†b1:1-2 Gui 18:17; 1Ko 1:14.

†a1:12 Gui 18:24, 19:1; 1Ko 3:4-6,22, 4:6, 16:12; Tai 3:13.

†b1:12 Iyo 1:42; 1Ko 3:22, 9:5, 15:5; Gal 1:18, 2:9,11,14.

†a1:14 Gui 18:8,17; 1Ko 1:14.

†b1:14 Rom 16:23; 3Iy 1:1.

1:16 1Ko 16:15,17.

†a1:20 Ais 19:12, 33:18.

†b1:20 Ais 44:25; Yer 8:9; 1Ko 3:18-19.

1:31 2Ko 10:17.